Жисмоний маданият соҳасида илғор хорижий тажрибалар

Harakatlarni fazo va vaqt birligida aniqlash. Bu masala “Saf mashqlari” bo‘limida to‘liq yoritilgan bo‘lsada, quyidagi ko‘shimcha mashqlar beriladi:
1. Ko‘zlarni yumib yurishlar.
2. Ko‘zlarni yumib borayotganda jismoniy tarbiya instruktori buyrug‘iga binoan burilishlar.
3. Ko‘zlarni yumib yurish, to‘siklarni xatlab o‘tish.
4. Ko‘rsatilgan hisobni ajratib yurishlar.
5. Musika jo‘rligida yurib borayotganda musika to‘xtasa ham, sur'atda yurishni davom ettirish.
6. Ikkitadan, uchtadan bo‘lib, topshirik asosida yurish sur'atini o‘zgartirib yurishlar.
Bu mashqlarni o‘rganish davomida bolalarlarning hamjihat bo‘lib harakat qilish kobiliyati rivojlanadi, ularning kuzatuvchanligiga, dikkatining oshishiga ijobiy ta'sir ko‘rsatadi. Shuning uchun mashqlar mashg‘ulotning o‘tgan birinchi kismida qo‘llanib, bir mashg‘ulotdan ikkinchi mashg‘ulotga o‘tgan sari sekin-asta murakkablashib boradi. Nisbatan murakkab mashqlarni (ko‘zlarni yumib yurish) tayyorgarlikka ega guruhlar bilan topshirik shaklida birdaniga o‘tkazsa ham bo‘ladi: 1- 4 oddiy yurish, 5-8 ko‘zlarni yumib yurish. Yana bir misol: ikkitadan, uchtadan sekin yoki tez ko‘rsatilgan tezlikda harakatlanish. Birinchi 4-hisobda 4 qadam to‘g‘riga, ikkinchi 4-hisobda 2 qadam to‘g‘riga (tezlik 2 barobar sekin), uchinchi va to‘rtinchi 4-hisobda bir qadam oldinga (tezlik 4 marta sekin) yurish.
Bu topshirik bir necha marta takrorlanadi. Mashqlar bajarilayotganda jismoniy tarbiya instruktori bir tezlikda hisob olib borishi kerak. Navbatdagi mashg‘ulotlarda bu mashqlarni murakkablashtirish zarur. Misol, qadamlab to‘rt hisobda bajariladigan mashqlar: 1-hisobda chap oyoqda 1 qadam oldinga, o‘ng oyoq orkada oyoq uchida; 2-hisobda chap oyoqda yarim cho‘kqayib, o‘ng oyoq yonda, oyoq uchida; 4-hisobda o‘ng oyoq chap oyoqka juftlanadi (o‘ng oyoq uchlarida qoladi, shu sababli tizza ozgina bukilgan bo‘ladi). Bu mashq o‘ng oyoqdan boshlab bajariladi.
Xar xil harakatlarni moslab bajarishga o‘rgatish. Yurish bilan murakkab harakatlarni bog‘lab bajarishda guruhlarni tayyorgarligiga e'tibor berish zarur. Bu ko‘shimcha harakatlar (qo‘l, gavda harakatlari, oddiy uloqtirishlar), dastavval turgan joyda o‘rganilib, so‘ngra yurish bilan ko‘shib bajariladi. Bunday mashqlar harakat anikligini rivojlantiradi.