Jismoniy tarbiya

G ipoglikem ik  holat yoki  gipoglik xastalik.  Uzoq  vaqtda  kuchli 
ish  bajarish  natijasida  qon  tarkibida  qand  moddasining  tez  kamayib 
ketishi.
Birinchi  yordam .  K o‘p  miqdorda  uglevod,  shirinliklar  iste’mol 
qilishlari  kerak, ju d a og‘ir holda tibbiy yordamga murojaat qilinadi.
Oldini  olish:  uzoq  m uddatli  ish jarayonida  sportchilar  shakar, 
shirinliklar va glyukoza  iste’mol  qilishlari kerak.
Q uyosh  va  issiq  urishi.  Ochiq  bosh  va  tanaga  quyosh 
nurlarining  harorati  yuqori  b o ‘lganda  organizmning  haddan  tashqari 
qizib  ketishi ta ’siri  ostida sodir b o ‘ladi.
Belgilari:  bosh  og ‘rishi,  holsizlik,  ko'ngil  aynishi,  quloqning 
g ‘uvillashi,  yurak  urish  faoliyati  va  nafas  olishning  buzilishi  (hushdan 
ketish ham  mumkin).
Birinchi  yordam :  oftob  urgan kishini  soyaga olib  o‘tish,  boshiga 
va  yurak  atrofiga  sovuq  ho'l  latta  yoki  muz  qo‘yish,  ko‘p  suv  ichirish. 
Agar  zarurat  topilsa,  sun’iy  nafas  oldirish  va  tibbiy  muassasaga  olib 
borish.
Oldini  olish:  yozning  issiq  sharoitida jism oniy  tarbiya  va  sport 
m ashg‘ulotlarini  o ‘tkazishning  gigiyenik,  qoidalariga  qat’iy  rioya  qilib, 
m ashg‘ulotlar ertalab soat  10 gacha,  kechqurun  esa soat  18-00  dan so‘ng 
o ‘tkazilishi  lozim.
Sinov savollari
1.  “Tibbiy-pedagogik  kuzatish”  deb  nimaga  aytiladi?  U  qachon 
o ‘tkazi!adi  va  qanday m asalalarni  hal  qiladi?
2.  Jismoniy  tarbiya  m ashg‘ulotlarini  to ‘g ‘ri  tashkil  qilinganda 
talabalarda  o ‘pkaning  havo  s ig ‘imi  va  mushaklarning  dinamik  kuchi 
qanday b o ‘lishi  kerak?
3.  Tozalik-gigiena nazorati  qaysi vazifalarni bajaradi?

---

4.  Qaysi  chora-tadbirlar  yordamida  sportchilar  shikastlanishi  va 
turli kasalliklarning oldini olishi  mumkin?
5.  Suv  havzalarida  m ashg‘ulot  o ‘tkazganda  qanday  ehtiyoi 
choralari ko‘rilishi  kerak?
6.  Musobaqada xizmat qiladigan shifokorning burchi  vazifasi  va 
huquqlari nimalardan iborat?
7.  Antrometriya  uslubi  yordamida  jism oniy  rivojlanish  qanday 
aniqlanadi?
8.  Tibbiy-pedagogik  kuzatish  va  o ‘z-o ‘zini  nazorat  qilishning 
toliqish belgilarini  aniqlashdagi  o‘rnini gapirib bering.
9.  Quyosh  va  issiq  urish  belgilari  ham da  birinchi  yordam  
ko‘rsatish haqida nimalarni  bilasiz?
10.  Jismoniy  tarbiya  va  sport bilan shug‘ullanadigan shaxslarda 
o‘z-o‘zini nazorat qilish va uning maqsadi  nim alardan iborat?
11.  Yurak faoliyati to ‘g‘risida gapirib  bering.
12.  Tibbiy ko‘rik to ‘g‘risida tushuncha bering.

---