Jismoniy madaniyat” kafedrasi samisi o‘quv uslubiy kengashida muhokama etilgan O‘uk raisi Mirzayev Q. J. Bayonnoma №1 avgust 2019 yil. «Boshqaruv psixologiyasi»

Boshqarish jarayonida nizo –bu rahbar, ichki va boshqa xodimlar o`rtasida muayyan masalalarni hal qilishda tomonlarning bir-biri bilan bir yechimga kela olmaganligi tufayli vujudga keladigan vaziyatdir.
Nizo qanday xarakterga ega bo`lmasin va u qay darajada katta bo`lmasin, barcha holatlarda nizoning sabablari hamda uni vujudga keltirgan holatlar diqqat bilan taxlil qilinishi lozim. Rahbar xar bir aniq vaziyatning tagiga adolat va ob’yektivlik bilan tegishli xulosalar chiqarishi kerak.
Rahbar faoliyatidagi eng muammoli masalalardan biri-bu xodimlar bilan bo‘ladigan ziddiyat, nizolar.
Ushbu masala bo‘yicha taniqli psixologlar A.A.Ershov,⁴⁸ I.M.Kichanovalar⁴⁹ bir necha ishlarni amalga oshirganlar va rahbarlarda nizoga nisbatan konstruktiv munosabatlarni shakllantirish, ziddiyat ham boshqaruvning asosiy vositasi ekanligini anglatish, nizolarni bartaraf etilmasa jamoadagi ishni to‘g‘ri yo‘lga solish qiyin ekanligini tushuntirish masalalariga to’xtalib o’tganlar.

Mutaxassislar tadqiqotlarining ko`rsatishicha, ruxiy iqlim yaxshi bo`lgan hamda intizom ancha yuqori bo`lgan joyda faqat iqtisodiy ko`rsatkichlar yuksak emas, balki nizolar ham anchagina kam, xodimlarning o`z mehnatidan katta qoniqish olayotgani ko`zga tashlanib turadi(5.3-rasm).

Xodimlar noroziligi yuksak talabchanlik va ishlab chiqarishing bahzi jixatlarini yaxshilash, bu bilan mexnat unumdorligini oshirish istagining natijasi sifatida ijobiy sabablarga ham ega bo`lishi mumkin. Jamoa a’zolarining printsipalligi hamda kamchiliklar bilan murosa qilmaslik istagi jamoaning yuksak faolligi tashabbusi tufayli yuzaga keladi.


2.Konfliktogen vaziyatlar.
Ayrim ziddiyatlarning konstruktiv oqibatlari to`g`risida gapiradigan bo`lsak, ba’zan ikki shaxs o`rtasida kelib chiqqan nizo ularning istiqbolda to`g`ri xulosa chiqarib, shunaday harakatni boshqa qaytarmaslikka, omilkorlikka, xushyorlikka undaydi. Yoki bir qarashda tanbehga asoslangan shaxslararo ziddiyat shaxsni o`z ustida muttasil ishlashga, o`z xulqini o`zi tuzatishiga sabab bo`ladi. Bunday nizolar oqibatida ko`ra konstruktiv deb ataladi.