Jismlarning harakati. Fazo va vaqt darsning maqsadi a
Download 7,6 Mb.
|
|
V. Dars xulosalanadi. Darsda faol qatnashgan o’quvchilar baholanadi. VI. Uyga topshiriq. Mavzuga oid rebus tuzish 54-dars Sana: 7-sinf Mavzu: Mexanik ish Darsning maqsadi. a) O'quvchilarda mexanik ish, uning tevarak-atrofda, kundalik turmushda namoyon bo'lishi haqida bilim va ko'nikmalarni shakllartirish. b) Olgan bilimlarini amaliyotga qo’llashga o’rgatish. Jismoniy tarbiya berish. d) O’quvchilarning ilmiy dunyoqarashini shakllantirish.. Darsning turi: yangi bilim beruvchi Dars uslubi: suhbat, savol – javob, tushuntirish Dars jihozlari: darslik, jadvallar. Dars rejasi: 1. Tashkiliy qism (2 minut). 2. 0‘tilgan mavzuni suhbatlashish orqali takrorlash (10 minut). 3. Yangi mavzuning bayoni (20 minut). 4. Yangi mavzuga doir masala yechish (10 minut). 5. O’quvchilarni baholash (2 minut) 6. Uyga vazifa berish (1 minut).
1) Reaktiv harakat deb nimaga aytiladi? 2) Raketaning tuzilishini aytib bering 3) Impulsning saqlanish qonuni asosida raketa qanday harakatlanishini tushuntiring 4) Kosmosni zabt etish bo’yicha nimalarni bilasiz?
Yerda turgan jismga F kuch ta’sir etganda u shu kuch yo’nalishda to’g’ri chiziq bo’ylab s masofaga ko’chsa, A mexanik ish bajariladi Bajarilgan ish kuchning shu kuch yo’nalishida jism bosib o’tgan yo’lning ko’paytmasiga teng, ya’ni:
Xalqaro birliklar sistemasida ishning birligi – joul (J) 1 J – bu 1 N kuch ta’sirida jismni 1 m masofaga ko’chirishda bajarilgan ishga teng. Bu birlik nomi ingliz fizigi Jeyms Joul sharafiga qo’yilgan
Darsni mustahkamlash uchun harakatlangan turli jismlar qoldirgan izlar (ba’zi hayvonlar, chang’ichi, traktor, osmondagi samolyot qoldirgan va h.k.)ning rasmiga qarab, iz egasini tanish va trayektoriya turini topish tavsiya qilinishi mumkin. Darsni mustahkamlash uchun o’quvchilarga 10—15 sm uzunlikdagi ip tarqatiladi. o’quvchilarga daftariga ixtiyoriy shakldagi egri chiziq chizish tavsiya qilinadi. Chiziq ustiga ipni joylashtirib, belgilab olinadi hamda ip uzunligi chizg’ichda aniqlanadi. Bunda chiziq o’quvchi ruchkasi harakati davomida qoldirgan izi trayektoriyadir. Quyidagi savollar og’zaki muhokama etiladi. 1. Aylanma harakatga misollar keltiring. 2. Okeanda harakatlanayotgan teploxodlar nimaga nisbatan harakatda bo’ladi? 3. "Sanoq jism" deganda nimani tushunasiz? 4. Hamma jismlarni ham "moddiy nuqta" deb qarash mumkinmi?
b) O’quvchilarning darsda olgan bilimlarni amaliyotda sinashga o’rgatish, axloqiy tarbiya berish d) O’quvchilarning dunyoqarashini rivojlantirish, o’lgan bilimlarini hayotda tadbiq etish ko’nikmasini rivojlantirish
Bu ish og’irlik kuchini yengish uchun sarf bo’lgani qayd qilinadi. 2. Undan so’ng lineykani stolga qo’yib dinamometr yordamida brusokni lineyka bo’ylab birinchi holdagi masofaga bir tekis ko’chiriladi. Bunda hosil bo’lgan tortishish kuchi aniqlanadi va yana ish hisoblanadi. A2= F S Bu ish ishqalanish kuchini yengishda bajarilganligiga diqqatni jalb etiladi. So’ngra brusokka 1N, 2N,3N yuklarni ortib tajriba takrorlanadi. Olingan natijalar taqosslanib ikkala holdagi ishlar teng ekanligi xulosa qilinadi. 4. Mustahkamlash: Bajarilgan ish haqida xulosa yoziladi. 5. Uyga vazifa: O’tilgan mavzularni takrorlab kelish 56-dars Sana: 7-sinf Mavzu: Masalalar yechish Darsning maqsadi. a) O’quvchilarga masala yechish usullari yuzasidan nazariy bilim va tushunchalar berish, masalalarni yecha bilishga o’rgatish. b) O’quvchilarga estetik va axloqiy tarbiya berishda hamkorlik qilish, mustaqil ishlashga o’rgatish d) O’quvchilarning fikrlash qobiliyatini oshirish, tasavvur ko’lamini kengaytirish Darsning turi: bilimlarni mustahkamlovchi Dars uslubi: suhbat, savol – javob, masalalar yechish Dars jihozlari: darslik, jadvallar. Darsning borishi 1. Tashkiliy qism O’quvchilar davomati va darsga tayyorgarligini tekshirish 2. O’tilgan mavzuni eslash: 1. Aylanma harakatga misollar keltiring. 2. Okeanda harakatlanayotgan teploxodlar nimaga nisbatan harakatda bo’ladi? 3. "Sanoq jism" deganda nimani tushunasiz? 4. Hamma jismlarni ham "moddiy nuqta" deb qarash mumkinmi
1. O’quvchini tarozida tortishganda massasi 32 kg chiqdi. Uning og`irligi necha N ga teng? (Javob: 314 N.)
2. Dinamometrga yuk osilganda, uning ko’rsatishi 24,5 N ga teng bo’ldi. Unga qanday massali yuk osilgan? (Javob: 2,5 kg.)
3. Dehqon yelkasida 50 kg sabzi solingan qopni ko’tardi. Dehqonning massasi 70 kg. Dehqon yerga qanday kuch bilan bosadi? (Javob: 1176 N.)
4- Masala. "Tiko" avtomobili 135 km/soat tezlikda harakatlana oladi. Avtomobil 10 minutda qancha yo’1 bosadi?
O’quvchilarni baholash. Faol ishtirok etgan o’quvchilar baholanadi. Baholar jurnal va kundalik daftarlarga qo’yiladi. Uyga vazifa: O’tilgan mavzular yuzasidan 7 ta test tuzish, yangi mavzuga tayyorlanib kelish 57-dars Sana: 7-sinf Mavzu: Kinetik energiya Darsning maqsadi. a) O'quvchilarda kuchning ishi va kinetik energiyaning o'zgarishi haqida tasavvurlar hosil qilish, ularni hayotda qo'llash ko'nikmalarini shakllantirish. b) O’quvchilarga mehnat va estetik tarbiya berishd ahamkorlik qilish, o’z kuchiga tayanish hissini shakllantirish d) O’quvchilarning ilmiy dunyoqarashini rivojlantirish, tasavvur ko’lamini kengaytirish Darsning turi: yangi bilim beruvchi Dars uslubi: suhbat, savol – javob, tushuntirish Dars jihozlari: darslik, jadvallar. Dars rejasi: 1. Tashkiliy qism (2 minut). 2. 0‘tilgan mavzuni suhbatlashish orqali takrorlash (10 minut). 3. Yangi mavzuning bayoni (20 minut). 4. Yangi mavzuga doir masala yechish (10 minut). 5. O’quvchilarni baholash (2 minut) 6. Uyga vazifa berish (1 minut).
1) Energiyaning ta’rifini ayting va tushuntiring 2) Mexanik ishni ta’riflang va formulasini ifodalang 3) Mexanik ishning asosiy va hosilaviy birliklari, ular orasidagi munosabatni ifodalab bering 4) Jismga ta’sir etayotgan kuch yo’nalishi jismning ko’chish yo’nalishiga perpendicular bo’lsa, bajarilgan ish nimaga teng?
Faraz qilaylik, gorizontal sirtda ishqalanishsiz harakatlanayotgan m massali jismga F kuch ta’sir etayotgan bo’lsin. Bu kuch jismga tezlanish beradi, ya’ni uning tezligini o’zgartiradi. Shu bilan birga, bu kuch ish bajaradi. Kuch bajargan ish bilan tezlikning o’zgarishi orasida bog’lanish mavjud. 
4. Mavzuni mustahkamlash: Masala yechish: 
5. O’quvchilarni baholash. Faol ishtirok etgan o’quvchilar baholanadi. Baholar jurnal va kundalik daftarlarga qo’yiladi. 6. Uyga vazifa: Mavzuni o’qish, savollarga javob berish, yangi mavzuga tayyorlanib kelish 58-dars Sana: 7-sinf Mavzu: Potensial energiya Darsning maqsadi. a) O'quvchilarda og'irlik kuchining ishi va potensial energiyaning o'zgarishi haqida tasavvurlar hosil qilish, ularni hayotda qo'llash ko'nikmalarini shakllantirish. b) O’quvchilarga estetik va axloqiy tarbiya berishda hamkorlik qilish, kasbga yo’llash d) O’quvhcilarni fanga qiziqtirish, tasavvur ko’lamini oshirish Darsning turi: yangi bilim beruvchi Dars uslubi: suhbat, savol – javob, tushuntirish Dars jihozlari: darslik, jadvallar. Dars rejasi: 1. Tashkiliy qism (2 minut). 2. 0‘tilgan mavzuni suhbatlashish orqali takrorlash (10 minut). 3. Yangi mavzuning bayoni (20 minut). 4. Yangi mavzuga doir masala yechish (10 minut). 5. O’quvchilarni baholash (2 minut) 6. Uyga vazifa berish (1 minut).
1) Kinetik energiya qanday ta’riflanadi va ifodalanadi? 2) bajarilgan ish bilan jism tezligi o’zgarishini bog’lovchi formula qanday ifodalanadi? 3) Jismga qo’yilgan kuchning ishi bilan jism kinetik energiyasining o’zgarishi orasidagi bog’lanish qanday ifodalanadi? 3.Yangi mavzu bayoni: O’zaro ta’sir qiluvchi jismlarning yoki jism qismlarining bir – biriga nisbatan vaziyatiga bog’liq energiya potensial energiya deb ataladi. Yer sirtidan h balandlikda m massali jismning potensial energiyasi quyidagicha ifodalanadi:
Agar oltinchi qavatga zina orqali emas, balki liftda ko’tarilsak ham og’irlik kuchimiz xuddi shunday A = - 10 kJ ga teng ish bajaradi 4. Mavzuni mustahkamlash: O’qituvchining qo’shimchalari: Daryolarda to’g’onlar quriladi.Ma’lum balandlikda turgan suv potensial energiyaga ega bo’ladi. Suvning potensial energiyasi elektr energiyaga aylantiriladi. Olingan energiya esa xalq xo’jaligini barcha tarmoqlarini harakatga keltiradi. Suv omborlari qurilganda shu joyning tabiati o’zgaradi: havo namligi ortadi, mahalliy shamollarning yo’nalishi o’zgaradi. Havo harorati pasayadi, o’tloqlar ko’payadi,dam olish uchun qulay sharoitlar yaratiladi. Suv omborlari katta iqtisodiy ahamiyatga ega. Yangi yerlarni sug’orish, baliq urchitish, suv transporti va elektroenergiya tizimi yaxshilanadi. Atrof muhit ko’kalamzorga aylanadi, iqlim o’zgaradi. Dam olish uylari quriladi. Suv omborlarining zarari ham bor. Tabiatga salbiy ta’sir etadi, katta-katta maydonlarni suv bosib ketadi, aholi punktlari , o’rmonlar va boshqa boyliklar suv ostida qoladi, daryo boshiga borib urug’ qo’yadigan baliqlarning yo’li to’silib qoladi. Qirg’oqlar surilib va o’pirilib tushadi. Ayniqsa yer qimirlash hududida qurilgan suv omborlari inson hayoti va faoliyati uchun juda xavfli bo’lishi mumkin. Chunki yer qimirlash natijasida to’g’on yorilib ketsa , aholi punktlari va ekinlarni suv bosib , vayron qilishi mumkin. Shu sababdan suv omborlarini qurishga ehtiyot chorasini ko’rish zarur. Iloji bo’lsa , tabiiy to’g’onlardan foydalanish zarur bo’ladi.. 5. O’quvchilarni baholash. Faol ishtirok etgan o’quvchilar baholanadi. Baholar jurnal va kundalik daftarlarga qo’yiladi. 6. Uyga vazifa: Mavzuni o’qish, savollarga javob berish, yangi mavzuga tayyorlanib kelish 59-dars Sana: 7-sinf Mavzu: Masalalar yechish Darsning maqsadi. a) O’quvchilarga masala yechish usullari yuzasidan nazariy bilim va tushunchalar berish, masalalarni yecha bilishga o’rgatish. b) O’quvchilarga estetik va axloqiy tarbiya berishda hamkorlik qilish, mustaqil ishlashga o’rgatish d) O’quvchilarning fikrlash qobiliyatini oshirish, tasavvur ko’lamini kengaytirish Darsning turi: bilimlarni mustahkamlovchi Dars uslubi: suhbat, savol – javob, masalalar yechish Dars jihozlari: darslik, jadvallar. Darsning borishi 1.Tashkiliy qism O’quvchilar davomati va darsga tayyorgarligini tekshirish 2. O’tilgan mavzuni eslash: 1. Potensial energiya nima? 2. Potensila energiya formulasini tushuntiring 3. Mixni taxtaga qoqishdi, so’ngra sug’urib olishdi, bajarilgan ish teng bo’ladimi? 4. Prujina Dl ga siqildi, keyin Dl ga cho’zildi. Bajarilgan ishtar bir xil bo’ladimi? 5. Prujina avval Dl ga cho’zildi, so’ngra shu holatdan yana Dl ga cho’zildl. Bajarilgan ishlar bir xil bo’ladimi? 3. Masalalar yechish 
4. Mustaqil ish: 11-masala 5.O’quvchilarni baholash. Faol ishtirok etgan o’quvchilar baholanadi. Baholar jurnal va kundalik daftarlarga qo’yiladi. 6.Uyga vazifa: Darslikning 118 – betida berilgan 21 – mashq masalalarini yechib kelish, yangi mavzuga tayyorlanib kelish 60-dars Sana: 7-sinf Mavzu: 7 – nazorat ishi Darsning maqsadi. a) Darslikning VII bobida o'tilgan mavzularni takrorlash hamda o’tilgan darslarda o'quvchilarning egallagan bilim, ko'nikma va malakalarini nazorat qilish. b) O’quvchilarga estetik tarbiya berish, mustaqil ishlashga, bir – birini hurmat qilishga o’rgatish d) O’quvchilarning xotirasini sinash, ijodiy salohiyatini nazorat qilish Darsning turi: bilimlarni sinash Dars uslubi: nazorat qilish Dars jihozlari: darslik, jadvallar. Darsning borishi 1. Tashkiliy qism O’quvchilar davomatini aniqlash 2. Dars jarayonini tashkil etish rejasi.
4. O'qituvchi o'zi tuzgan test topshiriqlari bo'yicha qisqa muddatli (10—15 minutli) test sinovini o'tkazish. 3.Test sinovi 1. Reaktiv harakat nima?
C) Harakatlanayotgan jismning massasi qancha katta bo'lsa D) sistemaning biror bir qismi tezlik bilan ajralishi 2. Potensial energiya formulasini belgilang? A) Ee=mυ2/2 B) Ep=mgk C) Ep=mgh D) A=mυ2/2 3. Avtomobilga quvvati 100 kW bo’lgan divigateli o'rnatilgan. U 1 minutda 2,5 MJ foydali ish bajaradi. Avtomobilning FIK ni toping? A) 42% B)44% C)41% D)48% 4. Kuch impulsi formulasini ko'rsating A)I= F∙t В )I=Fm C)υ q∙t D) F =μdR 5. Bola 20 kg massali yukni ko'tarib, 100 m masofaga olib bordi. Bunda bola qancha ish bajaradi? (g = 10 m/s2) A) 1 J B)100J C) 20000J D)200 kJ 6. Quvvat formulasini belgilang? A) A= N∙t B) N=t/A C)N=A/t D) N= A∙ t 7. Massasi 64 kg bo'lgan odam l,5m/s tezlik bilan ketmoqda. Uning kinetik energiyasi qancha? A) 72 J B) 96 J C) 426 J D) 720 J 8. Jism massasi va uning tezligi ko'paytmasiga ... deyiladi. A)Impuls B)jism impuls C) Impulsning saqlanish qonuni D) Kuch 9. Kinetik energiya formulasi qaysi bandda to'g'ri ko'rsatilgan? A) A= 10. Yopiq sistemani tashkil etuvchi jismlar impulslarining yig'indisi shu siste'madagi jismlarning har qanday harakatida va o'zaro ta'sirida o'zgarmaydi, ya'ni impulslar yigMndisi saqlanadi. A)Jism impulsi B)Impuls qonuni C)Guk qonuni D) Impulsning saqlanish qonuni 1 l.Kuchning shu kuch yo'nalishida jism bosib o'tgan yo’lning ko'paytmasiga teng bo'lgan kattalikka ... deyiladi. A)Mexanik ish B) impuls C) Kuch impulsi D)hamma javob to'g'ri 12.Mexanik ishning formulasini belgilang? A)A=4N B)A= Fs C) A= 3N D) to'g'ri javob berilmagan 13.Ishning birligini toping? A) N B)A C)J D)F 14.Ishning birligi qaysi olim sharafiga qo'yilgan? A) Amper B) Nyuton C)Galileo Galiley D)Jeyms Joul 15. Mexanik ish qanday kattalik? A)Vektor B) Skalyar C)A va b javoblar to'g'ri D) to'g'ri javob berilmagan 4.O’quvchilarni baholash. Nazorat daftarlari terib olinadi. 5. Uyga vazifa: Darslikning 118 – betida berilgan 21 – mashq masalalarini yechib kelish, yangi mavzuga tayyorlanib kelish 61-dars Sana: 7-sinf Download 7,6 Mb. Do'stlaringiz bilan baham:
|
; 
B) E=mυ2/2 C) A=mυ2/2 D) F=μdRBosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish