Java 2se dasturlash tili

 

Ichki klasslar 

Shu vaqtgacha ko’rilgan barcha klasslar yuqori darajadagi klasslar xisoblanadi. Java 

dasturlash tili klasslarni boshqa klass ichida yoki metod ichida e’lon qilish imkoniyatini beradi. 

Ushbu klasslar 

ichki klasslar

 deb ataladi. 

Masalan: 

class Kompyuter{ 

 

class Xotira 

 

{ 

---

 

 

… 

 

} 

} 

Yuqoridagi misolda 

Xotira

  klassi 

Kompyuter

  klassini ichki klassi xisoblanadi. Ichki klass, 

boshqa klass a’zolari singari, u e’lon qilingan qamrov darajasida klass a’zolariga murojaat qilishi 

mumkin. O’z navbatida ichki klass u e’lon qilingan klass yoki metod a’zosi xisoblanadi. 

Masalan: 

class Kompyuter{ 

 

class Xotira{ 

 

 

… 

 

} 

 

void amalBajarish(){ 

 

 

… 

 

} 

} 

Yuqo ridagi misolda 

Xotira

  ichki klassi 

Kompyuter

  klassi a’zosi bo’lgan 

amalBajarish()

 

metodini chaqirishi mumkin. Yoki 

amalBajarish()

 metodi 

Xotira

 klassi andozasi asosida obyekt 

yaratishi mumkin. 

Boshqa klasslar singari ichki klasslar yuqori darajali klasslar tomonidan murojaat qilinishi 

xam mumkin. Lekin ushbu murojaatni amalga oshirish uchun  murojaat qiluvchi  ichki klass 

joylashgan yuqori darajali klassga ega bo’lishi kerak.  Masalan, 

Kompyuter

  klassi tashqarisidan 

Xotira

 klassi andozasi asosida obyekt yaratish uchun 

Kompyuter

 obyektiga ega bolish kerak. 

Kompyuter k = new Kompyuter(); 

Kompyuter.Xotira x = k.new Xotira(); 

Yuqoridagi misolning birinchi qatorida Kompyuter qiymatini qabul qiluvchi 

k

 

o’zgaruvchisiga yangi Kompyuter obyekti yaratilib biriktirilgan. Ikkinchi qatorda Kompyuter 

klassining ichki klassi bo’lgan Xotira qiymatini qabulqiluvchi 

x

  o’zgaruvchisiga yangi Xotira 

obyekti yaratilib biriktirilgan. 

Ichki klassni lokal a’zo sifatida metod ichida xam e’lon qilish mumkin. Masalan: 

class Kompyuter 

{ 

 

void amalBajarish() 

 

{ 

 

 

class Xotira() 

 

 

{ 

 

 

 

… 

---

 

 

} 

 

} 

} 

Yuqoridagi misolda Xotira klassi amalBajarish() metodining lokal a’zosi sifatida metodning 

boshqa a’zolariga yoki Kompyuter klassining a’zolariga murojaat qilishi mumkin. Ammo, 

Kompyuter klassining a’zolari Xotira klassi metodning lokal a’zosi bo’lganligi sababli unga 

murojaat qila olmaydi.