Rivojlantiruvchi maqsad: Qo`shimcha adabiyotlardan foydalanib, harakatlanuvchi suyuqlik va gazlarni jismga ta`siri haqida bilim va ko`nikmalarini rivojlantirish.
Dars jihozlari: Darslik, plakat, slaydlar, test kartochkalar, didaktik materiallar.
Darsda foydalanadigan metodlar. “Aqliy hujum”, “Klaster”, “BBB” metodlkari.
№
|
Dars rejasi
|
Vaqti
|
1
|
Tashkiliy qism
|
2 minut
|
2
|
Uy vazifalarini so`rash
|
10 minut
|
3
|
Yangi mavzu bayoni
|
20 minut
|
4
|
Yangi mavzuni mustahkamlash
|
10 minut
|
5
|
Uyga vazifa berish
|
3 minut
|
Darsning borishi:
1. Tashkiliy qism:
O`qituvch dars jihozlarini darsga tayyorlaydi, o`quvchilardan davomat olinadi.
2. O`tilgan mavzu bo`yicha “Aqliy hujum” metodidan foydalanib darsni mustahkamlash.
O`quvchilar uch guruhga bo`linadi. O`quvchilarga shu metod asosida tuzilgan savollar beriladi.
1. Atrofga qarab o’zaro ta’sirlashayotgan jismlarga misollar keltiring.
2.Elastiklik kuchlaridan qayerlarda foydalanish mumkin?
3.Ishqalanish qayerlarda foydali, qayerlarda zararli?
3. Yangi mavzu bayoni:
Reja:
Jismlarni o’zaro ta’siri.
Kuch.
Kuchni o’lchash.
Хulоsa
Atrof-muhitdagi qarasangiz hamma narsa bir-biriga ta’sir o’tkazadi .
Osmonga otilgan tosh yana qaytib tushadi Chunki uni Yer o’ziga tortib oladi Temir bo’lagiga magnitni yaqilashtirsak uni tortib oladi. Yurib ketayotgan avtomabil motori o’chirilsa biroz to’xtaydi . Bunda yo’l bilan g’iltiraklar orasida ta’sir tufayli tezliga kamayadi. Bu ta’irlashishlar tufayli jismning tezliga o’garadi
Plastilin yoki saqichni olib barmoqlarimiz bilan qissak uni shakli o’zgaradi Xuddi shunday mis tangani bolg’a bilan urilsa yalpoyib shakli o’garadi.
Bir jismning ikkinchi jismga ta’siri tufayli tezligi yoki shakli o’zgarishiga sabab bo’ladigan kattlikni kuch deb ataladi.
Tabiatda kuchlar turli ko’rinishida namoyan bo’ladi. Bir jism ustiga ikkinchisi harakatlansa yuzalar g’dir-budurligi tufayli ishqalanish kuchi vujudga keladi. Cho’zilgan yoki siqilgan purjina va rezinalar elastiklik kuchlar hosil bo’ladi. Bolalar o’yinchoqlarida ham siqilgan purjina foydalaniladi.
Bir jism ikkinchisiga ta’sir ko’rsatganda ikkinchi jism ham birinchisiga ta’sir ko’rsatadi. Jahl bilan stolga urilsa, stol biroz egiladi. Shu bilan birga undagi ruchka va qalamlar tepaga sapchiganini ko’ramiz
Boshlang’ich geografiya kursida Yerning Quyosh atrofida harakat qilishini Oyning esa Yer atrofida harakatlanishini bilasiz. Bunday harakatning sababchisi ular o’rtasida tortishish kuchlarining mavjudligidir Soch taralganda so’ng taroqni mayday yirtilgan qog’ozlarga yaqinlashtirilsa ularni tortib oladi. Uni eletr kuchi deyildi Taqasimon va to’g’ri ko’rinishdagi doimiy magnitlar temir buyumlarni o’ziga tortadi. Uni magnit kuchi deyiladi. Moddalarni tashkil etuvchi zarralar o’rtasida ham zarralarning ichida ularni tashkil qilgan undan ham mayday zarrachalar orasida ham kuchlar muvjud Bu kuchlar haqida yuqori sinflarda ma’lumotlr olsiz.
Kuch birligi sifatida 1Nyuton (N) qabul qilingan. Bu birlik mashhur ingliz olimi Isaak Nyuton sharafiga tanlangan.
Kuchni o’lchash. Kuchni o’lchash uchun dinamometr deb ataluvchi asbobdan foydalaniladi.
Asbob taxtachaga o’rnatilgan purjina, purjina uchiga mahkamlanadi ko’rsatkich
sim hamda o’sha joyda ulangan shkala bo’ylab siljiy oldigan sterjendan iborat.
Ilmoqqa m=120g massali yuk osilsa purjina cho’ziladi Purjina uchidagi ko’rstkich
Sim 1 raqamida to’xtaydi Dinamometr metrning sterelkasi 1N kuchi ko’rsatadi
Unga yana yukni ossak dinamometr purjinasi cho’jilib ko’rsatkich sim uchiga pastga siljiydi. U joyga 2 raqami qo’yildi. Yuklarni shu tarzda ko’paytirib borib dinamometr
3, 4,5 va raqamlari qo’yiladi. Umuman olganda jism massasi m ma’lum bo’lsa unga ta’sir etayotgan og’irlik kuchini F(ef) bilan belgilab
F og’ir.kuch =m*g formula orqali hisoblash mumkin.
G=9,81N/kg ga teng bo’lib yer sitida o’garmas kattalikdir
4. Yangi mavzuni mustahkamlash.
Atrofga qarab o’zaro ta’sirlashayotgan jismlarga misollar keltiring.
Elastiklik kuchlaridan qayerlarda foydalanish mumkin?
Ishqalanish qayerlarda foydali, qayerlarda zararli?
O`quvchilarni baxolash, darsda faol ishtirok etgan o`quvcholarni rag`batlantirish.
5. Uyga vazifa berish.
Darslikdan o`tilgan mavzuni o`qish.
Mavzu oxirida keltirilgan savollarga javob topish va yozish.
Mavzu oxirida keltirilgan amaliy topshiriqni topshirish.
Slayd1
Slayd 2.
Slayd 3 .
Slayd 4
Do'stlaringiz bilan baham: |