Жисмоний маданият соҳасида илғор хорижий тажрибалар

Asosiy harakatlarga doir mashqlar.
Yurish mashqlari. Tik turib yurishga o‘rgatish. Turli saflanishlarda (bittadan, ikkitadan, to‘rttadan kolonna bo‘lib, doira olib, saf tortib) yurish; qo‘llar bilan har xil harakatlarni bajarib yurish. Oddiy holatda va oyoqlarni chalkashtirib gimnastik yurish, o‘ng oyoqni tashlab (harbiycha), ko‘zlarni yumib yurish.
Gimnastika o‘rindig‘i bo‘ylab (to‘g‘ri va yon tomon bilan) yurish, o‘rtaga kelganda to‘xtash va tayoqchaning ustidan hatlab o‘tish, qo‘llar belda, ko‘zni yumib yurish ko‘nikmalarini tarkib toptirish. Oyoqlar uchida turish, berilgan ishora bo‘yicha ko‘zlarni yumib bir oyoq uchida turish; qo‘llarni yuqoriga ko‘targan holda, orqaga aylanish.
Yugurish mashqlari. 40-50 m masofaga o‘rtacha tezlikda yugurish, buyumlar orasidan ularga tegib ketmaslikka harakat qilgan holda yugurish; yugurish vaqtida turg‘un va harakatlanuvchan narsalarga tegmasdan ularni aylanib o‘tib yugurish; tezlik saqlagan holda yugurish, yo‘nalishni va muvozanatni saqlagan holda orqa bilan yugurish; berilgan masofani o‘rta tezlikda yugurib o‘tishga o‘rgatish.
Sakrash mashqlari. Sakrash ko‘nikmalarini shakllantirishda davom etish, sakrayotganda, (yerga tushishda) muvozanatni saqlash uchun qo‘llarni oldinga, yon tomonga uzatish; bir joyda turli usullarda (galma-gal, o‘ng va chap oyoqda, bir oyog‘idan boshqa oyog‘iga turib, oyoqlarni chalishtirgan holda) sakrash, ikki oyoqni juftlab, chiziqlar ustidan, past buyumlar ustidan, turgan joyidan uzunlikka (80 sm masofaga) sakrash, yugurib kelib uzunlikka, balandlikka, arg‘amchi bilan sakrash.
Otish, ilib olish va irg‘itish mashqlari. Bolaga buyumlarni uzoqqa va nishonga irg‘itishda barmoqlarni kuchli harakatlantirib otishga o‘rgatish. Koptok bilan xilma xil va ishonch bilan harakat qilishga o‘rgata borish. To‘pni yuqoriga (kamida 10 marta) otish va ilib olish, xuddi shu mashqning o‘zini chapak chalib aylanib va boshqacha usullar bilan bajarish; koptokni bir qo‘ldan ikkinchi qo‘lga olib yerga urib bajarish. Koptokni bir-biriga, pastdan va boshidan oshirib irg‘itish.