Jamurad yangiboyevich, amirov

Sigirlarni sutining tarkibidagi yog‘ va oqsil miqdoriga qarab baholash. 
 
 Laktasiya  tahlili,  sut  miqdorini  uning  tarkibidagi  yog‘  va  oqsil  darajasi 
bilan bog‘lanishga e’tibor beriladi. Sigirlarning sut mahsuldorligi bilan ularning 
tirik vazni diqqat e’tiborda bo‘lib, bu ko‘rsatkich zot talablari darajasida bo‘lishi 
kerak.  
Sigirlarni    ularning  tana  tuzilishiga  ham  alohida    etibor  beriladi,  chunki 
ko‘pincha  sut  miqdori  va  uning  tarkibiga  qarab  baholash  sigirlar  
konstitutsiyasini noziklashishiga, bir qator tana  kamchliklariga va salomatligini 
susayishiga  sabab bo‘ladi. Shuning uchun bu ko‘rsatkichlarni baholash bir-biri 
bilan bog‘liq  holda olib borilishi shart. 
Tana tuzilishini baholashda sigirlar sut belgilarini  yaxshi rivojlanishi bilan, 
ularning  suyaklarining  mustahkamiligi,  muskullarining  yetarli  rivojlanishi  va 

---

 
157 
tanasining  sut  yo‘nalishi  hayvonlari  talablariga  to‘liq  javob  berishi  kerak. 
Ayniqsa,  sanoat  texnologiyasi  sharoitida  sigirlarning  tuyoqlari  yaxshi 
rivojlanishiga  alohida    e’tibor  beriladi.  Tana  tuzilishida  qo‘pol  kamchiliklar 
mavjud bo‘lsa, bunday hayvonlarni naslchilik ishida foydalanish man  etiladi. 
 Hozirgi  davrda  sigirlarni  mashinada  sog‘ishga  moslashganligi  bo‘yicha 
alohida baholanadi. Bu borada sigirlarning yelin tuzilishi, uning bo‘lmalarining 
rivojlanishi,  yelin  so‘rg‘ichlarining  shakli  va  katta-kichikligi,  sut  berish  tezligi, 
yelin bo‘lmalarining sog‘ilish vaqti, yelin indeksi kabilar inobatga olinadi. Yelin 
indeksi  (oldingi  bo‘lmalar  sutini  keyingi  bo‘lmalar  sutiga  nisbati  42-45%) 
bo‘lishi    kerak,  yoki  sut  berish  tezligi  1,6-1,8  kg/min  (1  minutda  bergan  sut 
miqdori, kg/min) bo‘lgani  maqsadga muvofiq. 
 Sigirlar 
yelini 
baholash 
naslchilik 
xo‘jaliklarida, 
avlodlarning 
mahsuldorligiga qarab nazorat qiluvchi fermalarda majburiy  hisoblanadi.