Umumiy o‘rta ta’lim maktabi, akademik letsiy va kasb-hunar kollejlaridagi “Jismoniy madaniyat” fanidan o‘zlashtirilgan bilimlarga asoslanadi.
Fanning predmeti va mazmuni: talabalarga jismoniy tarbiya gigiyenasi va sportning tibbiy-fiziologik asoslari fanining nazariy asoslarini va amaliy tatbiqlarini o‘rgatish hamda ularni amalda tatbiq etish ko‘nikmasini hosil qilishning nazariy va amaliy tomonlarini o‘rganishga yo‘naltirilgan.
Fanni o‘qitishdan maqsad – jismoniy madaniyat ta’lim yo‘nalishi talabalariga jismoniy tarbiya gigiyenasi va sportning tibbiy-fiziologik asoslari fani bo‘yicha nazariy bilimlarga ega qilish, fanga oid ko‘nikmalarni shakllantirish hamda malakalarga ega qilish. Ma’ruza, seminar mashg‘ulotlarida o‘qitishning faol uslublaridan foydalangan holda nazariy bilim beriladi, laboratoriya va amaliy mashg‘ulotlarda esa ma’ruza va seminar mashg‘ulotlarida egallangan bilimlarni talabalar amaliy ko‘rib bajarish orqali ko‘nikma va malakalari shakllantiriladi.
Fanning vazifasi – talabalarda jismoniy mashqlar bilan shug‘ullanish, salomatlikni saqlash, ish qobiliyatini oshirish vaqtidagi shart-sharoitlarni o‘rganish, ularning ta’sirini kuzatishni o‘rgatish. Mashg‘ulotlar uchun gigiyenik, tibbiy-fiziologik qoidalari va me’yorlarini ilmiy asoslangan holda ishlab chiqish va chora-tadbirlar belgilash. Salomatlikni saqlash va ish qobiliyatini oshirish uchun zaxiradagi kuchlardan sport tibbiyoti yo‘l yo‘riqlar asosida foydalangan holda davolash, jismoniy tarbiya va gigiyenik omillaridan foydalanish. Shuningdek, ularning me’yorlarini o‘rganishdan iborat bo‘lib, jismoniy tarbiya gigiyenasi va sportning tibbiy-fiziologik asoslari fanini o‘qitishning maqsadiga erishish uchun belgilangan fanga oid topshiriqlarni bajartirish hamda mavzularni mazmun mohiyatini talablar darajasida o‘rgatish va amalga oshirishdan iborat.
«Jismoniy tarbiya gigiyenasi va sportning tibbiy-fiziologik asoslari» o‘quv fanini o‘zlashtirish jarayonida amalga oshiriladigan masalalar doirasida bakalavr:
Jismoniy tarbiya gigiyenasi fanidan - sog‘lom turmush tarzini shakllantirishda jismoniy tarbiya gigiyenasi va sportning tibbiy-fiziologik asoslari fanining o‘rni va ahamiyatini bilishi; jismoniy tarbiya gigiyenasi fanining maqsadi hamda vazifalari; jismoniy tarbiya gigiyenasi va sportning tibbiy-fiziologik asoslari o‘quv fan sifatida tutgan o‘rni; havo gigiyenasi, havoning tarkibi, fizik va kimyoviy xususiyatlari haqida bilimga ega bo‘lishi kerak. - ob-havo, iqlim va unga moslashuv; suv va tuproq gigiyenasi, sport inshootlari gigiyenasi; jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanuvchilarning shaxsiy gigiyenasi; jismoniy tarbiya va sport mashg‘ulotlari davrida ovqatlanish gigiyenasi; ayrim sport turlari bilan shug‘ullanish gigiyenasi haqida ko‘nikmalarga ega bo‘lishi kerak. - jismoniy tarbiya va bolalar sportining gigiyenik mohiyati; chiniqishni gigiyenik asoslari; ishlab chiqarish gigiyenasi; jismoniy tarbiya darslarida yuklamalarni me’yorlashtirishning gigiyenik asoslari; sportning alohida turlari bilan shug‘ullanishga bo‘lgan gigiyenik talablar haqida malakalarga ega bo‘lishi kerak. Sport tibbiyoti fanidan - sog‘lom turmush tarzini shakllantirishda jismoniy tarbiya gigiyenasi va sportning tibbiy-fiziologik asoslari fanining o‘rni va ahamiyatini bilishi; sport tibbiyoti fanining maqsadi hamda vazifalari; O‘zbekistonda sport tibbiyotini tashkil etish asoslari; umumiy sport patologiyasi asoslari; sportchilarning kasallanishi va jarohatlanishi; sport-pedagogik nazorat mazmuni va metodlari haqida bilimga ega bo‘lishi kerak. - yoshlar va o‘quvchilarni jismoniy tarbiyasida shifokor nazorati; sportda ish qobiliyatini tiklash asoslari; davolash jismoniy tarbiyasi asoslari; o‘quvchilarning jarohatlanishi; yurak qon-tomir tizimi kasalligi, nafas olish organlari, moddalar almashinuvining buzilishi va tomir kasalliklari; jarohatlar va asab tizimi kasalligi, tayanch-harakat apparati kasalliklarini davolash jismoniy tarbiyasi haqida ko‘nikmalarga ega bo‘lishi kerak. - yoshlar va o‘quvchilar salomatligining tibbiy nazorati; yoshlar va o‘quvchilarning tibbiy guruhlarga taqsimlanishi; bir tibbiy guruhdan boshqa guruhga o‘tish isboti va kuzatish usullari; o‘zini nazorat qilish qoidalari haqida malakalarga ega bo‘lishi kerak. Jismoniy mashqlar fiziologiyasidan - jismoniy mashqlar fiziologiyasi fanining maqsadi hamda vazifalari; jismoniy mashqlar fiziologiyasi va biomexanikasi fanining rivojlanishi; o‘quvchilar sog‘lom turmush tarzining fiziologik asoslari haqida bilimlarga ega bo‘lishi kerak. - jismoniy mashqlar sog‘lom turmush tarzining asosi sifatida; o‘quvchi-yoshlar organizmining funksional imkoniyatlarini rivojlantirish; jismoniy madaniyat mashg‘ulotlari jarayonida o‘quvchilarni chiniqtirishning fiziologik asoslari; adaptatsiyaning fiziologik asoslari; jismoniy mashqlarning fiziologik tavsifi; jismoniy mashqlar erkin harakat sifatida qo‘llanilishi haqida ko‘nikmalarga ega bo‘lishi kerak. - sport faoliyatida organizmda yuzaga keladigan holatlarning fiziologik ta’rifi; jismoniy harakat ko‘nikma va malakalarini rivojlantirishning fiziologik asoslari; jismoniy tarbiya mashg‘ulotlarini o‘tkazishning fiziologik asoslari va tavsifi; jismoniy tarbiya jarayonida muskullar ishini vegetativ ta’minlash; jismoniy tarbiya mashg‘ulotlarida jismoniy yuklamalarni me’yorlashni fiziologik asoslash; jismoniy sifatlarni rivojlantirishni fiziologik asoslari, sport turlariga o‘quvchilarni tanlash va yo‘naltirishning fiziologik asoslari; jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanuvchi ayollar organizmini fiziologik xususiyatlari; sog‘lomlashtiruvchi jismoniy tarbiyaning fiziologik asoslari haqida malakalarga ega bo‘lishi kerak. Jismoniy mashqlar biomexanikasidan - jismoniy mashqlar biomexanikasi fanining maqsadi hamda vazifalari; odam tanasi harakatining dinamikasi; biomexanik tizim bo‘lgan odam tanasi harakat apparatining tuzilishi; harakat sifati biomexanikasi; xususiy biomexanika; tana holatini saqlash va o‘z joyida harakatlar haqida bilimlarga ega bo‘lishi kerak. - joy o‘zgartiruvchi harakatlar; yurish va yugurish biomexanikasi, dinamikasi; kinematika haqida tushuncha va Nyuton qonunlari haqida ko‘nikmalarga ega bo‘lishi kerak. - ayrim sport turlari biomexanikasi; aylanma va ilgarilanma harakatlar; o‘q atrofida harakatlar; umumiy rivojlantiruvchi mashqlarning biomexanikasi asoslari haqida malakalarga ega bo‘lishi kerak.
