Javodbek yo q ubo V ergash hayitboyev huquqshunoslik

X A L Q A R O H U Q U Q T A M O Y IL L A R I
T U S H U N C H A S I V A 0 ‘Z IG A X O S
X U S U S IY A T L A R I
X a lq a ro h u q u q tam oyillari — ijtim oiy am aliy ot n atijasid a 
vujudga keladigan xalqaro huquqning yuridik m ustahkam langan 
asoslari b o ‘lib, subyektlari x atti-h arakatining ustuvor qoidalari 
hisoblanadi.
X a lq a ro h u q u q ta m o y ili — a v v a la m b o r, x a lq a ro h u q u q
m e’yoridir.
X alqaro huquq tam oyillarining o ‘ziga xosligi ularning univer- 
salligidir. Y a ’ni xalqaro huquqning barcha subyektlari tam oyillarga 
q a t’iyan rioya qilishlari lozim, chunki m azkur tam oyillarni h ar
220
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

qanday tarzda buzish m uqarrar ravishda xalqaro m unosabatlam ing 
boshqa ishtirokchilari qonuniy huquq va m anfaatlariga daxl qilishga 
olib keladi. X alqaro huquq tam oyillari butun xalqaro-huquqiy 
m e’yorlar tizimining qonuniylik mezoni hisoblanadi.
X alqaro huquqning asosiy tamoyillari BMT U stavida m ustah- 
kamlangan. BMT Ustavi tamoyillari jus cogens xarakterini kasb etish 
keng tan olingan, y a’ni ular davlatlar tom onidan bekor qilinishi 
mum kin b o ‘lmagan oliy darajadagi m ajburiyatlar sanaladi.
X alqaro huquqning aksariyat tam oyillari BM T Ustavining 2- 
moddasida42 qisqa va lo‘nda qilib bayon etilgan. U shbu tamoyillar 
BMT Ustaviga muvofiq davlatlar o ‘rtasida do'stona m unosabatlar va 
hamkorlikka taalluqli 1970-yil xalqaro huquq tamoyillari to ‘g‘risidagi 
Deklaratsiyada ham da Yevropada xavfsizlik va hamkorlik kengash 
(YEXHK)ining Yakunlovchi hujjatida batafsil yoritib berilgan.
Agar BMT Ustavida besh tamoyilning nomi keltirilgan b o isa , 
X alqaro huquq tamoyillari to ‘g ‘risidagi D eklaratsiyada ularning 
yettitasi ifodalab berilgan. Bular quydagilardir: