Jismoniy madaniyat

(c)

rahbar “obrazi” ga kiritish; 

(d)

rahbar  munosabatlar  guruhi  ongida  mashhur  va  kuchli  shaxs  bilan  bog’liq 

bo’lishi kerak; 

(e)

qabul qilishning barcha oqimlaridan samarali foydalanish; 

(f)

rahbarning o’zi boshqaradigan tuzilmasidagi belgi va narsalaridan keng hamda 

faol foydalanishi; 

(g)

ommaviy kompaniya jarayonini boshqarish”.

29

 

Bshqaruv jarayonini psixologik asoslash va rahbar kar’eragrammasini o’lchash va 

tadqiq 

etish 

jarayonida 

professiografiya,psixogramma, 

psixomotorika 

va 

satsiyogramma kabilar muhum haiyat kasb etdi. 

Professiografiya(professiogramma) 

- deganda kasblar va ularning bir - biridan 

farqlanuvchi  ixtisoslar  tomonidan  inson  oldiga  qo‘yiladigan  talablarni  bayon  qilish 

majmuasi tushuniladi. 

Professigrafiya

  -  bu  biror  bir  soha  egasining  shaxsiy  hislatlariga,  psixologik 

qobiliyatlariga, psixologik va fiziologik imkoniyatlariga quyilgan talablarni o‘rganish 

usullari. Professiografiya natijalari professiogrammada aks etadi, u mehnat sharoitlari 

tasviri, ishchi huquq va majburiyatlari, muhim kasbiy sifatlari shuningdek, sog’lig’iga 

qarshi  ko’rsatmalarni  o‘z  ichiga  oladi.  Professiogrammaning  muhim  tarkibiy  qismi  - 

psixogramma  bo‘lib,  u  mutaxassisning  motivatsion,  iroda  va  emosional  sohasining 

tavsifi hisoblanadi.  

Psixogramma

 – faoliyatning psixologik jarayonlari tasnifi. P. atamasi fanga XX 

asr  boshida  nemis  psixologi  V.Shtern  tomonidan  kiritilgan.  Mazmuniga  ko’ra,  bu 

 

29

 Charles Stangor. Introduktion to Psychology. 2015. 186-р.

 

---

135 

 

metodika aniq shaxsning psixologik portretini o’rganishga yo’naltirilgan. Shuningdek, 

Shtern,  shaxsning  barcha  qirralarini  emas,  balki  faoliyatga  yo’naltirilgan  muhim 

tomonlarini  qamrab  oluvchi  psixogrammaning  qisman  (boshlang’ich) tuzilishini  ham 

taklif qiladi. Professional muvaffaqiyatini ta’minlovchi zaruriy kasbiy sifatlar (ZKS)ni 

umumlashtirish orqali, uning psixogrammasi tuziladi. Bu yerda gap biror kasbda faoliyat 

yuritayotgan shaxs xususida emas, balki malakali mutaxassis portreti namunasi haqida 

ketmoqda.