Jismoniy tarbiya gigiyenasi va sportning tibbiy-fiziologik asoslari

6.8. Yopiq va ochiq sport inshootlariga bo‘lgan gigiyena talablar.
Ochiq sport inshootlariga gigiyena talablar
Ochiq sport inshootlarini o‘ziga xos xususiyati ayrim sport turlari bilan shug‘ullanish mumkin. Ularda bu vaqtda shug‘ullanadigan sportchilar soni me’yorli emas. Yengil atletika inshooti: yengil atletika yugurish yo‘lakchalari tekis gorizontal yo‘lga qo‘yiladi. Ichki va tashqi chegaralari yumshoqlangan chegara bilan o‘ralib yo‘llardan 3 sm chiqib turadi. Yo‘lakcha yotqizilgan moslama tekis, sirg‘anmaydigan va suv shimmaydigan va suvda o‘zini xususiyatlarini o‘zgartirmaydigan bo‘lishi lozim.
Shikastlanishni oldini olish miqdorida rezinobitum, asfaltrezina aralashmalari ishlatiladi. Ularni holatini nazorat etish vaqtida ta’mirlash lozim (yoriqlarga qo‘yilishi, teshiklar berkitilishi, yomon joylari almash-tirilishi lozim).
Uch hadlab sakrash, uzoqqa sakrash uchun yo‘l yugurib kelish yo‘li: ozgina taxtacha itarilishi uchun, qo‘nish uchun joy, xavfsizlik zonasidan iborat. Itarilish uchun taxta (20x22) sm yumshoq taxtadan iborat bo‘lib, yo‘lni ustiga ko‘mib o‘rnatiladi. Chuqurni chetlari taxta bilan mustahkamlanadi va rezina gilamcha yerdan 5 sm chiqib turadi.
Chuqurda yo‘lni balandligida qum bo‘lishi lozim. Chuqurni atrofi 1 m kengligida xavfsiz zonasi tashkil etiladi. Eshkak eshish bazalari: eshkak eshishni bir necha turi bor. Bundan tashqari eshkak eshishni uch va ikki turiga universal eshkak eshish bazalari bor. Akademik eshkak eshish (bir komplekt lodka) 1 smenada 140 kishi, baydarka va kanoe uchun – 60 kishi, xalq eshkak eshishlarida 44 kishi hisoblanadi. Universal bazalarda har bir tur eshkak eshish alohida aniqlanadi. Qayiqlarni tuzatish va ko‘zdan kechirish uchun elling maydonlar bir komplekt qayiq uchun quyidagicha bo‘lishi kerak:
1. Akademik eshkak eshish uchun – elling 27x18 maydon 42x18 m.
2. Baydarka va kanoe – elling 20x6 - » 25x6 m.
3. Xalq elling eshish – elling 14x6 - » 17x6 m.
4. Elling balandligi – 4,2 m: boshqa turlari uchun -Zm.