Жавоб [окоз


ЖАВОБИ Дала тажрибаси услубиятининг асосий элементлари



Download 124,81 Kb.
bet16/42
Sana26.05.2022
Hajmi124,81 Kb.
#608750
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   42
Bog'liq
хуршиджон

ЖАВОБИ
Дала тажрибаси услубиятининг асосий элементлари. Дала тажрибаси услубияти дейилганда уни ташкил этувчи барча элементлар: варианлар сони, майдон, пайкалнинг шакли, йўналиши, вариантларни жойлаштириш усуллари ва уларнинг такрорийлиги, ќосилни ќисобга олиш услублари ва тажрибаларини ваšт оралиђида ташкил šилиш кабилар мажмуаси тушунилади. Услубиятнинг барча элементлари туђри šўшиб олиб борилса, тажриба натижаси жуда аниš бўлиб чиšади.

Дала тажрибаси ўтказишда унинг методикаси, мазмуни, асосан šуйидагилар: 1). вариантлар сони; 2). тажрибадаги хатонинг мумкин бўлган, яъни планлаштирилган катталиги, вариантлар ўртасидаги фарš šанча катта бўлса, ўртачанинг хатоси ќам шунча катта бўлиши мумкин; 3). тажриба ўтказиш мўлжалланадиган майдон, тупроš унумдорлигининг ўзгариш характери; 4). тажриба ўтказиш мўлжалланган илмий текшириш институти, ўšув муассасаси ёки тажриба станциясининг моддий-техникавий базаси билан аниšланади. Шуларни ќисобга олиб, тажриба участкасидаги пайкалларнинг маълум шакли, майдони, вариантларни жойлаштириш методи ва такрорлаш устида тўхталиб ўтиш зарур.



Вариантлар. Тажриба варианти дейилганда, ўрганиладиган ўсимлик, унинг нави, ўрганиш шароити ва бошšалар тушунилади. Ўрганиладиган тажриба варианти билан таššосланадиган вариант назорат ёки стандарт вариант дейилади. Тажриба ва назорат вариантлари йиђиндиси тажриба схемасини ташкил šилади.

Ќар šандай дала тажрибасида тажрибанинг маšсади ва моќиятига бођлиš ќолда тажриба šœйишдан олдин вариантлар ва уларнинг сони белгиланади. Вариантлар сони тажрибанинг ќосилга салбий таъсири бœлмайди, лекин тажриба вариантларининг сонини ќаддан ташšари ошириш катта майдонга ёйилиб кетиш натижасида тажрибанинг хатосига салбий таъсир этади.

Тажрибанинг вариантлар сони 12-16 тадан ортган сари тажриба даласи тупрођининг ќар-хил ёки бир хиллигига šараб тажриба хатоси ортиб боради. Тупроš унумдорлиги сезилмас даражада, кутилмаган ќолатдаги œзгаришида ќам юšоридагидан мустасно ќолатда вариация коэффициентининг катталигига бођлиš бœлмаган холда вариантлар сони 6 дан 50 тагача ошганда, тажриба хатоси ќам ошиб боради. Чунки, вариантлар сони ошиб бориши билан нафаšат тупроš таркиби фарšланади (дала кенгайиши билан) балки таššосланадиган вариантлар бир-биридан узоšлашиб ќам боради. Вариантлар сонининг ошиб бориши уларни ёки уларнинг такрорларини бир хил тупроš шароитига жойлаштириш имкониятидан камайтиради. Бундай ќолат тажриба хатосининг асосий сабабидир.

Шунинг учун ќам тажриба œтказиш услубиятини яратишда вариантлар сонини 12 ёки кœпи билан 16 вариантдан оширмаслик керак.

Умумий бœлаклар сони бœлса бу ќолатларда 60-64 та бœлади. Баъзи бир махсус тажрибаларда (тажриба вариантлари бундан кœп), масалан кœп омилли тажрибаларда сочма пайкаллар усулидан фойдаланиш, селекцион ташкилотлардаги нав чиšариш дастлабки даври ашёларини œрганиш тажрибалари, кœп омилли тажрибаларнинг аралаш вариантли синовларида бир такрор ичига 2-3 та назорат вариантларини киргизиш усули билан тажриба хатосини камайтириш кœзда тутилади.

Ишлаб чиšариш шароитидаги тажрибаларда тажрибанинг хатосини ошишига йœл šœймаслик учун вариантлар сонини 3-4 тадан оширилмайди.

Ќар бир вариант майдони ќам тажриба маšсади ва тупроš таркибининг бир хил хусусиятга хослигидан келиб чиšиб белгиланади. Бу шароитда, кœпинча дала техника хизмат кœрсатиш имконияти доирасидан келиб чиššан холда белгиланади. Шунинг учун ќам кœпинча пайкаллар узунасига битта чизиšда бир šаторли ќамда яруслар бœйича жойлаштирилади.


Download 124,81 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   42




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish