Jismoniy madaniyat


Muzokara davomida yolg’on ishlatish



Download 5,42 Mb.
Pdf ko'rish
bet388/602
Sana13.01.2022
Hajmi5,42 Mb.
#357990
1   ...   384   385   386   387   388   389   390   391   ...   602
Bog'liq
2 5312198470054975767

Muzokara davomida yolg’on ishlatish

. Muzokara davomida yolg’on ma’lumot 

berish ob’yektiv mezonga zid keluvchi, lekin shunga qaramay, ko’p uchrab turadigan 

holdir. Muzokaradagi u yoki bu tomonning yolg’on ishlatish sabablarini tahlil etmagan 

holda,  yolg’onga  berilmaslik  va  unga  qarshi  turish  imkoniyatlari  haqida  to’xtalib 

o’tamiz.  

Yolg’ondan  samarali  foydalanish  ko’pgina  sotuv  shartnomalariga  oid 

muzokaralarda, qisqa muddatli shartnomani imzolashda ko’p uchraydi.  

Avvalambor,  shuni  aytish  lozimki,  aldovning  samarasi  ikkala  tomonning 

ishtirokini taqozo etadi, aldovchi jarayonga qanchalik tayyorlangan bo’lsa, o’zga tomon 

ham  har  qanday  aldovga  qarshi  tura  olish  malakasiga  ega  bo’lishi  lozim.  Umuman 

olganda, odam ikki holda ko’proq aldanadi – birinchidan, ushbu muammoni tezroq hal 

qilish  maqsadida  shoshilganda,  aniqrog’i  uning  ijobiy  natijasini  juda  xohlaganda, 

kkinchidan esa, masala haqida yetarlicha ma’lumotga ega bo’lmagan paytda. Shuning 

uchun, muzokara olib boruvchidan doimo vaziyatni aniq tasavvur etish va o’z  orzusi 

qurboni bo’lib qolmaslik hamda bo’lajak muzokara mavzusi haqida ko’proq ma’lumot 

yig’ish lozim. 

Bundan  tashqari,  ma’lum  psixologik  qonunlar  mavjudki,  ularning  inson 

ruhiyatida amal qilishi yolg’onga berilish ehtimolini kuchaytiradi.  

 

Jumladan, quyidagilarni kiritish mumkin: 



 

Obro’-e’tiborga ega shaxs bilan muloqotda unga shubhasiz ishona boshlaymiz. 



 

O’zga  shaxs  bizga  qanchalik  yoqimli  bo’lsa,  uning  ma’lumotini  shunchalik 



ishonch  bilan  qabul  qilamiz  va  aksincha,  biz  yoqtirmagan  kimsaning  ma’lumotini 

shubha ostiga olamiz va ishonqiramay qaraymiz. 




251 

 



 

Odamning bilim saviyasi va aqliy salohiyati qanchalik yuqori bo’lsa, u hayotga 

shunchalik ishonch bilan qaraydi, u mushohadaga moyil, vaziyatlarni mustaqil ravishda 

tahlil qila oladi va yolg’on ta’siriga kamroq beriladi. 

Suhbatdoshimiz ko’zini qo’li bilan berkitishi ham shu kabi holat haqida ma’lumot 

berishi  mumkin.  Yolg’on  gapirish  sohasida  ba’zi  «pixini  yorgan»  kimsalar  bunday 

paytda  burniga  qo’lini  tekizish  bilan  cheklanadi  va  bu  bilan  yolg’ondan  o’t  olgan 

hayajonini yashirmoqchi bo’lishadi.  

Ko’pchilik  yolg’on  gapirayotgan  odamlar  sherigining  ko’ziga  qarashga 

uyalishadi. Shuning uchun ko’z harakatlariga ham e’tiborli bo’lish kerak.  

Kuzatishlardan  aniqlanishicha,  odam  yolg’on  gapirayotganda,  ya’ni  mavjud 

bo’lmagan narsani xayolida tasavvur etayotgan paytda ko’z ham o’ziga xos ravishda 

harakatlar sodir qilarkan. Xususan, mavjud narsani xotirlayotganda ikkala ko’z gavhari 

yuqoriga va o’ng tomonga yo’naladi, yangi narsani (yolg’onni) yaratishda esa aksincha, 

yuqoriga va chap tomonga harakatlanadi. Aytganday, chapaqay kimsalarda bu jarayon 

teskari o’tadi.  

Bundan  tashqari  yolg’on  gapirayotgan  kimsaning  ko’zi  yon  atrofga  tez-tez 

harakatlanadi.  

Aniqlanishicha, tananing ma’lum holati ham yolg’onni ifodalashi mumkin. Odam 

haqiqatni gapirayotganda bosh o’ng tomonga sal engashadi va tana xotirjam bo’ladi, 

yolg’on gapirayotganda bosh to’g’ri holatni egallaydi va tana zo’riqish holatiga keladi.  

Quyida  keltirilgan  belgilar  suhbatdoshimiz  yolg’on  gapirayotganligini  aniqlash 

uchun axborot manbai bo’lib xizmat qilishi mumkin: 

 



Ko’p gapirish, aniq matnning kuzatilmasligi.  

 



Javob berishdan avval uzoq sukut saqlanishi. 

 



Cho’zib va past tovushda gapirish. 

 



Ichki zo’riqish. 

 



Nomunosib qo’l xatti-harakatlari. 

 



Tabiiy bo’lmagan yuz ifodasi. 

 



Yuzning notabiiy qizarishi yoki oqarishi. 

 



Ko’z qorachig’ining nihoyatda kengayishi. 

 



Ko’zni suhbatdoshdan olib qochish. 

 



Tez-tez kiprik qoqish. 

 



Ishonchsizlikni ifodalovchi qo’l harakatlari (dahanni, burunni, qoshni qashish). 

 



Chakkani qashish. 

 



Miyig’ida kulish, sun’iy yuz ifodalari. 

Shuni  unutmaslik  lozimki,  har  bir  insonda  ushbu  ko’rsatkichlarning  namoyon 

bo’lishi o’ziga xos tarzda o’tadi. Odamni bilmay turib, u yoki bu belgiga qarab talqin 

berish  mumkin  emas.  Ko’rsatilgan  belgilarga  asoslanishdan  avval  o’zga  kimsa  bilan 

qisman bo’lsa ham oddiy muloqot sharoitida bo’lish lozim. Eslab qolingan aynan shu 

vaziyat, keyinchalik taqqoslash namunasi bo’lib xizmat qiladi. Ogohlantirish shundan 

iboratki, yuqoridagi har bir ko’rsatkich o’zga kimsaning hayajonlanishi ifodasi bo’lishi 

ham  mumkin.  Suhbat  chog’ida  aldanib  qolmay  degan  kimsa  quyidagi  qoidaga  amal 

qilgani ma’qul: «Bir manbadan olingan ma’lumot – hali ma’lumot emas. Ikki manbadan 



252 

 

olingan ma’lumot – fikrlash uchun turtki va faqatgina uch manbadan olingan ma’lumot 



ushbu axborotning haqqoniyligini u yoki bu darajada tasdiqlashi mumkin».  

Lekin bu erda agar kishi atrofdagilarning fikriga juda hham katta e’tibor bersa g‘ 

bu  tortinuvchanlik,  uyatchanlik  va  boshqa  komplekslarni  keltirib  chiqarib  kishining 

erkin, mustaqil faoliyatini chegaralab qo‘yadi. (Masalan: shuni kiysa odamlar nima der 

ekan,  yozsam,  ishlasam  va  hokazolarni  bajarsam  odamlar  nima  derkan  degan  fikrlar 

kishini chegaralab qo‘yadi). 




Download 5,42 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   384   385   386   387   388   389   390   391   ...   602




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish