Javodbek yo q ubo V ergash hayitboyev huquqshunoslik

2-§. Jinoyat va jinoyatchilik tushunchasi
Jinoyat — sodir etilishi jinoyat kodeksida jazo q o ila sh tahdidi 
bilan ta q iq la n g a n aybli ijtim oiy xavfli qilm ish (h a ra k a t yoki 
harakatsizlik).
184
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Jinoyat tushunchasini aniqlash uchun ijtimoiy xavfli qilmish 
tushunchasini aniqlab olish zarur. Ijtimoiy xavfli qilmish deganda, 
Jinoyat kodeksi bilan qo'riqlanadigan obyektlarga zarar keltiradigan 
yoki shunday zarar keltirish real xavfini keltirib chiqaradigan qilmish 
tu sh u n ilad i. Jin o y at kodeksi bilan q o 'riq la n a d ig a n o b y ek tlar 
deganda, shaxs, uning huquqlari, jam iyat va davlat m anfaatlari, 
m ulk, tabiiy m uhit, tinchlik, insoniyat xavfsizligi tushuniladi. 
M asalan, biror-bir shaxsni urib, unga tan jarohati yetkazish inson 
sog'ligiga qarshi jinoyat hisoblanadi.
O 'z navbatida ijtimoiy xavfli qilmishlar harakat yoki harakat- 
sizlik bilan sodir etiladi. H arakat deganda shaxsning jinoiy niyatga 
erishishi uchun qiladigan harakatlari tushuniladi. M asalan, o'g'rilik 
qilish uchun, turar-joyga yashirincha kirish, buyum larni, pul yoki 
boshqa narsalarni olish. H arakatsizlik deganda esa, shaxs bajarishi 
zarur va shart bo'lgan vazifalarni bajarmasligi tushuniladi. Masalan, 
vrachning uzrli sabablarsiz bem or shaxsga yordam ko'rsatm asligi 
jin o y a t h iso b la n ib , J in o y a t k o d e k sin in g 116 -m o dd asi bilan
javobgarlikka tortilishiga sabab bo'ladi.
Jinoyat qonunida jinoyatning to 'rtta belgisi ajratilgan:
- ijtimoiy xavflilik;
- g'ayriqonuniylik;
- ayblilik;
- jazoga loyiqlilik.