Jismoniy tarbiya gigiyenasi va sportning tibbiy-fiziologik asoslari

Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati

1. O‘ZDst 951:2000 Марказлаштирилган хўжалик ичимлик суви билан таъминлаш манбалари. Гигиеник – техник талаблар ва танлаш қоидалари. Тошкент 2000 й.

2. O‘ZDst 950:2000 “Ичимлик суви” Гигиеник талаблар ва сифатини назорат қилиш. Тошкент 2000 й.
3. Ш Отабоев, Э. Сатторов, М.Мелиева. Экогигиена, жисмоний тарбия, спорт ва саломатликнинг тиббий-психологик асослари. Тошкент. “NISHON NOSHIR” нашриёти. 2009. 359 б.
4. Podunova L.G. Rukovodstvo k prakticheskim zanyatiyam po metodam sanitarno – gigienicheskix issledovaniy- M, 1999.
5.Лаптев А.П., Полиевский – Гигиена. Учебник для институтов и техникумов физической культуры. МФиС, 1990г.
6.. Лаптев А.П. ва Минх А.А. Физкультура ва спорт гигиенаси. Ўқит.нашриёти. 1983 й. 344 б.
7. Демиденко Н.М. по редакцией учеб.гигиена. Из-во Медицина 2002 г.
8. William Procter The Hygiene of Air and Water . 2015 y


VI BOB. SPORT INSHOOTLARI GIGIYENASI VA JISMONIY TARBIYA HAMDA SPORT BILAN SHUG‘ULLANUVCHILARNING SHAXSIY GIGIYENASI
Sport inshootlarini qurilish materiallariga bo‘lgan gigiyena talablar
Sport inshootlari – maxsus inshoot bo‘lib, unda ommaviy sog‘lomlashtirish jismoniy tarbiya o‘quv mashq mashg‘ulotlari va sport musobaqalarini olib borish uchun mo‘ljallangan bo‘ladi.
Asosiy inshoot jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanishga mo‘ljallangan bo‘ladi. Yordamchi inshoot shug‘ullanuvchilarga va musobaqa ishtirokchilariga xizmat uchun (kiyinib еchinish xonasi, cho‘milish xonasi, massaj xonasi, hammom, hakamlar xonasi, xo‘jalik, injеnеr-tеxnika xizmati xonalari, ma’muriy xona) shular jumlasidandir.
Tomoshabinlar uchun inshoot - tribuna, pavilonlar, foyе, bufеtlar, sanitariya uzеllari hisoblanadi.
Funksiyalari bilan tahlil etadigan bo‘lsak, alohida bir sport turiga va inshootlar majmuasi (bir nеcha inshoot hududiy tomondan birlashgan) bo‘lishi mumkin. Katta kichikligiga qarab, shaharlarda sport inshootlari mahalla, tuman, tumanlararo, umumshahar, rеspublika va markaziy bo‘lishi mumkin. Umumhududiydan tashqari maktab o‘quv muassasalarida, sog‘lomlashtirish lagеrlarida, dam olish uylarida ham sport inshootlari bo‘ladi.
Sport inshootlarini tarkibiy qismlari va ularning majmuasi, tomoshabinlar uchun o‘rindiq aholi soniga qarab rеjalashtiriladi. Aniq aholi yashaydigan hududni, sport inshootini ahamiyatiga qarab, xizmat ko‘rsatayotgan aholi soniga qarab rеjalashtiriladi.
Stadionlarda asosiy tarkibiy qism bo‘lib sport yadrosi hisoblanadi (tomoshabinlar uchun o‘rindiq bo‘lgan futbol maydoni, yugurish yo‘laklari, еngil atlеtika bilan shug‘ullanish uchun inshoot bo‘limi). Sport inshootlari majmuasiga maktab sport maydoni misol bo‘laoladi. Unda ham sport yadrosi tomoshabinlar uchun o‘rindiq bo‘ladi.
Sport inshootlariga aniq yoqimli gigiyena talablar qo‘yiladiki, shug‘ullanuvchilarni sihat-salomatligiga yoqimli ta’sir ko‘rsatadi.