Jamurad yangiboyevich, amirov

II BOB 
 
QISHLOQ XO‘JALIK HAYVONLARINI OZIQLANTIRISH 
 
 
Ozuqalar  -  hayvonlarning  turli  tuyimli  va  mineral  moddalarga    bo‘lgan 
talabini  qondirib,  ularning  sog‘ligi  hamda  mahsuloti  sifatiga  salbiy  ta’sir 
qilmasligi lozim. 
Ozuqalar hayvonlar mahsuldorligi,  serpushtligi va salomatligida o‘z aksini 
topadi. 
Hayvonlar mahsuldorligini 70% ozuqalarga bog‘liq. Shuning uchun har bir 
xo‘jalikda  mo‘l-ko‘l  yYem-xashak  bazasini  yaratish  hayvonlardan  yuqori 
mahsulot olish garovi hisoblanadi. 
O‘zbekistondagi fermer xo‘jaliklarida 1 bosh shartli qoramol uchun 3500-
4000  ozuqa  birligi  tayyorlash,  chorva  hayvonlarini  to‘kis  ozuqalar  bilan 
ta’minlash imkoniyatini yaratib beradi. 
Buning  uchun  har  bir  xo‘jalikda  yil  boshida    hayvonlarning  ozuqalarga 
bo‘lgan talabi aniqlanib,  shu asosda oziqa ekinlari joylashtiriladi. 
Oziqa  ekinlarining  yangi  tur,  navlarini  joriy  qilish,  xashaki  ekinlarni 
o‘stirishning  yangi  texnologiyalaridan  foydalanish  natijasida  har  gektar  yerdan 
100-150 s oziqa birligi yetishtirish choralarini ko‘rish kerak. 
O‘zbekistonda  sug‘oriladigan  yerlarning  chegaralanganligi  oqibatida 
yYem-xashak  ekinlari  uchun  yetarli  maydonlar  ajratishning  imkoniyati  yo‘q, 
shuning uchun  ko‘proq oziqalarni oraliq va takroriy ekinlar hisobiga yetishtirish 
taqozo etadi, ularning har gektaridan 250-300 s hosil olsa bo‘ladi. 
Asosiy  xashaki  ekinlar    bedadan  pichan  holida  100-150  s,  makkajo‘xori 
poya hisobida 300-400 s, lavlagidan 400-500 s hosil olish talab etiladi. 
 Tayyorlangan oziqalarni o‘z vaqtida yig‘ishtirish, tashish, saqlash ularning 
sifatiga  ta’sir  ko‘rsatadi,  buning  uchun  har  bir  oziqani  ko‘rsatilgan  yo‘riqlar 
asosida saqlash alohida ahamiyat kasb etadi. 
YYem-xashaklarni yedirishdan oldin hayvonlarga tayyorlab berish ulardan 
samarali foydalanishning muhim omilidir. 
Qishloq xo‘jalik  hayvonlariga talab qilinadigan ozuqa me’yorlari:  
Sigirlarning mahsuldorligi 
 
3000 kg bo‘lganda-42 s ozuqa birligi; 
4000 kg bo‘lganda-47 s ozuqa birligi; 
5000 kg bo‘lganda-60 s ozuqa birligi. 
 
42 s  oziqa birligi quyidagi oziqalardan tashkil topadi: pichan-1,4 t, somon-
1,5 t, senaj-1,9 t, silos-2,4 t, ko‘q ut-6,6 t, yYem ozo‘qalar 870 kg. 
1  bosh  qo‘yga  1  yilga  5,0  s  oziqa  birligi;  1bosh  otga  yiliga    30  s  oziqa 
birligi; 1 bosh tuyaga bir yilga 27 s oziqa birligi; 1 bosh urg‘ochi cho‘chqaga 15 
s oziqa birligi talab etiladi. 

---

 
47