Jip hám shiyki ónimlerdiń siziqli tiġizliġİ Laboratoriya jumısınıń maqseti

Paxta talasınıń fizik-mexanik qásiyetleri

Tipi	Selektsion sortı	Tala qásiyetleri
		Sort	Shtapel Uzınlıġı L, mm	Sızıqlı tıġızlıġı T, mteks	Úziw Kúshi R, sN	Salıstırma úziw kúshi R, sN/teks	Kelte talalar muġdarı, %
5-I	S-4910	I	32,7	174	4,3	24,3	4,2

Paxta talasınıń II-sort qásiyet kórsetkishlerin Belitsin B.M. koeffitsientlerinen paydalanıp anıqlaymız.
7-tablitsa
Belitsin B.M. koeffitsientleri

Tala sortı	Úziw kúshi, sN	Salıstırma úziw kúshi, sN/teks	Sızıqlı tıġızlıġı,teks
I	100	100	100
II	89	96	93
III	78	93	81
IV	68	87	73
V	56	86	53

Paxta talasınıń II-sortı qásiyet kórsetkishlerin anıqlaw
1. II-sort talanıń úziw kúshi:
,sN
2. II-sort talanıń sızıqlı tıġızlıġı:
, teks
3. II-sort talanıń salıstırma úziw kúshi:
, sN/teks
Aralaspa talalarınıń kórsetkishlerin esaplaw:
1. Úziw kúshi:
, sN
2. Sızıqlı tıġızlıġı.
, teks
3. Salıstırma úziw kúshi:
, sN/teks.
JIPTIŃ SALISTIRMA ÚZIW KÚSHIN ESAPLAW USILLARI


Laboratoriya jumısınıń maqseti: Jip bekkemligin prof. A.N.Solovyov formulasınan hám CSP, Rkm kórsetkishlerinen paydalanıp boljaw usılların úyreniw.
Laboratoriya sabaġı ushın kerek bolatuġın úskeneler hám materiallar: Normaliq hújjetler, maġlıwmatnama, tipli aralaspa tańlaw boyınsha metodik qollanba, kompyuter, kalkulyator.
Tapsırma

1. 
   Jip salıstırma úziw kúshin esaplawda prof. A.N. Solovyov formulası qollanılıwı menen tanısıń.
   
2. 
   Berilgen jip assortimenti ushın (5-laboratoriya jumısınan) salıstırma úziw kúshiniń esaplıq mánisin aniqlań hám normalıq hújjet kórsetkishleri menen salıstırıń.
   
3. 
   Kompyuter dástúri járdeminde jiptiń salıstırma úziw kúshin esaplaw tártibi menen tanısıń.
   
4. 
   CSP hám Rkm kórsetkishlerin anıqlaw arqalı jip bekkemligin boljawdı úyreniń.
   

Úyde: Laboratoriya jumısı boyınsha esabat tayarlań.


Tiykarġı maġlıwmatlar
Paxta jibiniń salıstırma úziw kúshin esaplaw ushın prof. A.N. Solovyov formulası qollanıladı:

Bul jerde:

R_ip - jiptiń salıstırma úziw kúshi, sN/teks;
R_ar - aralaspa talalarınıń úziw kúshi, sN;
T_ar - aralaspa talalarınıń sızıqlı tıġızlıġı, teks;
N₀ - salıstırma natekislik kórsetkishi (qayta taraw sisteması ushın N₀=3,5  4,0; karda sisteması ushın N₀=4,5  5,0);
T_ip - jiptiń sızıqlı tıġızlıġı, teks;
L_ar - aralaspa talalarınıń shtapel uzınlıġı, mm;
 - mashinalar halatına baylanıslı koeffitsient. Eger mashinalar joqarı halda bolsa, =1,1; jaqsı halda bolsa, =1,0; qanıqarlı halda bolsa, =0,9;
k - jip pisitiliwine dúzetpe bolıp, ámeliy ( ) hám kritik ( ) pisitiw koeffitsientleri parqına qarap saylanadı;

- maġlıwmatnamadan jiptiń túrine, sızıqlı tıġızlıġına hám talanıń shtapel uzınlıġına qarap tańlanadı;
- kritik pisitiw koeffitsienti bolıp, tómendegi formula járdeminde anıqlanadı.

Misal: T=25 teks trikotaj jibiniń salıstırma úziw kúshin esaplaw.(5-laboratoriya jumısındaġı aralaspa talalarınıń kórsetkishleri qollanıladı).
Karda iyiriw sisteması ushın N₀ =5,0 dep, =36,3 hám =1,0 dep, qabıl qılamız
Jiptiń kritik pisitiw koeffitsienti ti esaplaymız.




Maġlıwmatnamadan k nıń mánisin saylaymız k =0,99.
Jiptiń esaplıq salıstırma úziw kúshin anıqlaymız.


sN/teks
sN/teks
Qulasa:
Aralaspa tuwrı tańlanġan hám ol jiptiń sapa kórsetkishlerin támiyinleydi


CSP kórsetkishi boyınsha jip bekkemligin boljaw
CSP (COUNT STRENGTH PRODUCT) kórsetkishi boyınha jip bekkemligin boljaw HVI 900 hám SPINLAP dizimlerı engizilgeninen soń keń tarqaldı. Bul dizimlerde talanıń sapa kórsetkishleri bahalanadı (tala uzınlıġı, bekkemligi, uzınlıq boyınsha bir qıylılıġı, mikroneyri, reńi, úziwdegi uzayıwı, pataslıq dárejesi hám basqalar).
CSP kórsetkishi jip hám tala ortasındaġı baylanıslılıqtı ańlatadı. Mánisi SITRA (Qubla India toqımashılıq izertlewleri orayı) normalastırılġan maġlıwmatlarında daġal, yarım daġal, orta, jińishke, júdá jińishke paxta talaları ushın onıń mánisin esaplaw tártibi kórsetilgen.
Eger HVI kórsetkishlerinen talanıń ortasha uzınlıġı belgili bolsa, CSP tómendegi formula járdeminde tawıladı.
Karda jibi ushın

Qayta taraw jibi ushın



Bul jerde:
-talanıń ortasha uzınlıġı, mm,
- talanıń salıstırma úziw kúshi, sN/teks
-mikroneyr kórsetkishi
-jiptiń inglizshe nomeri
- qayta taraw tarandısı, %
Paxta jibi bekkemligin boljawda sonday-aq úziliw uzınlıġınan, yaġnıy R_km den de paydalanıladı. Bul kórsetkish USTER xalıqaralıq standartına kirgizilgen. Salıstırma úziw kúshi R menen R_KM kórsetkishi ortasındaġı óz-ara baylanıs tómendegishe ipadalanadı:
SITRA usınısına kóre R_KM empirik formula járdeminde esaplanadı



talanıń sapası indeksi
L, R_{ar ,}M HVI diziminde anıqlanġan aralaspa talalarınıń kórsetkishleri.