Жавоблар ўзбекистон тарихининг фан сифатидаги ўрни

28.Қадимги Хоразм ҳақидаги ёзма ва археологик маълумотлар. Энг қадимги давлатлардан бири Қадимги Хоразм. Илк давлатчилик масаласида жуда кўплаб илмий баҳслар бқлиб ўтган бўлишига қарамай, бу масала ҳануз ўз ечимини топган деб ҳисобланмайди. Хусусан, «Ката Хоразм» ёзма манбаларда «Авесто»да Хоразм қадимги Беҳистун тилида Хваразмиш, Қадимги Юнон-рим тилида Хорасмия деб номлаган.Қадимги Хоразм давлатининг ҳақида археологик маълумотига кўра мил.авв. 1Х-VШ асрлар Хоразм маданияти Амиробод номи билан машҳурдир. Бу маданиятнинг меъморчилик ёдгорликлари асосан чайпо ва ярим ертўлалардан иборат бўлиб мустаҳкам турар жойлар учрамайди. Хоразмдаги суғориш иншоотлари мустаҳкам мудофаада эга бўлган турар жойлар – Кўзалиқир, Динғалжа, мил.авв.VI-V асрларга оиддир. IV асргача пайдо бўлган. Бу қадимги Хоразм давлатининг энг йирик шаҳарларида археологик қазишмалар олиб борганда Тупроққалъа, Қўйқирилган қалъа каби мавзулари археологик ишлари олиб борган. Масалан: Қўйқирилганқалъадан ярим ертўла шаклда ибодатхоналар топилиб ўрганилган.
29.Қадимги Суғдиёнанинг ижтимоий иқтисодий маданий ҳаёти. Суғдиёна Ўрта Осиёдаги қадимий, тарихий, маданий вилоят ҳисобланади. Илк марта аҳамонийлар сулоласи вакилларининг қоятош хотирот битикларида Сугуди шаклида қад.эрон салтанатига тобе қилинган сатрапликлардан бири мамлакатнинг номи сифатида қайд этилган. Суғдиёна 3 та тарихий географик ҳудудни бирлаштирган: Самарқанд Суғди, Бухоро Суғди ва Кеш Нахшаб Суғди. Ҳар 3 қисми ўзаро табиий географик ўзаро табиий чегарага ҳали эга эди. Буюк Ипак йўлининг марказий тармоқлари Суғдиёна орқали ўтган. Натижада Суғдиёна халқаро савдо муносабатларида муҳим ўрин тутади. Буюк ипак йўли бўйлаб савдогарларнинг қишлоқлари, шаҳарларида эса унинг маҳаллалари пайдо бўлган. Суғд тили халқаро тил ролини ўйнаган.Бу ҳол хитой сайёҳлари томонидан нотўғри тасвир уйғотган. Суғдиёна мил.авв.6-2 асрларда аввал аҳамонийларга, сўнгра македониялик Александр тузган салтанатга, унинг давомчиси Салавка давлатига, Юнон-Бақтрия тобе бўлган. Мил.авв. 2-1 асрлардан бошлаб Суғдиёна ўз мустаўиллигини тиклашга киришган. Унинг марказий ва маҳаллий тангалари зарб қилина бошлаган. Суғдиёна аста секин ҳар уч қисм чегараларини ўз атрофига йиға бошлаган ва конфедератив давлат уюшмасига айланиб борган.Ми. 1 минг йилликнинг 1 чи ярмида Суғдиёна кушонлар, хионийлар, абдаллар, кидарлар таъсирида бўлган. Араб истилосининг бошланғич давридан то Суғд подшоси Турғар даври охиригача Суғдиёна ўзининг конфедератив хусусиятини сақлашга ҳаракат қилган. Турғардан кейин Суғдиёнада ихшидлар сиёсий ҳокимият тугаб мам-т халифалик таркибига кирган.