Jinisti jasalma basqariw mashqalasi ha’m onin’ sheshimi jobasi

Adamlarda jinis penen birikken belgilerge gemofiliya qan jibimewi, daltonizm- ren’di ayiralmaw, mu’skul distrofiyasi ha’m basqalar kiredi Bul belgiler “X ” xromosoma menen birigip nasilden nasilge beriledi ha’m bul keselliklerdi basqariwshi genler hayallarda ekeni aniqlandi.

• Adamlarda jinis penen birikken belgilerge gemofiliya qan jibimewi, daltonizm- ren’di ayiralmaw, mu’skul distrofiyasi ha’m basqalar kiredi Bul belgiler “X ” xromosoma menen birigip nasilden nasilge beriledi ha’m bul keselliklerdi basqariwshi genler hayallarda ekeni aniqlandi.

Tawiqlarda ala ren’di basqariwshi dominant gen “X” xromosomada jaylasqanlig’i aniqlandi. Misali, ala tawiq penen qara tu’rdegi qoraz shatistirilsa, birinshi buwinda ala sho’je qorazlar ha’m qara tu’s makiyen sho’jeler payda bolg’an.

• Tawiqlarda ala ren’di basqariwshi dominant gen “X” xromosomada jaylasqanlig’i aniqlandi. Misali, ala tawiq penen qara tu’rdegi qoraz shatistirilsa, birinshi buwinda ala sho’je qorazlar ha’m qara tu’s makiyen sho’jeler payda bolg’an.

Organizimde jinis penen shegaralang’an belgilerde bar. Tek bir jinista rawajlanadi

Qaramallardin’ su’t o’nimi
Tawiqlardin’ ma’yek onimi
Qoshqarlarda shaxliliq

Kletka tiykarinan yadro ha’m citoplazmadan ibarat. Kletkadan yadro ajiratilsa ol nabit boladi. Bul faktorlar yadro menen citoplazmanin’ o’zara baylanisli ekenligin ko’rsetedi.

• Kletka tiykarinan yadro ha’m citoplazmadan ibarat. Kletkadan yadro ajiratilsa ol nabit boladi. Bul faktorlar yadro menen citoplazmanin’ o’zara baylanisli ekenligin ko’rsetedi.

Citoplazma organoidi-mitoxandriya citoplazma ha’m yadroni kerekli energiya menen ta’miynleydi. Sonin’ menen birge citoplazma tosiq sipatinda yadroni ha’m tiykarinan DNK ni ha’r tu’rli ximiyaliq zatlar ta’sirinen qorg’aydi. Yadro bolsa RNK molekulasi arqali citoplazmada bolip atirg’an processlerdi basqaradi.

Na’sil quwiwshiliqtin citoplazma arqali na’silge o’tiwi yadrosiz yamasa citoplazmatikaliq na’sil quwiwshiliq delinedi.

• Awladdan awladqa belgilerdi tasip o’tiw tiykarinan DNK molekulasi ja’rdeminde a’melge asiriladi. Haywanlar citoplazmasindag’i plastidalarda DNK barlig’I aniqlang’an. Bul eki organoid o’zinin’ beloklarin sintez qiliwi mu’mkin, demek olar belgilerdin nasilge qatnasiwi mu’mkin. Yadro xromosomalaridan DNK da bolatug’inlig’i siyaqli mitoxandriya ha’m plastidler DNK sinda da mutaciya ju’z beriwi mu’mkin.