Jigar sirrozi

Alimentar sabablar — ovqat ratsionida oqsillar va vitaminlarning (ayniqsa, vitamin B_l, B₆, folat kislota) yetishmovchiligi jigar sirrozini keltirib chiqaradi. Ko‘p hollarda ichki sabablarga ko‘ra oshqozon-ichak yo‘llaridan oqsil va vitaminlarning qonga so‘rilishi buziladi va natijada oqsil, vitamin tanqisligi vujudga keladi. Bu esa jigar sirrozi rivojlanishiga sabab bo‘ladi. Tropik iqlimga xos bo‘lgan mamlakatlarda parazitlar ta'sirida jigarning surunkali shikastlanishi ham keyinchalik jigar sirroziga olib keladi. Biliar jigar sirrozi hujayralarda zardobning yig‘ilib qolishi yoki jigardan tashqari o‘t yo‘llarida zardobning butkul o‘tmay qolishida (xolestaz) rivojlanadi. Xolestaz sabablari surunkali xolangit, jigarning ichki o‘t yo‘llari va jigardan tashqaridagi o‘t yo‘llari shaklining o‘zgarishi va bekilib qolishidir (birlamchi biliar sirroz). Bundan tashqari, o‘t yo‘llarining boshqa sabablar, o‘smalar ta'sirida siqilishi, ko‘p vaqt o‘t toshlari va gelmintlar bilan bekilib qolishi ikkilamchi biliar sirrozni keltirib chiqaradi. Modda almashinuvining buzilishi va endokrin omillar ham jigar sirrozini keltirib chiqarishi mumkin (tireotoksikoz, qandli diabet va b.).

Ba'zi hollarda jigar sirrozining kelib chiqish sababi aralash bo‘lib, bir vaqtning o‘zida organizmga bir qancha sabablarning ta'sirida kelib chiqadi.

Kelib chiqish sabablari har doim ham jigar sirrozi rivojlanishini ko‘rsatmaydi. Bir xil shikastlantiruvchi agent sirrozning turli xil morfologik variantlarini keltirib chiqarishi mumkin; kelib chiqishi har xil sabablar, aksincha, o‘xshash morfologik o‘zgarishlarga olib keladi. Ko‘pincha 20—30% bemorlarda jigar sirrozining kelib chiqish sabablarini aniqlab bo‘lmaydi. Lekin bu guruhdagi bemorlar ilgari virusli gepatitning yashirin, sariqsiz formasini o‘tkazgan bo‘lishlari mumkin.