Jismoniy tarbiya

Anaerob rejim  (kislorodsiz)
Mushaklarning  qisqarishi uchun kerak b o lg a n  energiya  anaerob 
rejimda  hosil  b o ‘ladi.  Sport  m ashg‘ulotlarida  va  musobaqalarda 
bajarilgan  ishda  mushaklar  kislorodsiz,ya’ni  qarzga  ishlashiga-  anaerob 
rejim  deyiladi.  Bu  rejimda  mushaklar  tarkibida  b o ‘lgan  fosfor 
birikmalari  parchalanib  sut  kislotasiga  aylanadi.  Bunday  fosfor 
birikmalariga  adenozintrifosfat  kislota  (ATF),  kreatin  fosfat  kislota  va 
geksozofosfat  kiradi.  Yuqorida  keltirilgan  birinchi  ikki  birikm a  fosfat 
kislotaning  adenozin  va  kreatin  bilan  bo‘lgan  birikm alaridan  iborat. 
Adenozin  va  kreatin  esa  oqsillaming  parchalanishi  natijasida  hosil 
bo‘ladi.  Geksomonofosfat,  glikogen  va  fosfat  kislotadan  hosil  bo ‘lgan 
birikmalardan iboratdir.
Aerob rejim
Ish 
bajarganda 
mushaklar 
faoliyatida 
kislorodni 
to ‘liq 
ta ’minlanishi-aerob  rejim   deyiladi.  Kislorod  ishtirokida  glikogenning 
parchalanishi  tufayli  hosil  b o ‘lgan  sut  kislota  parchalanadi.  Buning 
natijasida  suv  va  karbonat  angidrid  hosil  b o ‘ladi.  Sut  kislotasining 
parchalanishi  natijasida  ham  energiya  paydo  b o ‘ladi.  Biroq  hamma  sut 
kislotasi  suv  va karbonad  angidridga  parchalanmay,  faqat  uning uchdan 
bir qismigina parchalanadi.  Bu jarayon ham energiya hosil  boMishi  bilan 
sodir  bo ‘ladi,  sut  kislotasining  qolgan  uchdan  ikki  qismi  glikogenga 
aylanar  ekan.  M ushaklami  ish  bajarish  uchun  kerak  b o ‘lgan  maksimal 
energiyasi  30  %  ni  tashkil  qilar  ekan,  ular kimyoviy  reaksiya  natijasida 
hosil b oladi.