Jamoat salomatligi va sog’liqni saqlashni boshqarish fanidan testlar to’plami
Jamoat salomatligi va sog’liqni saqlashni boshqarish fanining uchinchi asosiy qismini ko’rsating
Download 152,48 Kb.
|
1 2
Bog'liqJamoat salomatligi va sog’liqni saqlashni boshqarish fanidan tes-1
|
А.Sog’liqni saqlashni boshqaruv tizimini ishlab chiqish va takomillashtirish B.Aholiga tibbiy yordam ko’rsatishning yangi shakl va usullarini ishlab chiqish S.Jamoat salomatligini o’rganish usullari va unga ta’sir etuvchi ijtimoiy shart sharoitlarini o’rganish Jamoat salomatligi, uni o’rganish va baholash usullari, sog’liqni saqlashni tashkil etish va boshqarish 6. Jamoat salomatligi va sog’liqni saqlashni boshqarish fanining turtinchi asosiy qismini ko’rsating: Xodimlarni tayyorlash. Aholiga tibbiy yordam ko’rsatishning yangi shakl va usullarini ishlab chiqish S. Jamoat salomatligini o’rganish usullari va unga ta’sir etuvchi ijtimoiy shart sharoitlarini o’rganish Jamoat salomatligi, uni o’rganish va baholash usullari, sog’liqni saqlashni tashkil etish va boshqarish 7. Jamoat salomatligi va sog’liqni saqlashni boshqarish fanining ob’ektini ko’rsating A. Aholi, sog’liqni saqlashni boshqarish muassasalari Salomatlik ko’rsatkichlari, xavf omillari, tibbiyot xodimlari, tibbiyot muassalarining faoliyati S. Jamoat salomatligini o’rganish usullari va unga ta’sir etuvchi ijtimoiy shart sharoitlarini o’rganish Jamoat salomatligi, uni o’rganish va baholash usullari, sog’liqni saqlashni tashkil etish va boshqarish 8. JS va SSB fanining predmetini ko’rsating A. Salomatlik ko’rsatkichlari, xavf omillari, tibbiyot xodimlari, tibbiyot muassalarining faoliyati B.Statistik, tarixiy, ekspert baholash, iqtisodiy, eksperiment, sostiologik usullar Aholi, sog’liqni saqlashni boshqarish muassasalari Maxsus kuzatuv, anketa so’rov, instrumental usul 9. JSSning tadqiqot usullarini belgilang A. Statistik, tarixiy, ekspert baholash, iqtisodiy, eksperiment, sostiologik usullar B.Maxsus kuzatuv, anketa so’rov, instrumental usul Salomatlik va kasallik (xastalik) Individual, guruh, mintaqaviy, jamoat salomatligi 10. Aholi salomatligiga ta’sir etuvchi omillar qaysi usullar yordamida o’rganiladi A. Maxsus kuzatuv, anketa so’rov, instrumental usul B.Statistik, tarixiy, ekspert baholash, iqtisodiy, eksperiment, sostiologik usullar C. Aholi, sog’liqni saqlashni boshqarish muassasalari Maxsus kuzatuv, anketa so’rov, instrumental usul 11. Tibbiyot nima? A. Aholi salomatligini saqlash, yaxshilash, umrni uzaytirish, kasalliklarni oldini olish, davolash maqsadida amalga oshirilayotgan ilmiy bilimlar va amaliy faoliyat majmuidir B.Individual, guruh, mintaqaviy, jamoat salomatligi C.Maxsus kuzatuv, anketa so’rov, instrumental usul D. Jamoat salomatligini o’rganish usullari va unga ta’sir etuvchi ijtimoiy shart sharoitlarini o’rganish 12. Tibbiyotning asosini tashkil etuvchi 2 tushunchani belgilang A. Salomatlik va kasallik (xastalik) B.Individual, guruh, mintaqaviy, jamoat salomatligi C.Maxsus kuzatuv, anketa so’rov, instrumental usul D. Jamoat salomatligini o’rganish usullari va unga ta’sir etuvchi ijtimoiy shart sharoitlarini o’rganish 13. JSST tashkiloti ta’rificha salomatlik bu- A. V. kasallikka chalingan bemorlarning sog’lig’ini tiklash G. surunkali xastalangan bemorlarning axvolini engillashtirish D. atrof muxitni muxofaza qilish 14. Tibbiy ijtimoiy tadqiqotlarda aholi salomatligiga baho berishda qo’llaniladigan salomatlikning 4 ta darajasini ko’rsating A. Individual, guruh, mintaqaviy, jamoat salomatligi B.Jamoatning fiziologik holati, patologik jarpayonlar, kasalliklarning paydo bo’lish va tarqalganlik sabablari qonuniyatlarini o’rganuvchi fan S.Klinik epidemiologiya, noinfekstion kasalliklar, yuqumli kasalliklar, farmakoepidemiologiya, ekoepidemiologiya, jamoat salomatligi epidemiologiyasi D.Aholining bir davlat ichida, bir davlatdan ikkinchi davlatga mexanik harakatidir 15. Jamoat salomatligiga baho berishda foydalanadigan asosiy ko’rsatkichlarni belgilang A. Kasallanish, demografiya, nogironlik, jismoniy rivojlanganlik B.Jamoatning fiziologik holati, patologik jarpayonlar, kasalliklarning paydo bo’lish va tarqalganlik sabablari qonuniyatlarini o’rganuvchi fan S.Klinik epidemiologiya, noinfekstion kasalliklar, yuqumli kasalliklar, farmakoepidemiologiya, ekoepidemiologiya, jamoat salomatligi epidemiologiyasi D.Aholining bir davlat ichida, bir davlatdan ikkinchi davlatga mexanik harakatidir 16.Epidemiya so’zinimani anglatadi: A.ma’lum bir xodisalarning aholi orasida ommaviy tarqalganligini anglatadi B.Jamoatning fiziologik holati, patologik jarpayonlar, kasalliklarning paydo bo’lish va tarqalganlik sabablari qonuniyatlarini o’rganuvchi fan S.Aholi statikasi va dinamikasi (harakati) D.Mexanik harakat, tabiiy harakat 17. Epidemiologiya deganda- A. Jamoatning fiziologik holati, patologik jarpayonlar, kasalliklarning paydo bo’lish va tarqalganlik sabablari qonuniyatlarini o’rganuvchi fan B.Klinik epidemiologiya, noinfekstion kasalliklar, yuqumli kasalliklar, farmakoepidemiologiya, ekoepidemiologiya, jamoat salomatligi epidemiologiyasi S..Aholining bir davlat ichida, bir davlatdan ikkinchi davlatga mexanik harakatidir D.Tug’ilish va o’lim natijasida ma’lum bir territoriyada aholi sonining o’zgarishi 18.Sog’liqni saqlashning turli sohalariga qarab epidemiologiya bir necha turga bo’linadi: A. Klinik epidemiologiya, noinfekstion kasalliklar, yuqumli kasalliklar, farmakoepidemiologiya, ekoepidemiologiya, jamoat salomatligi epidemiologiyasi B.. Aholining bir davlat ichida, bir davlatdan ikkinchi davlatga mexanik harakatidir S..Aholining bir davlat ichida, bir davlatdan ikkinchi davlatga mexanik harakatidir D.Tug’ilish va o’lim natijasida ma’lum bir territoriyada aholi sonining o’zgarishi 19.Demografiy quyidagi asosiy qismlardan itborat A. Aholi statikasi va dinamikasi (harakati) B.. Aholining bir davlat ichida, bir davlatdan ikkinchi davlatga mexanik harakatidir S.Ijtimoiy gigienik va epidemiologik D. Progressiv, stastionar, regressiv 20.Aholi dinamikasi necha qismdan iborat: A. Mexanik harakat, tabiiy harakat B. Aholining bir davlat ichida, bir davlatdan ikkinchi davlatga mexanik harakatidir S.Ijtimoiy gigienik va epidemiologik D. Progressiv, stastionar, regressiv 21. Aholi yosh guruhlariga qarab taqsimlanadi: A. Progressiv, stastionar, regressiv B. Mexanik harakat, tabiiy harakat S.. Aholining bir davlat ichida, bir davlatdan ikkinchi davlatga mexanik harakatidir D.Ijtimoiy gigienik va epidemiologik 22. Aholining tabiiy harakati deganda tushuniladi A.Tug’ilish va o’lim natijasida ma’lum bir territoriyada aholi sonining o’zgarishi B.Aholining bir davlat ichida, bir davlatdan ikkinchi davlatga mexanik harakatidir S.Ijtimoiy gigienik va epidemiologik D.Progressiv, stastionar, regressiv 23. Migrastiya yoki mexanik harakat bu- A. Aholining bir davlat ichida, bir davlatdan ikkinchi davlatga mexanik harakatidir B. Aholining bir davlat ichida, bir davlatdan ikkinchi davlatga mexanik harakatidir S.Ijtimoiy gigienik va epidemiologik D.Progressiv, stastionar, regressiv 24. migrastiya jarayonlari qanday ahamiyatga ega A. Ijtimoiy gigienik va epidemiologik B. Joriy yilda birinchi bor qayd etilgani Q surunkali kasalliklar (o’tgan yillardan ma’lum bo’lgan) S. Oldindan o’tkaziladigan, davriy, maqsadli tibbiy ko’riklar D. Kasallikka gumon qilingan yoki kasallikning boshlang’ich belgilari mavjud bo’lgan shaxslarni aniqlash va aholini yoppasiga tekshirish usulidir 25. Umumiy tug’ilish ko’rsatkichi hisoblanadi A. umumiy tug’ilish q tirik tug’ilganlar soni x 1000 ko’rsatkichi aholining yillik o’rtacha soni B. umumiy tug’ilish q tirik tug’ilganlar soni Q 1000 ko’rsatkichi aholining o’rtacha soni S. umumiy tug’ilish q tirik tug’ilganlar soni :1000 ko’rsatkichi aholining soniga D. umumiy tug’ilish q tirik tug’ilganlar soni - 1000 ko’rsatkichi aholining yillik o’rtacha soni 26. Umumiy o’lim ko’rsatkichini qanday hisoblanadi?: A. Umumiy o’lim q umumiy o’limlar soni x 1000 ko’rsatkichiaholining yillik o’rtacha soni B. Umumiy o’lim q umumiy o’limlar soni Q 1000 ko’rsatkichiaholining yillik o’rtacha soni C. Umumiy o’lim q umumiy o’limlar soni - 1000 ko’rsatkichiaholining o’rtacha soni D. Umumiy o’lim q umumiy o’limlar soni : 1000 ko’rsatkichiaholining o’rtacha soni 27. Aholining tabiiy o’sish ko’rsatkichi hisoblanadi A.Aholining tabiiy o’sish ko’rsatkichi q umumiy tug’ilish ko’rsatkichi - umumiy o’lim ko’rsatkichi B. Aholining tabiiy o’sish ko’rsatkichi q umumiy tug’ilish ko’rsatkichi? 1000 umumiy o’lim ko’rsatkichi S. Aholining tabiiy o’sish ko’rsatkichi q umumiy tug’ilish ko’rsatkichi soni x 1000 ko’rsatkichiaholining yillik o’rtacha soni D. Aholining tabiiy o’sish ko’rsatkichi q joriy yilda bir yoshgacha o’lgan bolalar soni ? 1000 joriy yilda tirik tug’ilgan bolalar soni 25. Bir yoshgacha bo’lgan bolalar o’limi ko’rsatkichi ko’rsaktkichi A. Bir yoshgacha bo’lgan bolalar o’limi ko’rsatkichi q joriy yilda bir yoshgacha o’lgan bolalar soni ? 1000 joriy yilda tirik tug’ilgan bolalar soni B.joriy yilda bir yoshgacha o’lgan bolalar soni ? 1000 joriy yilda tirik tug’ilgan bolalar soni S.umumiy o’limlar soni x 1000 ko’rsatkichiaholining yillik o’rtacha soni D.joriy yilda bir yoshgacha o’lgan bolalar soni ? 1000 joriy yilda tirik tug’ilgan bolalar soni 26. CHala tug’ilish: A. Homiladorlikning to’liq 37 haftasidan kam muddatdagi tug’ruq (259 kundan kamroq). B. Homiladorlikning to’liq 40 haftasidan kam muddatdagi tug’ruq (250 kundan kamroq). S. Homiladorlikning to’liq 38 haftasidan kam muddatdagi tug’ruq (259 kundan kamroq). D, Homiladorlikning to’liq 37 haftasidan kam muddatdagi tug’ruq (260kundan kamroq). 27. Vaqt-soatida tug’ilish: A. 37 to’liq haftadan 42 to’liq haftagacha bo’lgan homiladorlik muddatidagi tug’ruq (294 kundan ko’proq). B. 38 to’liq haftadan 44to’liq haftagacha bo’lgan homiladorlik muddatidagi tug’ruq (294 kundan ko’proq). S. 36 to’liq haftadan 44 to’liq haftagacha bo’lgan homiladorlik muddatidagi tug’ruq (294 kundan ko’proq). D. 30 to’liq haftadan 42 to’liq haftagacha bo’lgan homiladorlik muddatidagi tug’ruq (294 kundan ko’proq). 28. Perinatal davr: A. Perinatal davr homilaning ona qornidagi davrining 22-chi to’liq haftasidan (154 kundan) boshlanadi va tug’ilgandan so’ng 7- to’liq kun o’tgandan keyin tugaydi. B. Perinatal davr homilaning ona qornidagi davrining 23-chi to’liq haftasidan (156 kundan) boshlanadi va tug’ilgandan so’ng 8- to’liq kun o’tgandan keyin tugaydi. S. Perinatal davr homilaning ona qornidagi davrining 22-chi to’liq haftasidan (155 kundan) boshlanadi va tug’ilgandan so’ng 8- to’liq kun o’tgandan keyin tugaydi. D. Perinatal davr homilaning ona qornidagi davrining 22-chi to’liq haftasidan (156 kundan) boshlanadi va tug’ilgandan so’ng 5 - to’liq kun o’tgandan keyin tugaydi. 29. Neonatal davr: A. Neonatal davr tug’ilishdanoq boshlanadi va tug’ilgandan so’ng to’liq 28 kun o’tgandan keyin tugaydi. B.Neonatal davr homilaning ona qornidagi davrining 22-chi to’liq haftasidan (154 kundan) boshlanadi va tug’ilgandan so’ng 7- to’liq kun o’tgandan keyin tugaydi. S. .Neonatal davr tug’ruqdan 42 kundan keyin 1 yil ichida ro’y bergan ayol o’limi D. Neonatal davr xomiladorlik davri yoki u tugagandan so’ng ro’y bergan ayol o’limi 30. Onalar o’limi A.Homiladorlik davri yoki u tugagandan so’ng ro’y bergan ayol o’limi B. tug’ilishdanoq boshlanadi va tug’ilgandan so’ng to’liq 28 kun o’tgandan keyin tugaydi D.Tug’ruqdan 42 kundan keyin 1 yil ichida ro’y bergan onalar o’limi S.Homiladorlik davri yoki u tugagandan so’ng ro’y bergan onalar o’limi 31. Kech ona o’limi A. Tug’ruqdan 42 kundan keyin 1 yil ichida ro’y bergan ayol o’limi B. Tug’ruqdan 46 kundan keyin 1 yil ichida ro’y bergan ayol o’limi D.Tug’ruqdan 45 kundan keyin 1 yil ichida ro’y bergan ayol o’limi S.Homiladorlik davri yoki u tugagandan so’ng ro’y bergan ayol o’limi 32. Onalar o’limi ko’rsatkichi hisoblanadi: A. Onalar o’limi ko’rsatkichi q onalar o’limi holatlari soni (bevosita va bilvosita sabablardan)x k B. Onalar o’limi ko’rsatkichi q joriy yilda o’lgan onalar soni ? 1000 joriy yilda tirik tug’ilgan bolalar soni S. Onalar o’limi ko’rsatkichi qumumiy ael o’limlari soni : 1000 ko’rsatkichiaholining yillik o’rtacha soni D. Onalar o’limi ko’rsatkichi q joriy yilda o’lgan onalar soni Q 1000 joriy yilda o’lgan onalar soni 33. JSST ta’rifiga ko’ra – kasallanish bu A.Organizmning normal fiziologik holatidan har qanday ob’ektiv yoki sub’ektiv siljishi, farqlanishiga kasallanish deyiladi. B. Organizmning normal fiziologik holatidan har qanday kasalliklarni siljishi, farqlanishiga kasallanish deyiladi. S.Kasallikka gumon qilingan yoki kasallikning boshlang’ich belgilari mavjud bo’lgan shaxslarni aniqlash kasallanish deyiladi. D. Organizmning normal patologik holatidan har qanday ob’ektiv yoki sub’ektiv siljishi, farqlanishiga kasallanish deyiladi. 34. Birlamchi kasallanishga kiradi: A.joriy yilda birinchi bor murojatlar darida aniqlangan kasalliklar B.Organizmning normal fiziologik holatidan har qanday ob’ektiv yoki sub’ektiv siljishi, farqlanishiga birlamchi kasallanish deyiladi S.Kasallikka gumon qilingan yoki kasallikning boshlang’ich belgilari mavjud bo’lgan shaxslarni aniqlash va aholini yoppasiga tekshirishganda aniklangan kasalliklar D. . Joriy yilda birinchi bor qayd etilgani Q surunkali kasalliklar (o’tgan yillardan ma’lum bo’lgan) 35. Umumiy kasallanish yoki tarqalganlikga kiradi: A. Joriy yilda birinchi bor qayd etilgani Q surunkali kasalliklar (o’tgan yillardan ma’lum bo’lgan) B. Organizmning normal fiziologik holatidan har qanday ob’ektiv yoki sub’ektiv siljishi, farqlanishiga umumiy kasallanish deyiladi S. Kasallikka gumon qilingan yoki kasallikning boshlang’ich belgilari mavjud bo’lgan shaxslarni aniqlash va aholini yoppasiga tekshirishganda aniklangan kasalliklar D. joriy yilda birinchi bor murojatlar darida aniqlangan kasalliklar 36. Tibbiy ko’rikning turlari: A. Oldindan o’tkaziladigan, davriy, maqsadli tibbiy ko’riklar B.Bir sohali va ko’p sohali S.Kasallikka gumon qilingan yoki kasallikning boshlang’ich belgilari mavjud bo’lgan shaxslarni aniqlash uchun va aholini yoppasiga tekshirish uchun utkaziladigan maqsadli tibbiy ko’riklar D.Joriy yildagi , davriy, despanserizatstiya maksadida utkaziladigan maqsadli tibbiy ko’riklar 37. Skrining nima: A.Kasallikka gumon qilingan yoki kasallikning boshlang’ich belgilari mavjud bo’lgan shaxslarni aniqlash va aholini yoppasiga tekshirish usulidir B. Skrining Bir sohali bulib, Kasallikka gumon qilingan yoki kasallikning boshlang’ich belgilarini aniqlash va aholini yoppasiga tekshirish usulidir S Joriy yildagi , davriy, despanserizatstiya maksadida utkaziladigan maqsadli tibbiy ko’riklar D.. Oldindan o’tkaziladigan, davriy, maqsadli tibbiy ko’rik 38. Skrining turlarini ko’rsating A.Bir sohali va ko’p sohali B.. alohida kasallikni maqsadli aniqlash uchun tibbiy va tashkiliy S. Bir sohali va ikki sohali D. Bir Maksadli , ikki maksadli ,kup soxali 39. Bir sohali (maqsadli) skrining – A. alohida kasallikni maqsadli aniqlash uchun tibbiy - tashkiliy tadbirkor tizimni o’tkazish. B.. bir qator kasalliklarni aniqlash S.Oldindan o’tkaziladigan, davriy, maqsadli tibbiy ko’rik D.Kasallikka gumon qilingan yoki kasallikning boshlang’ich belgilari mavjud bo’lgan shaxslarni aniqlash va aholini alohida kasallikni maqsadli aniqlash 40. Ko’p sohali (ko’p maqsadli) skrining- A.bir qator kasalliklarni aniqlash uchun tibbiy tashkiliy B. .Kasallikka gumon qilingan yoki kasallikning boshlang’ich belgilari mavjud bo’lgan shaxslarni aniqlash va aholini alohida kasallikni kup maksadli aniqlash S. alohida kasallikni maqsadli aniqlash uchun tibbiy - tashkiliy tadbirkor tizimni o’tkazish D.. Oldindan o’tkaziladigan, davriy, maqsadli tibbiy skrining 41. Aholining kasallanishi haqidagi ma’lumotlar ni olish manbalarini ko’rsating A. Tibbiy muassasaga murojati, tibbiy ko’rik ma’lumotlari, o’lim sabablari B.Kasallik tarixi, anamnez vitae, anamnez morbi. S. Kasallik tarixi, dispanser nazorati jurnali, tibbiy ko’rik ma’lumotlari D. Tibbiy muassasaga murojati, dispanser nazorati jurnali, Kasallik tarixi 42. Halqaro kasalliklar va o’lim sabablari tasnifi 1 –bor qaerda va qachon qabul qilingan A.Parij, 1900 y 21 avgustda B.Shveystariya . 1989 yil qayta ko’rib chiqildi, 1993 yil qabul qilindi D.Parij 1994 y 21 avgust S.Versal 1900 y 22 avgust 43. X-Halqaro kasalliklar tasnifi qachon qayta ko’rib chiqildi va qaysi yili qabul qilindi A. 1989 yil qayta ko’rib chiqildi, 1993 yil qabul qilindi B.1990yil kayta kurib chikildi, 1994 yil kabul kilindi S.1989 yil qayta ko’rib chiqildi, 1992 yil kabul kilindi D.1989 yil qayta ko’rib chiqildi, 1990 yil kabul kilindi 44. HKTga ko’ra kasalliklar nechta sinflarga bo’lingan A.21 ta B.22 ta S.23 ta D.24 ta 45.Invalid-nogiron so’zi nima ma’noni anglatadi A.nimjon, kuchsiz B.aktiv , kuchli S.kuchli va kuchsiz D.nimjon, kuchli 46. Organizm funkstiyasining buzilishlarining nechta darajasini bilasiz? A. 1,2,3 – daraja B. 3,5,6- daraja D.1,2,7- daraja S.2,5,6,- daraja 47. 1-darajadagi organizm funkstiyasining buzilishlariga kiradi A. Organizm funkstiyasining oz darajadagi buzilishlari B.Organizm funkstiyasining o’rta darajadagi buzilishi S.Organizm funkstiyasining og’ir, o’ta og’ir darajadagi buzilishlari D.Organizm funkstiyasining soglom ekanligi 48. 2-darajadagi organizm funkstiyasining buzilishlariga kiradi A. Organizm funkstiyasining o’rta darajadagi buzilishi B.Organizm funkstiyasining oz darajadagi buzilishlari S.Organizm funkstiyasining og’ir, o’ta og’ir darajadagi buzilishlari D.Organizm funkstiyasining soglom ekanligi 49. 3-darajadagi organizm funkstiyasining buzilishlariga kiradi A. Organizm funkstiyasining og’ir, o’ta og’ir darajadagi buzilishlari B.Organizm funkstiyasining soglom ekanligi S.Organizm funkstiyasining o’rta darajadagi buzilishi D..Organizm funkstiyasining oz darajadagi buzilishlari 50. Nogironlik guruhlarini ko’rsating A. 1,2,3 –guruh nogironligi B.1,2- guruh nogironligi D.1,2,3,4, guruh nogironligi S.1,3 - guruh nogironligi 51. 1-guruh nogironligi beriladi: A. Oddiy sharoitlarda muntazam kasbiy faoliyatini to’liq yo’qotgan va o’zgalar xizmatiga (yordamiga) doimiy muhtoj bo’lgan fuqarolarga B.Mehnat qobiliyatini doimiy, uzoq muddatga yo’qotgan, o’zgalar hizmatiga muhtoj bo’lmagan shaxslarga beriladi S. Joriy yilda 1-marta nogironlik berilgan shaxslar, Mehnat qobiliyatini doimiy, uzoq muddatga yo’qotgan, o’zgalar hizmatiga muhtoj D. Oddiy sharoitlarda muntazam kasbiy faoliyatini to’liq yo’qotmagan ammo o’zgalar xizmatiga (yordamiga) kisman muhtoj bo’lgan fuqarolarga 52. 2-guruh nogironligi beriladi: A. Mehnat qobiliyatini doimiy, uzoq muddatga yo’qotgan, o’zgalar hizmatiga muhtoj bo’lmagan shaxslarga beriladi. B.. Oddiy sharoitlarda muntazam kasbiy faoliyatini to’liq yo’qotgan va o’zgalar xizmatiga (yordamiga) doimiy muhtoj bo’lgan fuqarolarga S.. Mehnat qobiliyatini doimiy, uzoq muddatga yo’qotgan, o’zgalar hizmatiga muhtoj shaxslarga beriladi. D.Oddiy sharoitlarda muntazam kasbiy faoliyatini to’liq yo’qotgan va o’zgalar hizmatiga muhtoj bo’lmagan shaxslarga beriladi. 53. Bolalar nogironligini belgilovchi tibbiy ko’rsatkichlar necha qismga bo’linadi: A. 3 qismga B.2 qismga S.5qismga D.1qismga 54. Birlamchi nogironlikga kiradi A. Joriy yilda 1-marta nogironlik berilgan shaxslar B.. Joriy yilda birinchi marta nogironlik berilgan shaxslarQo’tgan yillardagi nogironlik berilgan shaxslar S.Joriy yilda 2-marta nogironlik berilgan shaxslar D.utgan yilda 1 marta nogironlik berilgan 55. Umumiy nogironlikga kiradi: A. Joriy yilda birinchi marta nogironlik berilgan shaxslarQo’tgan yillardagi nogironlik berilgan shaxslar B. Joriy yilda 1-marta nogironlik berilgan shaxslar S. Mehnat qobiliyatini doimiy, uzoq muddatga yo’qotgan, o’zgalar hizmatiga muhtoj bo’lmagan shaxslarga beriladi D. Oddiy sharoitlarda muntazam kasbiy faoliyatini to’liq yo’qotgan va o’zgalar xizmatiga (yordamiga) doimiy muhtoj bo’lgan fuqarolarga 56. Hayot sifati – A. bu individumning o’zi yashayotgan hayotda maqsadlari, standartlari, o’z qiziqishlari, bilan birgalikda o’z o’rnini his etishi, anglashidir. B bu individumning o’zi yashayotgan hayotda maqsadlari, standartlari, o’z qiziqishlari, bilan birgalikda o’z o’rnini his etishga xarakati S.Ijodiy hayot, Iste’molchi hayot, Oilaviy - nasliy hayot, Ijtimoiy - madaniy hayot, Ma’naviy hayot bilan birgalikda o’z o’rnini his etishi, anglashidir D.Jismoniy, psixologik, erkinlik darajasi, jamiyatdagi hayot, atrof-muhit, ma’naviylik 57. Hayot tushunchasiga kiradi A. Ijodiy hayot, Iste’molchi hayot, Oilaviy - nasliy hayot, Ijtimoiy - madaniy hayot, Ma’naviy hayot B.Jismoniy hayot, psixologik hayot , erkinlik darajasidagi hayot, jamiyatdagi hayot, atrof-muhit hayot , ma’naviylik S. bu individumning o’zi yashayotgan hayotda maqsadlari, standartlari, o’z qiziqishlari, bilan birgalikda o’z o’rnini his etishi, anglashidir D.Turlshi shart – sharoit, turmush tarzi, turmush tarzi va sharoitdan qoniqish 58. Inson hayot sifatining mezonlarini ko’rsating A. Jismoniy, psixologik, erkinlik darajasi, jamiyatdagi hayot, atrof-muhit, ma’naviylik B.Turlshi shart – sharoit, turmush tarzi, turmush tarzi va sharoitdan qoniqish S. . bu individumning o’zi yashayotgan hayotda maqsadlari, standartlari, o’z qiziqishlari, bilan birgalikda o’z o’rnini his etishi, anglashidir D.Ko’p o’lchovli, vaqt bo’yicha o’zgaruvchan, jamiyatdagi hayot, atrof-muhit, ma’naviylik 59. Hayot sifatining strukturasining asosiy komponentlarini ko’rsating A. Turli shart – sharoit, turmush tarzi, turmush tarzi va sharoitdan qoniqish B.Ko’p o’lchovli, vaqt bo’yicha o’zgaruvchan turmush tarzi va sharoitdan qoniqish S. . Jismoniy, psixologik, erkinlik darajasi, jamiyatdagi hayot, atrof-muhit, ma’naviylik D. Ijodiy hayot, Iste’molchi hayot, Oilaviy - nasliy hayot, Ijtimoiy - madaniy hayot, Ma’naviy hayot 60. Hayot sifatining 2 asosiy tomonini ko’rsating A.Ob’ektiv (statistik ko’rsatkichlar majmuasi), sub’ektiv (psixologik) B.Turlshi shart – sharoit va turmush tarzi S.Ko’p o’lchovli va vaqt bo’yicha o’zgaruvchan, D. Ob’ektiv, sub’ektiv 61. Hayot sifatini baholashning eng samarali usuli A. Aholi orasida so’rovnomalar o’tkazish, standart savollarga standart javoblar olish B.Testlar orkali va standart savollarga standart javoblar olish S. Aholi orasida so’rovnomalar o’tkazish D.statistik malumotlarga tayanish 62. Tibbiyotda hayot sifatini o’rganishning zamonaviy konstepsiyasiga kiradigan asosiy belgi larni ko’rsating A. Ko’p o’lchovli, vaqt bo’yicha o’zgaruvchan, bemor holatini baholashda uning ishtirok etishi B.Mehnat qobiliyatini doimiy, uzoq muddatga yo’qotgan, o’zgalar hizmatiga muhtoj bo’lmagan shaxslarga beriladi S.Joriy yilda birinchi marta nogironlik berilgan shaxslarQo’tgan yillardagi nogironlik berilgan shaxslar D.bu individumning o’zi yashayotgan hayotda maqsadlari, standartlari, o’z qiziqishlari, bilan birgalikda o’z o’rnini his etishi, anglashidir 63. Vazn usuli kachon kollaniladi? A.Xar bir varivnta bir necha bor takrorlanib kelganda,kuzatuvlar soni 30dan kup bolganda B. variastion katordagi xar bir variantabir necha bor takrorlanib kelganda,kuzatuvlar soni kup bulganda xamda matematik xisoblashlarni soddalashtirish uchun S. Joriy yilda 1-marta nogironlik berilgan shaxslarni aniklash D. Joriy yilda birinchi marta nogironlik berilgan shaxslarQo’tgan yillardagi nogironlik berilgan shaxslar 64. Laxza usulidan kachon foydalaniladi A.variastion katordagi xar bir variantabir necha bor takrorlanib kelganda,kuzatuvlar soni kup bulganda xamda matematik xisoblashlarni soddalashtirish uchun. B.Xar bir varivnta bir necha bor takrorlanib kelganda,kuzatuvlar soni 30dan kup bolganda S. kuzatuvlar soni 30 kam bolganda olingan kursatkichlarning xakikiyligini aniklash uchun D. tanlab olingan majmuadan olingan kattalik ( nisbiy yoki urtacha ) general majmuadan olinishi mumkin bolgan kattaliklardan kanchaga fark kilinishini bilishda 65.d-variantaning shartli kabul kilingan urtacha arifmetik kiymatidan farki kaysi formula orkali ifodolanadi A.dq V-M1 B.dq VQ M1 Q M2 C. Vq V1 Q M1 D. Dq V1 - M1 66. Kursatkichning xatoligi nimani korsatib beradi? A.tanlab olingan majmuadan olingan kattalik ( nisbiy yoki urtacha ) general majmuadan olinishi mumkin bolgan kattaliklardan kanchaga fark kilinishini kursatadi V. nisbiy yoki urtachakattalikdan general majmuada olinishi mumkin bolgan kattaliklardan kanchaga fark kilinishini kursatadi S. Aholi orasida so’rovnomalar o’tkaziladi , standart savollarga standart javoblar kattaliklardan kanchaga fark kilinishini kursatadi D. Joriy yilda 1-marta nogironlik berilgan shaxslarni kursatadi 67.95% ga teng bolgan ishonchlilik chegarasi kanday topiladi A.R general majmua q R tanlangan majmua 2 m B.dq VQ M1 Q M2 C. Vq V1 Q M1 D. Dq V1 - M1 68.t-studentjadvalidannimagafoydalaniladi A.kuzatuvlarsoni 30 kambolgandaolingankursatkichlarningxakikiyliginianiklashuchun B.tanlab olingan majmuadan olingan kattalik ( nisbiy yoki urtacha ) general majmuadan olinishi mumkin bolgan kattaliklardan kanchaga fark kilinishini bilishda S. .Xar bir varivnta bir necha bor takrorlanib kelganda,kuzatuvlar soni 30dan kup bolganda D.majmualar tarkibining takkoslanaetgan kursatkichlarga tasirini yukotish uchun 69.Standartlash usuli kachon kollaniladi A.majmualar tarkibining takkoslanaetgan kursatkichlarga tasirini yukotish uchun sanitariya statistikasida B.kuzatuvlar soni 30 kam bolganda olingan kursatkichlarning xakikiyligini aniklash uchun S.tanlab olingan majmuadan olingan kattalik ( nisbiy yoki urtacha ) general majmuadan olinishi mumkin bolgan kattaliklardan kanchagv fark kilinishini kursatadi D. .Xar bir varivnta bir necha bor takrorlanib kelganda,kuzatuvlar soni 30dan kup bolganda 70. Shartli Standart kursatkichlari nima uchun kollaniladi A.xar xil majmualardagi bir xil xodisaning kattaliklarini bir biriga takkoslash uchun B.Xar bir varivnta bir necha bor takrorlanib kelganda,kuzatuvlar soni 30dan kup bolganda S. xar xil majmualardagi xar xil xodisaning kattaliklarini bir biriga takkoslash uchun D. .Xar bir varivnta bir necha bor takrorlanib kelganda,kuzatuvlar soni 30dan kup bolganda 71 Standartlash usuli nimani kursatadi A. Standart kursatkichlar,majmug'alar tarkibi bir xil bolganda takoslanaetgan intensif korsatkich kaerda kup bulishini kusatib beradi ,ammo kanchaga kop ekanligini kursatmaydi B.Xar xil majmualardagi bir xil xodisaning kattaliklarini bir biriga takoslash uchun S.variastion katordagi xar bir variantabir necha bor takrorlanib kelganda,kuzatuvlar soni kup bulganda xamda matematik xisoblashlarni soddalashtirish uchun. D. majmualar tarkibining takkoslanaetgan kursatkichlarga tasirini yukotish uchun sanitariya statistikasida 72. Standart kursatkichlarni xisoblashning usullarini ayting A.1)Tugri 2)bilvosita 3)teskari 4) kup omilli B.1)Tugri 2) Teskari S. Ob’ektiv (statistik ko’rsatkichlar majmuasi), sub’ektiv (psixologik) D. 1)Tugri 2)bilvosita 3)teskari 73. Korrelyastiya suzinig manosi A.alokadorlik, bogliklik B. nimjon, kuchsiz S. maqsadli tibbiy ko’rik D. belgilash va aniklash 74.Alokadorlik necha xil boladi A. ikki xil: funkstional va korrelyastion B. uch xil: Ob’ektivsub’ektivpsixologik C. ikki xil: 1)Tugri 2)bilvosita D. ikki xil:alokadorlik, bogliklik 75.Alokadorlik uz shakliga kura turlari A. Tugri chizikli va egri chizikli B. uch xil: Ob’ektivsub’ektivpsixologik C. ikki xil: 1)Tugri 2)bilvosita D. ikki xil:alokadorlik, bogliklik 76. Alokadorlik uz yunalishi buyicha A. tugri ( musbat ) Teskari ( manfiy ) B. Tugri chizikli va egri chizikli S. alokadorlik, bogliklik D.ikki xil: funkstional va korrelyastion 77. . Alokadorlik uz kuchiga karab A.kuchli, urtacha , kuchsiz B. Tugri chizikli va egri chizikli S. alokadorlik, bogliklik D.ikki xil: funkstional va korrelyastion 78.Juft korrelyastiya koefistenti ( Pirson Usuli) nima uchun kullaniladi A.sonlardan tashkil topgan ,ikki takkoslanaetgan katorlar orsidagi korrelyastiya koefistentini xisoblash uchun B.xar xil majmualardagi bir xil xodisaning kattaliklarini bir biriga takkoslash uchun S.Xar bir varivnta bir necha bor takrorlanib kelganda,kuzatuvlar soni 30dan kup bolganda D.sonlardan tashkil topgan ,uch takkoslanaetgan katorlar orsidagi korrelyastiya koefistentini xisoblash uchun 79. Rang korrelyastiya koefistenti bu A. yarim sifat ,yarim mikdor kursatkichlarni tashkil kilganda xisoblashlarni soddalashtirish uchun B. yarim sifat ,yarim mikdor kursatkichlarni tashkil kilganda xisoblashlarni murakkablashtirish uchun S.tanlab olingan majmuadan olingan kattalik ( nisbiy yoki urtacha ) general majmuadan olinishi mumkin bolgan kattaliklardan kanchagv fark kilinishini kursatadi D.variastion katordagi xar bir variantabir necha bor takrorlanib kelganda,kuzatuvlar soni kup bulganda xamda matematik xisoblashlarni soddalashtirish 80. Regressiya koefistenti nima? A.bir belgi kattaligining malum ulchov birligi uzgarishi bilan ikkinchi belgi kattaligining shunga mos xolda uzgarishi B.yarim sifat ,yarim mikdor kursatkichlarni tashkil kilganda xisoblashlarni soddalashtirish S. bir belgi kattaligining malum ulchov birligi uzgarishi bilan ikkinchi belgi kattaligining shunga mos xolda uzgarmasligi D.variastion katordagi xar bir variantabir necha bor takrorlanib kelganda,kuzatuvlar soni kup bulganda xamda matematik xisoblashlarni soddalashtirish 81. Tetraxorik kursatkichini xisoblash . Assostiastiya koefistenti nima kanday baxolanadi A. alternativ variastiaga ega bolgan guruxlar orasidagi alokadorlikni assostiastiya koefistenti yoki turt katakli korrelyastiya koefistentini aniklash orkali baxolanadi B.bir belgi kattaligining malum ulchov birligi uzgarishi bilan ikkinchi belgi kattaligining shunga mos xolda uzgarishi, korrelyastiya koefistentini aniklash orkali baxolanadi S.sonlardan tashkil topgan ,ikki takkoslanaetgan katorlar orsidagi korrelyastiya koefistentini xisoblash uchun D. . ekstensiv variastiaga ega bolgan guruxlar orasidagi alokadorlikni assostiastiya koefistenti yoki turt katakli korrelyastiya koefistentini aniklash orkali baxolanadi 81.Dinamik katorlar deb nimaga aytiladi. A. Bir turdagi xodisalarning malum vakt mobaynida uzgarishini xarakterlaydigan katorlar B. alternativ variastiaga ega bolgan guruxlar orasidagi alokadorlikni assostiastiya koefistenti yoki turt katakli korrelyastiya koefistenti S.bir belgi kattaligining malum ulchov birligi uzgarishi bilan ikkinchi belgi kattaligining shunga mos xolda uzgarishi D.Ikki turdagi xodisalarning malum vakt mobaynida uzgarishini xarakterlaydigan katorlar 82. Dinamik katorlar turlari A.Oddiy va Murakkab B. Tugri chizikli va egri chizikli S. alokadorlik, bogliklik D.ikki xil: funkstional va korrelyastion 83. Dinamik katorlarni taxlil etish uchun kaysi kursatkichlardan foydalaniladi A. 1) mutlok usish 2) yiriklashish surati 3) usish surati 4) bir foiz usishning mutlok mikdori 5) yakollik kursatkichi B. tugri ( musbat ) Teskari ( manfiy ) S. Tugri chizikli va egri chizikli D. alokadorlik, bogliklik kursatkichlardan 84.Mutlok usish bu ..... A. alternativ variastiaga ega bolgan guruxlar orasidagi alokadorlikni assostiastiya koefistenti yoki turt katakli korrelyastiya koefistentini aniklash orkali baxolanadi B. alternativ variastiaga ega bolgan guruxlar orasidagi alokadorlikni assostiastiya koefistenti yoki uch katakli korrelyastiya koefistentini aniklash orkali baxolanadi S.bir belgi kattaligining malum ulchov birligi uzgarishi bilan ikkinchi belgi kattaligining shunga mos xolda uzgarishi D.sonlardan tashkil topgan ,ikki takkoslanaetgan katorlar orsidagi korrelyastiya koefistentini xisoblash uchun 85. Yiriklashish surati bu.... A.Joriy va utgan yil kursatkichlari orasidagi tafovut B. mutlok usishning utgan yil kursatkichiga foizlardagi nisbati S. alternativ variastiaga ega bolgan guruxlar orasidagi alokadorlikni assostiastiya koefistenti yoki turt katakli korrelyastiya koefistentini aniklash orkali baxolanadi D. Joriy va keyingi yil kursatkichlari orasidagi tafovut 86. Usish surati bu ...... A.mutlok usishning utgan yil kursatkichiga foizlardagi nisbati B.keyingi yil kursatkichining utgan yil kursatkichiga foizlardagi nisbati S. mutlok usishning utgan yil kursatkichiga birlikdagi nisbati D.bir belgi kattaligining malum ulchov birligi uzgarishi bilan ikkinchi belgi kattaligining shunga mos xolda uzgarishi 87. Bir foiz usishning mutlok mikdori nima? mutlok usishning usish suratiga nisbati B.keyingi yil kursatkichining utgan yil kursatkichiga foizlardagi nisbati S. mutlok usishning suratiga nisbati D. bir necha yonma - yon turgan davrlar kattaliklari yigindisini topish 88.Intervallarni yiriklashtirish nimadan iborat? A.bir necha yonma - yon turgan davrlar kattaliklari yigindisini topishdan mutlok usishning usish suratiga nisbati S bir necha xar xil turgan davrlar kattaliklari yigindisini topishdan bir necha yonma - yon turgan davrlar kattaliklari foizini topishdan 89. Guruxlararo urtacha arifmetik kiymatlarni topish orkali dinamik katorlarni tekislash usuli kanday aniklanadi. A. yonma - yon davrlarning kattaliklarini bir biriga kushib , intervaloraligi kottalashtiriladi va xar bitta kattalashtirilgan davr B.sonlardan tashkil topgan ,ikki takkoslanaetgan katorlar orsidagi korrelyastiya koefistentini xisoblash S. bir necha yonma - yon turgan davrlar kattaliklari yigindisini topishdan yonma - yon davrlarning kattaliklarini bir biriga bulib, intervaloraligi kottalashtiriladi va xar bitta kattalashtirilgan davr 90. grafik tasvirlar necha turli A. uch turli:diagramma , kartogramma,katodiagramma B. uch xil: Ob’ektivsub’ektivpsixologik C. ikki xil: 1)Tugri 2)bilvosita ikki xil:alokadorlik, bogliklik 91. CHizikli diagramma nima A. malum xodisa kursatkichlarini vakt oraligidagi uzgarishlari, va dinamikasini tasvirlaydi B. malum xodisa kursatkichlarini yil oraligidagi uzgarishlari, va dinamikasini tasvirlaydi S. xodisaning malum vakt oraligidagi yoki teritoriyadagi kattaliklarini solishtirish D.ekstensiv kursatkichlarda ifodalangan xodisalarni tasviri 92. Ustunli diagramma nima? A.xodisaning malum vakt oraligidagi yoki teritoriyadagi kattaliklarini solishtirish B. malum xodisa kursatkichlarini vakt oraligidagi uzgarishlari, va dinamikasini tasvirlaydi S. ekstensiv kursatkichlarda ifodalangan xodisalarni tasviri D.xodisaning malum vakt oraligidagi yoki teritoriyadagi kattaliklarini kupaytirib natijalarni solishtirish 93.Sektorli diagramma nima? A.ekstensiv kursatkichlarda ifodalangan xodisalarni tasviri B.xodisaning malum vakt oraligidagi yoki teritoriyadagi kattaliklarini solishtirish S.malum xodisa kursatkichlarini vakt oraligidagi uzgarishlari, va dinamikasini tasvirlaydi D. intensiv kursatkichlarda ifodalangan xodisalarni tasviri 94.Lenta shaklli diagrammadan nima uchun foydalaniladi? A. bir xil xodisalarning vakt orasidagi kattaliklarini takoslash B.ekstensiv kursatkichlarda ifodalangan xodisalarni tasviri S.xodisaning malum vakt oraligidagi yoki teritoriyadagi kattaliklarini solishtirish D.malum xodisa kursatkichlarini vakt oraligidagi uzgarishlari, va dinamikasini tasvirlaydi 95. Radial diagrammadan nima uchun foydalaniladi? A. kasallanish va ulim kursatkichlarining yil mavsumiga ( kun , xafta,oy) karab uzgarishi tasvirlash B.ekstensiv kursatkichlarda ifodalangan xodisalarni tasviri S.xodisaning malum vakt oraligidagi yoki teritoriyadagi kattaliklarini solishtirish D.malum xodisa kursatkichlarini vakt oraligidagi uzgarishlari, va dinamikasini tasvirlaydi 96. Kartogramma nima? A.Uzgarishlarni territoriyalar buyicha yoki xaritalarda ifodalanishi V. kasallanish va ulim kursatkichlarining yil mavsumiga ( kun , xafta,oy) karab uzgarishi tasvirlash S. xodisaning malum vakt oraligidagi yoki teritoriyadagi kattaliklarini solishtirish D. yonma - yon davrlarning kattaliklarini bir biriga kushib , intervaloraligi kottalashtiriladi va xar bitta kattalashtirilgan davr 97.Kartodiagramma nimani ifodalaydi Bir xodisa kattaliklarining ikkinchi bir olingan xodisa kattaliklariga boglikligini teritoriyalarda tasvirlash uchun B.Uzgarishlarni territoriyalar buyicha yoki xaritalarda ifodalanishi S. xodisaning malum vakt oraligidagi yoki teritoriyadagi kattaliklarini solishtirish D. Bir xodisa kattaliklarining uchinichi bir olingan xodisa kattaliklariga boglikligini teritoriyalarda tasvirlash uchun 98. Moslik mezoni statistik tadkikod natijasida olingan sonlar orasidagi fark xakikiymi yukmi deyish uchun nima kilish kerak? Kutilaetgan kursatkichlarni aniklab , uni tadkikot natijasidagi kursatkichlar bilan takkoslaydi B.Uzgarishlarni territoriyalar buyicha yoki xaritalarda ifodalanishi S.Kutilaetgan kursatkichlarni aniklab , uni tadkikot natijasidagi kursatkichlar bilan kushiladi D. yonma - yon davrlarning kattaliklarini bir biriga kushib , intervaloraligi kottalashtiriladi va xar bitta kattalashtiriladi 100. kaysi xisoblashlardan foydalaniladi A. mutlok kiymatlardan B.R general majmua q R tanlangan majmua 2 m S.statistik ko’rsatkichlar majmuasi D.tadkikot natijasidan 101. xisoblash kaysi xolatlarda muvofik emas A.Jadvaldagi nazariy sonlardan birortasi 5 dan kam bolsa Jadvaldagi nazariy sonlardan birortasi 5 dan kop bolsa S.kursatkich natijalaridagi xatolik 3dan katta bolsa standart xatolik natijalari noanik bolsa 102. nimani kursatadi? A.urganilaetgan tasirning bib - biriga tasir kuchi emas ,shu tasir borligini kursatadi B.Kutilaetgan kursatkichlarni aniklaydi S. urganilaetgan tasirning bib - biriga tasir kuchi emas ,shu tasir yukligini kursatadi Jadvaldagi nazariy sonlardan birortasi 5 dan kamligini 103.Xavf omillari kaysilar? A.ekzogen va endogen Ob’ektivsub’ektivpsixologik C1)Tugri 2)bilvosita D.alokadorlik, bogliklik 104.Inson salomatligi gurux omillari kaysilar? A.Turmush tarzi,nasl, tashki muxit,soglikni saklash ekzogen va endogen V. Turmush tarzi,nasl, tashki muxit S.Ob’ektiv ,sub’ektiv ,psixologik 105. Xavf omillarini tasir vakti A.bir martali va uzok muddatli B. bir yildan oshik S.uzok yillar mobaynidagi D.tugilishdan to ulimgacha bolgan davr 106.Xavf kursatkichlari axamiyati A.kasalliklarni istikbolini belgilash va sabab okibat urtasidagi bogliklikni aniklash B.Kutilaetgan kursatkichlarni aniklaydi S.tadkikot natijasidagi kursatkichlar bilan takkoslaydi Jadvaldagi nazariy sonlardan birortasi 5 dan kamligini 107.Tasir etuvchi xavf omilini okibatida kanday natijalar farklanadi? A.diskret natijalar va kasallik markerlarining uzgarishi B. 1) mutlok usish 2) yiriklashish surati 3) usish surati 4) bir foiz usishning mutlok mikdori 5) yakollik kursatkichi S. tugri ( musbat ) Teskari ( manfiy ) Tugri chizikli va egri chizikli 108.Xavf omilini urganishning birmuncha oddiy usuli A.kogorta va tadkikot - nazorat tadkikot usuli B. diskret natijalar va kasallik markerlarining uzgarishiusuli S. alokadorlik, bogliklik D korrelyastion va tadkikot - nazorat tadkikot usuli 109.kogorta tadkikot usuli nima? A.bohidan bir xil umumiy belgiga ega bolgan guruxini kuzatish V. yangi xodisalar prognozi va chastotasi baxolanadi S. Aholi orasida so’rovnomalar o’tkazish, standart savollarga standart javoblar olish bohidan xar xil umumiy belgiga ega bolgan guruxini kuzatish 110.Kogorta nimani urganadi? A.yangi xodisalar prognozi va chastotasi baxolanadi B.bohidan bir xil umumiy belgiga ega bolgan guruxini kuzatish V.kasalliklarni istikbolini belgilash va sabab okibat urtasidagi bogliklikni aniklash S. yangi xodisalar prognozi baxolanadi 111.Kogorta tadkikot usulida absolyut xavfni xisoblash A. a/ ( aQb) - c / ( c Q d ) B.dq VQ M1 Q M2 C. Vq V1 Q M1 D. Dq V1 - M1 112. Kogorta tadkikot usulida nisbiy xavfni xisoblash A.aq( aQb) / c/(cQd) B. a/ ( aQb) - c / ( c Q d ) C. Vq V1 Q M1 D. Dq V1 - M1 113.xodisa nazorat tadkikot usuli bu A. vaktga nisbatan retrospektiv usul B.sonlardan tashkil topgan ,ikki takkoslanaetgan katorlar orsidagi korrelyastiya koefistentini xisoblash uchun S. foizlarga nisbatan retrospektiv usul D.variastion katordagi xar bir variantabir necha bor takrorlanib kelganda,kuzatuvlar soni kup bulganda xamda matematik xisoblashlarni soddalashtirish uchun 114.xodisa nazorat tadkikot usuli da taxlil kilinadigan xodisalar A.xodisa ( kasallanish ,nogironlik ,ulim)va nazorat ( soglom ) B. Oldindan o’tkaziladiganxodisa va nazorat xodisalar S. diskret natijalar va kasallik markerlarining uzgarishi D. Oldindan o’tkaziladigan, davriy, maqsadli tibbiy ko’riklar 115.Nisbiy xavf nima? A.kasallikning okibati bilan xavf omilini bogliklik darajasi B. sonlardan tashkil topgan ,ikki takkoslanaetgan katorlar orsidagi korrelyastiya koefistenti S.bohidan bir xil umumiy belgiga ega bolgan guruxini kuzatish D. kasallik va xavf omilini bogliklik darajasi 116.Absolut xavf nima? A.kasallikning profilaktik choralar amalga oshirilganda yoki amalga oshirilmaganda rivojlanish extimolligini ifodalaydi B. kasallikning okibati bilan xavf omilini bogliklik darajasi S.xavf omili tasiriga uchramagan guruxga karaganda kasallanish ,nogironlik ulim xavfi extimolligi ikki barobar yukoriligini bildiradi D. bir xil umumiy belgiga ega bolgan guruxini kuzatish 117. Absolut xavfqxavf omili tasiri gradiatsiyasini xisoblash A. . Absolut xavfqxavf omiliq a/ ( aQb) V. . Absolut xavfqxavf omiliq c/(cQd) B. . Absolut xavfqxavf omil q a/ ( aQb) - c / ( c Q d ) S. . Absolut xavfqxavf omiliqm/(cQd) 118.H/X q 2,0 xavf omili nimani kursatadi A.xavf omili tasiriga uchramagan guruxga karaganda kasallanish ,nogironlik ulim xavfi extimolligi ikki barobar yukoriligini bildiradi B. kasallikning okibati bilan xavf omilini bogliklik darajasini V.kasalliklarni istikbolini belgilash va sabab okibat urtasidagi bogliklikni aniklash S. yangi xodisalar prognozi baxolanadi 119.Kushimcha xavf nima? A.xodisa va nazorat guruxidagi xavflar orasidagi farkdir B.xavf omili tasiriga uchramagan guruxga karaganda kasallanish ,nogironlik ulim xavfi extimolligi ikki barobar yukoriligini bildiradi S.kasallikning profilaktik choralar amalga oshirilganda yoki amalga oshirilmaganda rivojlanish extimolligini ifodalaydi D. kasallanishlarni xavf omili bartaraf etilgandan sung kancha foizga kamayishini kursatadi 220. Kushimcha xavfning ulushi nimani kursatadi? A.kasallanishlarni xavf omili bartaraf etilgandan sung kancha foizga kamayishini kursatadi B.xodisa va nazorat guruxidagi xavflar orasidagi farkdir S.xavf omili tasiriga uchramagan guruxga karaganda kasallanish ,nogironlik ulim xavfi extimolligi ikki barobar yukoriligini bildiradi D. kasallanishlarni xavf omili bartaraf etilgandan sung kancha foizga kupayishini kursatadi 121.Xodisa nazorat usuli nimani aniklaydi A.xavf omillar chastotasini aniklash va imkoniyatlar nisbatini xisoblaydi B. kasallanishlarni xavf omili bartaraf etilgandan sung kancha foizga kamayishini kursatadi S. kasallikning okibati bilan xavf omilini bogliklik darajasi D.xavf omili tasiriga uchramagan guruxga karaganda kasallanish , nogironlik ulim xavfi extimolligi ikki barobar yukoriligini 122.Imkoniyatlar nisbati nima? A.nisbiy xavf kursatkichiga juda xam uxshash B. kasallanishlarni xavf omili bartaraf etilgandan sung kancha foizga kamayishini kursatadi S. kasallikning okibati bilan xavf omilini bogliklik darajasi D.nisbiy xavf ulushi kursatkichiga juda xam uxshash 123..xodisa va nazorat tadkikot usullarining kursatkichi kaysi? A.imkoniyatlar kursatkichi B. kasallanish kursatkichi S. tugilishlar soni kursatkichi D. Nisbiy xavf kursatgichi 124.Kogorta tadkikot usullarining kursatkichi kaysi? A.nisbiy xavf B.imkoniyatlar kursatkichi S. kasallanish kursatkichi D. tugilishlar soni kursatkichi 125. Axoli salomatliginiurganishning asosiy maksadi? A.kasalliklar , nogironlik va ulimni kamaytirish orkali axoli salomatligini yanada yaxshilash B.bohidan bir xil umumiy belgiga ega bolgan guruxini kuzatish V.kasalliklarni istikbolini belgilash va sabab okibat urtasidagi bogliklikni aniklash S. davriy, maqsadli tibbiy ko’riklar utkazib .kasalliklarni oldini olish 226.prognostik jadval tuzish shartlari A.kasalliklar buyicha anik kursatkichlarga ega bulish ,tasir etuvchi etakchi omillarni kayt etish,xar bir omil gradiatsiyasm boyicha xisoblab chikish B.Uzgarishlarni territoriyalar buyicha yoki xaritalarda ifodalanishi boyicha xisoblab chikish S. xodisaning malum vakt oraligidagi yoki teritoriyadagi kattaliklarini solishtirib boyicha xisoblab chikish D. Bir xodisa kattaliklarining uchinichi bir olingan xodisa kattaliklariga boglikligini teritoriyalarda tasvirlash va boyicha xisoblab chikish 227.Nisbiy xavf kursatkichini xisoblash A.xar bir omil guruxidagi eng yukori intensiv kursatkichining eng kichik korsatgichiga nisbati orkali topiladi B. .kasalliklar buyicha anik kursatkichlarga ega bulish ,tasir etuvchi etakchi omillarni kayt etish,xar bir omil gradiatsiyasm boyicha xisoblab chikish S. .kasalliklar , nogironlik va ulimni kamaytirish orkali axoli salomatligini yanada yaxshilashdagi kursatgich natijalari kiymati D. . Kutilaetgan kursatkichlarni aniklab , uni tadkikot natijasidagi kursatkichlar bilan takkoslaydi va natijalar kupaytiriladi 128.Prognostik jadval tuzishda nima asos kilib olinadi A.Bayesning intensiv kursatkichlarini meyorlashtirish usuli B.imkoniyatlar kursatkichi S. kasallanish kursatkichi D. tugilishlar soni kursatkichi 129. Xar bir omil gradiatstiyasiga tegishli meyorlashtirilgan intensiv kursatkichni xisoblab topish A.tegishli intensiv kursatkichlarni umumiy meyorlashtiruvchi intensiv kursatgichga bulinadi Nq r/M B.xar bir omil guruxidagi eng yukori intensiv kursatkichining eng kichik korsatgichiga nisbati orkali topiladi S. .kasalliklar buyicha anik kursatkichlarga ega bulish ,tasir etuvchi etakchi omillarni kayt etish,xar bir omil gradiatsiyasm boyicha xisoblab chikish D. .kasalliklar , nogironlik va ulimni kamaytirish orkali axoli salomatligini yanada yaxshilashdagi kursatgich natijalari kiymati boyicha xisoblab chikish 130.Meyoriy intensiv kursatkichlar nimani kursatadi A.aloxida yoki kompleks omillar buyicha kasallanishni B.tegishli intensiv kursatkichlarni umumiy meyorlashtiruvchi intensiv kursatgichini S.xar bir omil guruxidagi eng yukori intensiv kursatkichining eng kichik korsatgichiga nisbatini D. kasallanishlarni xavf omili bartaraf etilgandan sung kancha foizga kamayishini kursatadi 131.Integrastion xavf ( prognostik) kursatkichi formulasi A.X q NR B. X q g/R C.Rq NQ rQS D. .dq VQ M1 Q M2 132.Prognostikjadvaltuzishdafoydalaniladigankiymatlar A.Prognostikkursatkich (x), xavfkursatkich( R),xavfkursatkichiningyigindisixamda " meyorlashtiruvchi" kattalik (M) B. Prognostikkursatkich (x),ekstensivkursatkich ( E),intensivkursatkichiningyigindisixamda " meyorlashtiruvchi" kattalik (M) S. Prognostik kursatkich (x), xavf kursatkich ( R),xavf kursatkichi( M) D. Xavf kursatkich ( R),xavf kursatkichining yigindisi xamda " meyorlashtiruvchi" kattalik (M) 133.Vrach etikasi suzining manosi? A.Vrachning bemor salomatligini mustaxkamlashga karatilgan faoliyatidagi xatti - xarakati B.kasalliklar , nogironlik va ulimni kamaytirish orkali axoli salomatligini yanada yaxshilash S.Verbal va no verbal mulokot orkali bemor bilan suxbatga kirishish etikasi D.kasalliklarni istikbolini belgilash va sabab okibat urtasidagi bogliklikni aniklash 134. Deontologiya nima? A.bemorni davolash va insonlar orasida kasalliklarni oldini olishga karatilgan tibbiyot xodimlarining burchi B.Vrachning bemor salomatligini mustaxkamlashga karatilgan faoliyatidagi xatti - xarakati S.kasalliklar , nogironlik va ulimni kamaytirish orkali axoli salomatligini yanada yaxshilash D. Verbal va no verbal mulokot orkali bemor bilan suxbatga kirishish etikasi 135.V.M.Bexterovning takidlashicha vrach vrach emas agarda..... A.Bemor vrach bilan suxbatidan sung engil tortmasa B.bemor dardiga davo topmasa S.tashxis kuya olmasa D.Bemorga shirin suz aytmasa 136.Yatrogen kasalliklarni keltirib chikaruvchi omillar A.Extietsizlik bn aytilgan suz, notugri xatti xarakat,rengen tasvirini kurishda yoki labaratoriya taxlillarini ukishda bemorga tushunarsiz bolgan B.kasalliklar , nogironlik va ulimni kamaytirish S.tashxis notogri kuyilishi natijasida bemorni axvoli ogirlashishi D.Bemorga kupol muomalada bulish 137. Gippokratni kaysi suzlari bemor bilan munosabatni uktiradi A.Bemorga Mexr- muxabbat kursat, kunglini kutar,unga xavf tugdiraetgan narsalardan xalos et B. Bemorga kattik karash kilma kunglini ogritasan S. Bemorga kattik gapirma D.Ularni tinglashni urgan 138. Vrach Karindosh uruglar bilan bemor urtasidagi uzaro munosabatda nimani aniklashi mumkin A.Ularni kaysi birini bemor oldida xurmati yukori ekanligini B.Xech nimani S. Bemorni suxbatga kirishish maxoratini D.Vrach uchun bu xech narsa bermaydi shifokor barcha xarakatlarini bemorni tuzatishga karatishi zarur 139. Akademik nosov raxbarlarni necha turga boladi? A.1.boshkalardan uzini ustun koyadigan , uta darajadagi mansabparast B.byurokrat, chinovnik C.uz ishiga sovukkon D.mexribon va kungilchan 140.Kaysi modda " fukarolarni sogligini saklashga karatilgan" A. 34- modda B.103-modda S.56- modda D.30- modda 141.30 - moddada nima xakida yoritilgan A.Fukarolarning xayoti xavf ostida bolganda DPM ga kanday transport turidan foydalanishi xakida B.Fukarolarga bepul tibbiy yordam kursatish S.Vrach siri D. Fukarolarni sogligini saklashga karatilgan" 142.46- modda nima xakida yoritilgan A. Fukarolarga tibbiy yordam kursatishga sarflangan mablaglar ularning sogligiga etkazilgan zarar uchun yuridik shaxslardan yoki ularga masul shaxslardan undiriladi B. Fukarolarning xayoti xavf ostida bolganda DPM ga kanday transport turidan foydalanishi xakida S. Fukarolarga bepul tibbiy yordam kursatish D. Fukarolarni sogligini saklashga karatilgan 143. " Fukarolarni sogligini saklashg tugrisidagi " konunning 45- moddasi A. Vrach siri B. Fukarolarning xayoti xavf ostida bolganda DPM ga kanday transport turidan foydalanishi xakida S. Fukarolarga bepul tibbiy yordam kursatish D. Fukarolarni sogligini saklashga karatilgan 144.Vrach siri uz ichiga nimalarni oladi A.Sogligining xolati , tashxis, davolash paytidagi malumotlar B.Bemor yoshi , antopometrik ulchov S.Bemornin oilaviy axvoli,kasallik xakidagi malumot D.Davolash prostesi, kullanilaetgan dori vositalar 145.Vrach xatosi A. Vrachning uz vazifasini vijdonan bajargan xolda , adashish xollari B. Uz ota onalaridek xurmat kilish bilan birga uz manfaatini kuzlash S.Yatrogeniya D.Tashxisni anik kuymaslik 146.Vrachlik kasbi A. Bu kaxramonlik , u kalbning, fikrning toza bulishini talab etadi B. Uz ota onalaridek xurmat kilish,bemorlar manfaati uchun bor kuchini sarf kilish S.Vrachning uz vazifasini vijdonan bajargan xolda , adashish xollari S.Sovukkonlik bilan kisman kishlashni xamda mexribon bulishni talab etadi 147.Gippokrat kasamyodida ustozlar xakida A. Uz ota onalaridek xurmat kilish,bemorlar manfaati uchun bor kuchini sarf kilish B.Bemorlar va yurti uchun sitkidildan ishlash S.Sovukkonlik bilan ishlash chunki bu kabni yuki ogir D.. Bu kaxramonlik , u kalbning, fikrning toza bulishini talab etadi 148. ." Fukarolarni sogligini saklashg tugrisidagi " konunning 44- moddasi A. Uzbekiston Respublikasinig vrachlari tugrisidagi konun B. Fukarolarning xayoti xavf ostida bolganda DPM ga kanday transport turidan foydalanishi xakida S. Fukarolarga bepul tibbiy yordam kursatish D. Ambulator davolashga karatilgan konun 149.A.P. CHexov guzallik xakida A. Insonda xamma narsa : yuzi, fikri,ust boshi guzal bulishi kerak B.insonni kalbi gozal bolsa bas S. Guzallik bu xusnu jamol D.Kiym insonga guzallik ulashadi 150.Davlatnig tibbiy ijtimoi vazifalaridan biri A.Axoli salomatligini saklash va yanada mustaxkamlash V.Reproduktiv salomatlik B.Moddiy va manaviy boyliklarni berish D.Bepul tibbiy xizmat 151. ." Fukarolarni sogligini saklashg tugrisidagi " konuni kachon kabul kilingan A.1996 yil 29 avgust B.1994 yil 15 oktyabr S.1987 yil 5 mart D.1985 yil 6 oktyabr 152.Salomatlikni muxofazalash .... A.Kasalliklarni oldiniolish , umirni uzaytirish,akliy va jismoniy salomatlik B.Axoli salomatligini saklash va yanada mustaxkamlash S.Reproduktiv salomatlik D.Bepul tibbiy xizmat, dispanserizatstiya 153.Soglikni saklash tizimi deganda... A.Tibbiy yordamni tashkil etish , kasalliklarni oldiniolish, salomatlik darajasini yaxshilash va jamiyat chora tadbirlari B.Kasalliklarni oldiniolish , umirni uzaytirish,akliy va jismoniy salomatlik S. Uy, tlim muasasalari,ish joyi,Jamoa muasasalarda amalga oshiriladigan salomatlikni mustaxkamlashga karatilgan yordam beruvchi bir - biri bilan boglik bolgan chora tadbirlar yigindisi D. Tibbiy bilimga ega bolgan shaxslar tomonidan tugrukda, kasallanish,shikastlanish va zaxarlanish amalga oshiriladigan davo - profilaktik chora tadbir 154.Tibbiy yordam bu A.Tibbiy bilimga ega bolgan shaxslar tomonidan tugrukda, kasallanish,shikastlanish va zaxarlanish amalga oshiriladigan davo - profilaktik chora tadbir B.Kasalliklarni oldiniolish , umirni uzaytirish,akliy va jismoniy salomatlik S. Tibbiy yordamni tashkil etish , kasalliklarni oldiniolish, salomatlik darajasini yaxshilash va jamiyat chora tadbirlari D. Uy, tlim muasasalari,ish joyi,Jamoa muasasalarda amalga oshiriladigan salomatlikni mustaxkamlashga karatilgan yordam beruvchi bir - biri bilan boglik bolgan chora tadbirlar yigindisi 155.JSST tashkilotining fikricha soglikni saklash tizimi A.Uy, tlim muasasalari,ish joyi,Jamoa muasasalarda amalga oshiriladigan salomatlikni mustaxkamlashga karatilgan yordam beruvchi bir - biri bilan boglik bolgan chora tadbirlar yigindisi B.Tibbiy bilimga ega bolgan shaxslar tomonidan tugrukda, kasallanish,shikastlanish va zaxarlanish amalga oshiriladigan davo - profilaktik chora tadbir S.Tibbiy yordamni tashkil etish , kasalliklarni oldiniolish, salomatlik darajasini yaxilash va jamiyat chora tadbirlariyigindisi yigindisi D.Kasalliklarni oldiniolish , umirni uzaytirish,akliy va jismoniy salomatlik 156.Jamoat soglikni saklash bu... A.Salomatlikni saklash, shikaslanishlarni , oldini olish, urtacha umrni uzaytirish , davlat , jamiyat, tibbiy va notibbiy tashkilotlar orkali amaliy chora tadbirlar yigindisi B.Tibbiy bilimga ega bolgan shaxslar tomonidan tugrukda, kasallanish,shikastlanish va zaxarlanish amalga oshiriladigan davo - profilaktik chora tadbir S.Tibbiy yordamni tashkil etish , kasalliklarni oldiniolish, salomatlik darajasini yaxshilash va jamiyat chora tadbirlari D.Kasalliklarni oldiniolish , umirni uzaytirish,akliy va jismoniy salomatlik 157.Davlat soglikni saklash tizimiga nima kiradi A.Davlat mulki bolgan va davlat soglikni saklash tizimiga kiruvchi davlat byudjeti xisobidagi barcha tibbiyot muasasalari kiradi B.Salomatlikni saklash, shikaslanishlarni , oldini olish, urtacha umrni uzaytirish , davlat , jamiyat, tibbiy va notibbiy tashkilotlar S.Tibbiy bilimga ega bolgan shaxslar tomonidan tugrukda, kasallanish,shikastlanish va zaxarlanish amalga oshiriladigan davo - profilaktik chora tadbir muasasalari kiradi D.Tibbiy yordamni tashkil etish , kasalliklarni oldiniolish, salomatlik darajasini yaxshilash va jamiyat chora tadbirlari davlat byudjeti xisobidagi barcha tibbiyot muasasalari kiradi 158.Kaysi DPMlar bepul xizmat kursatadi A. Davlat byudjeti xisobidan taminlanadigan B. Shaxsiy mulkdor S. MCHJ D. barcha DPMlar 159.Soglikni saklash tizimining xususiy va boshka xil tizimlar jumlasiga A. Xususiy tibbiyot amalieti yoki xususiy farmastevtika bilan shugullanuvchi shaxslar muasasalari va korxonalar B.Davlat mulki bolgan va davlat soglikni saklash tizimiga kiruvchi davlat byudjeti xisobidagi barcha tibbiyot muasasalari kiradi S.Salomatlikni saklash, shikaslanishlarni , oldini olish, urtacha umrni uzaytirish , davlat , jamiyat, tibbiy va notibbiy tashkilotlar D.Tibbiy bilimga ega bolgan shaxslar tomonidan tugrukda, kasallanish,shikastlanish va zaxarlanish amalga oshiriladigan davo - profilaktik chora tadbir muasasalari kiradi 160. Uzbekiston Respublikasi Fukarolar sogligini saklash tugrisidagi konun nechta bop va modadan iborat A. VIbob , 47 modda B.V bob . 50 modda S. II bob, 103 modda D. XIbob , 57 modda 161. Uzbekiston Respublikasi Fukarolar sogligini saklash tugrisidagi konun 7- moddasi A.Soglikni saklashning davlat , xususiy va boshka tizimlaridan iborat yagona soglikni saklash tizimi amal kiladig' B.Salomatlikni saklash, shikaslanishlarni , oldini olish, urtacha umrni uzaytirish , davlat , jamiyat, tibbiy va notibbiy tashkilotlar orkali amaliy chora tadbirlarni utkazish S.Tibbiy bilimga ega bolgan shaxslar tomonidan tugrukda, kasallanish,shikastlanish va zaxarlanish amalga oshiriladigan davo - profilaktik chora tadbirlar D.Tibbiy yordamni tashkil etish , kasalliklarni oldiniolish, salomatlik darajasini yaxshilash va jamiyat chora tadbirlari 162. Uzbekiston Respublikasi Fukarolar sogligini saklash tugrisidagi konuni 13- 28 moddasi A. Fukarolarning sogligini xukukiy jixatdan muxofaza kilish B.Soglikni saklashning davlat , xususiy va boshka tizimlaridan iborat yagona soglikni saklash tizimi amal kiladi S. Xususiy tibbiyot amalieti yoki xususiy farmastevtika bilan shugullanuvchi shaxslar muasasalari va korxonalar xukukiy jixatdan muxofaza kilish D.Fukarolarning xayoti xavf ostida bolganda DPM ga kanday transport turidan foydalanishi xakida 163. Fukarolarga tibbiy - ijtimoiy yordam kursatish kaysi moddalarda belgilangan A.29,31,32,33 moddalar B.55,77,32, moddalar S. 64, 50,12,moddalar D.28,43,60,33, moddalar 164. Yakunlovchi VI bobga nimaga oid moddalar kiritilgan A. Vrachlik etikasi va deontologiya B.Xamshiralar Etikasi S. Bepul tibbiy kuriklar D. JSST konunlari 165.Soglikni saklashni boshkaruv organlari vakolatlari A. Soglikni saklash vazirligi vakolati,maxalliy davlat xokimiyati organlarining vakolati B. Milliy xavfsizlik xizmati vakolati S. Ichki ishlar bosh boshkarmasi vakolati D. Xokimiyat vakolati 166. Kaysi buyrugi bilan "Soglikni saklash muasasalarinig nomenklaturasini" tasdiklandi A. 2007 yil 20 dekabr 566- sonli B.1994 yil 15 oktyabr 666- sonli S.1987 yil 5 mart 55- sonli D.1985 yil 6 oktyabr 709 sonli 168.Soglikni saklash muasasalarini nomenklaturasidagi asosiy organlarni belgilang A.DPM,Sanitariya - profilaktika m, sud tibbieti ekspertizasi va patologoanatomiya m. B.Leprozoriy S. Ilmiy tekshirish institutlari D. Tugruk komplekslari 169. DPM muasasalariga kiradi A.Shifoxona,tez va shoshilinch tibbiy yordam, kon kuyish muasasalari,onalik va bolalikni muxofazalash m, dispanserlar B.DPM,Sanitariya - profilaktika m, sud tibbieti ekspertizasi va patologoanatomiya m. S. Ilmiy tekshirish institutlari D. Tugruk komplekslari 170. Sanitariya - profilaktika muasasalariga kiradi A. Sanitariya - profilaktika muasasalari, Sanitariya- maorifi m B.Shifoxona,tez va shoshilinch tibbiy yordam, kon kuyish muasasalari,onalik va bolalikni muxofazalash m, dispanserlar S.DPM,Sanitariya - profilaktika m, sud tibbieti ekspertizasi va patologoanatomiya m. D. Ilmiy tekshirish institutlari 171. Sud tibbieti ekspertizasi va patologoanatomiya muasasalariga kiradi A. Sud tibbieti ekspertizasi byurosi, Respublika patologoanatomiya markazi, viloyat patologoanatomiya byurosi B. Sanitariya - profilaktika muasasalari, Sanitariya- maorifi m S.Shifoxona,tez va shoshilinch tibbiy yordam, kon kuyish muasasalari,onalik va bolalikni muxofazalash m, dispanserlar D.DPM,Sanitariya - profilaktika m, sud tibbieti ekspertizasi va patologoanatomiya m. 172. Soglikni saklash muasasalariga kiradi A.DPM,Sanitariya - profilaktika m, sud tibbieti ekspertizasi va patologoanatomiya m. B. Sanitariya - profilaktika muasasalari, Sanitariya- maorifi m S.Shifoxona,tez va shoshilinch tibbiy yordam, kon kuyish muasasalari,onalik va bolalikni muxofazalash m, dispanserlar D.DPM,Sanitariya - profilaktika m, sud tibbieti ekspertizasi va patologoanatomiya m 173. Soglikni saklash vazirliginig tizimdagi boshka muasasalar nomenklaturasi A. Soglikni saklash boshkaruv organlari,ilmiy - tadkikot instituti, malaka oshirish va kayta taerlash muasasalari, boshka Soglikni saklash tizimi B. Sanitariya - profilaktika muasasalari, Sanitariya- maorifi m S.Shifoxona,tez va shoshilinch tibbiy yordam, kon kuyish muasasalari,onalik va bolalikni muxofazalash m, dispanserlar D.DPM,Sanitariya - profilaktika m, sud tibbieti ekspertizasi va patologoanatomiya m imidagi muasasalar 174 Soglikni saklashni asosiy prinsiplari A.Soglikni saklash soxasida inson xukuklariga rioya kilish 2.Axolining barcha katlamlari tibbiy yordamdan baxramand bula olishi 3.profilaktik chora tadbirlarning ustuvorligi 4.fukarolar sogligini ijtimoiy ximoya kilish 5.tibbiyot fanining amaliyot bilan birligi B.Salomatlikni saklash, shikaslanishlarni , oldini olish, urtacha umrni uzaytirish , davlat , jamiyat, tibbiy va notibbiy tashkilotlar orkali amaliy chora tadbirlar yigindisi S.Tibbiy bilimga ega bolgan shaxslar tomonidan tugrukda, kasallanish,shikastlanish va zaxarlanish amalga oshiriladigan davo - profilaktik chora tadbir D.Tibbiy yordamni tashkil etish , kasalliklarni oldiniolish, salomatlik darajasini yaxshilash va jamiyat chora tadbirlarida faol katnashish 175. . Uzbekiston Respublikasi "Fukarolar sogligini saklash tugrisidagi" konunining 13 - moddasi A. Soglikni saklashni soxasida inson xukuklariga rioya kilishi prinsiplari B.Soglikni saklashning davlat , xususiy va boshka tizimlaridan iborat yagona soglikni saklash tizimi amal kiladi S. Xususiy tibbiyot amalieti yoki xususiy farmastevtika bilan shugullanuvchi shaxslar muasasalari va korxonalar D.Fukarolarning xayoti xavf ostida bolganda DPM ga kanday transport turidan foydalanishi xakida 176. Vazirlar maxkamasining nechinchi yil karori bilan kishloklarda feldsherlik - akusherlik punktlari urniga kishlok vrachlik punktlari tashkil etildi A.1996 yil 1286- rakamli B.1994 yil 15 oktyabr 666- sonli S.1987 yil 5 mart 55- sonli D.1985 yil 6 oktyabr 709 sonli 177. Axoli salomatligi ustida kaygurmasa , uni mustaxkamlash uchun shugullanmasa tibbiyot muasasalari olib boraetgan tadbirlar natijasi kanday boladi A.Samarasi past , natijasi konikarsiz B. Shifokorlarga talab oshadi S. Samarasi past , natijasi namunali D. Axoli orasida tushuntirish ishlari yaxshi olib borilmagan 178. Uzbekiston Respublikasi "Fukarolar sogligini saklash tugrisidagi" konunining 16 - moddasi A.Soglikni yukotganda fukarolarning ijtimoiy ximoya kilinishi, tibbiy yordamni olish xukukiyagona soglikni saklash tizimi amal kiladig' B.Salomatlikni saklash, shikaslanishlarni , oldini olish, urtacha umrni uzaytirish , davlat , jamiyat, tibbiy va notibbiy tashkilotlar orkali amaliy chora tadbirlar yigindisi S.Tibbiy bilimga ega bolgan shaxslar tomonidan tugrukda, kasallanish,shikastlanish va zaxarlanish amalga oshiriladigan davo - profilaktik chora tadbir D.Tibbiy yordamni tashkil etish , kasalliklarni oldiniolish, salomatlik darajasini yaxshilash va jamiyat chora tadbirlari 179. Axoliga davolash profilaktika yordamining asosiy tamoyillari A.1. Axolinig malakali va ixtisoslashgan tibbiy yordam taminlash.2.DPM barcha uchun bir xil 3. DP ishining birligi, dispanserizastiya, 4.UASh - oila vrachi tamoyilida 5.Profilaktikaning ustuvorligi B.Soglikni saklash soxasida inson xukuklariga rioya kilish 2.Axolining barcha katlamlari tibbiy yordamdan baxramand bula olishi 3.profilaktik chora tadbirlarning ustuvorligi 4.fukarolar sogligini ijtimoiy ximoya kilish 5.tibbiyot fanining amaliyot bilan birligi S.Salomatlikni saklash, shikaslanishlarni , oldini olish, urtacha umrni uzaytirish , davlat , jamiyat, tibbiy va notibbiy tashkilotlar orkali amaliy chora tadbirlar yigindisi D.Tibbiy bilimga ega bolgan shaxslar tomonidan tugrukda, kasallanish,shikastlanish va zaxarlanish amalga oshiriladigan davo - profilaktik chora tadbir 180.Umumiy amaliet vrachi A.Oliy tibbiyot ukuv yurtining bitiruvchisi, u aloxida kishi , oila va axoliga , yoshi , kasalliginig turidan kati nazar birlamchi tibbiy yordam kusatuvchisi B. Oliy tibbiyot ukuv yurtining magistri profilaktik chora tadbirlarning ustuvorligi va fukarolar sogligini ijtimoiy ximoya kililuvchi mutaxasis S. oliy tibbiyot ukuv yurtining bitiruvchisi tibbiy va notibbiy tashkilotlar orkali amaliy chora tadbirlar yigindisini bokaradigan mutaxasis D.Tibbiy bilimga ega bolgan shaxslar davo - profilaktik chora tadbirlarni utkazuvchisi xamda birlamchi tibbiy yordam kusatuvchisi 181.Oilaviy paliklinika A.Axoliga statsionargacha bulgan birlamchi tibbiy yordam kusatishga muljallangan tibbiy muasasa B.Ambulator davo muasasasi S. Statstionar davo muasasasi D. Ilmiy tekshiruv markazi 182. Oilaviy paliklinika ishlash prinstipi A.Oila xududi prinstipi B.Individual prinstip S. Bir tomonlama yondashadi D. Katta arealni kamrab oladi 183.ruyxatxonaning asosiy vazifasi A.Poliklenikaga kelgan bemorlarning vrach kabulida va uyda tibbiy yordam kursatish uchun ruyxatga oladi B.Salomatlikni saklash, shikaslanishlarni , oldini olish, tibbiy yordam kursatish uchun ruyxatga oladi S.Tibbiy bilimga ega bolgan shaxslar tomonidan tugrukda, kasallanish,shikastlanish va zaxarlanish amalga oshiriladigan davo - profilaktik chora tadbir kursatiladigan joy D. Dispansergai kelgan bemorlarning vrach kabulida va uyda tibbiy yordam kursatish uchun ruyxatga oladi 184." Vrachni uyga chakirish kitobi" A. SSV ning 2006 yil 287 - sonli buyrugi bilan t asdiklangan B.1994 yil 15 oktyabr 666- sonli S.1987 yil 5 mart 55- sonli D.1985 yil 6 oktyabr 709 sonli 185. Nechta umumiy amaliet vrachiga 1 bulim mudiri lavozimi ajratiladi A.9ta B.5ta S.4ta D.6ta 186.umumiy amaliet vrachining soni 6.5 dan 9 gacha bolsa kancha bulim mudiri lavozimi ajratiladi A.0.5 bulim mudiri B.1 bulim mudiri S. 0.75 bulim mudiri D.2 bulim mudiri 187. poliklinika vrachining asosiy ish usuli A. dispanser usuli B. ambulatoriya usuli D. poliklenika usuli S.indevidual usul 188.dispanserizatstiyaning asosiy vazifasi A.Kasallikning barvakt aniklash, faol aniklash,faol davolash,faol kuzatish,patronaj kabi ishlarni uz ichiga oladi B.Axoliga statsionargacha bulgan birlamchi tibbiy yordam kusatishga muljallangan tibbiy muasasa S.Soglikni saklash soxasida inson xukuklariga rioya kilish 2.Axolining barcha katlamlari tibbiy yordamdan baxramand bula olishi 3.profilaktik chora tadbirlarning ustuvorligi D.Salomatlikni saklash, shikaslanishlarni , oldini olish, urtacha umrni uzaytirish , davlat , jamiyat, tibbiy va notibbiy tashkilotlar orkali amaliy chora tadbirlar yigindisi 189.Dispanserizatstiya necha boskichda olib boriladi A.2ta axolini disraser kuzatuviga olish, DP choralarini amalga oshirish B. 2 ta . kasallikning barvakt aniklash, faol aniklash,faol davolash, xamshira patronaj S.Soglikni saklash soxasida inson xukuklariga rioya kilish 2.Axolining barcha katlamlari tibbiy yordamdan baxramand bula olishi D. 1.profilaktik chora tadbirlarning ustuvorligi 2.fukarolar sogligini ijtimoiy ximoya kilish 3.tibbiyot fanining amaliyot bilan birligi 190.Dispanserizatstiyaningi asosiy elementlari A. Kasallikning barvakt aniklash, faol aniklash,faol davolash, xamshira patronaj B.Axoliga statsionargacha bulgan birlamchi tibbiy yordam kusatishga muljallangan tibbiy muasasa S.Soglikni saklash soxasida inson xukuklariga rioya kilish 2.Axolining barcha katlamlari tibbiy yordamdan baxramand bula olishi 3.profilaktik chora tadbirlarning ustuvorligi 4.fukarolar sogligini ijtimoiy ximoya kilish 5.tibbiyot fanining amaliyot bilan birligi D.Salomatlikni saklash, shikaslanishlarni , oldini olish, urtacha umrni uzaytirish , davlat , jamiyat, tibbiy va notibbiy tashkilotlar orkali amaliy chora tadbirlar yigindisi 191.Dispanser kuzatuvining uz vaktida va muntazam utkazilaetganligini taxlil kilish kursatkichlari A.Kasallikning premorbid davrida dispanser nazoratiga olinganlar,uz vaktida dispanser kuzatuviga olinganlar,dispaserizatsiyaga kech olinganlar. B.Axoliga statsionargacha bulgan birlamchi tibbiy yordam kusatishga muljallangan vaktida dispanser kuzatuviga olinganlar,dispaserizatsiyaga kech olinganlar. S.Kasallikning barvakt aniklash, faol aniklash,faol davolash,faol kuzatish,patronaj D.Soglikni saklash soxasida inson xukuklariga rioya kilish 2.Axolining barcha katlamlari tibbiy yordamdan baxramand bula olishi 3.profilaktik chora tadbirlarning ustuvorligi 4.fukarolar sogligini ijtimoiy ximoya kilish 5.tibbiyot fanining amaliyot bilan birligi 192.Dispanser nazoratiga baxo berish uchun kursatkichlar A.Sistematik ravishda kuzatilaetganlarning foizlardagi mikdori epizootik ravishda kuzatilaetganlarning foizlardagi mikdori fakat bir yilda bir marta kuzatilaetganlarning foizlardagi mikdori B.Axoliga statsionargacha bulgan birlamchi tibbiy yordam kusatishga muljallangan tibbiy muasasa natijalarini foizlardagi mikdori S.Kasallikning barvakt aniklash foizlardagi mikdori faol aniklash foizlardagi mikdori faol davolash foizlardagi mikdori faol kuzatish foizlardagi mikdori D. Epizootik ravishda kuzatilaetganlarning foizlardagi mikdori fakat bir yilda bir marta kuzatilaetganlarning foizlardagi mikdori faol kuzatish foizlardagi mikdori 193. Dispanserizatstiyaning amalga oshirishning eng muxim omillari A.Poliklenikadagi vrach - mutaxasisilar urtasida xamda poliklenika bilan kasalxona urtasida izchillikni taminlash B.Soglikni saklashning davlat , xususiy va boshka tizimlaridan iborat yagona soglikni saklash tizimi amal kiladi S. Xususiy tibbiyot amalieti yoki xususiy farmastevtika bilan shugullanuvchi shaxslar muasasalari va korxonalar D. Bemorlar xakida etarlicha malumotlarni bir birlariga yozma ravishda etkazish , almashinish ishlarini taminlash 194.Poliklenika va kasalxona urtasidagi izchillikni shartlari A.Bemorlar xakida etarlicha malumotlarni bir birlariga yozma ravishda etkazish , almashinish ishlarini taminlash B.Soglikni saklashning davlat , xususiy va boshka tizimlaridan iborat yagona soglikni saklash tizimi amal kiladi S. Xususiy tibbiyot amalieti yoki xususiy farmastevtika bilan shugullanuvchi shaxslarni almashinish ishlarini taminlash D. Bemorlar xakida etarlicha malumotlarni bir birlariga kunkirok ravishda kilib etkazish , @ mail orkali almashinish ishlarini taminlash 195.mexnatga laekatsiz xollarini ekspertiza kilishga masul shaxslar A.Davolovchi vrach,bulim mudiri,Bosh vrachning vaktincha mexnatga vaktincha laekatsizlikni ekspertiza kilish buyichai muovini B. Sanitariya - profilaktika muasasalari, Sanitariya- maorifi m S.Shifoxona,tez va shoshilinch tibbiy yordam, kon kuyish muasasalari,onalik va bolalikni muxofazalash m, dispanserlar D.DPM,Sanitariya - profilaktika m, sud tibbieti ekspertizasi va patologoanatomiya m. 196. Kasalxonalarni Mamuriy teritorial joylashuva A.Respublika , viloyat , shaxar, tuman, kishlok shifoxonalari B. Kishlok va shaxar shifoxonalari S. Respublika shifoxonalarinig barchasi D. Shifoxona,tez va shoshilinch tibbiy yordam, kon kuyish muasasalari,onalik va bolalikni muxofazalash m, dispanserlar 197.Tibbiy yordamni boskichlari A.Tuman markaziy shifoxonasi,viloyat kup tarmokli tibbiyot markazlari,ixtisoslashtirilgan shifoxonalar,respublika markazlari va ixtisoslashtirilgan ilmiy amaliy markazlar B. Sanitariya - profilaktika muasasalari, Sanitariya- maorifi m S.Shifoxona,tez va shoshilinch tibbiy yordam, kon kuyish muasasalari,onalik va bolalikni muxofazalash m, dispanserlar D.DPM,Sanitariya - profilaktika m, sud tibbieti ekspertizasi va patologoanatomiya m. 198.Shaxar shifoxonasi A.Axoliga yukori malakali ixtisoslashtirilgan statstionar ( poliklenika) muljallangan B. Sanitariya - profilaktika muasasalari, Sanitariya- maorifi m S.Soglikni saklash soxasida inson xukuklariga rioya kilish 2.Axolining barcha katlamlari tibbiy yordamdan baxramand kiladi D.salomatlikni saklash, shikaslanishlarni , oldini olish, urtacha umrni uzaytirish , davlat , jamiyat, tibbiy va notibbiy tashkilotlar orkali amaliy chora tadbirlarni utkazishga muljallangan 200.Kasalxonaning asosiy vazifasini jaxon soglikni saklash tashkiloti 4 guruxga ajratadi A.Salomatlikni tiklash,Profilaktik faoliyat,ukuv tarbiya, ilmiy tadkikot B. Sanitariya - profilaktika muasasalari, Sanitariya- maorifi m S.Soglikni saklash soxasida inson xukuklariga rioya kilish 2.Axolining barcha katlamlari tibbiy yordamdan baxramand bula olishi 3.profilaktik chora tadbirlarning ustuvorligi 4.fukarolar sogligini ijtimoiy ximoya kilish 5.tibbiyot fanining amaliyot bilan birligi D. Salomatlikni faol tiklash, Birlamchi Profilaktika,ukuv tarbiya, ilmiy tadkikot 201.Kasalxonani kurishdagi asosiy prinstiplar A.axolini shifoxonaga bulgan talabini kondirish , Tibbiy yordamni rejali va praporsional rivojlantirish,xududning uziga xos xususiyatidan kelib chikkan xolda kasalxonalarni rivojlantirish B.Salomatlikni tiklash,Profilaktik faoliyat,ukuv tarbiya, ilmiy tadkikotni ,xududning uziga xos xususiyatidan kelib chikkan xolda kasalxonalarni rivojlantirish S.Soglikni saklash soxasida inson xukuklariga rioya kilish 2.Axolining barcha katlamlari tibbiy yordamdan baxramand bula olishi 3.profilaktik chora tadbirlarning ustuvorligi 4.fukarolar sogligini ijtimoiy ximoya kilish D.axoliga yukori malakali ixtisoslashtirilgan statstionar ( poliklenika) va DPM axolini shifoxonaga bulgan talabini kondirish , Tibbiy yordamni rejali va praporsional rivojlantirish 202.Kasalxonaga bemorlarni bir necha yullar bilan yotkizishadi A.poliklenika yullanmasi ,tez yordam, bemorning bevosita murojati,boshka shifoxona yullanmasi bilan B. yordam, bemorning bevosita murojati,karindoshlarini murojati S. DPM, ilmiy tekshirish institutlarini yullanmalari D. urush katnashchisi, avgoniston urushi katnashchilarini maxsus yullanmalari mavjud ular SSV tomonidan beriladi 203.Kabul bulimi tarkibi A.1.ruyxatxlna 2.navbatchi vrach 3. tez va shoshilinch yordam, bemorni kurish, sanitariya va gigiena xonalari B. reanimatstiya xonasi, bulim boshligi xonasi, osh xona,travmatologiya xonasi S. Bosh shifokor xonasi, izolyatstiya xonasi , boks, yuvinish xonasi D. izolyatstiya xonasi , boks, yuvinish xonasi, ruyxatxlna ,navbatchi vrach 204.Kabul bulimining xujjatlari A.Shifoxonaga kelgan bemorning kabul kilingan yoki rad etilganligini xisobga olish jurnali - 100/x Shifoxonadagi bemorning tibbiy kartasi- 003 /x 205.Bulimlar shtatlar - urinlar soni nimaga boglik A.Turi va shifoxonaning turiga B.Shtatlar soniga S. Bush urinlar soniga D. Ishdan bushatilgan tibbiy xizmatchilar soniga 206.Urta tibbiyot xodimining ish rejimi A. 2 va 3 smenali B. 0.75 va 1 S. 1 D. 1 va 2 smenali 207.Statstionardagi davolash muxofaza rejimining roli A. Nokulay omillarni bartaraf etish,ogrikka karshi kurash, fiziologik uyku davrini chuzish,ichki tartibni saklash,deontologik koidalarga rioya kilish B.Bemorlarga kulaylik yaratish, bepul tibbiy xizmatni tashkil etish S. Malakali tibbiy xizmat D. Asosiy davolash - tashxislash malumotlarni uzida mujassamlashtirgan,pedagogik axamiyat,ilmiy axamiyat, yuridik axamiyatga ega. 208.Bemorni tibbiy kartasi axamiyati A.Asosiy davolash - tashxislash malumotlarni uzida mujassamlashtirgan,pedagogik axamiyat,ilmiy axamiyat, yuridik axamiyatga ega. B. Nokulay omillarni bartaraf etish,ogrikka karshi kurash, fiziologik uyku davrini chuzish,ichki tartibni saklash,deontologik koidalarga rioya kilish S. Asosiy davolashni uzida mujassamlashtirgan bemorlarga kulaylik yaratish, bepul tibbiy xizmatni tashkil etuvchi xujjat D. Asosiy davolash - tashxislash malumotlarni uzida mujassamlashtirgan pedagogik axamiyat,ilmiy axamiyat ammo yuridik axamiyatga ega emas 209. Qishloq aholisiga tibbiy xizmat kursatishning o’ziga xos xususiyatlaridan kelib chiqqan holda tashkil qilinadi A. 1) qishloq aholisining tarqoq joylashganligi; 2) qishloq xo’jaligi ishlarining mavsumiyligi; 3) tuman markaziga nisbatan ayrim qishloqlarning uzoqda joylashganligi, yo’l sharoitlarining yomonligi; 4) mutaxassislar bilan kam ta’minlanganligi va boshqalar B. Qishloq aholisiga tibbiy xizmatni tashkil qilishning eng asosiy o’ziga xos xususiyatlaridan biri uning bosqich¬liligi¬dir nokulay omillarni bartaraf etish,ogrikka karshi kurash, fiziologik uyku davrini chuzish,ichki tartibni saklash,deontologik koidalarga rioya kilish S.Bemorlarga kulaylik yaratish, bepul tibbiy xizmatni tashkil etish qishloq xo’jaligi ishlarining mavsumiyligi; tuman markaziga nisbatan ayrim qishloqlarning uzoqda joylashganligi, yo’l sharoitlarining yomonligi; D. malakali tibbiy xizmat Tuman (shahar) tibbiyot birlashmasi markaziy tuman (shahar) kasalxonasi, Toshkent shahrida ko’p tarmoqli markaziy tuman poliklinikalar negizida tashkil etiladi 210. Tuman tibbiyot birlashmasi kaerda tashkil etiladi A. . Tuman (shahar) tibbiyot birlashmasi markaziy tuman (shahar) kasalxonasi, Toshkent shahrida ko’p tarmoqli markaziy tuman poliklinikalar negizida tashkil etiladi. B.Salomatlikni tiklash,Profilaktik faoliyat,ukuv tarbiya, ilmiy tadkikot S.Soglikni saklash soxasida inson xukuklariga rioya kilish 2.Axolining barcha katlamlari tibbiy yordamdan baxramand bula olishi 3.profilaktik chora tadbirlarning ustuvorligi 4.fukarolar sogligini ijtimoiy ximoya kilish 5.tibbiyot fanining amaliyot bilan birligi D.axoliga yukori malakali ixtisoslashtirilgan statstionar ( poliklenika) muljallangan 211. Birlashmaning asosiy tarkibiy qismiga tumanlar (shaharlar) da A. tarmoqli markaziy tuman (shahar) poliklinikasi, qishloq vrachlik punktlari B. davolash-profilaktika S. aholiga sifatli dastlabki ambulatoriya-poliklinika D. . Tuman (shahar) tibbiyot birlashmasi markaziy tuman (shahar) kasalxonasi, Toshkent shahrida ko’p tarmoqli markaziy tuman poliklinikalar 212. ; Birlashmaning asosiy tarkibiy qismiga Toshkent shahrida A. ko’p tarmoqli markaziy tuman poliklinikasi, oilaviy poliklinikalar, dispanserlar (bemor o’rinlari fondisiz), bolalar uylari, xususiy tibbiyot muassasalari B. tarmoqli markaziy tuman (shahar) poliklinikasi, qishloq vrachlik punktlari S. davolash-profilaktika, Toshkent shahrida ko’p tarmoqli markaziy tuman poliklinikalar, ), bolalar uylari D. fukarolar sogligini ijtimoiy ximoya organlari, KVP, DPM, Tuman (shahar) tibbiyot birlashmasi markaziy tuman (shahar) kasalxonasi 213. Qishloq vrachlik punkti A. Qishloq vrachlik punkti (keyingi o’rinlarda QVP deb ataladi) tegishli hududda qishloq aholisiga vrachning dastlabki tibbiy-sanitariya yordami ko’rsatishiga mo’ljallangan davolash-profilaktika muassasasi hisoblanadi B. aholi o’rtasida oilada tibbiy madaniyatni oshirish va sog’lom turmush tarzini targ’ib qilish ishlarini tashkil etish birinchi yordamning kursatadigan mo’ljallangan davolash-profilaktika muassasasi hisoblanadi S. tibbiyot kadrlarini joy-joyiga qo’yish, ulardan oqilona foydalanish, ularning malakasini oshirish hamda ularni tarbiya¬lash chora-tadbirlarini ishlab chiqish va amalga oshirish mo’ljallangan davolash-profilaktika muassasasi hisoblanadi D. Qishloq aholisiga tibbiy xizmatni tashkil qilishning eng asosiy o’ziga xos xususiyatlaridan biri uning bosqich¬liligi¬dir nokulay omillarni bartaraf etish,ogrikka karshi kurash, fiziologik uyku davrini chuzish,ichki tartibni saklash,deontologik koidalarga rioya kilish 214. Xizmat ko’rsatiladigan aholi soniga qarab, QVP bulinadi birinchi tipda A. 1500 kishigacha xizmat ko’rsatadigan B. 1500 kishidan 3500 kishigacha xizmat ko’rsatadigan S. 3500 kishidan 6000 kishigacha xizmat ko’rsatadigan D. 6000 kishidan 10000 kishigacha xizmat ko’rsatadigan 215. Xizmat ko’rsatiladigan aholi soniga qarab, QVP bulinadi ikkinchi tipda A. 1500 kishidan 3500 kishigacha xizmat ko’rsatadigan B. 3500 kishidan 6000 kishigacha xizmat ko’rsatadigan S. 1500 kishigacha xizmat ko’rsatadigan D. 6000 kishidan 10000 kishigacha xizmat ko’rsatadigan 216. Xizmat ko’rsatiladigan aholi soniga qarab, QVP bulinadi uchinchi tipda A. 3500 kishidan 6000 kishigacha xizmat ko’rsatadigan B. 1500 kishigacha xizmat ko’rsatadigan S. 1500 kishidan 3500 kishigacha xizmat ko’rsatadigan D. 6000 kishidan 10000 kishigacha xizmat ko’rsatadigan 217. Xizmat ko’rsatiladigan aholi soniga qarab, QVP bulinadi to’rtinchi tipda A. 6000 kishidan 10000 kishigacha xizmat ko’rsatadigan B. 1500 kishigacha xizmat ko’rsatadigan S. 1500 kishidan 3500 kishigacha xizmat ko’rsatadigan D. 3500 kishidan 6000 kishigacha xizmat ko’rsatadigan 218. QVPning asosiy maqsadi A. Qishloq aholisiga umumiy amaliyot vrachlari tomonidan sifatli dastlabki tibbiy-sanitariya yordamini ko’rsatish va tashkil etish B. qishloq aholisiga ham alohida mijozlar, ham butun oila darajasida eng ko’p uchraydigan kasalliklar profilaktikasi S. qishloq aholisiga diagnostika va davolash standartlariga muvofiq xizmat ko’rsatilayotgan hudud aholisiga shifoxonaga yotqizilgunga qadar shoshilinch tibbiy yordam D. qishloq aholisi kasalliklarini aniqlash, ijtimoiy ahamiyatli kasalliklarga, shu jumladan, sil, teri-tanosil kasalliklari, xavfli o’smalar, OITS va OIV infekstiyasiga qarshi kurash 219. QVPda aholiga malakali tibbiy yordam ko’rsatuvchi asosiy figura A. umumiy amaliyot vrachi B.xamshira S. bulim mudiri D. bosh shifokor 220. QVPga kim mudirni tayinlaydi A. tuman tibbiyot birlashmasi boshlig’i B. bosh shifokor S. bulim mudiri D. soglikni saklash vaziri 221. Qishloq vrachlik punkti umumiy amaliyot vrachi A. QVP umumiy amaliyot vrachi — vrach umumiy pediatr, umumiy amaliyot vrachi-pedagog, vrach umumiy pediatr-pedagog – «davolash ishi» (umumiy amaliyot vrachi), «pediatriya ishi» mutaxassisliklari bo’yicha oliy tibbiy ma’lumotga, jinsi va yoshidan qat’i nazar, QVPga biriktirilgan aholiga keng ko’lamdagi vrachlik birinchi tibbiy yordami ko’rsatish va profilaktik tadbirlar o’tkazish huquqiga ega bo’lgan diplomli mutaxassisdir B. biriktirilgan aholiga eng ko’p uchraydigan kasalliklarning oldini olish va davolash bo’yicha tibbiy xizmat ko’rsatish, jinsi va yoshidan qat’i nazar, QVPga biriktirilgan aholiga keng ko’lamdagi vrachlik birinchi tibbiy yordami ko’rsatish o’tkazish huquqiga ega bo’lgan diplomli mutaxassisdir S. kasallik o’ta og’ir va notipik ravishda hechayotgan holatlarda o’z vaqtida tibbiy konsultastiya uyushtirish, bemorlar ko’rsatkichlariga asoslanib ixtisoslashgan tibbiy muassasalarga yo’llanma berish va yotqizish o’tkazish huquqiga ega bo’lgan diplomli mutaxassisdir D. biriktirilgan hudud aholisiga, standartlarga muvofiq va o’zida mavjud bo’lgan jihozlar vositasida shifoxonagacha shoshilinch tibbiy yordami ko’rsatish o’tkazish huquqiga ega bo’lgan diplomli mutaxassisdir 222. Qishloq aholisini dispanser nazoratiga olish A. QVPga biriktirilgan har bir fuqaro 1 yilda bir marta profilaktik ko’rikdan o’tishi va aniqlangan surunkali kasalliklar bo’yicha dispanser nazoratiga olinishi shart: B. QVPga biriktirilgan aholiga eng ko’p uchraydigan kasalliklarning oldini olish va davolash bo’yicha tibbiy xizmat ko’rsatish S. QVPga kasallik o’ta og’ir va notipik ravishda hechayotgan holatlarda o’z vaqtida tibbiy konsultastiya uyushtirish, bemorlar ko’rsatkichlariga asoslanib ixtisoslashgan tibbiy muassasalarga yo’llanma berish va yotqizish D. biriktirilgan hudud aholisiga, standartlarga muvofiq va o’zida mavjud bo’lgan jihozlar vositasida shifoxonagacha shoshilinch tibbiy yordami ko’rsatish 223.har bir dispanser nazoratiga olingan shaxsga dispanser kuzatuvining nazorat kartasi A. (sh-030/h) B.(sh- 032/x) C. ( sh- 045/x0 D. (sh - 067/x) 224. Tuman ko’p tarmoqli markaziy poliklinikasiga A. Poliklinikaga Bosh vrach rahbarlik qiladi, u, o’z navbatida, tuman tibbiyot birlashmasi boshlig’ining ambulatoriya-poliklinika xizmati bo’yicha muovini hisoblanadi. B. aholiga davolash-profilaktika yordamini ko’rsatuvchi S. ambu¬latoriya tipidagi tibbiyot muassasasi D. biriktirilgan hudud aholisiga, standartlarga muvofiq va o’zida mavjud bo’lgan jihozlar vositasida shifoxonagacha shoshilinch tibbiy yordami ko’rsatish 225. Tuman ko’p tarmoqli markaziy poliklinikasining tarkibi: A. I. Ro’yxatxona; II. Diagnostika bo’limi; III. Poliklinika mutaxassis vrachlari xonasi; IV. Markazlashgan sterilizastiya bo’limi; V. Ma’muriy-xo’jalik bo’limi. 226. Tuman markaziy shifoxonasi A. aholisiga malakali, ixtisoslashgan stastionar hamda konsultativ xizmatni, muassasalarining ish faoliyatini boshqaruvchi mas’ul tashkiliy-uslubiy markaz hisoblanadi. B. biriktirilgan aholiga eng ko’p uchraydigan kasalliklarning oldini olish va davolash bo’yicha tibbiy xizmat ko’rsatish S. kasallik o’ta og’ir va notipik ravishda hechayotgan holatlarda o’z vaqtida tibbiy konsultastiya uyushtirish, bemorlar ko’rsatkichlariga asoslanib ixtisoslashgan tibbiy muassasalarga yo’llanma berish va yotqizish D. biriktirilgan hudud aholisiga, standartlarga muvofiq va o’zida mavjud bo’lgan jihozlar vositasida shifoxonagacha shoshilinch tibbiy yordami ko’rsatish 227. Tuman markaziy shifoxonasi tarkibga A. I. Diagnostika bo’limi, II. Stastionar bo’limi III. Ma’muriy-xo’jalik qismi B. yordamchi xizmat bo’limi; patologik anatomiya bo’limi; S. markaziy sterilizastiya bo’limi; kamerali dezinfekstiya bloki; D. insenerator. 228. Stastionar bo’limning tarkibiy kismi A. 1) qabul bo’limi; rejali xirurgiya bo’limi; 3) tarkibida tez yordam stanstiyasi, reanimastiya bo’linmasi bo’lgan shoshilinch tez yordam bo’limi; bolalar bo’limi; tug’urug’ bo’limi; terapiya bo’limi; yuqumli kasalliklar bo’limi. B. markaziy sterilizastiya bo’limi; kamerali dezinfekstiya bloki; S. Diagnostika bo’limi, II. Stastionar bo’limi D. D. insenerator 229. Tuman markaziy shifoxonasi Bosh vrachi, A. tibbiyot birlashmasining boshlig’i hisoblanadi S. davolash-profilaktika ishlari bo’yicha . muovin D. bo’limlari mudirlari B. muovin 230. Tuman markaziy shifoxonasi muovinlari bo’ladi A. ambulatoriya-poliklinika xizmati bo’yicha, tuman markaziy shifoxonasi davolash-profilaktika ishlari bo’yicha, tashkiliy-uslubiy xizmat bo’yicha S. davolash-profilaktika ishlari bo’yicha . muovin D. bo’limlari mudirlari B. muovin 231. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2007 yil 19 sentyabr¬dagi farmoni kanday ataladi A. «Sog’liqni saqlash tizimini isloh qilishni yanada chuqurlashtirish va uni rivojlantirish Davlat dasturining asosiy yo’nalishlari to’g’risida» B. kasalliklar tarqalishining zarur profilaktikasini ta’minlash S. tibbiyot xodimlarini tayyorlash va qayta tayyorlash tizimini takomillashtirish D. aholiga tibbiy xizmat ko’rsatish 232. Viloyat va tuman miqyosida aholiga ko’rsatilayotgan tibbiy xizmat sifatini oshirish maksadidagi karorining nomi A. «Respublikada tibbiyot muassasalari faoliyatini tashkil etishni takomillashtirish chora-tadbirlari to’g’risida» B. «Sog’liqni saqlash tizimini isloh qilishni yanada chuqurlashtirish va uni rivojlantirish Davlat dasturining asosiy yo’nalishlari to’g’risida» S. viloyat shifoxonalari negizida davolashning asosiy yo’nalishlari D. Hududiy sog’liqni saqlash muassasalarining tashkiliy tuzilmasini va faoliyatini takomillashtirish chora-tadbirlari to’g’risida» 233. PQ-700 sonli va O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2008 yil 18 martdagi 48-sonli qarorlari A. viloyat ko’p tarmoqli tibbiyot markazlari; . viloyat bolalar ko’p tarmoqli tibbiyot markazlari; B barcha javoblar togri S. markazlarida pullik asosda faoliyat yurituvchi tibbiy diagnostika markazlari; D. poliklinikalari negizida tuman (shahar) tibbiyot birlashmalari 234. Viloyat ko’p tarmoqli tibbiyot markaziga (VKTTM) tuman tibbiyot birlashmalari tomonidan beriladigan orderlar asosida bemorlar yo’llanadi. VKTTMlarga esa orderlar, birinchi navbatda, quyidagi imtiyozli shaxslar uchun ajratiladi A. I va II guruh nogironlari, bolalikdan nogironlar; ) 1941—1945 yillar urush nogironlari va qatnashchilari hamda ularga tenglashtirilganlar; B. 3) 1941—1945 yillar mehnat fronti qatnashchilari; yoshga oid ishlamaydigan pensionerlar; ota-onasiz etimlar; CHernobil AES halokatidan nogironlar; baynalmilalchi jangchilar; S. fuqarolar o’z-o’zini boshqarish organlaridan moddiy yordam oluvchi kam ta’minlangan oila a’zolari; ijtimoiy ahamiyatga ega bo’lgan kasalliklarga chalingan bemorlar; D. Barcha javoblar togri 235. Viloyat sog’liqni saqlash boshqarmasiga tashkiliy-uslubiy bo’lim ham bo’ysunadi, uning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat: A. viloyatdagi davolash-profilaktika muassasalarining ish faoliyatini tahlil qilish B. tashkiliy-uslubiy va maslahat yordamini ko’rsatish; S. aholisi salomatligi ko’rsatkichlarini o’rganish; D. barcha jovoblar togri 236. Onalik va bolalikni muhofaza qilish A. ayollar va bolalar salomatligini mustahkamlashga qaratilgan jamiyat va davlat tomonidan o’tkaziladigan tadbirlar tizimidir. B. tashkiliy-uslubiy va maslahat yordamini ko’rsatish; S. aholisi salomatligi ko’rsatkichlarini o’rganish; D. barcha jovoblar togri 237. 2009 yil 13 aprel PQ-1096 karor nomi A. «Sog’lom avlodni shakllantirish, onalar va bolalar salomatligini muhofazalashning qo’shimcha chora-tadbirlari haqida» B. reproduktiv salomatligini mustahkamlash, sog’lom bola tug’ilishi, jismoniy va ma’naviy barkamol avlodni voyaga etkazish S. sog’lom oilani shakllantirish D. yuksak ma’naviy-axloqiy muhitni rivojlantirish 238. 2009 yil 1 iyul PQ-1144 karor nomi A. «2009—2013 yillarda aholining reproduktiv salomatligini mustahkamlash, sog’lom bola tug’ilishi, jismoniy va ma’naviy barkamol avlodni voyaga etkazish borasidagi ishlarni yanada kuchaytirish va samaradorligini oshirish chora-tadbirlari to’g’risida» B. «Sog’lom avlodni shakllantirish, onalar va bolalar salomatligini muhofazalashning qo’shimcha chora-tadbirlari haqida» S. sog’lom oilani shakllantirish D. yuksak ma’naviy-axloqiy muhitni rivojlantirish 239. O’zbekiston Respublikasi Konstitustiyasining 65-moddasi A. «Onalik va bolalik davlat tomonidan muhofaza qilinadi» B. . reproduktiv salomatligini mustahkamlash, sog’lom bola tug’ilishi, jismoniy va ma’naviy barkamol avlodni voyaga etkazish S. . «2009—2013 yillarda aholining reproduktiv salomatligini mustahkamlash, sog’lom bola tug’ilishi, jismoniy va ma’naviy barkamol avlodni voyaga etkazish borasidagi ishlarni yanada kuchaytirish va samaradorligini oshirish chora-tadbirlari to’g’risida» D. . «Sog’lom avlodni shakllantirish, onalar va bolalar salomatligini muhofazalashning qo’shimcha chora-tadbirlari haqida» 240. Onalik va bolalikni muhofaza qilish bosqichlari A. Birinchi bosqich — ayollarga homiladorlikkacha bo’lgan davrda tibbiy yordam ko’rsatish, Ikkinchi bosqich — homilaning antenatal davrdagi sog’liqini muhofaza qilish, Uchinchi bosqich — homilaning tug’urug’ davridagi muhofazasi, To’rtinchi bosqich — chaqaloqlar salomatligini saqlash, Beshinchi bosqich — maktabgacha bo’lgan davrda bolalar salomatligini saqlash, Oltinchi bosqich — maktab yoshidagi bolalarning to’g’ri tarbiya¬lanishi 241. Onalik va bolalikni muhofaza qilish nimalarni tashkil etishdan iborat A. akusher-ginekologik va bolalarga davolash-profilaktika yordamini tashkil etishdan iborat B. ayollarga homiladorlikkacha bo’lgan davrda tibbiy yordam ko’rsatishyordamini tashkil etishdan iborat V. homilaning tug’urug’ davridagi muhofazasiyordamini tashkil etishdan iborat S. homilaning antenatal davrdagi sog’liqini muhofaza qilishyordamini tashkil etishdan iborat D. Ayollarga akusher-ginekologik yordam ko’rsatadigan ambulatoriya tipidagi asosiy muassasalaryordamini tashkil etishdan iborat 242. Ayollarga akusher-ginekologik yordam ko’rsatadigan ambulatoriya tipidagi asosiy muassasalar A. QVP, oilaviy poliklinika, tug’urug’ kompleksi, tibbiy-sanitariya qismlari, konsultativ-diagnostika poliklinikasi, ko’p tarmoqli tuman markaziy poliklinikasi B. qabul bo’limi, tug’urug’ kompleksi, tibbiy-sanitariya qismlari, konsultativ-diagnostika poliklinikasi; S. konsultativ-diagnostika poliklinikasi, ko’p tarmoqli tuman markaziy poliklinikasi,Stastionar bo’limi D. yordamchi xizmat bo’limi,patologik anatomiya bo’limi, . QVP, oilaviy poliklinika, tug’urug’ kompleksi, tibbiy-sanitariya qismlari, konsultativ-diagnostika poliklinikasi 243. Ayollarni tug’urug’qacha kuzatishning asosiy maqsadi: A. ayolni homiladorlikka, onalikka, bolani tug’ishga, ko’krak suti bilan bog’ishga ruhan tayyorlash va qo’llab-quvvatlash, homiladorlik davrida kuzatish, bo’lg’usi ona va homilaning sog’ligi, me’yordan siljishlarni o’z vaqtida aniqlash, davolash yoki stastionarga yotqizish, homiladorlik va bo’lg’usi bolani tarbiyalash masalalarida ayolning va oila a’zolarining faol ishtirokini ta’minlash B. .ayollarga homiladorlikkacha bo’lgan davrda tibbiy yordam ko’rsatish, homilaning antenatal davrdagi sog’liqini muhofaza qilish,ayolni homiladorlikka, onalikka, bolani tug’ishga, ko’krak suti bilan bog’ishga ruhan tayyorlash va qo’llab-quvvatlash S. homilaning tug’urug’ davridagi muhofazasi, chaqaloqlar salomatligini saqlash, bo’lg’usi ona va homilaning sog’ligi, me’yordan siljishlarni o’z vaqtida aniqlash D. maktabgacha bo’lgan davrda bolalar salomatligini saqlash, maktab yoshidagi bolalarning to’g’ri tarbiya¬lanishi,homiladorlik va bo’lg’usi bolani tarbiyalash masalalarida ayolning va oila a’zolarining faol ishtirokini ta’minlash 244. homilador ayollarni barvaqt ro’yxatga olish A. homiladorlikning 3-oyigacha B. homiladorlikning 5 oyigacha S. homiladorlikning 2 oyigacha D. homiladorlikning 6 oyigacha 245 Homilador ayollar salomatlik holatiga qarab 3 guruhga bo’linadi A. Sog’lom ayollar, Amaliy sog’lom, Bemor-homilador ayol B. homiladorlik asoratsiz hechayotgan ayol,kasalliklarga chalingan ayol,Amaliy sog’lom S. Sog’lom ayollar, tugma nogiron, ortirilgan kasalliklar natijasidagi kasalliklar D. Sog’lom ayollar, Amaliy sog’lom,ortirilgan kasalliklar natijasidagi kasalliklar 250. xomilador aellarni kuzatish va tekshirish A. sh-111/h B.sh- 112/x S.sh- 22/x D.sh- 13/x 251. Tug’urug’dan keyin ayollarni kuzatish A tug’urug’xonadan chiqqan kunning 3-sutkasiga va bir haftadan so’ng B. 3 oygacha S.tekshirilmaydi D. tug’urug’xonadan chiqqan kunning 5 -sutkasiga va bir haftadan so’ng 252. Bolalar va o’smirlar ginekologiya xizmatining asosiy vazifalari A. har yili dispanserizastiyadan o’tkazish, — ginekologik kasallikka chalingan qizlarni tekshirish, sanitariya maorifi ishlarini olib borish, B. reproduktiv salomatligini mustahkamlash, sog’lom bola tug’ilishi, jismoniy va ma’naviy barkamol avlodni voyaga etkazish S. sog’lom oilani shakllantirish D. yuksak ma’naviy-axloqiy muhitni rivojlantirish 253. Bolalar ginekologi A. qizlarni qabul qiladi B. Bolalar va o’smir qizlarni umumiy dispanserizastiya qilish¬ S. tug’ilgandan to 15 yoshgacha bo’lgan sog’lom qizlarni kabul kiladi D. ruhiy shikastlanishlarning oldini olish maqsadida qiz bolani tekshirish 254. Dispanser nazoratiga olingan qizlar necha guruhga A. Birinchi guruh — tug’ilgandan to 15 yoshgacha bo’lgan sog’lom qizlar,Ikkinchiguruh subkompensastiya va dekompensastiya bos¬qichdagi tez-tez qaytalanib turuvchi surunkali ginekologik xasta¬liklarga chalingan qizlar B.Birinchi guruh-tug’ilgandan to 12 yoshgacha bo’lgan sog’lom qizlar,Ikkinchi guruh- tugma nogironlar,Uchinchi Grurux Ortirilgan nogironlar S. Birinchi guruh — tug’ilgandan to 15 yoshgacha bo’lgan sog’lom qizlar,Ikkinchi guruh- tugma nogironlar, uchinchi guruh subkompensastiya va dekompensastiya bos¬qichdagi tez-tez qaytalanib turuvchi surunkali ginekologik xasta¬liklarga chalingan qizlar D. tug’ilgandan to 14 yoshgacha bo’lgan sog’lom qizlar,Ikkinchiguruh subkompensastiya va dekompensastiya bos¬qichdagi tez-tez qaytalanib turuvchi surunkali ginekologik xasta¬liklarga chalingan qizlar 255. Turmush qurayotgan yoshlarni nikohdan oldin tibbiy ko’rikdan o’tkazish A. Poliklinikada tibbiy ko’rik, tegishli tekshirishlar bepul o’tkaziladi B. yoshlar va o’smir qizlarni umumiy dispanserizastiya qilish¬ S. . reproduktiv salomatligini mustahkamlash, sog’lom bola tug’ilishi, jismoniy va ma’naviy barkamol avlodni voyaga etkazish D. . yuksak ma’naviy-axloqiy muhitni rivojlantirish,reproduktiv salomatligini mustahkamlash 256. Bo’lajak kelin-kuyovni tekshirishdan o’tkazishning ro’y¬xati A. YOshlar qat’iy tartibda 5 ta mutaxassis ko’rigidan o’tishlari lozim, qon va siydikning umumiy tahlili, mutaxassislar konsultastiyasi tashkil qilinadi, qon va siydikning umumiy tahlili, siydikning Nechiporenko usulidagi tahlili, qonni OITSga qarshi tekshirish, hayot tarzini hechirayotgan erkak va ayol jinsiy a’zolari suyuqligining tahlili, ) bachadon, buyrak, jigar UZIsi; flyuorografiya; EKG. B. Lozim bo’lganda boshqa mutaxassislar konsultastiyasi tashkil qilinadi,YOshlar qat’iy tartibda 4 ta mutaxassis ko’rigidan o’tishlari lozim, qon va siydikning umumiy tahlili, tamografiya,buyrak, jigar UZIsi S. Hududiy poliklinikalar qoshida tuzilgan «Nikohgacha tibbiy konsultastiya hay’ati» yoshlarda genital va ayrim ekstragenital kasalliklar aniqlanganda ularni kompleks davolash uchun D. qonni OITSga qarshi tekshirish, hayot tarzini hechirayotgan erkak va ayol jinsiy a’zolari suyuqligining tahlili,Nechiporenko usulidagi tahlili, qonni OITSga qarshi tekshirish, hayot tarzini hechirayotgan erkak va ayol jinsiy a’zolari suyuqligining tahlili, ) bachadon, buyrak, jigar UZIsi; flyuorografiya; EKG. 257. Akusherlik-ginekologik stastionar yordami A. I daraja — umumiy soha — homiladorligi fiziologik hechuvchi, akusherlik-ginekologik stastionar yordamini hamda shoshilinch holatlarda tuman darajasida tibbiy yordamni ko’rsatadi, II daraja — ixtisoslashtirilgan soha — ekstragenital kasalliklari bor, tarmoqli ixtisoslashtirilgan perinatal yordamini respublika darajasida ko’rsatadi III darajadagi akusherlik-ginekologik stastionarlarda tor mutaxassislikdagi bo’limlarni joylashtirish mumkin (reproduktologiya, bepushtlik muammolari 258. B.. I daraja tug’urug’ komplekslari (bo’limlari)ga homiladorligi fiziologik hechayotgan ayollar va tug’uvchi ayollar II daraja FAP, QVP, QUSh, ayollar maslahatxonalari akusherlari hamda vrachlari tomonidan yo’naltiriladi. III daraja — ixtisoslashtirilgan soha — ekstragenital kasalliklari bor, tarmoqli ixtisoslashtirilgan perinatal yordamini respublika darajasida ko’rsatadi S. I daraja ixtisoslashtirilgan tug’urug’ komplekslari (bo’limlari)ga dekompensastiya davridagi og’ir ekstragenital patologiya, perinatal patologiya II daraja — ixtisoslashtirilgan soha — ekstragenital kasalliklari bor, tarmoqli ixtisoslashtirilgan perinatal yordamini respublika darajasida ko’rsatadi III darajadagi akusherlik-ginekologik stastionarlarda tor mutaxassislikdagi bo’limlarni joylashtirish mumkin (reproduktologiya, bepushtlik muammolari 2 258. Mijozlarni tug’urug’ kompleksi I darajada A... I daraja tug’urug’ komplekslari (bo’limlari)ga homiladorligi fiziologik hechayotgan ayollar va tug’uvchi ayollar B.I daraja — ixtisoslashtirilgan soha — ekstragenital kasalliklari bor, tarmoqli ixtisoslashtirilgan perinatal yordamini respublika darajasida ko’rsatadi S.I darajadagi akusherlik-ginekologik stastionarlarda tor mutaxassislikdagi bo’limlarni joylashtirish mumkin (reproduktologiya, bepushtlik muammolari 258. D.II daraja FAP, QVP, QUSh, ayollar maslahatxonalari akusherlari hamda vrachlari tomonidan yo’naltiriladi 259. Mijozlarni tug’urug’ kompleksi II darajada A. shahar va viloyat darajasida)gi tug’urug’ kompleks¬lari (bo’limlari)ga ekstragenital kasalliklari bor, maslahat poliklinikasi, ayollar maslahatxonasi vrachlari, tor yo’nalishdagi mutaxassislar B...I I daraja tug’urug’ komplekslari (bo’limlari)ga homiladorligi fiziologik hechayotgan ayollar va tug’uvchi ayollar S.. ixtisoslashtirilgan tug’urug’ komplekslari (bo’limlari)ga dekompensastiya davridagi og’ir ekstragenital patologiya, perinatal patologiya 260. Mijozlarni tug’urug’ kompleksi III daraja A. III darajadagi (respublika) ixtisoslashtirilgan tug’urug’ komplekslari (bo’limlari)ga dekompensastiya davridagi og’ir ekstragenital patologiya, perinatal patologiya, B.. shahar va viloyat darajasida)gi tug’urug’ kompleks¬lari (bo’limlari)ga ekstragenital kasalliklari bor, maslahat poliklinikasi, ayollar maslahatxonasi vrachlari, tor yo’nalishdagi mutaxassislar S. homiladorligi fiziologik hechuvchi, akusherlik-ginekologik stastionar yordamini hamda shoshilinch holatlarda tuman darajasida tibbiy yordamni ko’rsatadi D. ixtisoslashtirilgan tug’urug’ komplekslari (bo’limlari)ga dekompensastiya davridagi og’ir ekstragenital patologiya, perinatal patologiya og’irlashg akusherlik anamnezi bo’lgan, homiladorlik asoratli hechayotgan ayollar II darajadagi stastionar, maslahat poliklinikasidagi vrachlar hamda viloyat sog’liqni saqlash boshqarmasi mutaxassislari tomonidan yo’naltiriladi. 265.Tug’urug’ kompleksi (bo’limi)da quyidagi tarkibiy bo’limlar mavjud A. stastionar, davolash-diagnostik bo’limlar va ma’muriy-xo’jalik qism B.bolalar bo’limi; V. tug’urug’ bo’limi; S. terapiya bo’limi 266. Tug’urug’ kompleksi (bo’limi)da quyidagilar bo’lishi kerak A. 1. Kislorod o’tkazilishi; 2. Issiq va sovuq suv o’tkazilishi; 3. Kanalizastiya; 4. Stastionar bakteristid nurlatkichlar yoki kirish-chiqish ventilyastiyasi. B. QVP, oilaviy poliklinika, tug’urug’ kompleksi, tibbiy-sanitariya qismlari, konsultativ-diagnostika poliklinikasi, ko’p tarmoqli tuman markaziy poliklinikasi S. qabul bo’limi; rejali xirurgiya bo’limi; D. Diagnostika bo’limi, II. Stastionar bo’limi 267. Tug’urug’ stastionari tarkibida quyidagi bulishi kerak A. qabul-ko’rik bo’limi; homiladorlar patologiyasi bo’limi, I akusherlik bo’limi, II akusherlik bo’limi, reanimastiya va homiladorlar, ayollarning intensiv terapiyasi bo’limi (xonasi);chaqaloqlar reanimastiyasi va intensiv terapiyasi xonasi, B. 1. Kislorod o’tkazilishi;reanimastiyasi va intensiv terapiyasi xonasi 2. Issiq va sovuq suv o’tkazilishi; 3. Kanalizastiya; 4. Stastionar bakteristid nurlatkichlar yoki kirish-chiqish ventilyastiyasi. S. QVP, oilaviy poliklinika, tug’urug’ kompleksi, tibbiy-sanitariya qismlari, konsultativ-diagnostika poliklinikasi, ko’p tarmoqli tuman markaziy poliklinikasi D. qabul bo’limi; rejali xirurgiya bo’limi; 268. Tug’urug’ kompleksiga ishga kabul kaysi analizlarni topshirgach kilinadi A. OIVva Hbs Ag B. Oiv S.gepatit A , kizamik, difteriya, vinerik kasalliklar D.HbsAg 269. Tug’urug’ kompleksi tarkibi A. Qabul-ko’rik bo’limi, Ko’ruv xonasi, Homiladorlar patologiyasi bo’limi, Akusherlik bo’limlari, Tug’urug’dan keyingi bo’lim 270. Qabul bo’limida quyidagi hujjatlar bo’lishi kerak A. Kabul qilingan homiladorlar, tug’urug’ va tug’urug’dan keyin¬gi ayollar jurnali; Pedikulyoz preparatlari bilan ishlov berish jurnali; Umumiy tozalash grafigi va jurnali B. Eks¬tragenital patologiyasi jurnali , 035/x B.sh- 112/x. sh-111/h D.sh- 13/x, sh- 22/x 271. Homiladorlar patologiyasi bo’limi quyidagilardan tashkil topgan: A. Homiladorlar uchun xonalar; Intensiv terapiya xonasi (xonalari); Manipulyastiya xonasi; Muolaja xonasi. B.Tug’urug’dan keyingi xonalar, yuqumli kasalliklari bo’lgan ayollar uchun alohidalangan xonalar, operastiya bloki hamda sanitar xonalaridan tashkil topadi S. QVP, oilaviy poliklinika, tug’urug’ kompleksi, tibbiy-sanitariya qismlari, konsultativ-diagnostika poliklinikasi, ko’p tarmoqli tuman markaziy poliklinikasi D. Homiladorlar uchun xonalar Kabul bo’limi; Rejali xirurgiya bo’limi; 272. Akusherlik bo’limlari A. Koykalar soniga qarab bitta yoki ikkita bo’lishi mumkin (I akusherlik bo’limi va II akusherlik bo’limi B. tug’urug’dan keyingi davrni olib borishga mo’ljallangan S. . Manipulyastiya xonasi; D. Tug’urug’ stastionari tarkibida 273. Akusherlik bo’limi tug’urug’ zallari kaysi xonalardan tashkil topgan A. Tug’urug’dan keyingi xonalar, yuqumli kasalliklari bo’lgan ayollar uchun alohidalangan xonalar, operastiya bloki hamda sanitar xonalaridan tashkil topadi. B Koykalar soniga qarab bitta yoki ikkita bo’lishi mumkin. Yuqumli kasalliklari bo’lgan ayollar uchun alohidalangan xonalar, operastiya bloki hamda sanitar xonalaridan tashkil topadi S. Tug’urug’dan keyingi davrni olib borishga mo’ljallangan. Tug’uvchi ayollarni ginekologik kresloda ko’ruv xonasi; Manipulyastiya xonasi D. Manipulyastiya uchun 274. Tug’urug’dan keyingi bo’limda Bo’limda quyidagilar nazarda tutilishi kerak A. Tug’uvchi ayollarni ginekologik kresloda ko’ruv xonasi; Manipulyastiya xonasi; Vakstinalar saqlanadigan xona (muzlatkich bilan); Ovqatni oshxonadan tarqatish uchun xona; Dush xonasi; Ko’l yuvish va idishlarni zararsizlantirish uchun qo’shimcha rakovinasi bo’lgan sanitar xona. B.Tug’uvchi ayollarni ginekologik kresloda ko’ruv xonasi; Operastiyadan oldingi xona; Operastiya xonasi; S.Tug’uvchi ayollarni ginekologik kresloda ko’ruv xonasi; Materiallar saqlash xonasi; Ishchilarning maxsus kiyimi va ishchi kiyimini qo’yish xonasi; D. Tug’uvchi ayollarni ginekologik kresloda ko’ruv xonasi; Apparatura va jihozlarni joylashtirish xonasi; 275. Operastion blok A. Stastionarning tarkibiy bo’limi bo’lib, u jarrohlik amaliyotini amalga oshirish uchun akusherlik bo’limi va bokslangan palatalar uchun alohida mo’ljallangan muassasalar kompleksidan tashkil topadi. B. Akusherlik bo’limidan biri bulib, u jarrohlik amaliyotini amalga oshirish uchun akusherlik bo’limi va bokslangan palatalar uchun alohida mo’ljallangan muassasalar kompleksidan tashkil topadi. S. Operastion blokt Homiladorlar patologiyasi bulgan bemorlar yotkizladi bo’limi va bokslangan palatalar uchun alohida mo’ljallangan muassasalar kompleksidan tashkil topadi D. Operastion blok bo’limini rejalashtirishda homiladorlarni akusherlik kompleksining boshqa bo’limlarini chetlab o’tgan holda yotqizilishini hisobga olish kerak 276. Operastion blokka quyidagilar kiradi: A.Operastiyadan oldingi xona; Operastiya xonasi; Materiallar saqlash xonasi; Ishchilarning maxsus kiyimi va ishchi kiyimini qo’yish xonasi; Apparatura va jihozlarni joylashtirish xonasi; Katta operastion hamshira xonasi. B. Tug’uvchi ayollarni ginekologik kresloda ko’ruv xonasi; Ovqatni oshxonadan tarqatish uchun xona; Ishchilarning maxsus kiyimi va ishchi kiyimini qo’yish xonasi; S. Manipulyastiya xonasi; Vakstinalar saqlanadigan xona (muzlatkich bilan); Materiallar saqlash xonasi; Ishchilarning maxsus kiyimi va ishchi kiyimini qo’yish xonasi; D. Dush xonasi; Ko’l yuvish va idishlarni zararsizlantirish uchun qo’shimcha rakovinasi bo’lgan sanitar xona Operastiya xonasi; Materiallar saqlash xonasi; 277. Anesteziologiya va reanimastiya bo’limi asosiy vazifasi bo’lib hisoblanadi A. Narkoz va regionar anesteziyani tayyorlash va o’tkazish, muhim a’zolar faoliyatini tiklash va ushlab turish bo’yicha kompleks chora-tadbirlarni amalga oshirish B. Narkoz anesteziyani tayyorlash va o’tkazish, muhim a’zolar faoliyatini pasaytirish turish bo’yicha kompleks chora-tadbirlarni amalga oshirish S. Stastionarning tarkibiy bo’limi bo’lib, u jarrohlik amaliyotini amalga oshirish uchun akusherlik bo’limi va bokslangan palatalar uchun alohida mo’ljallangan muassasalar kompleksidan tashkil topadi D. Homiladorlar patologiyasi bo’limini rejalashtirishda homiladorlarni akusherlik kompleksining boshqa bo’limlarini chetlab o’tgan holda yotqizilishini hisobga olish kerak 278. Tug’urug’dan keyingi davr asoratsiz hechgan holda tug’urug’dan keyin ayolning chiqarilishi A. 4—5 kundan ko’p emas B.6-7 kundan ko’p emas S.3 kundan ko’p emas D.3 4 kundan ko’p emas 279. Tug’urug’ paytida ayolning yonida kimlar bulishiga ruxsat etiladi A. Xohishiga ko’ra turmush o’rtog’i yoki yaqin kishilaridan biri B.Onasi va turmush urtogi S.Xech kim bulishi kerak emas D.Tugri javob yuk 280. Demedikalizastiya deb nimaga aytiladi ? A. Dardsiz tugruk B. Dardli tugruk S. Kesarcha kesish D. Patologik xomiladorlik 281. Tug’urug’dan keyingi davr ichida ona va bola parvarishi quyidagi asosiy prinstipi A. Ona va bolaning jismoniy va emostional holatini yaxshilashga, bolani ko’krak bilan maqsadli emishiga ko’maklashish kerak B. Tug’urug’ jarayonida erkin holat, tik holatda tug’ishning afzalligini tushuntirish; S. Tug’uvchi ayolni tug’urug’ni rejalashtirishga faol jalb qilish; D.Ayol va hamkorga kerakli bo’lgan ma’lumotni berish 282. CHaqaloqning tug’ilgan paytidagi kategoriyalari farq qilinadi A. Muddati bo’yicha, Vazni bo’yicha: B. Muddatiga etmagan chaqaloq (28—37 hafta); S. Muddatidagi chaqaloq (37— 42 hafta); D. Muddatidan o’tgan chaqaloq (42 hafta va ortiq). 283. Muddati bo’yicha: A. Muddatiga etmagan chaqaloq (28—37 hafta); Muddatidagi chaqaloq (37— 42 hafta); Muddatidan o’tgan chaqaloq (42 hafta va ortiq). B. Muddatiga etmagan chaqaloq (34-38hafta); Muddatidagi chaqaloq (37— 42 hafta); Muddatidan o’tgan chaqaloq (50 hafta va ortiq). S. Muddatiga etmagan chaqaloq (28—37 hafta); Muddatidagi chaqaloq (37— 50 hafta); Muddatidan o’tgan chaqaloq (42 hafta va ortiq). D. Muddatiga etmagan chaqaloq (30—49hafta); Muddatidagi chaqaloq (37— 42 hafta); Muddatidan o’tgan chaqaloq (42 hafta va ortiq). 284. Vazni bo’yicha A. Yirik bola, tana vazni 2500 dan 3999 g gach, — tug’ilganida tana vazni kam, tug’ilganda tana vazni juda kam (1000 dan 1499 g gacha), tug’ilganda tana vazni o’ta kam (500 dan 999 g gacha) B.Yirik bola, tana vazni 2600 dan 4999 g gach, — tug’ilganida tana vazni kam, tug’ilganda tana vazni juda kam (1000 dan 1499 g gacha), tug’ilganda tana vazni o’ta kam (500 dan 999 g gacha) S.Yirik bola, tana vazni 2500 dan 3999 g gach, — tug’ilganida tana vazni kam, tug’ilganda tana vazni juda kam (2000 dan 1599 g gacha), tug’ilganda tana vazni o’ta kam (500 dan 999 g gacha) D.Yirik bola, tana vazni 2500 dan 4999 g gach, — tug’ilganida tana vazni kam, tug’ilganda tana vazni juda kam (1000 dan 3499 g gacha), tug’ilganda tana vazni o’ta kam (500 dan 999 g gacha) 285. CHaqaloqni Apgar shkalasi bo’yicha baholash asosiy belgilar A. Nafas olish,mushak tonusi,reaksiya ,teri koplamlari,Yurak kiskarishlaoi B.Teri rangi, toshmalar bor yukligi S Muddatidagi chaqaloq D.Muddati bo’yicha, Vazni bo’yicha 286. Abgar shkalasi kachon kullaniladi A. Tug’urug’dan keyin 1 va 5 daqiqa ichida baholash uchun Apgar shkalasi ishlatiladi B. Tug’urug’dan keyin 2 kunichida baholash uchun Apgar shkalasi ishlatiladi S. Tug’urug’dan keyin 10 - 15 daqiqa ichida baholash uchun Apgar shkalasi ishlatiladi D. Tug’urug’dan keyin 1 sutka ichida baholash uchun Apgar shkalasi ishlatiladi 287. Tug’urug’dan keyingi bo’limning faoliyati A. Ona va bolani birgalikda joylashtirish prinstipi bo’yicha tashkillashtirilishi B. Akusherlik bo’limlarining barcha tug’urug’dan keyingi xonalari tug’urug’dan keyin ayollar va chaqaloqlarning birga turishi prinstipi asosida tashkil qilingan bo’lishi kerak. S. Akusherlik bo’limining tug’urug’dan keyingi xonalari soni bo’limdagi o’rinlar soniga bog’liq bo’ladi D. Homiladorlar patologiyasi bo’limini rejalashtirishda homiladorlarni akusherlik kompleksining boshqa bo’limlarini chetlab o’tgan holda yotqizilishini hisobga olish kerak 288.Kaysi talablar asosida chaqaloq va ona birgalikda yot¬qiziladi A. 1—4 koykali I va II akusherlik bo’limlarida (xonalarning davriy to’lishiga rioya qilgan holda); Intensiv terapiya xonalarida (kattalar va bolalar); Operastion blokda (imkon qadar). B. 1— 3koykali I va III akusherlik bo’limlarida (xonalarning davriy to’lishiga rioya qilgan holda); Intensiv terapiya xonalarida (kattalar va bolalar); C. 3—7 koykali I va IV akusherlik bo’limlarida (xonalarning davriy to’lishiga rioya qilgan holda); Operastion blokda (imkon qadar). D. 2—1 koykali I va IV akusherlik bo’limlarida (xonalarning davriy to’lishiga rioya qilgan holda); Operastion blokda (imkon qadar). 289 Bolalargadavolash-profilaktikayordaminitashkiletishdeganda, bolalartug’ilganidanboshlabulargauzluksizmalakalitibbiyyordamnita’minlaydigandavlattizimigakiradi A. QVP, oilaviy poliklinika, bolalar kasalxonasi, maktabgacha ta’lim, maktab, akademik listey, sanatoriy va boshqa sog’lomlashtirish hamda ta’lim-tarbiya muassasalari B. Bolalar kasalxonasi,sanatoriy va boshqa sog’lomlashtirish hamda ta’lim-tarbiya muassasalari S. Sog’lomlashtirish hamda ta’lim-tarbiya muassasalari,QVP, oilaviy poliklinika D. Dispanser,bolalar kasalxonasi, maktabgacha ta’lim, maktab, akademik listey, sanatoriy va boshqa sog’lomlashtirish hamda ta’lim-tarbiya muassasalari290. Poliklinikada sog’lom bolalar bo’limini tarkibi A. Bolalar bilan profilaktik tadbirlar o’tkazish xonasi (sog’lom bola xonasi), emlash va kutish xonalari B. QVP, oilaviy poliklinika, tug’urug’ kompleksi, tibbiy-sanitariya qismlari, konsultativ-diagnostika poliklinikasi, ko’p tarmoqli tuman markaziy poliklinikasi S. Kabul bo’limi;Intensiv terapiya xonalari D.Rejali xirurgiya bo’limi;ko’p tarmoqli tuman markaziy poliklinikasi 291. Sog’lom bola xonasida sanitariya maorifi ishlarini tashkil qilish bo’yicha kimla faoliyat yuritadi A. Maxsus tayyorgarlikdan o’tgan feldsher yoki hamshira ishlaydi. Xonaning ishi ustidan yuqori tajribali pediatriya bo’limi mudiri B Oliy malumotli xamshira.Maxsus tayyorgarlikdan o’tgan feldsher yoki pediatrlar S. UASh va oliy malumotli xamshira D.Yuqori tajribali pediatriya bo’limi mudiri ,Pediatrlar ,Oliy malumotli xamshira 292. Sog’lom bolalar xonasining asosiy vazifasi A. Oilada sog’lom turmush tarzini targ’ib qilish, ota-onalarni sog’lom bolalarni tarbiyalashga o’rgatish, bolalarni gigienik tarbiyalash masalalari, kasalliklarning oldini olish bo’yicha ota-onalar orasida sanitariya maorifi ishlarini olib borishdan iborat. B. ,Oilada sog’lom turmush tarzini targ’ib qilish ham butun oila darajasida eng ko’p uchraydigan kasalliklar profilaktikasi S. Oilada sog’lom turmush tarzini targ’ib qilish, ota-onalarni sog’lom bolalarni tarbiyalashga o’rgatish,Kasalliklarni aniqlash, ijtimoiy ahamiyatli kasalliklarga karshi kurashish D. Kasalliklarni aniqlash, ijtimoiy ahamiyatli kasalliklarga, shu jumladan, sil, teri-tanosil kasalliklari, xavfli o’smalar, OITS va OIV infekstiyasiga qarshi kurash 293. Oilaviy poliklinikalarda kaysi usuldan foydalaniladi A. Dispanser usuli B.Muxofaza usuli S. Intkesiv kursatkichlar D. Soglikni saklash usuli 294. Oilaviy poliklinikalarda dispanser usuli bolalar orasida bir necha bosqichda olib boriladi I bosqich A Birinchi davr — homilani antenatal davrda muhofazalash Ikkinchi davr — chaqaloqni tug’urug’xonadan chiqqandan so’ng dinamik kuzatish Uchinchi davr — bolaning birinchi yoshida har oyda dinamik kuzatib borish B. I bosqich — sog’lom bolalarni kuzatish II bosqich — bemor bolalarni kuzatish D. I- bosqich- Tug’urug’ paytida jismoniy va ruhiy-emostional yordamni ta’minlash; . II - bosqich Tug’urug’ jarayonida erkin holat, tik holatda tug’ishning afzalligini tushuntirish; 295. Oilaviy poliklinikalarda dispanser usuli bolalar orasida bir necha bosqichda olib boriladi II bosqich A. II bosqich — bemor bolalarni kuzatish 1-guruhni sog’lom bolalar tashkil etadi. 2-guruh — sog’lom, ammo xavf omillariga ega bo’lgan bolalar. 3, 4, 5-guruh — tegishli ravishda kasallik jarayoni kompensastiya, subkompensastiya va dekompensastiya holatidagi bemor bolalar. B. II bosqich — bemor bolalarni kuzatish Birinchi davr — homilani antenatal davrda muhofazalash Ikkinchi davr — chaqaloqni tug’urug’xonadan chiqqandan so’ng dinamik kuzatish Uchinchi davr — bolaning birinchi yoshida har oyda dinamik kuzatib borish S.II bosqich — bemor bolalarni kuzatish Birinchi davr- tug’urug’jarayonidaerkinholat Ikkinchi davr - homilani antenatal davrda muhofazalash Uchinchi davr - usmirlik davrida bolani rivojlanish D.1-guruh — sog’lom, ammo xavf omillariga ega bo’lgan bolalar. 3, 4, 5-guruh — tegishli ravishda kasallik jarayoni kompensastiya, subkompensastiya va dekompensastiya holatidagi bemor bolalar. 2- gurux usmirlik davrida bolani rivojlanish 296. Bolalar jamoalarida tibbiy yordamni tashkil etish A. Boshqarish va nazorat qilish uchun poliklinikada, bolalar muassasalari, maktablarda ishlovchi vrachlar va hamshiralardan tashkil topgan maktabgacha ta’lim — maktab bo’limi tashkil etiladi. B. Maktabgacha ta’lim muassasalarida maktabga borishga tayyorgarlik ko’rayotgan bolalarni tekshirish va ular orasida davolash-sog’lomlashtirish tadbirlarini o’tkazadi S. Maktab bo’limi bolalar muassasalarida bolalarning kasallanishini kamaytirish, sog’liqini saqlash bo’yicha quyidagi asosiy vazifalarni amalga oshiradi D. Tashqi muhitning sanitariya-gigienik holati, bolaning kun tartibining asosiy komponentlari, ayniqsa, ovqatlanish, jismoniy tarbiya, chiniqtirish kabi tartiblarga amal qilinishini nazorat qiladi 297. Maktabgacha ta’lim: maktab bo’limi kanday vazifani bajaradi? A. Maktab bo’limi bolalar muassasalarida bolalarning kasallanishini kamaytirish, sog’liqini saqlash bo’yicha asosiy vazifalarni amalga oshiradi B. Maktab bo’limi Boshqarish va nazorat qilish uchun poliklinikada, bolalar muassasalari, maktablarda ishlovchi vrachlar va hamshiralardan tashkil topgan S. Maktabbo’limibolalarmuassasalaridabolalarningkasallanishinikamaytirish, sog’liqinisaqlash, ovqatlanish, jismoniy tarbiya, chiniqtirish kabi tartiblarga amal qilinishini nazorat qiladiamalgaoshiradi D. Maktabbo’limi tashki muxitning sanitariya-gigienik holati, kun tartibining asosiy komponentlari, ayniqsa, ovqatlanish, jismoniy tarbiya, chiniqtirish kabi tartiblarga amal qilinishini nazorat qiladi. 298. Maktablarda jismoniy tarbiyaning to’g’ri tashkil etilganligi, o’tkazilayotganligi ustidan kim nazorat urnatadi A. Vrach nazorati o’rnatiladi B. Oliy malumotli xamshira nazorati o’rnatiladi S. Maktab direktorinazorati o’rnatiladi D. Fizkultura ukituvchilarinazorati o’rnatiladi 299. Barcha maktab bolalari jismoniy madaniyat darslarini o’tish uchun necha guruxga bo’linadi A. 3 guruxga :asosiy, tayyorlov va maxsus guruhlarga. B.2.guruxga : asosiy va kushimcha S. 3guruxga : maxsus, asosiy, kushimcha D.Fakat terlov 300. Maktab bolalari salomatligini ommaviy skrining testlar orqali nazorat qilish quyidagi bosqichlardan iborat A. I bosqich — skrining tekshirish (asosan, hamshira o’tkazadi); II bosqich — test yordamida ajratib olingan bolalarni vrach tomonidan tekshirish; III bosqich — vrach tomonidan yuborilgan bolalarni mutaxassislar tekshiruvidan o’tkazish. B. I bosqich —bolani chakaloklik davrda muhofazalash II bosqich — chaqaloqni tug’urug’xonadan chiqqandan so’ng dinamik kuzatish III bosqich— bolaning birinchi yoshida har oyda dinamik kuzatib borish S. I bosqich — bolaning birinchi yoshida har oyda dinamik kuzatib borish II bosqich — test yordamida ajratib olingan bolalarni vrach tomonidan tekshirish; D. I bosqich — vrach tomonidan yuborilgan bolalarni mutaxassislar tekshiruvidan o’tkazish II bosqich — chaqaloqni tug’urug’xonadan chiqqandan so’ng dinamik kuzatish 301. Bolalar kasalxonasi deb nimaga aytiladi A. Bolalarga tug’ilgandan to 15 yoshga to’lgunga qadar malakali stastionar yordamini ko’rsatadi. B. Boshqarish va nazorat qilish uchun poliklinikada, bolalar muassasalari, maktablarda ishlovchi vrachlar va hamshiralardan tashkil topgan maktabgacha ta’lim — maktab bo’limi tashkil etiladi S.Bolalarga tug’ilgandan to 16 yoshga to’lgunga qadar kasallanishini kamaytirish, sog’liqini saqlash bo’yicha asosiy vazifalarni amalga oshiradi D. Bolalarga tug’ilgandan tashqi muhitning sanitariya-gigienik holati, bolaning kun tartibining asosiy komponentlari, ayniqsa, ovqatlanish, jismoniy tarbiya, chiniqtirish kabi tartiblarga amal qilinishini nazorat qiladi 302. Bolalar kasalxonasiga tashkiliy shakli, ko’rsatayotgan tibbiy yordamning xarakteri va hajmiga qarab kanday kasalxonalarga bulinadi A. Ko’p sohali (tarmoqli) bolalar kasalxonasi, ixtisoslashgan bolalar kasalxonasi, bolalar klinik shifoxonasi, birlashgan bolalar kasalxonasi (poliklinikasi bilan), tuman bolalar kasalxonasi (poliklinikasi bilan), viloyat ko’p tarmoqli bolalar markazi, viloyat (respublika) bolalar kasalxonasining vazifasi yuklatilgan bo’lishi mumkin B. KVP , oilaviy poliklinika,ilmiy tekshirish markazlari,PI pediatriya kafedrasi,birlashgan bolalar kasalxonasi (poliklinikasi bilan), tuman bolalar kasalxonasi (poliklinikasi bilan), viloyat ko’p tarmoqli bolalar markazi, viloyat (respublika) bolalar kasalxonasining vazifasi yuklatilgan bo’lishi mumkin S. Ixtisoslashgan bolalar kasalxonasi, bolalar klinik shifoxonasi, birlashgan bolalar kasalxonasi ,, birlashgan bolalar kasalxonasi (poliklinikasi bilan), tuman bolalar kasalxonasi (poliklinikasi bilan), viloyat ko’p tarmoqli bolalar markazi, viloyat (respublika) bolalar kasalxonasining vazifasi yuklatilgan bo’lishi mumkin D.Ilmiy tekshirish markazlari, ko’p sohali (tarmoqli) bolalar kasalxonasi,TTA klinikasi pediatriya bulimi,ko’p sohali (tarmoqli) bolalar kasalxonasi, ixtisoslashgan bolalar kasalxonasi, bolalar klinik shifoxonasi, birlashgan bolalar kasalxonasi (poliklinikasi bilan), tuman bolalar kasalxonasi (poliklinikasi bilan) 303. Bolalar kasalxonasining asosiy vazifalari A. Bolalar kasalliklari, o’limini kamaytirish, ularning sog’liqini saqlashga qaratilgan profilaktik va epidemiyaga qarshi chora-tadbirlarni tashkil etish B. Bolalarga tug’ilgandan to 15 yoshga to’lgunga qadar malakali stastionar yordamini ko’rsatadi. S. Maktab bo’limi bolalar muassasalarida bolalarning kasallanishini kamaytirish, sog’liqini saqlash bo’yicha quyidagi asosiy vazifalarni amalga oshiradi D. Tashqi muhitning sanitariya-gigienik holati, bolalarning kun tartibining asosiy komponentlari, ayniqsa, ovqatlanish, jismoniy tarbiya, chiniqtirish kabi tartiblarga amal qilinishini nazorat qiladi 304. Bolalar kasalxonaga yotkizilish xillari A. bolalar poliklinikasi yo’llanmasi bilan yotqiziladi. Bundan tashqari, stastionarga shoshilinch tez tibbiy yordam, bemorning to’g’ridan-to’g’ri murojaati, boshqa stastionarning yo’llanmasi 305.Kabul bulimida kanday ishlar amalga oshiriladi A. Birlamchi tashxis qo’yiladi va bolalar tegishli bo’limlarga taqsimlanadi, yuqumli kasallikka chalingan bemorlar bilan muloqotda bo’lgan bolalar izolyastiya qilinadi B. Muolaja bajariladi, yukumli kasalliklarni faol aniklash va davolash S. . Birlamchi tashxis qo’yiladi sung zarur bulsa Nur, UVCH, fizioterapevtik muolajalar utkaziladi xamda shoshilinch tibbiy erdam utkaziladi D. Tezkor operatstiyalar utkaziladi,bolalar tegishli bo’limlarga taqsimlanadi 306. Qabulxona bo’limi bolalarni qabul qilish uchun kanday xonadan tashkil topgan bo’lishi lozim A.Alohida boks¬lardan tashkil topgan B. Muolaja xonasidan tashkil topgan S.Izolatstiya xonasitashkil topgan D. Xirurg xonasidan tashkil topgan 307. (sh-112/h) Kaysi xujjat A. Bolaning rivojlanish tarixi B. Almashinuv kartasi S.Kasallik tarixi D.Tibbiy malumotnoma 308. Bolalarkasalxonasidainfekstiyatarqalishiningoldiniolishbo’yichachora-tadbirlarolibborishmaqsadidanimaishlaramalgaishlaramalgaoshiriladi A. Xar bir bo’limda bir-biridan ajralgan alohida sekstiyalar tashkil etiladi. Bir yoshgacha bolalar uchun boks xonalari mavjud B. . Xar bir bo’limdasanitariya okartuv ishlari olib borilib , yukumli kasalliklarga chalingan bolalar izolyatstiya kilinadi C. Xar bir bo’limda bir-biridan ajralgan alohida sekstiyalar tashkil etiladi. Ikki yoshgacha bolalar uchun boks xonalari mavjud D. Uch yoshgacha bolalar uchun boks xonalari mavjud,yukumli kasalliklarga chalingan bolalar izolyatstiya kilinadi 309. Bir yoshgacha bolalar uchun boks xonalari mavjud ularni tarkibi kanday A. Har bir boks bir yoki ikki o’rinli bo’lishi mumkin B. Urinlar soni chegaralanmagan S. Uch o’rinli bo’lishi mumkin D. Fakat bir o’rinli bo’lishi mumkin 310.CHakaloklar bulimi kanday xususiyatga ega A. CHaqaloqlar va chala tug’ilgan bolalar bo’limlari boshqa bo’limlardan ajratilgan bo’ladi B. .CHakaloklar bulimida sanitariya okartuv ishlari olib borilib , yukumli kasalliklarga chalingan bolalar izolyatstiya kilinadi C. CHakaloklar bo’limda bir-biridan ajralgan alohida sekstiyalar tashkil etiladi. Ikki yoshgacha bolalar uchun boks xonalari mavjud D. CHakaloklar bo’limida uch yoshgacha bolalar uchun boks xonalari mavjud,yukumli kasalliklarga chalingan bolalar izolyatstiya kilinadi 311 CHakaloklar bulimi tarkibi A. Intensiv davolash xonasi, qon almashtirish-quyish, fizioterapiya va muolaja, onalar xonasi, ko’krak sutini to’plash va qayta ishlash hamda yordamchi xonalar B. Operastiyadan oldingi xona, operastiya xonasi, materiallar saqlash xonasi, ishchilarning maxsus kiyimi va ishchi kiyimini qo’yish xonasi,apparatura va jihozlarni joylashtirish xonasi; S. Ovqatni oshxonadan tarqatish uchun xona,katta operastion hamshira xonasi,ko’krak sutini to’plash,qayta ishlash hamda yordamchi xonalar D. Manipulyastiya xonasi,vakstinalar saqlanadigan xona (muzlatkich bilan),intensiv davolash xonasi, qon almashtirish-quyish 311. Kasalxonada ichki infekstiya tarqalishining oldini olish, sanitariya-epidemiyaga qarshi kurash A. Bir yilda bir marta dez¬infekstiya qilish, yuvish, ta’mirlash ishlarini olib borish uchun bo’limlar yopiladi B. . Palatalardagi havo harorati 22—24°S, havo namligi 60% dan kam bo’lmasligi kerak S. har bir boksda bolalar yoshiga mos holdagi karavotlar, individual foydalanish uchun tumbochka, kuvezlar D. Palatalar har kuni framugalar yordamida kamida 6 marta shamollatib turiladi 312 .Respublika shoshilinch tibbiy erdam ilmiy markazi kanday muassasa bo’lib hisoblanadi. A Respublika shoshilinch tibbiy yordam ilmiy markazi respublika aholisiga tez va shoshilinch tibbiy yordam ko’rsatuvchi bosh davolash va ilmiy-uslubiy muassasa bo’lib hisoblanadi. B Aholiga yuqori malakali bepul shoshilinch tibbiy yordam ko’rsatish bo’yicha yagona tizimli muassasa bo’lib hisoblanadi. S. Tibbiy yordamni ilmiy asoslangan uslublardan foydalanish va tibbiy yordam ko’rsatuvchi bosh davolash va ilmiy-uslubiy muassasa bo’lib hisoblanadi. D. Shoshilinch tibbiy yordam ko’rsatish xizmatini zamon talablariga javob beradigan, yuqori texnologiyalarga asoslangan tibbiy yordam ko’rsatuvchi bosh davolash va ilmiy-uslubiy muassasa bo’lib hisoblanadi. 313Respublika shoshilinch tibbiy yordam ilmiy markazi nechta filial va bulimlardan iborat A. 173 ta bo’limlardan 13 filial B. 120 ta bo’limlardan 14 filial S. 45 ta bo’limlardan 12 filial D. 173 ta bo’limlardan 13 filial 314. Respublika shoshilinch tibbiy yordam ilmiy markazi maksadi va vazifasi A. Markaz faoliyatining asosiy maqsadi aholiga malakali va ixtisoslashtirilgan shoshilinch tibbiy yordamni ilmiy asoslangan uslublarga yondashib o’z vaqtida, zamonaviy darajada va muvofiqlashtirilgan ravishda tashkil qilishdir B. Respublika shoshilinch tibbiy yordam ilmiy markazi respublika aholisiga tez va shoshilinch tibbiy yordam ko’rsatuvchi bosh davolash va ilmiy-uslubiy muassasa bo’lib hisoblanadi S. Sog’liqni saqlash vazirligi bilan kelishilgan holda markaz oldiga qo’yilgan vazifalarni amalga oshirishixtisoslashtirilgan shoshilinch tibbiy yordamni ilmiy asoslangan uslublarga yondashi uchun o’z faoliyatini tashkil qilish D. Respublika Fan va texnologiyalar markazi grantlari bo’yicha moliyalanuvchi ilmiy dasturlar doirasida markazning tashkiliy bo’linmalari hisoblanmish ilmiy jamoalar shakllantiriladi 315. Markaz tashkiliy bo’linmalarining funkstional vazifalari va faoliyat doirasi A. O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligi tomonidan tasdiqlangan normativ hujjatlar asosida belgilanadi. B. Respublika shoshilinch tibbiy yordam ilmiy markazi respublika aholisiga tez va shoshilinch tibbiy yordam ko’rsatuvchi bosh davolash va ilmiy-uslubiy muassasa bo’lib hisoblanadi S. Sog’liqni saqlash vazirligi bilan kelishilgan holda markaz oldiga qo’yilgan vazifalarni amalga oshirish uchun o’z faoliyatini tashkil qilish D. Respublika Fan va texnologiyalar markazi grantlari bo’yicha moliyalanuvchi ilmiy dasturlar doirasida markazning tashkiliy bo’linmalari hisoblanmish ilmiy jamoalar shakllantiriladi 316. Shoshilinch tibbiy yordam tizimi faoliyatini kim boshkaradi A. O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligi tomonidan tayinlanadigan Bosh direktor boshqaradi. 317. Dunyoda yagona bo’lgan sog’liqni saqlash tizimi bu A. Tez va shoshilinch tibbiy yordam tizimi deb ataladi. B.Ambulatoriyatibbiy yordam tizimi deb ataladi S. Shifoxonalar tibbiy yordam tizimi deb ataladi D. Barcha turdagi DPMtibbiy yordam tizimi deb ataladi 318. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2003 yil 23 fevraldagi PF 3214-sonli karor nomi A. Sog’liqni saq¬lash tizimini yanada isloh qilish chora-tadbirlari to’g’risida B. Fukarolarning xayoti xavf ostida bolganda DPM ga kanday transport turidan foydalanishi xakida S. Fukarolarga bepul tibbiy yordam kursatish D. Fukarolarni sogligini saklashga karatilgan 319. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2003 yil 23 fevraldagi PF 3214-sonli Sog’liqni saq¬lash tizimini yanada isloh qilish chora-tadbirlari to’g’risida karoriga muvofik kanday markazlar tashkil etildi A. Urologiya, kardiologiya, xirurgiya va ko’z mikroxirurgiyasi B. Kukrak jaroxligi,kardiologiya, xirurgiya va ko’z mikroxirurgiyasi S. Genikologiya, urologiya , xirurgiya,kukrak jaroxligi D. Kukrak jaroxligi, genikologiya, kardiologiya, xirurgiya va ko’z mikroxirurgiyasi 320. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2007 yil 19 sentyabrdagi 3923-sonli «Sog’liqni saqlash tizimini isloh qi¬lishni yanada chuqurlashtirish va uni rivojlantirish Davlat dasturining asosiy yo’nalishlari to’g’risida»gi Farmoniga asosan, nechta yangi respublika ixtisoslashtirilgan ilmiy-amaliy tibbiyot markazlari tashkil etildi A. 6 ta Akusherlik va ginekologiya Pediatriya ilmiy-tekshirish instituti Terapiya va tibbiy reabilitastiya Respublika dermatologiya va venerologiya Ftiziatriya va pulmonologiya ilmiy-tekshirish Endokrinologiya ilmiy-tekshirish instituti B. 4 ta urologiya, kardiologiya, xirurgiya va ko’z mikroxirurgiyasi S.2 ta . kukrak jaroxligi, genikologiya, kardiologiya ilmiy-tekshirish instituti D. 4 ta Akusherlik va ginekologiya Pediatriya ilmiy-tekshirish instituti Terapiya va tibbiy reabilitastiya Respublika dermatologiya va venerologiya 321. Respublikamiz markazida hozirgi kunda aholiga yuqori malakali ixtisoslashtirilgan 10 ta ilmiy-amaliy tibbiyot markazlari tibbiy yordam ko’rsatmoqda A. 10 ta ilmiy-amaliy tibbiyot markazlari B.23 ta ilmiy-amaliy tibbiyot markazlari S.13 ta ilmiy-amaliy tibbiyot markazlari D.4 ta ilmiy-amaliy tibbiyot markazlari 322. Respublika ixtisoslashtirilgan ilmiy-amaliy tibbiyot markazlariga bemorlar kanday kabul kilinadi A. (RIIATM) bemorlarni yo’llash order tizimi asosida 323. Markazlarda imtiyozli yo’llanmalarga asosan quyidagi shaxslarga bepul yordam ko’rsatiladi A. Ota-onasiz etimlar; I va II guruh nogironlari; 1941—1945 yillar urushi qatnashchilari va nogironlari (shuningdek, ularga tenglashtirilgan shaxslar); B. Ishlamaydigan nafaqadorlar; ijtimoiy ta’minot bo’limlarida hisobda turuvchi yolg’iz qariyalar; CHernobil AES avariyasini bartaraf qilish qatnashchilaridan nogironlari; S. Baynalmilal jangchilar; Uz-o’zini boshqarish organlarida moddiy yordam oluvchi kam ta’minlangan oila a’zolari. D. Barcha javoblar tugri 324. Viloyatlar va Toshkent shahar sog’liqni saqlash boshqarmalari kaysi ikki tashkilotga —bo’ysunadi A. Tegishli hokimlik va O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligiga B Ichki ishlar bosh boshkarmasi va O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligiga S. Milliy xavfsizlik xizmati va O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligiga D. O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligiga va DSNM 325. Viloyatlar va Toshkent shahar sog’liqni saqlash boshqarmasi boshlig’i, viloyat ko’p tarmoqli tibbiyot markazi, viloyat bolalar ko’p tarmoqli tibbiyot markazi Bosh vrachi, shuningdek, lavozimiga kimlarni taqdimnomasiga binoan tayinlanadi A. Tegishli viloyat hokimi yoki Toshkent shahar hokimi B. Tegishli viloyat hokimi S. Respublikasi Sog’liqni saqlash vaziri D. Respublikasi Sog’liqni saqlash vaziri va tegishli viloyat hokimi 326. Sog’liqni saqlash vazirligi markaziy apparati tuzilmasida yangi kanday boshkarma tashkil etildi A. Listenziyalash va nodavlat muassasalari tomonidan ko’rsatilayotgan tibbiy xizmat sifatini nazorat qilish boshqarmasi B.Davolash-profilaktika yordami bosh boshqarmasi S.Listenziyalash sifatini nazorat qilish boshqa. D.Nodavlat muassasalariko’rsatilayotgan tibbiy xizmat sifatini nazorat qilish boshqarmasi 327. Davolash-profilaktika yordami bosh boshqarmasi tarkibida yangi — bo’limi vazifasi A.Tashxis qo’yish va davolash standartlarini ishlab chiqish va tatbiq etishni muvofiqlashtirish V. yukumli kasalliklarga karshi kurashish S.Listenziyalash sifatini nazorat qilish D.Nodavlat muassasalariko’rsatilayotgan tibbiy xizmat sifatini nazorat qilish 328. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2011 yil 28 noyabr¬dagi PQ-1652-sonli Qarori A. 2018 yilning 1 yanvarigacha bo’lgan muddatda mulkchilik shaklidan qat’i nazar, tibbiyot muassasalari (stomatologiya va kosmetologiya xizmatlari bundan mustasno) Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadigan ro’yxat bo’yicha chet eldan olib kelinadigan yangi tibbiy jihozlar uchun bojxona to’lovlari (bojxona rasmiylashtiruvi yiQimlaridan tashqari) to’lashdan ozod qilinadi. B. 2017 yilning 1 yanvarigacha bo’lgan muddatda mulkchilik shaklidan qat’i nazar, tibbiyot muassasalari (stomatologiya va kosmetologiya xizmatlari bundan mustasno) Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadigan ro’yxat bo’yicha chet eldan olib kelinadigan yangi tibbiy jihozlar uchun bojxona to’lovlari (bojxona rasmiylashtiruvi yiQimlaridan tashqari) to’lashdan ozod qilinadi. S.2020 yilning 10 yanvarigacha bo’lgan muddatda mulkchilik shaklidan qat’i nazar, tibbiyot muassasalari (stomatologiya va kosmetologiya xizmatlari bundan mustasno) Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadigan ro’yxat bo’yicha chet eldan olib kelinadigan yangi tibbiy jihozlar uchun bojxona to’lovlari (bojxona rasmiylashtiruvi yiQimlaridan tashqari) to’lashdan ozod qilinadi. D. 2015 yilning 18 yanvarigacha bo’lgan muddatda mulkchilik shaklidan qat’i nazar, tibbiyot muassasalari (stomatologiya va kosmetologiya xizmatlari bundan mustasno) Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadigan ro’yxat bo’yicha chet eldan olib kelinadigan yangi tibbiy jihozlar uchun bojxona to’lovlari (bojxona rasmiylashtiruvi yiQimlaridan tashqari) to’lashdan ozod qilinadi. 329. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2007 yil 2 ok¬tyabr¬¬dagi PQ-700-sonli «Respublikada tibbiyot muassasalari faoliyatini tashkil etish¬¬ni takomillashtirish chora-tadbirlari to’g’risida»gi Qarorida respublikada xususiy tibbiy sektorni rivojlantirishda bir qator majburiy talablar va shart¬lar belgilangan A. Muayyan turdagi ixtisos yo’nalishi bo’yicha amalga oshiradi; - Zamonaviy moddiy-texnika bazasiga diag¬nostika va davolash asbob-uskunalari mavjud bo’lishi - Muassasa shtatida turgan, tegishli ixtisoslik yo’nalishi bo’yicha malaka toifasiga ega -Davolash jarayoni standartlariga javob beradigan maxsus bino va xonalarda tashkil etishlari mumkin. B.Soglikni saklashning davlat , xususiy va boshka tizimlaridan iborat yagona soglikni saklash tizimi amal kiladi - Muassasa shtatida turgan, tegishli ixtisoslik yo’nalishi bo’yicha malaka toifasiga ega S. Xususiy tibbiyot amalieti yoki xususiy farmastevtika bilan shugullanuvchi shaxslar muasasalari va korxonalar - Zamonaviy moddiy-texnika bazasiga diag¬nostika va davolash asbob-uskunalari mavjud bo’lishi D.Fukarolarning xayoti xavf ostida bolganda DPM ga kanday transport turidan foydalanishi xakida muayyan turdagi ixtisos yo’nalishi bo’yicha amalga oshiradi 330. Sog’liqni saqlashning nodavlat sektori faoliyatini tartibga solish maqsadida O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2012 yil 29 martdagi 92-sonli kanday Nizom tasdiqlandi A. «Tibbiy faoliyatni listenziyalash tartibini takomillashtirish to’g’risida B. Respublikada tibbiyot muassasalari faoliyatini tashkil etish¬¬ni takomillashtirish chora-tadbirlari to’g’risida S. «Tibbiy faoliyatni listenziyalash tartibini takomillashtirish to’g’risida»gi qarori bilan tibbiy faoliyatni listenziyalash to’g’risidagi Nizom tasdiqlandi. D. Listenziya berish va nodavlat muassasalar tomonidan ko’rsatilayotgan tibbiy xizmatlarning sifatini nazorat qilish boshqarmasi» 331. Statistik ma’lumotlarni malakali tahlil etish nima A. Voqealarga to’g’ri baho berish, tegishli xulosalar chiqarish, rahbarlik qilish, boshqarish bo’yicha to’g’ri qaror qabul qilish, ishni yaxshi tashkil etish, aniq rejalash va istiqbol reja tuzish imkonini beradi. B. Sog’liqni saqlash tarmoqlari va muassasalari faoliyatlari haqidagi ma’lumot bilan sanitariya-statistik xizmati organlari ta’minlaydi S. Kundalik faoliyatlar haqidagi ma’lumotlar tibbiy qayd hujjatlarining to’g’ri olib borilishiga bog’liq bo’ladi D. Davolash-profilaktika ishlarining sifati va samaradorligini baholashga yordam beradi, ishni yaxshi tashkil etish, aniq rejalash va istiqbol reja tuzish imkonini beradi. 332. Sog’liqni saqlash statistikasi deb nimaga aytiladi ? A. Sog’liqni saqlash organlariga tarmoq faoliyatini nazorat qilishga, muassasa rahbarlariga esa o’zlarining muassasalari ustidan tezkor boshqaruv, barcha mutaxassis vrachlarga esa davolash-profilaktika ishlarining sifati va samaradorligini baholashga yordam beradi B. Voqealarga to’g’ri baho berish, tegishli xulosalar chiqarish, rahbarlik qilish, boshqarish bo’yicha to’g’ri qaror qabul qilish, ishni yaxshi tashkil etish, aniq rejalash va istiqbol reja tuzish imkonini beradi. S.Muayyan turdagi ixtisos yo’nalishi bo’yicha amalga oshiradi;muassasa rahbarlariga esa o’zlarining muassasalari ustidan tezkor boshqaruv, barcha mutaxassis vrachlarga esa davolash-profilaktika ishlarining sifati va samaradorligini baholashga yordam beradi D. Sog’liqni saqlash vazirligi bilan kelishilgan holda markaz oldiga qo’yilgan vazifalarni amalga oshirish uchun o’z faoliyatini tashkil qilish 333. Sog’liqni saqlashdagi statistika nimaga asoslangan A. Tizimi birlamchi tibbiyot muassasalaridan axborotlarni hisobot usulida qabul qilish va ularni yuqori sog’liqni saqlash muassasalarida jamlashga B. Voqealarga to’g’ri baho berish, tegishli xulosalar chiqarish, rahbarlik qilish, boshqarish bo’yicha to’g’ri qaror qabul qilish, ishni yaxshi tashkil etish, aniq rejalash va istiqbol reja tuzish imkonini beradi. S.Muayyan turdagi ixtisos yo’nalishi bo’yicha amalga oshirishga va ularni yuqori sog’liqni saqlash muassasalarida jamlashga D. Sog’liqni saqlash vazirligi bilan kelishilgan holda markaz oldiga qo’yilgan vazifalarni amalga oshirish uchun o’z faoliyatini tashkil etishga 334. Viloyat miqyosida yig’ilgan ma’lumotlardan quyidagi ishlar uchun foydalanish mumkin A. Yuqori tashkilotlarga berilayotgan ma’lumotnomalarni, hisobotlarni tayyorlash;rejalashtirish va boshqarish maqsadida viloyat sog’liqni saqlash xizmatini tezkor va yakuniy hisobotlar bilan ta’minlash;Viloyat muassasalari ishini baholash va tahlil etish uchun ularga ma’lumotlar tayyorlash. B. Zamonaviy moddiy-texnika bazasiga diag¬nostika va davolash asbob-uskunalari mavjud bo’lishi, Viloyat muassasalari ishini baholash va tahlil etish uchun ularga ma’lumotlar tayyorlash. S. Muassasa shtatida turgan, tegishli ixtisoslik yo’nalishi bo’yicha malaka toifasiga ega D.Davolash jarayoni standartlariga javob beradigan maxsus bino va xonalarda tashkil etishlari mumkin. 335. Birlamchi tibbiy hisobotlar shakllari nechta guruhga bo’lingan: A. Shakllari 10 ta guruhga bo’lingan B.20 ta guruhga bo’lingan S. 12 ta guruhga bo’lingan D.3 ta guruhga bo’lingan 336. Tibbiy hisobot shakllari foydalanish maqsadlariga ko’ra necha guruhga bo’linadi. A.Asosiy guruhni tibbiy-texnologik hisobotlar va Ikkinchi guruh tibbiy hisobot shakllari muassasalarning bo’limlari va funkstional yo’nalishlari bo’yicha faoliyatini qayd etish B. Asosiy guruhni tibbiy-texnologik va kushimchahisobotlar S. Daliliy va asheviy xisobotlar D. Kushimcha xisobotlarmuassasalarning bo’limlari va funkstional yo’nalishlari bo’yicha faoliyatini qayd etish 337. Tibbiy muassasa faoliyatini tashkil etishda A. hisobot shakl¬laridan olingan statistik ma’lumotlardan tashqari, tanlab tekshirish usulidan ham foydalaniladi, masalan, ro’yxatga olish usuli, xronometraj, tibbiy yordam holatini va sifatini aniqlash uchun ekspert baholash usuli B. tizimi birlamchi tibbiyot muassasalaridan axborotlarni hisobot usulida qabul qilish va ularni yuqori sog’liqni saqlash muassasalarida jamlashga S. voqealarga to’g’ri baho berish, tegishli xulosalar chiqarish, rahbarlik qilish, boshqarish bo’yicha to’g’ri qaror qabul qilish, ishni yaxshi tashkil etish, aniq rejalash va istiqbol reja tuzish imkonini beradi. D.muayyan turdagi ixtisos yo’nalishi bo’yicha amalga oshiradi 338. Tahlilni umumlashtirilgan holatda qanday qismlarga ajratish mumkin: A. 1) umumiy xarakteristika; 2) ishni tashkil etish; 3) ish faoliyatining maxsus ko’rsatkichlari; 4) tibbiy yordamning sifati; 5) muassasalar faoliyati orasidagi o’zaro bog’liqlik, muvofiqlik B.salomatlikni saklash, shikaslanishlarni , oldini olish, urtacha umrni uzaytirish , davlat , jamiyat, tibbiy va notibbiy tashkilotlar orkali amaliy chora tadbirlar yigindisi S.tibbiy bilimga ega bolgan shaxslar tomonidan tugrukda, kasallanish,shikastlanish va zaxarlanish amalga oshiriladigan davo - profilaktik chora tadbir D.tibbiy yordamni tashkil etish , kasalliklarni oldiniolish, salomatlik darajasini yaxshilash va jamiyat chora tadbirlari 339 Poliklinika faoliyatini tahlil etishning yo’nalishlari A. 1) poliklinika haqida umumiy ma’lumot. 2) poliklinika ishini tashkil etish: — poliklinikadagi qabul; — uyda ko’rsatilgan tibbiy yordam; — vrachlar yuklamasi. B. — davriy ko’riklar; — maqsadli ko’riklar. S. 1) umumiy xarakteristika; 2) ishni tashkil etish; D ish faoliyatining maxsus ko’rsatkichlari; tibbiy yordamning sifati; muassasalar faoliyati orasidagi o’zaro bog’liqlik, muvofiqlik. 340. 3. Poliklinikada profilaktik ishlarni olib borish va ularning natijalari: A.— davriy ko’riklar; — maqsadli ko’riklar. B. 1) poliklinika haqida umumiy ma’lumot. 2) poliklinika ishini tashkil etish: — poliklinikadagi qabul; — uyda ko’rsatilgan tibbiy yordam; — vrachlar yuklamasi. S. 1) umumiy xarakteristika; 2) ishni tashkil etish; D. ish faoliyatining maxsus ko’rsatkichlari; tibbiy yordamning sifati; 341. Stastionar faoliyati ko’rsatkichlarini tahlil etishning yo’nalishlari: A. 1) umumiy ma’lumotlar; 2) stastionar ishini tashkil etish; 3) stastionarda tashxislash-davolash jarayonining sifati; 4) vrachlar diagnostikasining sifati; 5) ixtisoslashgan bo’limlar ishlari; 6) stastionar bo’limlarining boshqa muassasalar stastionarlari bilan muvofiqligi. B. 1) poliklinika haqida umumiy ma’lumot. 2) poliklinika ishini tashkil etish: — poliklinikadagi qabul; — uyda ko’rsatilgan tibbiy yordam; — vrachlar yuklamasi. S. 1) umumiy xarakteristika; 2) ishni tashkil etish; D. ish faoliyatining maxsus ko’rsatkichlari; tibbiy yordamning sifati; 342. Sog’liqni saqlash muassasalari faoliyatini hamda davolash-diagnostika jarayoni sifatini ko’rsatkichlari A. Faoliyat turlarini baholash ko’rsatkichlari 2. Natijaviy ko’rsatkichlarni baholash 3. Yo’l qo’yilgan defektlarni baholash ko’rsatkichlari B. 1) umumiy xarakteristika; 2) ishni tashkil etish; S) ish faoliyatining maxsus ko’rsatkichlari; tibbiy yordamning sifati; D. muassasalar faoliyati orasidagi o’zaro bog’liqlik, muvofiqlik 343. Natijaviy ko’rsatkichlarni baholash A. Aholi o’limi (1000 ta aholiga), mehnatga layoqatli yoshdagilar o’limi ko’rsatkichi (1000 ta mehnatga layoqatli yoshda¬gilar). - Go’daklar o’limi (1000 ta tirik tug’ilgan chaqaloqqa). - . Onalar o’limi (1000 ta tirik tug’ilgan chaqaloqqa). - Birlamchi nogironlar (1000 ta mehnatga layoqatli yoshda¬gilar). - Ijtimoiy ahamiyatga molik bo’lgan kasalliklar bilan aholining kasallanish ko’rsatkichi (sil, saraton, venerik, ruhiy kasalliklar — 100000 aholiga). B. Vrachning xonadonlarga yordam ko’rsatish yuklamasi (uyga qilingan qatnovlar soni). - Davriy profilaktik ko’rik qamrovi. S. Bemorlarni dispancerizastiyalash qamrovi. - Emlashlar qamrovi. D. Nogironlarni reabilitastiya qilish. -. Homilador ayollarni barvaqt ro’yxatga olish (homiladorlikning 12 haftasigacha) va ularni kuzatishning sifati. 344. Yo’l qo’yilgan defektlarni baholash ko’rsatkichlari: A.Og’ir, eng hechki bosqichda aniqlangan kasalliklar (sil, me’da bo’shlig’i xastaliklari, me’da, 12 barmoqli ichak yarasi, surun¬kali xolestistit bilan xastalangan bemorlarda o’tkazilgan shoshilinch operastiyalar soni va boshqalar). - Bemorlarning uydagi o’lim ko’rsatkichi (zotiljamdan va har xil infekstiyalardan). - Vrach tomonidan kuzatilmagan shaxslarning uydagi o’lim ko’rsatkichi. - Aholining asosli shikoyatlari stastionar faoliyatining sifat tomonlarini belgilovchi B. Vrachning xonadonlarga yordam ko’rsatish yuklamasi (uyga qilingan qatnovlar soni). - Davriy profilaktik ko’rik qamrovi. - Vrach tomonidan kuzatilmagan shaxslarning uydagi o’lim ko’rsatkichi. - Aholining asosli shikoyatlari stastionar faoliyatining sifat tomonlarini belgilovchi S. Bemorlarni dispancerizastiyalash qamrovi. 12 barmoqli ichak yarasi, surun¬kali xolestistit bilan xastalangan bemorlarda o’tkazilgan shoshilinch operastiyalar soni va boshqalar). - Emlashlar qamrovi. D. Nogironlarni reabilitastiya qilish. -. Homilador ayollarni barvaqt ro’yxatga olish (homiladorlikning 12 haftasigacha) va ularni kuzatishning sifati. 345. Nazorat – bu A. Nashkilotning o’z maqsadlariga erishishini ta’minlash jarayonidir B. Fukarolarning xayoti xavf ostida bolganda DPM ga kanday transport turidan foydalanishi xakida S. Fukarolarga bepul tibbiy yordam kursatish D. Fukarolarni sogligini saklashga karatilgan 346. Nazorat turlari A. Boshlang’ich, joriy va yakuniy A. 3.asosiy, tayyorlov va maxsus guruhlarga. B.2. asosiy va kushimcha S. maxsus, asosiy 347. Boshlang’ich nazorat A. – bu ish oldindan belgilangan tartibda ketayotganligiga ishonch hosil qilishning yo’li hisoblanadi. B. Fukarolarning xayoti xavf ostida bolganda DPM ga kanday transport turidan foydalanishi xakida S. fukarolarga bepul tibbiy yordam kursatish D. fukarolarni sogligini saklashga karatilgan 348 Joriy nazorat A. bevosita ishlarni bajarish mobaynida amalga oshiriladi B. bu ish oldindan belgilangan tartibda ketayotganligiga ishonch hosil qilishning yo’li hisoblanadi S. fukarolarga bepul tibbiy yordam kursatish D. fukarolarni sogligini saklashga karatilgan 349. Joriy nazorat maqsadga erishish nimaga asoslangan A. bajarilgan ishlardan keyin olingan faktik natijalarni o’lchashga asoslanadi. B. Fukarolarning xayoti xavf ostida bolganda DPM ga kanday transport turidan foydalanishi xakida S. fukarolarga bepul tibbiy yordam kursatish D. fukarolarni sogligini saklashga karatilgan 350. Yakuniy nazorat A. ikkita asosiy vazifani amalga oshiradi rejalar qanchalik rea¬listik ekanligini baholash imkonini beradi va ishchilarni motivlashtirishga yordam berishdir B. bajarilgan ishlardan keyin olingan faktik natijalarni o’lchashga asoslanadi S. bevosita ishlarni bajarish mobaynida amalga oshiriladi D. Fukarolarning xayoti xavf ostida bolganda DPM ga kanday transport turidan foydalanishi xakida 351. Sanitariya-epidemiologiya xizmati muassasalari A. xalq xo’jaligi ob’ektlarida sanitariya nazoratini olib borish orqali umumjamiyat profilaktikasi bilan shug’ullanadi B. bajarilgan ishlardan keyin olingan faktik natijalarni o’lchashga asoslanadi S. bevosita ishlarni bajarish mobaynida amalga oshiriladi D. Fukarolarning xayoti xavf ostida bolganda DPM ga kanday transport turidan foydalanishi xakida 352. yuqumli kasalliklarning oldini olish vositasi A. sanitariya va epidemiologik tadbirlar, profilaktik immunlash va emlash tadbirlari kiradi B. xalq xo’jaligi ob’ektlarida sanitariya nazoratini olib borish orqali umumjamiyat profilaktikasi bilan shug’ullanadi S. bajarilgan ishlardan keyin olingan faktik natijalarni o’lchashga asoslanadi D. bevosita ishlarni bajarish mobaynida amalga oshiriladi 353. sanitariya-epidemiologiya xizmati organlarining faoliyatini takomillashtirish va ularning samaradorligini oshirish muhim vazifalari A.davlat sanitariya nazoratining samaradorligini oshirish; sohaning strukturaviy tizimi va boshqaruvini takomillashtirish; soha faoliyatining huquqiy asoslarini mustahkamlash; davlat sanitariya-epidemiologiya nazorati markazining ish uslubi va shakllarini B. davlat sanitariya nazoratining umumiy xarakteristikasi; davlat sanitariya nazoratining ishni tashkil etish; S. davlat sanitariya nazoratining samaradorligini oshirish tibbiy yordamning sifati; D. muassasalar faoliyati orasidagi o’zaro bog’liqlik, muvofiqlik soha faoliyatining huquqiy asoslarini mustahkamlash; davlat sanitariya-epidemiologiya nazorati markazining ish uslubi va shakllarini 354. Davlat sanitariya-epidemiologiya nazorati markazining ish uslubi va shakllarini takomillashtirish A. — sanitariya-epidemiologik tadbirlarni rejalashtirish va ularni yanada muvofiqlashtirish; — DSENMlar mutaxassislari faoliyatini baholashning yangi uslublarini ishlab chiqish va tatbiq etish. B. A. — davlat sanitariya nazoratining samaradorligini oshirish; — sohaning strukturaviy tizimi va boshqaruvini takomillashtirish; S. — soha faoliyatining huquqiy asoslarini mustahkamlash; — davlat sanitariya-epidemiologiya nazorati markazining ish uslubi va shakllarini D. . ish faoliyatining maxsus ko’rsatkichlari; — soha faoliyatining huquqiy asoslarini mustahkamlash; 355. Aholi xotirjam-ligini ta’minlashning asosiy prinstiplari A. odamning salomatligini saqlash va mustahkamlash huquqlarini kafolatlash; - aholi salomatligiga zararli ta’sir ko’rsatishining oldini olishga qaratilgan faoliyatining ustuvorligini ta’minlash; aholining sanitariya madaniyati darajasini oshirish — sanitariya holatini yaxshilash va epidemiyaga qarshi tadbirlarni ishlab chiqish va ijtimoiy faoliyatning majburiy qismi sifatida amalga oshirish — sanitariya normalari, qoidalariga rioya etilishi va sanitariya-gigiena tadbirlarining amalga oshirilishi ustidan davlat sanitariya nazoratini olib borish B. — davlat sanitariya nazoratining samaradorligini oshirish; — sohaning strukturaviy tizimi va boshqaruvini takomillashtirish; S. — soha faoliyatining huquqiy asoslarini mustahkamlash; — davlat sanitariya-epidemiologiya nazorati markazining ish uslubi va shakllarini D. - aholi salomatligiga zararli ta’sir ko’rsatishining oldini olishga qaratilgan faoliyatining ustuvorligini ta’minlash; aholining sanitariya madaniyati darajasini oshirish — davlat sanitariya nazoratining samaradorligini oshirish; 356. Radiastiya xavfsizligini ta’minlash A. Tasdiqlangan sanitariya normalari, qoidalari va gigiena normativlariga rioya etishlari; - idoralar, muassasalar, mansabdor shaxslarga ro’y bergan avariyalar, sanitariya-epidemiya, radiastiya vaziyati to’g’risida haqqoniy va to’la-to’kis axborot berishlari shart. B. Odamning salomatligini saqlash va mustahkamlash huquqlarini kafolatlash; - aholi salomatligiga zararli ta’sir ko’rsatishining oldini olishga qaratilgan faoliyatining ustuvorligini ta’minlash; aholining sanitariya madaniyati darajasini oshirish S.Sanitariya holatini yaxshilash va epidemiyaga qarshi tadbirlarni ishlab chiqish va ijtimoiy faoliyatning majburiy qismi sifatida amalga oshirish — sanitariya normalari, qoidalariga rioya etilishi va sanitariya-gigiena tadbirlarining amalga oshirilishi ustidan davlat sanitariya nazoratini olib borish D. -Aholi salomatligiga zararli ta’sir ko’rsatishining oldini olishga qaratilgan faoliyatining ustuvorligini ta’minlash; aholining sanitariya madaniyati darajasini oshirish - idoralar, muassasalar, mansabdor shaxslarga ro’y bergan avariyalar, sanitariya-epidemiya, radiastiya vaziyati to’g’risida haqqoniy va to’la-to’kis axborot berishlari shart. 357. Davlat sanitariya nazoratini tashkil etish va amalga oshirish vazifasi kimlarni zimmasiga yuklatiladi A. O’zbekiston Respublikasi Bosh davlat sanitariya vrachi va uning o’rinbosarlari, Qoraqalpog’iston Respublikasi, Toshkent shahar, viloyatlar, shaharlar va tumanlar Bosh davlat sanitariya vrachlari va ularning o’rinbosarlari zimmasiga yuklatiladi. 358. Kimlar hokimiyat vakili hisoblanib va davlat himoyasida bo’ladi A. Bosh davlat sanitariya vrachlari, boshqa mansabdor shaxslari va mutaxassislari B.Barcha bosh shifokorlar S. Xamshiralar urta va kichik tibbiet vakillari D. Barcha medistina personali 359. O’zR SSV qoshida kanday boshqarma tashkil etildi A. SEN B.SEM D. DPM S. Leprozoriy 360. Bosh boshqarma qoshida kanday kengash faoliyat ko’rsatadi A. sanitariya-epidemiologiya kengashi B. yukumli kasalliklarga karshi kurash kengashi S.SEN D.SEM 361. Sanitariya-epidemiologiya kengashi nimani hal qiladi A. Sanitariya-epide¬miologiya xizmatining bosh¬qaruvi masalalarini rivojlantirish va takomillashtirish, ularni kadrlar bilan ta’minlash, moddiy-texnik bazasini mustahkamlash masalalarini kollegial holda B.Aholi salomatligiga zararli ta’sir ko’rsatishining oldini olishga qaratilgan faoliyatining ustuvorligini ta’minlash; aholining sanitariya madaniyati darajasini oshirish S.Sanitariya holatini yaxshilash va epidemiyaga qarshi tadbirlarni ishlab chiqish va ijtimoiy faoliyatning majburiy qismi sifatida amalga oshirish D. Sanitariya normalari, qoidalariga rioya etilishi va sanitariya-gigiena tadbirlarining amalga oshirilishi ustidan davlat sanitariya nazoratini olib borish 362. Tegishli viloyat, shahar, tuman davlat sanitariya-epidemiologiya nazorati markazlari qoshida kanday kegash tuzildi A. Sanitariya-epidemiologiya B. Yukumli kasalliklarga karshi kurash kengashi S.SEN D.SEM 362. Sanitariya-epidemiologiya kengashning tarkibi kim tomonidan tasdiqlanadi. A. O’zbekiston Respublikasi Bosh davlat sanitariya vrachi B. Bosh davlat sanitariya vrachlari, boshqa mansabdor shaxslari va mutaxassislari S.Barcha bosh shifokorlar, Bosh davlat sanitariya vrachlari D. Xamshiralar urta va kichik tibbiet vakillari 363. Konstitustiyasi, O’zbekiston Respublikasining «Davlat sanitariya nazorati to’g’risida»gi, «Fuqarolar sog’liqini saqlash to’g’risida»gi qonunlariga hamda O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligining 1999 yil 2 dekabr 710-sonli buyruqi bilan tasdiqlangan Nizomga muvofiq faoliyat yurituvchi tibbiy-profilaktik muassasa A.davlat sanitariya-epidemiologiya nazorati markazlari B. Sanitariya - profilaktika muasasalari, Sanitariya- maorifi muasasalari S.Shifoxona,tez va shoshilinch tibbiy yordam, kon kuyish muasasalari,onalik va bolalikni muxofazalash m, dispanserlar D.DPM,Sanitariya - profilaktika m, sud tibbieti ekspertizasi va patologoanatomiya m 364.Nima uchun Davlat sanitariya-epidemiologiya nazorati markazlari , davlat byudjeti hisobidan moliyalashtiriladi A. Davlat sanitariya-epidemiologiya nazorati markazlari huquqiy mustaqil tashkilot B. . Davlat sanitariya-epidemiologiya nazorati markazlari huquqiy xususiy tashkilot S. Davlat sanitariya-epidemiologiya nazorati markazlari huquqiy mustaqil bulmagan tashkilot D. Davlat sanitariya-epidemiologiya nazorati markazlari 365.DSNM lar nimaga asoslanib toifaga bulinadi A. Faoliyat ko’rsatayotgan hududlarning aholisi soniga B.Umumiy axoli soniga S. Yukumlm kasalliklar paydo bulgan joydagi axoli soni D.Davlat hududlarning aholisi soniga 366. O’zbekiston Respublikasi, Qoraqalpog’iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar DSENMlari o’z hududidagi aholi soniga qarab quyidagi toifalarga bo’linadilar: A. I toifa 2 milliondan ortiq aholiga; II toifa 1 milliondan 2 milliongacha bo’lgan aholiga; III toifa 500 000 dan 1 milliongacha bo’lgan aholiga; IV toifa 500 000 gacha bo’lgan aholiga tashkil etiladi. B. I toifa 600 mingdan 800 minggacha bo’lgan aholiga; II toifa 400 mingdan 800 minggacha bo’lgan aholiga; III toifa 400 minggacha bo’lgan aholiga tashkil qilinadi S. I toifa 300 mingdan ortiq aholiga; II toifa 200 mingdan 300 minggacha bo’lgan aholiga; III toifa 100 mingdan 200 minggacha bo’lgan aholiga tashkil qilinadi. D.I toifa 60 mingdan ortiq aholiga; II toifa 30 mingdan 60 minggacha aholiga; III toifa 30 minggacha bo’lgan aholiga tashkil qilinadi 367. Tuman DSENMga ega bo’lgan shaharlardagi shahar DSENMlari quyidagi toifalarga ega A. I toifa 600 mingdan 800 minggacha bo’lgan aholiga; II toifa 400 mingdan 800 minggacha bo’lgan aholiga; III toifa 400 minggacha bo’lgan aholiga tashkil qilinadi B. I toifa 2 milliondan ortiq aholiga; II toifa 1 milliondan 2 milliongacha bo’lgan aholiga; III toifa 500 000 dan 1 milliongacha bo’lgan aholiga; IV toifa 500 000 gacha bo’lgan aholiga tashkil etiladi. S. I toifa 300 mingdan ortiq aholiga; II toifa 200 mingdan 300 minggacha bo’lgan aholiga; III toifa 100 mingdan 200 minggacha bo’lgan aholiga tashkil qilinadi. D.I toifa 60 mingdan ortiq aholiga; II toifa 30 mingdan 60 minggacha aholiga; III toifa 30 minggacha bo’lgan aholiga tashkil qilinadi 368. Shahar DSENMlari quyidagi toifalarga bo’linadi: A.I toifa 300 mingdan ortiq aholiga; II toifa 200 mingdan 300 minggacha bo’lgan aholiga; III toifa 100 mingdan 200 minggacha bo’lgan aholiga tashkil qilinadi. B. I toifa 2 milliondan ortiq aholiga; II toifa 1 milliondan 2 milliongacha bo’lgan aholiga; III toifa 500 000 dan 1 milliongacha bo’lgan aholiga; IV toifa 500 000 gacha bo’lgan aholiga tashkil etiladi. S.I toifa 60 mingdan ortiq aholiga; II toifa 30 mingdan 60 minggacha aholiga; III toifa 30 minggacha bo’lgan aholiga tashkil qilinadi D. I toifa 600 mingdan 800 minggacha bo’lgan aholiga; II toifa 400 mingdan 800 minggacha bo’lgan aholiga; III toifa 400 minggacha bo’lgan aholiga tashkil qilinadi 369. Qishloq tumanlarining DSENMlari o’zlari xizmat ko’rsatayotgan aholi soniga qarab quyidagi toifalarga bo’linadi: A.I toifa 60 mingdan ortiq aholiga; II toifa 30 mingdan 60 minggacha aholiga; III toifa 30 minggacha bo’lgan aholiga tashkil qilinadi. S. I toifa 600 mingdan 800 minggacha bo’lgan aholiga; II toifa 400 mingdan 800 minggacha bo’lgan aholiga; III toifa 400 minggacha bo’lgan aholiga tashkil qilinadi B.I toifa 300 mingdan ortiq aholiga; II toifa 200 mingdan 300 minggacha bo’lgan aholiga; III toifa 100 mingdan 200 minggacha bo’lgan aholiga tashkil qilinadi. D. I toifa 2 milliondan ortiq aholiga; II toifa 1 milliondan 2 milliongacha bo’lgan aholiga; III toifa 500 000 dan 1 milliongacha bo’lgan aholiga; IV toifa 500 000 gacha bo’lgan aholiga tashkil etiladi. 370 Barcha DSENMlar quyidagi asosiy bo’limlardan tashkil topgan: A.sanitariya-gigiena, epidemiologiya, laboratoriya va dez¬infekstiya bo’limi B. epidemiologiya, laboratoriya S. dez¬infekstiya bo’limi D.izolyator 371. DSENM boshqarilish darajasiga qarab, A.O’zR SSV qoshidagi Respublika DSENM (III daraja), Qoraqalpog’iston Respublikasi DSENM, viloyat DSENMlari va Toshkent shahar DSENM (II daraja), shahar (rayonlarga bo’linmagan) va tuman DSENMlarga (I daraja) bo’linadi. B.xususiy, davlat koshidagi O’zR SSV qoshidagi Respublika DSENM (IIdaraja), Qoraqalpog’iston Respublikasi DSENM, viloyat DSENMlari va Toshkent shahar DSENM (I daraja), D. Umumiy va Maxsus viloyat DSENMlari va Toshkent shahar DSENM (I daraja), shahar (rayonlarga bo’linmagan) va tuman DSENMlarga (III daraja) bo’linadi. S.Shaxar , tuman, viloyat va O’zR SSV qoshidagi Respublika DSENM (I daraja), Qoraqalpog’iston Respublikasi DSENM 372. Ma’muriy munosabatlar bo’yicha II darajali boshqaruv kaysi sanitariya hududning Bosh davlat sanitariya vrachiga bo’ysunadi. A.DSENM viloyat va Toshkent shahar hokimligiga, Qoraqalpog’iston Respublikasi Vazirlar Kengashiga B shahar va rayon hokimligiga S. toshket shahar hokimligiga D.Respublika DSENM viloyat va Toshkent shahar hokimligiga 373. I darajali boshqaruv DSENMlar ma’muriy munosabatlar bo’yicha kaysi sanitariya hududning Bosh davlat sanitariya vrachiga bo’ysunadi. A Shahar va rayon hokimligiga B.DSENM viloyat va Toshkent shahar hokimligiga, Qoraqalpog’iston Respublikasi Vazirlar Kengashiga S. DSENM viloyat ,toshket shahar hokimligiga D. DSENM Toshkent shahar hokimligiga 374. DSENM Bosh vrachlari etib A. Sanitariya-epidemiologiya xizmatida amaliy ish tajribasiga ega bo’lgan, gigiena va epidemiologiya sohasida mutaxassis hisoblangan shaxs tayin¬lanadi B. Oliy tibbiyot o’quv yurtini tugatgan S. Sanitariya-epidemiologiya xizmatida amaliy ish 5 yil ish stajiga ega bo’lgan, gigiena va epidemiologiya sohasida mutaxassis hisoblangan shaxs tayin¬lanadi D. Gigiena va epidemiologiya sohasida mutaxassis hisoblangan shaxs tayin¬lanadi 375. Byudjetdan tashqari topilgan mablag’lar A. xodimlarning asosiy ishi haqiga qo’shimcha pul to’lash, ularni ijtimoiy himoyalash, DSENM moddiy-texnik bazasini mustahkamlashga sarflanadi B.davlatga topshiriladi S. bankga kuyiladi D. xayriya uchun ishlatiladi 376. Davlat sanitariya-epidemiologiya nazorati markazlarining asosiy vazifalari A. Respublika hududiga karantin va o’ta xavfli infekstiyalar kirib kelishi va tarqalishining oldini olish ogohlantiruvchi sanitariya nazoratini o’tkazish aholining sanitariya madaniyatini oshirish B.Aholi salomatligiga zararli ta’sir ko’rsatishining oldini olishga qaratilgan faoliyatining ustuvorligini ta’minlash; aholining sanitariya madaniyati darajasini oshirish S.Sanitariya holatini yaxshilash va epidemiyaga qarshi tadbirlarni ishlab chiqish va ijtimoiy faoliyatning majburiy qismi sifatida amalga oshirish D. Sanitariya normalari, qoidalariga rioya etilishi va sanitariya-gigiena tadbirlarining amalga oshirilishi ustidan davlat sanitariya nazoratini olib borish 377 Mehnat gigienasi bo’limi ish vazifalari nechta punktdan iborat A. 9 B. 4 S.7 D.9 378. Ovqatlanish gigienasi bo’limi ish vazifalari nechta punktdan iborat A. 9 B. 4 S.7 D.8 379. Kommunal gigienasi bo’limi ish vazifalari nechta punktdan iborat A.11 B. 4 S.7 D.8 380. Epidemiologiya bo’limi ish vazifalari nechta punktdan iborat A. 9 B. 4 S.7 D.8 381. Davlat sanitariya-epidemiologiya xizmati muassasalari o’z faoliya¬tida A ogohlantiruvchi va joriy sanitariya nazoratini olib boradilar. B. uchokli sanitariya nazoratini olib boradilar D. profilaktik sanitariya nazoratini olib boradilar S. joriy sanitariya nazoratini olib boradilar 382. Ogohlantiruvchi sanitariya nazorati nechta asosiy element¬larni o’z ichiga oladi A. 9 B. 4 S.7 D.8 383. Joriy sanitariya nazorati DSENMlarining kundalik olib borayotgan faoliyatlarini belgilaydi. Ularga, asosan nechta element kiradi A.13 B. 4 S.7 D.8 284. Sanitariya-epidemiologiya xizmati muassasalari, sanitariya vrachi faoliyatining asosiy qismini nima tashkil etadi A. JSN B.SEN S. Malakali ish yurituvchi D. DSENM 385. DSENM o’z ishida quyidagi asosiy ish usullarini qo’llaydi A. Nazorat qilinayotgan ob’ekt sanitariya holatini yozish usuli; laboratoriya va asboblar bilan tekshirish usuli; statistik usul B.aholi salomatligiga zararli ta’sir ko’rsatishining oldini olishga qaratilgan faoliyatining ustuvorligini ta’minlash; aholining sanitariya madaniyati darajasini oshirish usullari S.sanitariya holatini yaxshilash va epidemiyaga qarshi tadbirlarni ishlab chiqish va ijtimoiy faoliyatning majburiy qismi sifatida amalga oshirish D. sanitariya normalari, qoidalariga rioya etilishi va sanitariya-gigiena tadbirlarining amalga oshirilishi ustidan davlat sanitariya nazoratini olib borish usullari 386. Davlat sanitariya-epidemiologiya nazorati markazi ish rejasini tuzish necha boskichdan iborat A. Prognozlash, pers¬pektiv va operativ rejalashtirish, reja vazifalarining bajarilishi ustidan nazorat B. Reja, Kirishish, Vazifani bajari, sarxisob D. Aholi salomatligiga zararli ta’sir ko’rsatishining oldini olishga qaratilgan faoliyatining ustuvorligini ta’minlash; aholining sanitariya madaniyati darajasini oshirish usullari S. nazorat qilinayotgan ob’ekt holatini yozish laboratoriya va asboblar bilan tekshirish statistik . prognozlash D. ogohlantiruvchi sanitariya nazoratini o’tkazish Prognozlash, pers¬pektiv va operativ rejalashtirish 387. Reja tuzish usuli A. funkstional-tarmoq va muammo-mavzu usullari B. laboratoriya va asboblar bilan tekshirish usuli; statistik usul S. prognozlash, pers¬pektiv va operativ rejalashtirish, reja vazifalarining bajarilishi ustidan nazorat usuli D. Reja, Kirishish, Vazifani bajari, sarxisob usuli 388 Rejaning turlari A. muddati bo’yicha (joriy-perspektiv); DSENMning rivojlanish rejasi sanitariya-sog’lomlashtirish va epidemiyaga qarshi tadbirlarning kompleks rejasi; sanitariya nazorati ostidagi ob’ektlar bo’yicha rejasi. B. laboratoriya va asboblar bilan tekshirish rejasi.; statistik rejasi. S. prognozlash, pers¬pektiv va operativ rejalashtirish, reja vazifalarining bajarilishi ustidan nazorat rejasi. B. Reja, Kirishish, Vazifani bajari, sarxisob rejasi. 389. Rejalashtirish jarayonida quyidagilar o’rganiladi A. umumiy xalq xo’jaligi , istiqboli va rivojlanishi, hududning sanitariya-epidemiologik holati, demografik ko’rsatkichlar, aholining kasallanish B. — muddati bo’yicha (joriy-perspektiv); — DSENMning rivojlanish rejasi S. sanitariya-sog’lomlashtirish va epidemiyaga qarshi tadbirlarning kompleks rejasi; — sanitariya nazorati ostidagi ob’ektlar bo’yicha rejasi. D. prognozlash, pers¬pektiv va operativ rejalashtirish, reja vazifalarining bajarilishi ustidan nazorat 390. Yillik rejani kim imzolaydi A. Bosh vrachi imzo qo’yadi, ularni viloyat DSENM Bosh vrachi tasdiqlaydi B. Toshkent xokimi S. DSENM raxbari D. Viloyat sanitar vrachi 391. DSENM kelgusi yil rejasi viloyat kancha muddat ichida topshirilishi kerak A.DSENMga joriy yilning iyul-avgust oyidan hechiktirmay taqdim etilishi lozim B. DSENMga joriy yilning iyun-avgust oyidan hechiktirmay taqdim etilishi lozim S. DSENMga joriy yilning oktyabr- sentyabr oyidan hechiktirmay taqdim etilishi lozim D. DSENMga joriy yilning iyul- oyidan hechiktirmay taqdim etilishi lozim 392. Rejada kirish, maqsad, kutilgan samaradorlik, DSENMning kanday bir yillik vazifalari ko’zda tutilgan bo’ladi A. 1. Tashkiliy tadbirlar. 2. Sanitariya-gigienik bo’limning tashkiliy ishlari. 3. Epidemiologik va dezinfekstion bo’limlar ishini tashkil etish. 4. Amaliyotga hozirgi zamon fan yutuqlarini tatbiq etish. DSENM ishini takomillashtirish. 5. Bo’limlar olib boradigan sanitariya maorifi ishlari va sanitariya faollari bilan ishlash. 6. Moddiy-texnik bazalar, xo’jalik faoliyatini takomillashtirish B. tasdiqlangan sanitariya normalari, qoidalari va gigiena normativlariga rioya etishlari; - idoralar, muassasalar, mansabdor shaxslarga ro’y bergan avariyalar, sanitariya-epidemiya, radiastiya vaziyati to’g’risida haqqoniy va to’la-to’kis axborot berishlari shart. S. odamning salomatligini saqlash va mustahkamlash huquqlarini kafolatlash; D. aholi salomatligiga zararli ta’sir ko’rsatishining oldini olishga qaratilgan faoliyatining ustuvorligini ta’minlash; aholining sanitariya madaniyati darajasini oshirish 393. DSENMning kompleks ish rejasi moxiyati A. 1. U sanitariya-epidemiyaga qarshi barcha kompleks davolash-profilaktik tadbirlar tibbiyot xodimlari bilan birgalikda boshqa tashkilotlar, muassasalar, tarmoqlar (korxonalar), shirkat xo’jaliklari, uy-joy boshqarmalari, tarmoq sanitariya xizmatlari faol qatnashadilar boshqa jamoat tashkilotlari, tibbiy sanitar qism yoki davolash-profilaktika muassasalarining mazkur territoriya (xizmat) ob’ektlariga xizmat ko’rsatuvchi mutaxassislari taklif etiladi B. Tasdiqlangan sanitariya normalari, qoidalari va gigiena normativlariga rioya etishlari; - idoralar, muassasalar, mansabdor shaxslarga ro’y bergan avariyalar, sanitariya-epidemiya, radiastiya vaziyati to’g’risida haqqoniy va to’la-to’kis axborot berishlari shart. S. Odamning salomatligini saqlash va mustahkamlash huquqlarini kafolatlash; boshqa jamoat tashkilotlari, tibbiy sanitar qism yoki davolash-profilaktika muassasalarining mazkur territoriya (xizmat) ob’ektlariga xizmat ko’rsatuvchi mutaxassislari taklif etiladi D. Aholi salomatligiga zararli ta’sir ko’rsatishining oldini olishga qaratilgan faoliyatining ustuvorligini ta’minlash; aholining sanitariya madaniyati darajasini oshirish 394. Sanitar sog’lomlashtirish tadbirlarining kompleks rejasi kanday tarkibiy qismlardan iborat A. 1. Asosiy vazifalar. 2. Umumiy tashkiliy masalalar. 3. Sanitar-texnik tadbirlar. 4. Sanitar-gigienik tadbirlar. 5. Davolash-profilaktik tadbirlar. 6. Reja bajarilishining moddiy ta’minoti B. Tashkiliy tadbirlar. Sanitariya-gigienik bo’limning tashkiliy ishlari. muddati bo’yicha (joriy-perspektiv); sanitariya nazorati ostidagi ob’ektlar bo’yicha rejasi. S. Epidemiologik va dezinfekstion bo’limlar ishini tashkil etish. DSENMning rivojlanish rejasi sanitariya-sog’lomlashtirish va epidemiyaga qarshi tadbirlarning kompleks rejasi; Amaliyotga hozirgi zamon fan yutuqlarini tatbiq etish. DSENM ishini takomillashtirish. D. Bo’limlar olib boradigan sanitariya maorifi ishlari va sanitariya faollari bilan ishlash. Moddiy-texnik bazalar, xo’jalik faoliyatini takomillashtirish va sanitar-gigienik tadbirlar 395. Ijtimoiy muhofaza qilish turlari A. Ijtimoiy sug’urta va ijtimoiy ta’minot B. Tashkiliy tadbirlar va ijtimoiy ta’minot Sanitariya-gigienik bo’limning tashkiliy ishlari. S. Epidemiologik va dezinfekstion bo’limlar ta’minoti. D. Ijtimoiy sug’urta va dezinfekstion bo’limlar ta’minoti 396. Byudjetdan tashqari Pensiya jamg’armasi mablag’lari hisobidan ijtimoiy sug’urta bo’yicha kaysi nafaqalar beriladi: A.Xomiladorlik va tug’ish uchun; bola tug’ilgani uchun; qo’shimcha dam olish kuni uchun; dafn etish marosimi uchun; vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik uchun B. Xomiladorlik va tug’ish uchun; bola tug’ilgani uchun; qo’shimcha dam olish kuni uchun; dafn etish marosimi uchun; vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik uchun C. Ko’shimcha dam olish kuni uchun; dafn etish marosimi uchun; vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik uchun D. Dafn etish marosimi uchun; vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik uchun 397. O’zbekiston Respublikasi Konstitustiyasida (37-modda) si kanday A. «Har bir shaxs mehnat qilish, erkin kasb tanlash, adolatli mehnat sharoitlarida ishlash va qonunda ko’rsatilgan tartibda ishsizlikdan himoyalanish huquqiga egadir» B. «Har kim qariganda, mehnat layoqatini yo’qotganda, shuningdek, boquvchisidan mahrum bo’lganda va qonunda nazarda tutilgan boshqa hollarda ijtimoiy ta’minot huquqiga ega» S. «Voyaga etmaganlar, mehnatga layoqat¬sizlar va yolg’iz keksalarning huquqlari davlat himoyasidadir» D. «Har bir shaxs mehnat qilish, erkin kasb tanlash, huquqiga egadir» 398. . O’zbekiston Respublikasi Konstitustiyasi kaysi moddasida «Har kim qariganda, mehnat layoqatini yo’qotganda, shuningdek, boquvchisidan mahrum bo’lganda va qonunda nazarda tutilgan boshqa hollarda ijtimoiy ta’minot huquqiga ega» A. (39-modda) B. (37-modda) S. (45-modda) D. ( 55- mooda) 399. . O’zbekiston Respublikasi Konstitustiyasi kaysi moddasida «Voyaga etmaganlar, mehnatga layoqat¬sizlar va yolg’iz keksalarning huquqlari davlat himoyasidadir» A. (45-modda) B. (37-modda) S. (39-modda) D. ( 55- mooda 400. Ijtimoiy sug’urtaning asosiy tamoyil¬lari A.1. Ijtimoiy sug’urta davlat tomonidan tashkil etilib, unga mablag’ davlat tomonidan ajratiladi 2. Davlat ijtimoiy sug’urtani boshqarishni keng demokratik asosda tashkil etadi. 3. Moddiy ta’minot turlarining xilma-xilligi va uning keng ommani qamrab olishi. B. . Ijtimoiy sug’urtaning normalari, qoidalari va normativlariga rioya etishlari; - idoralar, muassasalar, mansabdor shaxslarga ro’y bergan avariyalar, sanitariya-epidemiya, radiastiya vaziyati to’g’risida haqqoniy va to’la-to’kis axborot berishlari shart. S. . Ijtimoiy sug’urta davlat tomonidan tashkil etilib ,odamning salomatligini saqlash va mustahkamlash huquqlarini kafolatlaydi; D. 1. Ijtimoiy sug’urta asosiy tamoyil¬lari aholi salomatligiga zararli ta’sir ko’rsatishining oldini olishga qaratilgan faoliyatining ustuvorligini ta’minlash; 2. Davlat ijtimoiy sug’urtani boshqarishni keng demokratik asosda tashkil etadi 401. Vrachlik mehnat ekspertizasi A. Vrachlar tomonidan fuqarolarning mehnatga layoqatsizlik darajasi va uning davrini aniqlash uchun insonlarning ishga layoqatliligini tekshirish B. Vrachlar tomonidan inson organizmi jismoniy va ruhiy jihatdan ishni ma’lum hajmda va sifatda bajara olish imkoniyati tushuniladi. S. Vrachlar tomonidan fuqarolarning nokulay omillarni bartaraf etish,ogrikka karshi kurash, fiziologik uyku davrini chuzish,ichki tartibni saklash,deontologik koidalarga rioya kilish va insonlarning ishga layoqatliligini tekshirish D. Vrachlar tomonidan fuqarolarning bemorlarga kulaylik yaratish, bepul tibbiy xizmatni tashkil etish, mehnatga layoqatsizlik darajasi va uning davrini aniqlash uchun insonlarning ishga layoqatliligini tekshirish 402. Mehnatga layoqatlilik A. Inson organizmi jismoniy va ruhiy jihatdan ishni ma’lum hajmda va sifatda bajara olish imkoniyati tushuniladi B. Vrachlar tomonidan fuqarolarning mehnatga layoqatsizlik darajasi va uning davrini aniqlash uchun insonlarning ishga layoqatlilig imkoniyati tushuniladi S. Nokulay omillarni bartaraf etish , ularni mexnatga kaydarajada layokatlilig imkoniyati tushuniladi D. Inson organizmi jismoniy va ruhiy jihatdan ishni ma’lum hajmda va sifatda bajara olish imkoniyati , kanday ishlar ularni toliktirishi, mexnat faoliyatini passivlvshish sabablari 403. Mehnatga layoqatsizlik necha xil bo’ladi A.2 B.2 S.8 D.3 404. Mehnatga layoqatsizlik turlari A. 1. Vaqtinchalik — ayrim xastaliklar tufayli kasbi bo’yicha mehnat vazifasini vaqtincha bajara olmaslik. 2. Doimiy yoki uzoq muddatli mehnat qobiliyatini yo’qotish hayot faoliyatining cheklanishiga olib keladi, nogironlikka sabab bo’ladi B. . Vaqtinchalik ,Doimiy va uzoq muddatli mehnat qobiliyatini C. Vaqtinchalik 6 oydan 1 yilgacha, uzoq muddatli 1 yildan oshik, Doimiy butun umri davomida mehnatga layoqatsiz D. Vaqtinchalik 9 oydan 3 yilgacha, uzoq muddatli 3 yildan oshik, Doimiy butun umri davomida mehnatga layoqatsiz 405. To’liq mehnatga layoqatsizlik A. Insonning hech qanday ishni bajara olmasligi va maxsus davolash tartibiga muhtojligidir B. Vazifasi yoki kasbi bo’yicha ishni bajara olmaslik yoki ish hajmi chegaralanishidir maxsus davolash tartibiga muhtojligidir S. Fakat ish hajmi chegaralangan , maxsus davolash tartibiga muhtoj emas D.Mehnat qobiliyatini yo’qotish hayot faoliyatining cheklanishiga olib kelgan , nogironlikka sabab bo’lgan , vazifasi yoki kasbi bo’yicha ishni bajara olmaydi 406. Qisman mehnatga layoqatsizlik A. Vazifasi yoki kasbi bo’yicha ishni bajara olmaslik yoki ish hajmi chegaralanishidir B. Insonning hech qanday ishni bajara olmasligi va maxsus davolash tartibiga muhtojligidir S. Mehnat qobiliyatini yo’qotish hayot faoliyatining cheklanishiga olib kelgan ish hajmi chegaralanmagan D. YOki ish hajmi chegaralanishidir maxsus davolash tartibiga muhtojligidir doimiy yoki uzoq muddatli mehnat qobiliyatini yo’qotish 407. Mehnatga layoqatsizlik varaqalari kimlarga berilmaydi A.Ishlamaydigan shaxslarga, ish haqi saqlanmagan holda mehnat ta’tiliga chiqqanlarga, harbiy xizmatchilarga (erkin yollanganlardan tashqari), Milliy xavf¬sizlik xizmati hamda Ichki ishlar vazirligining shahodatlangan xodimlariga B.Xamshira va kichik tibbiet xodimlariga, Ichki ishlar xodimlariga S. Ishlamaydigan shaxslarga, ish haqi saqlanmagan holda mehnat ta’tiliga chiqqanlarga, erkin yollangan harbiy xizmatchilarga, D. Davlat ishida ishlamaydmgan shaxslarga, alkogolizm va narkomaniyaga ruju kuygan shaxslarga , Ichki ishlar vazirligining shahodatlanmagan xodimlariga 408. Mehnatga layoqatsizlik varaqasi: A. Ishdan ozod qiluvchi; nafaqa olish huquqini beruvchi kasallanishning hisobi yuritiladigan hujjat bo’lib hisoblanadi. B.Rasmiy xujjat bulib ishdan ozod qiluvchi ammo nafaqa olish huquqini bermaydigan hujjat bo’lib hisoblanadi S. Yuridik xujjat bulib, nafaqa olish huquqini beruvchi ammo kasallanishning hisobi yuritilmaydigan hujjat bo’lib hisoblanadi D. Fakat ishdan ozod kiluvchi xujjat 409. Mehnatga layoqatsizlik varaqasi kaerda beriladi va uzaytiriladi A DPMda davolash ishlarini olib borayotgan vaqtda beriladi va uzaytiriladi B.Ambulatoriyada bosh shifokor uzaytirib beradi D. Poliklenikada beriladi oila shifokori va bosh shifokor nazorati ostida uzaytirib beradi S. DPMda royxatga olingan zaxoti beriladi va DPM bosh shifokori uzaytirib beradi 410. Kachon nodavlat stastionar DPM vrachlariga mehnatga layoqatsizlik varaqalarini yoki ma’lumotnomalarni berish yoki uzaytirish huquqi beriladi A. hududiy boshqaruv organlari iltimosnomasi asosida O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligi listenziya qo’mitasining qaroriga ko’ra B. Xududiy boshqaruv organlari iltimosnomasi asosida C O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligi listenziya qo’mitasining qaroriga ko’ra D. Bosh shifokor yuk bolgan xolatlarda C O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligi hududiy boshqaruv organlari iltimosnomasi yuborilganda 411.Kanday vrachlar layoqatsizlik varaqasini berish huquqiga ega emaslar A. Canatoriy-profilaktoriylar, fizioterapevtik kasalxonalar vrachlari hamda shaxsiy mehnat faoliyati bilan shug’ullanuvchi vrachlar B. Oilaviy poliklenika vrachi, terapevt, UASh S. Pengenolog, ilmiy tekshirish instituti shifokorlari hamda shaxsiy mehnat faoliyati bilan shug’ullanuvchi vrachlar D. Bunday karorni uzi yuk barcha shifokorlar xujjat berish xukukiga ega 412. Kaysi xolatlarda shifokor yakka o’zi mehnatga layoqatsizlik varaqasi yoki ma’lumotnomasini bir oygacha muddatga berish huquqiga ega boladi A. Olis hududlardagi DPMda bitta vrach ishlagan taqdirda hududiy sog’liqni saqlash boshqarmalarining buyruqi asosida, hududiy tuman tibbiyot birlashmalarining nazorati ostida B.Bosh shifokor yuk bulgan takdirda hududiy boshqaruv organlari iltimosnomasi asosida O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligi listenziya qo’mitasining qaroriga ko’ra S. Shoshilinch mehnatga layoqatsizlik varaqasi yoki ma’lumotnoma kerak bolgan xollarda hududiy boshqaruv organlari iltimosnomasit yuborilgan taqdirda D. . Olis hududlardagi DPMda bitta va undan ortik vrach ishlagan taqdirda O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligi listenziya qo’mitasining qaroriga kura 413. Mehnatga layoqatsizlik varaqasi quyidagi hollarda beriladi A. Vaqtincha mehnatga layoqatsizlik bilan hechadigan kasalliklarda (jarohatlarda); b) homiladorlik va tug’ish bo’yicha ta’tilga chiqish; v) bemor bo’lgan oila a’zosini parvarish qilish zarurati bo’lganda; g) sanatoriy-kurort sharoitida davolanganda; d) sil yoki kasb kasalligi tufayli vaqtincha boshqa ishga o’tkazilganda; e) karantinda; yo) mehnat qobiliyatini tiklash yoki yasama a’zo (protez) qo’ydirish uchun B. Vaqtincha mehnatga layoqatsizlik bilan hechadigan kasalliklarda (operatstiyalarda ); b) homiladorlik S. vaqtincha mehnatga layoqatsizlik bilan hechadigan kasalliklarda (operatstiyalarda ); v) venerik kasallikga chalinganda g) Yukumli kasalliklarga chalinganda ( vabo, ulat)) sil yoki kasb kasalligi tufayli vaqtincha boshqa ishga o’tkazilganda; e) karantinda; yo) Bir azoni operativ yul bilan olib tashlash D. Vaqtincha mehnatga layoqatsizlik bilan hechadigan kasalliklarda (insult ); e) karantinda; yo) Bir azoni operativ yul bilan olib tashlash 414. Mehnatga layoqatsizlik varaqasini berish va uzaytirish A. Mehnatga layoqatsiz shaxsni vrach shaxsan ko’rikdan o’tkazgandan so’ng amalga oshiriladi va tibbiy hujjatlarga qayd etish orqali asoslanadi B. Mehnatga layoqatsizlik varaqasi yoki ma’lumotnomasini hududiy sog’liqni saqlash boshqarmalarining buyruqi asosida, hududiy tuman tibbiyot birlashmalarining nazorati ostida yakka o’zi mehnatga layoqatsizlik varaqasini, ma’lumotnomani bir oygacha muddatga berish huquqiga ega D.Xududiy boshqaruv organlari iltimosnomasi asosida O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligi listenziya qo’mitasining qaroriga ko’ra beriladi S. Insonning hech qanday ishni bajara olmasligi va maxsus davolash tartibiga muhtojligi aniklansa D. Doimiy yoki uzoq muddatli mehnat qobiliyatini yo’qotish va tibbiy hujjatlarga qayd etish orqali asoslanadi 415. Bemor ambulator-poliklinika sharoitida davolanganda davolovchi vrach kasallik varaqasini berish va uzaytirish A. Vaqtning o’zida 5 kalendar kunigacha berish huquqiga ega. Kasallik varaqasini 5 kalendar kunidan ortiq bo’lgan muddatga uzaytirish, B. Vaqtning o’zida 5 kalendar kunigacha berish huquqiga ega. Kasallik varaqasini 5 kalendar kunidan ortiq bo’lgan muddatga uzaytiri7 S. Vaqtning o’zida 6 kalendar kunigacha berish huquqiga ega. Kasallik varaqasini 5 kalendar kunidan ortiq bo’lgan muddatga uzaytirish D. Vaqtning o’zida 3 kalendar kunigacha berish huquqiga ega. Kasallik varaqasini 3 kalendar kunidan ortiq bo’lgan muddatga uzaytirish 416. Davolovchi vrach va bo’lim mudiri yoki VKK bilan kacha muddatga uzaytiradi A. 10 kundan oshiq bo’lmagan muddatga B. 1 oy muddatga S.15 kun muddatga D.6 oY muddatga 417. Ixtisoslashgan dispanserlarga (kardiologik va onkologik dispanserlardan tashqari) xos kasalliklarga chalingan bemorlarga kasallik varaqasi yoki ma’lumotnoma faqatgina kaysi vrachlar tomonidan beriladi A. Ushbu dispanser vrachlari B. Ambulatoriy vrachlari S. oilaviy poliklenika vrachi D. sanatoriy-profilaktoriylar, fizioterapevtik kasalxonalar vrachlari hamda shaxsiy mehnat faoliyati bilan shug’ullanuvchi vrachlar 418. Agar ushbu bemorlar umumiy DPMga murojaat etsalar, ularga mehnatga layoqatsizlik varaqalari yoki ma’lumotnoma nechi kunga beriladi A. 3 kungacha beriladi B. 1 oy muddatga S.15 kun muddatga D.6 oY muddatga 419. Boshqa hududda bo’lgan davrda (komandirovka, mehnat ta’tili va h.k.) vaqtincha mehnatga layoqatsizlik boshlansa, kasallik varaqasi yoki ma’lumotnoma bemor borgan hudud DPM tomonidan kimning ruxsati bilan umumiy qoidalar bo’yicha beriladi A. Bosh vrachning ruxsati B. Soglikni saklash vazirining ruxsati S. Oilaviy poliklenika vrachining ruxsati D. Ushbu dispanser Bosh vrachning urin bosarining ruxsati 420. Kasallik varaqasi yoki ma’lumotnoma kachondan beriladi A. mehnatga layoqatsizlik aniqlangan kundan B. Utgan muddatga beriladi, lekin 3 kalendar kunidan ortmagan holda C. Mehnatga layoqatsizlik aniqlangan kundan 3 kun utgach D. Mehnatga layoqatsizlik aniqlangan kundan to 3 kalendar kunidan ortmagan holda 421. Kasallikning avj olishi tufayli tibbiy yordam uchun o’z vaqtida murojaat eta olmaganda, ruhiy-nevrologik dispanserlar varaqasi yoki boshqa DPM VKKsi tomonidan kasallik varaqasi yoki ma’lumotnoma kachon beriladi A. Utgan muddatga beriladi, lekin 3 kalendar kunidan ortmagan holda B. Mehnatga layoqatsizlik aniqlangan kundan S. Utgan muddatga beriladi, lekin 4 kalendar kunidan ortmagan holda D.Bemor murojat etgan kundan 422. Stastionar sharoitida (kunduzgi shifoxonalarda) davolanganda kasallik varaqasi yoki ma’lumotnoma kim tomonidan beriladi A. Davolovchi vrach va bo’lim mudiri (Bosh vrach, Bosh vrach o’rinbosari) bilan birgalikda bir vaqtning o’zida davolashning barcha muddatiga beriladi B. Soglikni saklash vazirining ruxsati, . davolovchi vrach va bo’lim mudiri, bir vaqtning o’zida davolashning 3 oy muddatiga beriladi S. Stastionar vrachi hamda bo’lim mudiri bilan birgalikda amalga oshiriladi va 3 kalendar kunidan ortiq bo’lmagan holda DPMga kelish uchun yoki vrachni uyga chaqirish uchun zarur bo’lgan muddatga beriladi. D. Ushbu dispanser Bosh vrachning urin bosarining, bo’lim mudiri (Bosh vrach, Bosh vrach o’rinbosari) bilan birgalikda bir vaqtning o’zida davolashning 8 oy muddatiga beriladi 423. Stastionarda bo’lish muddatidan ortiq vaqt uchun kasallik varaqasi yoki ma’lumotnomani uzaytirish stastionar stastionarda bo’lish muddatidan ortiq vaqt uchun kasallik varaqasi yoki ma’lumotnomani uzaytirish kim tomonidan va kancha muddatga beriladi A. stastionar vrachi hamda bo’lim mudiri bilan birgalikda amalga oshiriladi va 3 kalendar kunidan ortiq bo’lmagan holda DPMga kelish uchun yoki vrachni uyga chaqirish uchun zarur bo’lgan muddatga beriladi. B. davolovchi vrach va bo’lim mudiri (Bosh vrach, Bosh vrach o’rinbosari) bilan birgalikda bir vaqtning o’zida davolashning barcha muddatiga beriladi S. stastionar vrachi hamda bo’lim mudiri bilan birgalikda amalga oshiriladi va 5 kalendar kunidan ortiq bo’lmagan holda DPMga kelish uchun yoki vrachni uyga chaqirish uchun zarur bo’lgan muddatga beriladi D. stastionar vrachi hamda bo’lim mudiri bilan birgalikda amalga oshiriladi va 2 kalendar kunidan ortiq bo’lmagan holda DPMga kelish uchun yoki vrachni uyga chaqirish uchun zarur bo’lgan muddatga beriladi 424. Shoshilinch tibbiy yordam punktlari yoki travmatologik punkt¬larda mehnatga layoqatsiz deb topilganlarga kasallik varaqasi yoki ma’lumotnoma kim tomonidan va kancha muddatga beriladi A. navbatchi vrach tomonidan 3 kungacha berilib, so’ngra turar joyi yoki ish joyidagi DPMga yuboriladi B. davolovchi vrach va bo’lim mudiri (Bosh vrach, Bosh vrach o’rinbosari) bilan birgalikda bir vaqtning o’zida davolashning barcha muddatiga beriladi S. . navbatchi vrach tomonidan 7 kungacha berilib, so’ngra turar joyi yoki ish joyidagi DPMga yuboriladi D. stastionar vrachi hamda bo’lim mudiri bilan birgalikda amalga oshiriladi va 3 kalendar kunidan ortiq bo’lmagan holda DPMga kelish uchun yoki vrachni uyga chaqirish uchun zarur bo’lgan muddatga beriladi 425.Ishlovchi nogironlarga kasallik varaqasi (kasb kasalligi va mehnatda shikastlanishidan tashqari) qatorasiga kancha muddatga beriladi A.2 oydan ortiq bo’lmagan davrga yoki kalendar yilida 3 oydan ko’p bo’lmagan davr¬ga beriladi. B. .2 oydan ortiq bo’lmagan davrga yoki davr¬ga 3 kalendar kunidan ortiq bo’lmagan holda D. .5 oydan ortiq bo’lmagan davrga yoki kalendar yilida 2 oydan ko’p bo’lmagan davr¬ga beriladi. B. .3 oydan ortiq bo’lmagan davrga yoki kalendar yilida 3 oydan ko’p bo’lmagan davr¬ga beriladi. 426. Ishlovchi Ikkinchi Jahon urushi nogironlari va ularga teng¬lashtirilgan shaxslar hamda CHernobil AESdagi avariya oqibatini bartaraf etishda nogiron bo’lganlarga kasallik varaqasi qatorasiga kancha muddatga beriladi A. 4 oygacha yoki kalendar yilida 5 oygacha beriladi B. 3 kalendar kunidan ortiq bo’lmagan holda S. . 2 oygacha yoki kalendar yilida 5 oygacha beriladi D. 5 oygacha yoki kalendar yilida 5 oygacha beriladi 427.Kaysi xolatlarda kasallik varakasi berilmaydi A. Spirtli ichimliklarni ichib, mast bo’lishi oqibatida olingan jarohatlar B Ishlovchi Ikkinchi Jahon urushi nogironlari D. CHernobil AESdagi avariya oqibatini bartaraf etishda nogiron bo’lganlarga S. Ishlovchi nogironlarga kasallik varaqasi 428. Homiladorlikda va tug’urug’da kasallik varag’alarining berilishi DPM akusher-ginekologlari tomonidan homiladorlikning 30-haf¬tasidan boshlab, jami kancha kunga beradi A. jami 126 kalendar kuniga beriladi B. 200 kalendar kuniga beriladi S.150 kalendar kuniga beriladi D. 176 kalendar kuniga beriladi 429. Tug’urug’lar og’ir hechsa yoki ikki va undan ortiq bola tug’ilganda, tug’ish sodir bo’lgan DPM tomonidan kasallik varaqasi yana kancha kunga uzaytiriladi. A. 14 kalendar B.20 kalendar D. 15 kalendar S.18. kalendar 430. Homiladorlikning 30-haftasigacha sodir bo’lgan tug’urug’larda kasallik varaqasi DPM tomonidan 126 kalendar kuniga (agar tirik bola tug’ilsa) beriladi, agar o’lik bola tug’ilsa yoki bola tug’urug’dan keyingi dastlabki 168 soat (birinchi 7 kun) ichida o’lsa, kasallik varaqasi kancha kuniga beriladi. A. 70 kalendar B.20 kalendar D. 15 kalendar S.18. kalendar 431. Bevosita tug’urug’xonadan bola asrab olgan yoki ularni o’z qaramoQiga olgan shaxslarga kasallik varaqasi 56 kunga beriladi. Ikkita va undan ortiq chaqaloqlarni asrab olganda (qaramoQiga olganda) kasallik varaqasi yoki ma’lumotnoma bola tug’ilgan kunidan boshlab kancha kuniga beriladi. A. 70 kalendar B.20 kalendar D. 15 kalendar S.18. kalendar 432. DPMda kasallik tufayli homilani sun’iy to’xtatilsa hamda bola tashlashda kasallik varaqasi umumiy qoidalar asosida mehnatga layoqatsizlikning kancha mudatda beriladi. A. barcha muddatlarida B.20 kalendar D. 15 kalendar S.18. kalendar 433. Bemorni parvarish qilishda kasallik varag’alari yoki ma’lumotnomalarning berilishi. 14 yoshdan katta bo’lgan bemorni parvarish qilish bo’yicha kasallik varaqasi ambulatoriya sharoitida og’ir kasalliklar, jarohatlar bo’lganda davolovchi vrach tomonidan kancha kunigacha beriladi A. 7 kalendar B.20 kalendar D. 15 kalendar S.18. kalendar 434.(Ikkinchi Jahon urushi qatnashchilari, nogironlari, sobiq baynalmilal jang-chilar, CHerno¬bil AES avariyasini bartaraf etishda ishtirok etganlarga bu muddat kancha kuniga tengdir). A. 14 kalendar B.20 kalendar D. 15 kalendar S.18. kalendar 435. 14 yoshgacha bo’lgan bemor bolani parvarish qilinganda kasallik varaqasi ambulatoriya sharoitida davolovchi vrach tomonidan uning onasiga (agar u bo’lmasa, otasiga yoki boshqa oila a’zosiga) o’tkir kasallikning barcha davriga yoki surunkali kasallik avj olgan davrda remissiya vujudga kelguncha kancha kunga kup emas bo’lgan davrga beriladi. A. 14 kalendar B.20 kalendar D. 15 kalendar S.18. kalendar 436. Bemor bolaning parvarishi yuzasidan onasiga ishdan ozod etish haqidagi ma’lumotnoma (138/h) kasallik varaqasining ko’zda tutilgan maksimal muddati tugagandan so’ng (agar onasi bo’lmasa, parvarish qilayotgan boshqa oila a’zosiga) beriladi. Ma’lumotnoma bolani kancha muddatga beriladi A. o’tkir kasallikdan sog’ayib ketgunicha yoki surunkali kasallikning avj olishida remissiya davri vujudga kelguncha bo’lgan davrga beriladi B.20 kalendar D. 15 kalendar S.18. kalendar 437. Bemor bola parvarishi bo’yicha vaqtincha ishdan ozod etish to’g’risidagi ma’lumotnoma davolovchi vrach tomonidan VKK raisi bilan hamkorlikda beriladi va uzaytiriladi Ma’lumotnoma bolani kancha muddatga beriladi A. (bir vaqt¬ning o’zida 10 kungacha). B. 3 kalendar kunidan ortiq bo’lmagan holda D. (bir vaqt¬ning o’zida 7 kungacha). S. (bir vaqt¬ning o’zida 14 kungacha). 438. Agar oilada bir vaqtning o’zida ikkita yoki undan ortiq bola kasal bo’lsa, ularning parvarishi nima beriladi bo’yicha beriladi A. bitta kasallik varaqasi yoki ma’lumotnoma B. kasallik varaqasi 3 kalendar kunidan ortiq bo’lmagan holda xamda bitta kasallik varaqasi beriladi D. kasallik varaqasi oilaviy poliklenika vrachi tomonidan 7 kunga beriladi S. vaktinchalik ishga layokatsizlik varaqasi beriladi 439. agar bolalar navbat bilan kasal bo’lsa, kasallik varaqasi yoki ma’lumotnoma kanday beriladi A. har biriga alohida beriladi B. 3 kalendar kunidan ortiq bo’lmagan holda xar biriga bir vaktda D. xar biriga bir vaktda beriladi D. bir vaqt¬ning o’zida 10 kungacha beriladi 440. Bemor bolaning parvarishi bo’yicha kasallik varaqasi va ma’lumotnomani berish haqidagi ma’lumotlar ambulator sharoitda davolanganda , stastionarda davolanganda kaysi xujjatlarda kayd etiladi. A. rivojlanish tarixida, kasallik tarixida , «Berilgan kasallik varaqalarini ro’yxatga olish jurnali»da hamda «VKK xulosalarini qayd etish jurnali»da B. «Berilgan kasallik varaqalarini ro’yxatga olish jurnali»da, 112/x, 166/x, «VKK xulosalarini qayd etish jurnali»da S. «VKK xulosalarini qayd etish jurnali»da, kasallik tarixi, rivojlpnish tarixi. D. . rivojlanish tarixida, almashinuv kartasi , 112/x 441.Kanday xollatlarda 3 yoshgacha bo’lgan sog’lom bolani yoki 16 yoshgacha nogiron bolaning parvarishi bo’yicha kasallik varaqasi DPM vrachi, bo’lim mudiri va VKK bilan hamkorlikda (sog’lom bola yoki nogiron bolaning turar joyi bo’yicha) ushbu parvarishni olib borayotgan istalgan qarindoshiga beriladi. A. Onasi kasal bo’lganda yoki u boshqa bemor bolasi bilan stastio¬narda bo’lsa B. Maktabgacha muassasada karantin e’lon qilinsa S. Agar bolalar navbat bilan kasal bo’lsa D. 3 yoshgacha bo’lgan bolalar stastionarda davolanganda 442. .Kanday xollatlarda ota-onalardan biriga yoki oila a’zosiga davlat sanitariya-epidemiologiya nazorati organlari tomonidan belgilangan (14 kungacha) muddatga kasallik varaqasi beriladi A. Maktabgacha muassasada karantin e’lon qilinsa yoki 6 yoshgacha bolani izolyastiya qilish zarur bo’lganda B. Maktabgacha muassasada karantin e’lon qilinsa yoki 7 yoshgacha bolani izolyastiya qilish zarur bo’lganda S. Maktabgacha muassasada karantin e’lon qilinsa yoki 10 yoshgacha bolani izolyastiya qilish zarur bo’lganda D. Onasi kasal bo’lganda yoki u boshqa bemor bolasi bilan yukumli kasalliklar shifxonasida bo’lsa 443, Kanday xollatlarda vrachlarning xulosa¬siga ko’ra ular qo’shimcha parvarishga muhtoj deb topilsa, bevosita parvarish qilayotgan yoki oilaning boshqa a’zosiga ularga DPMda birga bo’lish imkoni beriladi va bunda kasallik varaqasi beriladi. A. 3 yoshgacha bo’lgan bolalar stastionarda davolanganda hamda katta yoshdagi bolalar og’ir kasal bo’lganda B. 3 yoshgacha bo’lgan bolalar stastionarda davolanganda S. Maktabgacha muassasada karantin e’lon qilinsa yoki 7 yoshgacha bolani izolyastiya qilish zarur bo’lganda D. Onasi kasal bo’lganda yoki u boshqa bemor bolasi bilan stastio¬narda bo’lsa 444. Sanatoriy-kurortda davolanishda (ambulatoriy-kurort) kasallik varag’asining berilishi tartibi A. Kasallik varaqasi jo’nab ketishdan avval VKK tomonidan davolanish uchun bemorning asosiy va qo’shimcha ta’til kunlarining etmagan qismiga (bunda davolanish uchun va yo’lga ketgan kunlar) qo’shib hisoblab beriladi. B.Vrachlarning xulosa¬siga ko’ra ular qo’shimcha parvarishga muhtoj deb topilsa, bevosita parvarish qilayotgan yoki oilaning boshqa a’zosiga ularga DPMda birga bo’lish imkoni beriladi va bunda kasallik varaqasi beriladi S. Kasallik varaqasi jo’nab ketishdan avval VKK tomonidan ota-onalardan biriga yoki oila a’zosiga SSV tomonidan belgilangan (14 kungacha) muddatga kasallik varaqasi beriladi D. Kasallik varaqasi jo’nab ketgach VKK tomonidan davolanish uchun bemorning asosiy va qo’shimcha ta’til kunlarining etmagan qismiga (bunda davolanish uchun va yo’lga ketgan kunlar) qo’shib hisoblab beriladi 445. Vaqtincha boshqa ishga o’tganda kasallik varag’asining berilishi Sil kasalligi yoki kasb kasalligiga chalinganlar kaysi muddatga beriladi A. Ikki kalendar oyigacha B.Uch kalendar oyigacha B. Bir kalendar oyigacha S. Sakkiz kalendar oyigacha 446. Kasallik varaqasi VKK tomonidan beriladi, agar VKK bo’lmasa, kim tomonidan Kasallik varaqasi beriladi. A. Davolovchi vrach va Bosh vrach bilan hamkorlikda B. SSV xamkorligida yoki davolovchi vrach tomonidan S. Bulim mudiri va Bosh vrach bilan hamkorlikda D. Bosh vrach va uning urin bosari hamkorlikda 447. Yuqumli kasallikka chalingan bemorlar bilan muloqotda bo’lish oqibatida ishdan chetlatilgan shaxslarga kasallik varaqasi kim tomonidan belgilangan muddatga beriladi. A. Davolovchi vrach yoki sanitariya-epidemiologiya nazorati organlari tomonidan B. Davolovchi vrach va Bosh vrach bilan hamkorlikda S. Sanitariya-epidemiologiya nazorati organlari tomonidan D.DSEM bosh vrachi va davolovchi vrach tomonidan 448. Protezlash vaqtida kasallik varag’asining berilishi A. DPMning VKKsi tomonidan beriladi va keyinchalik stastionar vrachi tomonidan yo’lga ketgan muddatni hisobga olgan holda stastionarda bo’lgan barcha muddatga uzaytiriladi. B.Vrachlarning xulosa¬siga ko’ra ular qo’shimcha parvarishga muhtoj deb topilsa, bevosita parvarish qilayotgan yoki oilaning boshqa a’zosiga ularga DPMda birga bo’lish imkoni beriladi va bunda kasallik varaqasi beriladi S. . DPMning VKKsi tomonidan beriladi va keyinchalik stastionar vrachi tomonidan yo’lga ketgan muddatni hisobga olgan holda stastionarda bo’lgan muayyan vaktgacha uzaytiriladi. D. Kasallik varaqasi VKK tomonidan davolanish uchun bemorning asosiy va qo’shimcha kunlarining etmagan qismiga (bunda davolanish uchun va yo’lga ketgan kunlar) qo’shib hisoblab beriladi. 450. Kasallik varag’asi yoki ma’lumotnomani rasmiylashtirish A. Besh kundan ortiq muddatga berilgan kasallik varaqasiga, shuningdek, bo’lim mudiri ham imzo chekadi. B. . Olti kundan ortiq muddatga berilgan kasallik varaqasiga, shuningdek, bo’lim mudiri ham imzo chekadi S. . Etti kundan ortiq muddatga berilgan kasallik varaqasiga, shuningdek, bo’lim mudiri ham imzo chekadi D. kasallik varaqasi VKK tomonidan davolanish uchun bemorning asosiy va qo’shimcha ta’til kunlarining etmagan qismiga (bunda davolanish uchun va yo’lga ketgan kunlar) qo’shib hisoblab beriladi. 451.Kasallik varakasi muxr joydashuvi koidasi A. Kasallik varaqasi ochilganda yuqori o’ng burchagiga, yopilganda pastki o’ng burchagiga DPMning muhri qo’yiladi. B. Muxr doimo markazda S. Muxr chap kisimda boladi D. Muxr ung burchakda 452. VKK tarkibiga kimlar kiradi A. Davolash-profilaktika muassasalarida yoki ularning bazasida tashkil etiladi, tarkibiga rais, tegishli bo’lim mudiri va davolovchi vrach kiradi B. Davolash-profilaktika muassasalarida yoki ularning bazasida tashkil etiladi davolovchi vrach va Bosh vrach ,VKK raisi kiradi S. Davolash-profilaktika muassasalarida yoki ularning bazasida tashkil etiladi davolash-profilaktika muassasalarida yoki ularning bazasida tashkil etiladi bulim mudiri v shifokorlar kiradi D. Davolash-profilaktika muassasalarida yoki ularning bazasida tashkil etiladi urta va kichik tibbiet xodimlari ,VKK raisi , shifokorlar kiradi 453. Toshkent vrachlar malakasini oshirish instituti VME kafedrasidagi VKK --- nima xisoblanadi A.Markaziy respublika VKKsi hisoblanadi B. Respublika VKKsi hisoblanadi S. Shaxar VKKsi hisoblanadi D. Markaziy shaxar VKKsi hisoblanadi 453.VKK Mehnatga layoqatsizlikning kaysi oyidan boshlab TMEKga yuborish masalasini hal qiladi A. 3 kalendar oyida hechikmay B.4 kalendar oyigacha S. sakkiz kalendar oyigacha D. bir kalendar oyigacha 454. So’nggi 12 kalendar oyi ichida bir kasallikning o’zi takroriy ravishda avj olsa, bemorlar TMEKga vaqtincha mehnatga layoqatsizlikning umumiy muddati 4 kalendar oyidan hechikmay yuboriladi. Sil kasalligiga chalingan, birinchi marta aniqlangan bemorlar mehnatga layoqatsizlik paydo bo’lishining nechinchi oyidan yuboriladi A. 10 oyidan kechikmay TMEKga yuborilsa B.4 kalendar oyigacha S. sakkiz kalendar oyigacha D. bir kalendar oyigacha 455. Sil kasalligiga chalingan, birinchi marta aniqlangan bemorlar mehnatga layoqatsizlik paydo bo’lishining nechinchi oyidan TMEKga yuboriladi A. 10 oyidan kechikmay TMEKga yuborilsa B.4 kalendar oyigacha S. sakkiz kalendar oyigacha D. bir kalendar oyigacha 456. ibbiy-mehnat ekspert komissiyalari kanday bulinmalar A. O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi byudjetdan tashqari Pensiya jamg’armasining tibbiy-mehnat ekspertiza xizmati tizimidagi mustaqil tarkibiy bo’linmalar hisoblanadi. B Qoraqalpog’iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar bosh tibbiy-mehnat ekspert komissiyalari S. tuman, tumanlararo, shahar va ixtisoslashtirilgan tibbiy-mehnat ekspert komissiyalari kiradi. D. tuman, tumanlararo, shahar va ixtisoslashtirilgan tibbiy-mehnat ekspert komissiyalari kiradi. 457. Tibbiy-mehnat ekspertiza xizmatiga A. Nogironlarni tibbiy-ijtimoiy ekspertiza va reabilitastiya qilish respublika inspekstiyasi Qoraqalpog’iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar bosh tibbiy-mehnat ekspert komissiyalari; tuman, tumanlararo, shahar va ixtisoslashtirilgan tibbiy-mehnat ekspert komissiyalari kiradi. B. Nogironlarni tibbiy-ijtimoiy ekspertiza va reabilitastiya qilish respublika ilmiy markazlari Qoraqalpog’iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar bosh tibbiy-mehnat ekspert inspekstiyasi tuman, tumanlararo, shahar va ixtisoslashtirilgan tibbiy-mehnat ekspert komissiyalari kiradi S. Qoraqalpog’iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar bosh tibbiy-mehnat ilmiy markazlari; tuman, tumanlararo, shahar va ixtisoslashtirilgan tibbiy-mehnat ekspertiza instituto' D. Nogironlarni tibbiy-ijtimoiy ekspertiza va reabilitastiya qilish respublika ekspert komissiyalari; Qoraqalpog’iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar bosh tibbiy-mehnat inspekstiyasi; tuman, tumanlararo, shahar va ixtisoslashtirilgan tibbiy-mehnat ekspert inspekstiyasi kiradi. 458. Bosh tibbiy-mehnat ekspert komissiyasi raisi lavozimiga tayinlanadi A. tibbiy-mehnat ekspertizasi bo’yicha kamida 5 yil ish stajiga ega bo’lgan vrach tayinlanadi. B. tibbiy-mehnat ekspertizasi bo’yicha kamida 8yil ish stajiga ega bo’lgan vrach tayinlanadi. S. tibbiy-mehnat ekspertizasi bo’yicha kamida 6 yil ish stajiga ega bo’lgan vrach tayinlanadi. D. tibbiy-mehnat ekspertizasi bo’yicha kamida 4 yil ish stajiga ega bo’lgan vrach tayinlanadi. 459. Bosh TMEKlarning raislari tayinlanadi va ozod etildi A. Pensiya jamg’armasi ijro etuvchi direktorining taqdimnomasiga binoan O’zbekiston Respublikasi moliya vaziri tomonidan lavozimga tayinlanadi va lavozimdan ozod etiladi 460. Bosh TMEK ishlariga A. soatbay ish haqi to’lagan konsultantlar jalb etilishi mumkin B. Nogironlarni tibbiy-ijtimoiy ekspertiza va reabilitastiya qilish respublika inspekstiyasi S.Qoraqalpog’iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar bosh tibbiy-mehnat ekspert komissiyalari; D.tuman, tumanlararo, shahar va ixtisoslashtirilgan tibbiy-mehnat ekspert komissiyalari kiradi 461 Tuman, tumanlararo, shahar va ixtisoslashtirilgan tibbiy-mehnat ekspert komissiyasi uch nafar vrachdan iborat tarkibda: A. terapevt, xirurg, nevropatolog B. genikolog, endokrinolog, xirurg D. lor, . terapevt, xirurg S. xirurg, neyroxirurg, terapevt 462. Ixtisoslashtirilgan tibbiy-mehnat ekspert komissiyasi tarkibiga ikki nafar vrach kiradi, ularning mutaxassisligi TMEK yo’nalishiga muvofiq bo’lishi kerak, uchinchi a’zo etib kim tayinlanadi A. erapevt yoki nevropatolog B. genikolog, endokrinolog D. lor, . terapevt S. xirurg, neyroxirurg 463. TMEK raisi etib va ixtisoslashtirilgan TMEK raisi etib mutaxassisligi TMEK yo’nalishiga muvofiq bo’lgan kaysi vrachlar tayinlanadi biri tayinlanadi A. TMEK raisi etib uch vrachdan biri, ixtisoslashtirilgan TMEK raisi etib ikki vrachdan 464. Barcha darajalardagi TMEKda ishlash uchun mutaxassisligi bo’yicha kanday vrachlar jalb qilinadi. . A. ish staji 3 yildan kam bo’lmagan B. ish staji7 yildan kam bo’lmagan S. ish staji 9 yildan kam bo’lmagan D. ish staji 5 yildan kam bo’lmagan 465. Tibbiy tekshirishdan qayta o’tkazish muddati ko’rsatilmasdan nogironlik guruhi belgilanadigan kasalliklar ro’yxati A. O’zbekis¬ton Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2008 yil 8 avgustdagi 175-sonli qarori bilan tasdiqlangan B. O’zbekis¬ton Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2009 yil 7 dekabr 179-sonli qarori bilan tasdiqlangan S. O’zbekis¬ton Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2010 yil 8 avgustdagi 175-sonli qarori bilan tasdiqlangan D. O’zbekis¬ton Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2012 yil 15 oktyabr 89-sonli qarori bilan tasdiqlangan 466. Quyidagi holatlarda nogironlik guruhi muddatsiz belgilanadi A. 1. 60 yoshdan katta nogiron erkaklarga va 55 yoshdan katta nogiron ayollarga. 2. Keyingi 5 yil va undan ortiq yil mobaynida nogironlikning I yoki II guruhi belgilangan, 5 yil mobaynida DPMda to’liq dispanser ko’rigidan o’tgan, reabilitastiya dasturlari bajarilgan nogironlarga 3.Oxirgi 7 yil mobaynida nogironlik guruhi o’zgarmagan va ko’rsatib o’tilgan davr mobaynida davolash-profilaktika muassasalarida to’laqonli dispanserizastiyadan o’tgan, reabilitastiya qilish individual dasturining barcha bandlari bajarilgan hamda keyingi reabilitastiya tadbirlari barcha turlarining o’tkazilishi istiqbolsiz bo’lgan III guruh nogironlariga. B. nogironlar uchun ijtimoiy muhofaza chora-tadbirlarini belgilash S. nogironlarni reabilitastiya qilishning yakka tartibdagi dasturlarini ishlab chiqish va ularni bajarishga ko’maklashish hamda nogironning hayot faoliyatini yoki organizmi funk¬stiyalarini to’liq yoki qisman tiklash, nogironlik guruhini pasaytirish yoki barqarorlashtirish asosida ushbu tadbirlarning samaradorligini baholash D. nogironlikning holati, o’zgarishi va unga sabab bo’lgan omillarni tizimli tahlil qilish, nogironlikning oldini olish, nogironlarni tibbiy-mehnat ekspertiza, reabilitastiya, ijtimoiy muhofaza qilish sohasida kompleks dasturlarni ishlab chiqishda qatnashish 467Boshlang’ich tibbiy ko’rik tartibi A. 1 uzoq muddat kasal bo’lgan (sil kasalligiga chalingan bemorlardan tashqari) shaxslar;. 2 oy mobaynida tanaffus bilan birga 6 oy mobaynida davom etgan shaxslar (sil kasalligiga chalingan bemorlardan tash¬qari);. 3. sil kasalligi birinchi marta aniqlangan, vaqtincha mehnatga layoqatsizlik davri kasallik aniqlangan kundan boshlab kamida 10 oyni tashkil qiladigan, 6 oy silga qarshi kurashish muassasalarida hisobda turgan taqdirda sil kasalligiga chalingan bemorlar qabul qilinadi B. 1. 60 yoshdan katta nogiron erkaklarga va 55 yoshdan katta nogiron ayollarga. 2. Keyingi 5 yil va undan ortiq yil mobaynida nogironlikning I yoki II guruhi belgilangan, 5 yil mobaynida DPMda to’liq dispanser ko’rigidan o’tgan, reabilitastiya dasturlari bajarilgan nogironlarga S.Oxirgi 7 yil mobaynida nogironlik guruhi o’zgarmagan va ko’rsatib o’tilgan davr mobaynida davolash-profilaktika muassasalarida to’laqonli dispanserizastiyadan o’tgan, reabilitastiya qilish individual dasturining barcha bandlari bajarilgan hamda keyingi reabilitastiya tadbirlari barcha turlarining o’tkazilishi istiqbolsiz bo’lgan III guruh nogironlariga. D nogironlarni reabilitastiya qilishning yakka tartibdagi dasturlarini ishlab chiqish va ularni bajarishga ko’maklashish hamda nogironning hayot faoliyatini yoki organizmi funk¬stiyalarini to’liq yoki qisman tiklash, nogironlik guruhini pasaytirish yoki barqarorlashtirish asosida ushbu tadbirlarning samaradorligini baholash 468. Quyidagilar tibbiy ko’rikdan o’tkaziluvchini nogiron deb e’tirof etish uchun asos hisoblanadi: A. — sog’liqning organizm funkstiyalarining barqaror buzilgan holda yomonlashishi; — hayot faoliyatining cheklanganligi (shaxs tomonidan o’z-o’ziga xizmat ko’rsatish, mustaqil harakatlanish B. CHernobil AESdagi halokat tufayli mayiblanganlik yoki kasallanganlik; — frontda bo’lish bilan bog’liq kasallik; — harbiy xizmat majburiyatlarini bajarish chog’ida orttirilgan kasallik; S. O’zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlaridagi xizmat bilan bog’liq bo’lmagan kasallik; — O’zbekiston Respublikasini himoya qilish chog’ida orttirilgan mayiblik (yaralanish, shikastlanish, kontuziya); D. — harbiy xizmat majburiyatlarini bajarish chog’ida orttirilgan kasallik; — harbiy xizmatni o’tash davrida orttirilgan kasallik; 469. Quyidagilar nogironlikning sabablari hisoblanadi A. — umumiy kasallik; — mehnatda mayib bo’lganlik; ----. kasb kasalligi; B.bolalikdan nogironlik; --- CHernobil AESdagi halokat tufayli mayiblanganlik yoki kasallanganlik; — frontda bo’lish bilan bog’liq kasallik; S.harbiy xizmat majburiyatlarini bajarish chog’ida orttirilgan kasallik; — harbiy xizmatni o’tash davrida orttirilgan kasallik; D. barcha javoblar togri 470. Organizm funkstiyalari barqaror buzilishlarining namoyon bo’lishi to’rtta darajaga ajratiladi: A.I daraja — engil (uncha katta bo’lmagan) buzilishlar; II daraja — o’rta darajadagi (mo’’tadil) buzilishlar; III daraja — (ifodalangan) aniq namoyon bo’ladigan buzilishlar; IV daraja — (kuchli ifodalangan) ancha aniq namoyon bo’ladigan buzilishlar. 471. Menejment bu A. ko’zlangan maqsadga erishish qobiliyati va mahorati demakdir B. ishlab chiqarish tizimini S. mavjud xom ashyo D. moliyaviy va intel¬lektual resurslar 472. Menejment ...... A. mavjud xom ashyo, moddiy, moliyaviy va intel¬lektual resurslardan ishlab chiqarish B. ishlab chiqarish tizimini S. mavjud xom ashyo D. moliyaviy va intel¬lektual resurslar 473. Menejer bu A. boshqa¬ruv faoliyatini malakali amalga oshirayotgan odamlar toifasi — rahbardir B. ishlab chiqarish tizimini S. mavjud xom ashyo D. moliyaviy va intel¬lektual resurslar 474. Boshqarish - A. o’z qo’l ostidagi xodimlarning muvaffaqiyatlarga erishishiga rahbarlik qilish B.ishlab chiqarish tizimini D.boshqa¬ruv faoliyatini malakali amalga oshirayotgan odamlar toifasi — rahbardir S.ko’zlangan maqsadga erishish qobiliyati va mahorati demakdir 475. Muvaffaqiyat deganda A. jamiyat tomonidan tan olingan eng yaxshi natijalarga erishish tushuniladi B.ko’zlangan maqsadga erishish qobiliyati va mahorati demakdir S. o’z qo’l ostidagi xodimlarning muvaffaqiyatlarga erishishiga rahbarlik qilish D.boshqa¬ruv faoliyatini malakali amalga oshirayotgan odamlar toifasi — rahbardir 476. Muvaffaqiyat quyidagi elementlarni qamrab oladi: A. 1. Faoliyat bilan bog’liq real maqsadni aniqlash. 2. Uning jamiyat tomonidan tan olinishi. 3. Yaxshi natijaga erishish. 477. Sog’liqni saqlashni boshqarish o’ziga xos xususiyatlari A. qarorlarning jamiyat ahamiyatiga ega ekanligi ularni bashorat qilishning qiyinligi noto’g’ri qabul qilingan qarorlarning oqibatini to’g’rilashning iloji yo’qligi B. — tashqi sharoitlar, imkoniyat va tahdidlar tahlili; — ichki kuchli va zaif tomonlarni baholash; S.maqsadlarni belgilash; — maqsadga erishish uchun strategiyani tanlash; D. vazifalarni aniqlash; — har bir vazifani hal etish uchun zarur tadbirlar bilan ishchi dasturlarni ishlab chiqish; 478. An’anaviy menejment quyidagi bosqichlarni o’tadi: A. • ?rejalashtirish; ?tashkil etish; ?motivlashtirish (qiziqtirish); ?nazorat, olingan natijalarni tahlil qilish, baholash. B. A. qarorlarning jamiyat ahamiyatiga ega ekanligi ularni bashorat qilishning qiyinligi noto’g’ri qabul qilingan qarorlarning oqibatini to’g’rilashning iloji yo’qligi S. 1. Faoliyat bilan bog’liq real maqsadni aniqlash. 2. Uning jamiyat tomonidan tan olinishi. 3. Yaxshi natijaga erishish. D. . — sog’liqning organizm funkstiyalarining barqaror buzilgan holda yomonlashishi; — hayot faoliyatining cheklanganligi (shaxs tomonidan o’z-o’ziga xizmat ko’rsatish, mustaqil harakatlanish 479. Rejalashtirish — bu: A. — o’tmishni tahlil qilish, hozirni tushunish va kelajakni ko’ra bilishdir; — ko’zlangan natijalarga erishish uchun mavjud resurslar hozir va kelajakda to’g’ri ishlatilishining kafolatidir. B. qarorlarning jamiyat ahamiyatiga ega ekanligi ularni bashorat qilishning qiyinligi noto’g’ri qabul qilingan qarorlarning oqibatini to’g’rilashning iloji yo’qligi S. 1. Faoliyat bilan bog’liq real maqsadni aniqlash. 2. Uning jamiyat tomonidan tan olinishi. 3. Yaxshi natijaga erishish. D. . — sog’liqning organizm funkstiyalarining barqaror buzilgan holda yomonlashishi; — hayot faoliyatining cheklanganligi (shaxs tomonidan o’z-o’ziga xizmat ko’rsatish, mustaqil harakatlanish 480. Tashkilot bu A. bu uning yordamida boshqariladigan yoki boshqa¬ruvchi tizim tuzilmasi yaratiladigan va saqlanadigan jarayon B. bu birgalikdagi mehnat jarayonida o’z o’rniga ega bo’lgan o’zaro munosabatlar, huquq, majburiyatlar, maqsadlar, rollar, faoliyat turlari majmuasi (tizimi). S. bu umumiy maqsadga ega bo’lgan odamlar guruhi D.A B.S 481. tashkilot majburiy talablarga javob berishi lozim A. — o’zini ushbu guruhning qismi deb hisoblovchi ikkitadan kam bo’lmagan odamning mavjudligi; — kamida bitta ijtimoiy foydali maqsadning mavjudligi (ya’ni istalgan yakuniy vaziyat yoki natija); — barcha uchun ahamiyatga ega bo’lgan maqsadga erishish uchun ata¬yin birgalikda ishlayotgan guruh a’zolarining mavjudligi. B. qarorlarning jamiyat ahamiyatiga ega ekanligi ularni bashorat qilishning qiyinligi noto’g’ri qabul qilingan qarorlarning oqibatini to’g’rilashning iloji yo’qligi S. 1. Faoliyat bilan bog’liq real maqsadni aniqlash. 2. Uning jamiyat tomonidan tan olinishi. 3. Yaxshi natijaga erishish. D. . — sog’liqning organizm funkstiyalarining barqaror buzilgan holda yomonlashishi; — hayot faoliyatining cheklanganligi (shaxs tomonidan o’z-o’ziga xizmat ko’rsatish, mustaqil harakatlanish 482. tashkilot — bu A. faoliyati umumiy maqsadga yoki maqsadlarga erishish uchun ongli ravishda muvofiqlashtirilgan odamlar guruhi B o’zini ushbu guruhning qismi deb hisoblovchi ikkitadan kam bo’lmagan odamning mavjudligi; V.kamida bitta ijtimoiy foydali maqsadning mavjudligi (ya’ni istalgan yakuniy vaziyat yoki natija); d barcha uchun ahamiyatga ega bo’lgan maqsadga erishish uchun ata¬yin birgalikda ishlayotgan guruh a’zolarining mavjudligi. 483. tashkilotlar uchun umumiy bo’lgan xususiyatlar A. Resurslar, Tashqi va ichki muhit, Tashkilotning maqsadlari, Tashkilot tuzilishi, Vazifa, Texnologiya, Odamlar (mehnat resurslari) 484. har bir mehnat jamoasida o’zaro munosabatlari. A. rasmiy tuzilmasi bilan bir qatorda, jamoa a’zolari o’rtasida norasmiy munosabatlar ham mavjuddir. B o’zini ushbu guruhning qismi deb hisoblovchi ikkitadan kam bo’lmagan odamning mavjudligi; V.kamida bitta ijtimoiy foydali maqsadning mavjudligi (ya’ni istalgan yakuniy vaziyat yoki natija); d barcha uchun ahamiyatga ega bo’lgan maqsadga erishish uchun ata¬yin birgalikda ishlayotgan guruh a’zolarining mavjudligi. 485. Rasmiy guruh deb nimaga aytiladi A. Tashkilot maqsadlariga erishish uchun rahbariyat xohishi bo’yicha tuzilgan odamlar guruhi B Uzini ushbu guruhning qismi deb hisoblovchi ikkitadan kam bo’lmagan odamning mavjudligi; V.Kamida bitta ijtimoiy foydali maqsadning mavjudligi (ya’ni istalgan yakuniy vaziyat yoki natija); D Barcha uchun ahamiyatga ega bo’lgan maqsadga erishish uchun ata¬yin birgalikda ishlayotgan guruh a’zolarining mavjudligi. 486. norasmiy guruh tashkilot A. Ma’lum maqsadlarga erishish uchun doimiy o’zaro harakatga kirishgan tabiiy ravishda tashkil etilgan odamlar guruhi B. Uzini ushbu guruhning qismi deb hisoblovchi ikkitadan kam bo’lmagan odamning mavjudligi; S.Ramida bitta ijtimoiy foydali maqsadning mavjudligi (ya’ni istalgan yakuniy vaziyat yoki natija); D. Tashkilot maqsadlariga erishish uchun rahbariyat xohishi bo’yicha tuzilgan odamlar guruhi 487. Boshkarishni nechta tizimi bor va ular kaysilar A. boshqariladigan va boshqaruvchi birligini aks ettiradi B. Boshqariladigan rejalarning birligi tashkil etish; motivlashtirish (qiziqtirish); nazorat, olingan natijalarni tahlil qilish, baholash. S. qarorlarning jamiyat ahamiyatiga ega ekanligi ularni oshqarishning qiyinligi noto’g’ri qabul qilingan qarorlarning oqibatini to’g’rilashning iloji yo’qligi D. Faoliyat bilan bog’liq real maqsadni aniqlash. Uning jamiyat tomonidan tan olinishi. Yaxshi natijaga erishish. 487. Boshqarish sub’ekti A. Boshqarish faoliyatini amalga oshiruvchi tashkilot yoki shaxs. B. Ma’lum maqsadlarga erishish uchun doimiy o’zaro harakatga kirishgan tabiiy ravishda tashkil etilgan odamlar guruhi S Uzini ushbu guruhning qismi deb hisoblovchi ikkitadan kam bo’lmagan odamning mavjudligi; D. Sog’liqni saqlash vazirligidan boshlab, markaziy tuman shifoxonasigacha bo’lgan boshqaruv organlari 488. Bosh¬qaruv sub’ekti bu A. Sog’liqni saqlash vazirligidan boshlab, markaziy tuman shifoxonasigacha bo’lgan boshqaruv organlari B. Ma’lum maqsadlarga erishish uchun doimiy o’zaro harakatga kirishgan tabiiy ravishda tashkil etilgan odamlar guruhi S. Boshqarish faoliyatini amalga oshiruvchi tashkilot yoki shaxs; D. Tashkilot maqsadlariga erishish uchun rahbariyat xohishi bo’yicha tuzilgan odamlar guruhi 489. Vakolatlarni yuklash A. Boshqaruv faoliyatining asosiy yo’nalishlaridan biri xodimlarga turli vakolatlarni bo’lib berish hisoblanadi B Boshqaruvning samaradorligi boshqaruv sub’ekti va ob’ektining o’zaro munosabatlari bilan belgilanadi S. Boshqarish jarayoni bosh¬qariladigan ob’ekt va sub’ektning (boshqaruvchi organ) bo’lishini ko’zda tutadi D. Tashkilot maqsadlariga erishish uchun rahbariyat xohishi bo’yicha tuzilgan odamlar guruh490. Vakolat bu nima A. Bu biror shaxs, muas¬sasa, tashkilot, davlat va shu kabilar nomidan ish qilish uchun berilgan huquq, vakillik huquqi B Boshqaruvning samaradorligi boshqaruv sub’ekti va ob’ektining o’zaro munosabatlari bilan belgilanadi davlat va shu kabilar nomidan ish qilish uchun berilgan huquq, vakillik huquqi S. Boshqarish jarayoni bosh¬qariladigan ob’ekt va sub’ektning (boshqaruvchi organ) bo’lishini ko’zda tutadi vai D. Tashkilot maqsadlariga erishish uchun rahbariyat xohishi bo’yicha tuzilgan , davlat va shu kabilar nomidan ish qilish uchun berilgan huquq, vakillik huquqi 491. Vakolatlarni samarali yuklash usullari A. Qiziqtirish, Samarali boshqaruv, O’sish — siljish B Boshqaruvning samaradorligi boshqaruv sub’ekti va ob’ektining o’zaro munosabatlari usullar S. Boshqarish jarayoni bosh¬qariladigan ob’ekt va sub’ektning (boshqaruvchi organ) usullari D. Bu biror shaxs, muas¬sasa, tashkilot, davlat va shu kabilar nomidan ish qilish uchun berilgan huquq, vakillik huquqi usullari 492. Xodimlar orasidagi, bajaruvchilar va ma’muriyat orasidagi munosabat chiziqli va funkstional ko’rinishda bo’lib chiziqli ko’rinishi kanday buladi A. Xar bir quyidagi xodim, faqat o’zidan yuqoridagi o’zining boshlig’iga bo’ysunadi B Funkstional ko’rinishda (gorizontal) u xizmat turlari (terapiya, jarrohlik, tashxislash va boshqalar)ga bo’linadi S. Boshqarish jarayoni bosh¬qariladigan ob’ekt va sub’ektning (boshqaruvchi organ) bo’lishini ko’zda tutadi D. Bu biror shaxs, muas¬sasa, tashkilot, davlat va shu kabilar nomidan ish qilish uchun berilgan huquq, vakillik huquqi 493. Xodimlar orasidagi, bajaruvchilar va ma’muriyat orasidagi munosabat chiziqli va funkstional ko’rinishda bo’lib funkstional ko’rinishi kanday buladi A. U xizmat turlari (terapiya, jarrohlik, tashxislash va boshqalar)ga bo’linadi B. Funkstional ko’rinishda (gorizontal) u xizmat turlari (terapiya, jarrohlik, tashxislash va boshqalar)ga bo’linadi S. Boshqarish jarayoni bosh¬qariladigan ob’ekt va sub’ektning (boshqaruvchi organ) bo’lishini ko’zda tutadi D. Bu biror shaxs, muas¬sasa, tashkilot, davlat va shu kabilar nomidan ish qilish uchun berilgan huquq, vakillik huquqi 494. Samarali boshqaruv A. Mas’uliyatlarni qobiliyatliroq va iste’dodliroq xodimlarga berish B Uzini ushbu guruhning qismi deb hisoblovchi ikkitadan kam bo’lmagan odamning mavjudligi; V. . Tizimi keng taraqqiy topgan bo’lib, bunda boshqaruvning tarkibi asosan 4 qismdan tashkil topgan D. Barcha uchun ahamiyatga ega bo’lgan maqsadga erishish uchun ata¬yin birgalikda ishlayotgan guruh a’zolarining mavjudligi. 495. markazlashmagan boshqaruv A. Tizimi keng taraqqiy topgan bo’lib, bunda boshqaruvning tarkibi asosan 4 qismdan tashkil topgan B Uzini ushbu guruhning qismi deb hisoblovchi ikkitadan kam bo’lmagan odamning mavjudligi; S.Kamida bitta ijtimoiy foydali maqsadning mavjudligi (ya’ni istalgan yakuniy vaziyat yoki natija); D. Mas’uliyatlarni qobiliyatliroq va iste’dodliroq xodimlarga berish 496. O’rta bosqichdagi rahbarlar (taktik bosqich) A.— Bosh vrachning tibbiy yordam turlari bo’yicha o’rinbosarlari va bosh hamshira; quyi bosqichdagi rahbarlar B. (operativ bosqich) — bo’lim mudirlari, bo’limning katta hamshiralari, eng quyi bosqi¬ch¬dagi rahbarlar D.(bajaruvchilar), vrachlar, hamshiralar va h.k. A.Bosh vrachning tibbiy yordam turlari bo’yicha o’rinbosarlari va bosh hamshira; quyi bosqichdagi rahbarlar (operativ bosqich) — bo’lim mudirlari, bo’limning katta hamshiralari (bajaruvchilar), vrachlar, hamshiralar va h.k. B. qarorlarning jamiyat ahamiyatiga ega ekanligi ularni bashorat qilishning qiyinligi noto’g’ri qabul qilingan qarorlarning oqibatini to’g’rilashning iloji yo’qligi S. Faoliyat bilan bog’liq real maqsadni aniqlash. Uning jamiyat tomonidan tan olinishi. Yaxshi natijaga erishish. D. sog’liqning organizm funkstiyalarining barqaror buzilgan holda yomonlashishi; hayot faoliyatining cheklanganligi (shaxs tomonidan o’z-o’ziga xizmat ko’rsatish, mustaqil harakatlanish 497. Yaponiyada boshqaruv tizimi A. Markazlashmagan, unda har bir xizmatchi o’z-o’zini nazorat qiladi, u nafaqat bajaruvchi, balki ma’lum darajada sub’ekt hisoblanadi B. Xalq xo’jaligi sohasida, shu jumladan, sog’liqni saqlash tizimida amalga oshiriladi S. Markazlashgan , unda har bir xizmatchi o’z-o’zini nazorat qiladi, u nafaqat bajaruvchi, balki ma’lum darajada sub’ekt hisoblanadi D. xodimlari orasidagi munosabatlar u yoki bu jihatdan sog’liqni saqlash boshqaruv organlari tomonidan boshqariladi 498. Sog’liqni saqlashning nodavlat tizimi A. markazlashmagan tizim hisoblanib, bunda faoliyatning har bir ishtirokchisi (fuqaro — xizmatdan foydalanuvchi va tibbiyot xodimi — xizmat ko’rsatuvchi sifatida) bir-biri bilan kelishgan holda, mustaqil qaror qabul qilishadi B. markazlashmagan, unda har bir xizmatchi o’z-o’zini nazorat qiladi, u nafaqat bajaruvchi, balki ma’lum darajada sub’ekt hisoblanadi S. Markazlashgan , unda har bir xizmatchi o’z-o’zini nazorat qiladi, u nafaqat bajaruvchi, balki ma’lum darajada sub’ekt hisoblanadi D. Markazlashgan tizim hisoblanib, bunda faoliyatning har bir ishtirokchisi (fuqaro — xizmatdan foydalanuvchi va tibbiyot xodimi — xizmat ko’rsatuvchi sifatida) bir-biri bilan kelishgan holda, mustaqil qaror qabul qilishadi 499. Xodimlarni boshqarishning mohiyati. Xodimlarni boshqarish bu — A. Ushbu tashkilot xodimlariga ta’sir etish orqali uning samaradorligini oshirish va tashkilot maqsadlariga erishishga yo’naltirilgan fandir B Uzini ushbu guruhning qismi deb hisoblovchi ikkitadan kam bo’lmagan odamning boshkaruvchi shaxs V.Boshqarish maqsadlarini va unga erishish vositalarini aniqlashdir D. Barcha uchun ahamiyatga ega bo’lgan maqsadga erishish uchun ata¬yin birgalikda ishlayotgan guruh a’zolarining mavjudligi 500. Rejalashtirish jarayoni A. Boshqarish maqsadlarini va unga erishish vositalarini aniqlashdir B. Utmishni tahlil qilish, hozirni tushunish va kelajakni ko’ra bilishdir; S. Ko’zlangan natijalarga erishish uchun mavjud resurslar hozir va kelajakda to’g’ri ishlatilishining kafolatidir. D. Karorlarning jamiyat ahamiyatiga ega ekanligi va kelajak rejalari 501. Qiziqtirish bu nima A. Tashkilot maqsadini amalga oshirishga olib keluvchi faoliyatga ishchilar yoki guruhni rag’batlantirish jarayoni B. Ko’zlangan natijalarga erishish uchun mavjud resurslar hozir va kelajakda to’g’ri ishlatilishining kafolatidir S.Iqtisodiy samaradorlikni oshirishda barcha band xodimlarning moddiy manfaatdorligini orqali ta’sir etib kiziktirish D.Ko’zlangan natijalarga erishish uchun mavjud resurslar hozir va kelajakda to’g’ri ishlatilishining kafolatiga kiziktirish 502. Xodimlarni boshqarishda quyidagi usullar qo’llaniladi: A. Ma’muriy-tashkiliy: boshqarish apparati tuzilishi, funk¬stiyalari, huquq va majburiyatlarini aniqlash Iqtisodiy samaradorlikni oshirishda barcha band xodimlarning moddiy manfaatdorligini orqali ta’sir etish; Ijtimoiy-ruhiy: topshirilgan ishga javobgarlikni his etishga tarbiyalash B. Utmishni tahlil qilish, hozirni tushunish va kelajakni ko’ra bilishdir; S.Mavjud xodimlarni baholash. Xodimlarga kelgusi ehtiyojlarni qoplash. Xodimlarga ehtiyojlarni qoplash usullari xodimlarni boshqarishda askotadi . D. . Tashkilot maqsadini amalga oshirishga olib keluvchi faoliyatga ishchilar yoki guruhni rag’batlantirish jarayoniy usullar 503. Xodimlarga bo’lgan ehtiyojni rejalashtirish A. Mavjud xodimlarni baholash. Xodimlarga kelgusi ehtiyojlarni qoplash. Xodimlarga ehtiyojlarni qoplash bo’yicha tadbirlar dasturini ishlab chiqish. B. . Faoliyat bilan bog’liq real maqsadni aniqlash. Uning jamiyat tomonidan tan olinishi. Yaxshi natijaga erishish bo’yicha tadbirlar dasturini ishlab chiqish. S. Ma’muriy-tashkiliy: boshqarish apparati tuzilishi, funk¬stiyalari, huquq va majburiyatlarini aniqlash Iqtisodiy samaradorlikni oshirishda barcha band xodimlarning moddiy manfaatdorligini orqali ta’sir etish ijtimoiy-ruhiy: topshirilgan ishga javobgarlikni his etishga tarbiyalash D.Iqtisodiy samaradorlikni oshirishda barcha band xodimlarning moddiy manfaatdorligini orqali ta’sir etish Xodimlarga kelgusi ehtiyojlarni qoplash. Xodimlarga ehtiyojlarni qoplash bo’yicha tadbirlar dasturini ishlab chiqish 504. Dastlabki tanlov nimadan boshlanadi A.Nomzodlar ro’yxatini ularning bo’sh lavozimlarga muvofiqligi nuqtai nazaridan tahlil qilishdan boshlanadi B.Ma’muriy-tashkiliy: boshqarish apparati tuzilishi, funk¬stiyalari, huquq va majburiyatlarini aniqlash va bo’sh lavozimlarga muvofiqligi nuqtai nazaridan tahlil qilishdan boshlanadi S.Iqtisodiy samaradorlikni oshirishda barcha band xodimlarning moddiy manfaatdorligini orqali ta’sir etish va bo’sh lavozimlarga muvofiqligi nuqtai nazaridan tahlil qilishdan boshlanadi D Ijtimoiy-ruhiy: topshirilgan ishga javobgarlikni his etishga tarbiyalash va bo’sh lavozimlarga muvofiqligini tahlil qilishdan 505. Suhbat o’tkazish kanday odib boriladi A. Dastlabki tanlov natijasida tashkilot yakka tartibda ishlashi mumkin bo’lgan nomzodlarning chegaralangan soni aniqlanadi B. Nomzodlar ro’yxatini ularning bo’sh lavozimlarga muvofiqligi nuqtai nazaridan tahlil qilishdan boshlanadi S.Iqtisodiy samaradorlikni oshirishda dastlabki tanlov natijasida tashkilot yakka tartibdaishlashi mumkin bo’lgan nomzodlarning suxbatdan utkazadi D.Ijtimoiy-ruhiy: topshirilgan ishga javobgarlikni his etishga tarbiyalash va bo’sh lavozimlarga muvofiqligini tahlil qilish 506. YOllash haqidagi qaror A.Dastlabki tadbirlar natijasining tahlili asosida rahbar fikriga ko’ra ushbu lavozim uchun ko’proq mos keladigan nomzodni tanlash kerak. B.Mavjud xodimlarni baholash sinovdvn utkazish va ushbu lavozim uchun ko’proq mos keladigan nomzodni tanlash kerak. S.Yukori malakali kadrni rahbar fikriga ko’ra tanlash kerak. D. Xodimlarga ehtiyojlarni qoplash bo’yicha tadbirlar dasturini ishlab chiqish va lavozim uchun ko’proq mos keladigan nomzodni tanlash kerak. 507. Ishbay shakl bu nima A. Bunda ish haqi har bir mahsulot birligi yoki bajarilgan ish hajmiga hisoblanadi. Ish haqi ishlab chiqarilgan mahsulot birligining uning bahosiga ko’paytirilgan miqdoriga teng; B. Bunga ish haqi tarif jadvali bo’yicha haqiqiy ishlangan vaqt uchun maosh ko’rinishida hisoblanadi. S. Imtiyozlar jumlasiga ish haqiga nisbatan barcha qo’shimcha xizmatlar yoki to’lovlar: hayotni yoki mulkni sug’urtalash D. . Ish haqini aniqlash me’yorlar, tarif tizimi, ish haqi shakllari va tizimi hamda shu kabilar yordamida amalga oshiriladi 508. Vaqtbay shakli A. Bunga ish haqi tarif jadvali bo’yicha haqiqiy ishlangan vaqt uchun maosh ko’rinishida hisoblanadi. B.. Bunda ish haqi har bir mahsulot birligi yoki bajarilgan ish hajmiga hisoblanadi. Ish haqi ishlab chiqarilgan mahsulot birligining uning bahosiga ko’paytirilgan miqdoriga teng; S. Imtiyozlar jumlasiga ish haqiga nisbatan barcha qo’shimcha xizmatlar yoki to’lovlar: hayotni yoki mulkni sug’urtalash D. . Ish haqini aniqlash me’yorlar, tarif tizimi, ish haqi shakllari va tizimi hamda shu kabilar yordamida amalga oshiriladi 510 Imtiyozlar nima ? A. Ish haqiga nisbatan barcha qo’shimcha xizmatlar yoki to’lovlar B. Bunga ish haqi tarif jadvali bo’yicha haqiqiy ishlangan vaqt uchun maosh ko’rinishidagi tulov S. Imtiyozlar jumlasiga ish haqiga nisbatan barcha qo’shimcha xizmatlar yoki to’lovlar: hayotni yoki mulkni sug’urtalash D. Ish haqiga nisbatan barcha qo’shimcha xizmatlar 511. Muvofiqlashtirish – bu nima ? A. Xodim va tashkilotning o’zaro uyg’unlashuvidir B. Bu ish haqi tarif jadvali bo’yicha haqiqiy ishlangan vaqt uchun maosh ko’rinishida hisoblanadi. S. Imtiyozlar jumlasiga ish haqiga nisbatan barcha qo’shimcha xizmatlar yoki to’lovlar D. . Ish haqini aniqlash me’yorlar, tarif tizimi, ish haqi shakllari va tizimi 512. Xodim faoliyatini baholash A. Xodimlar tomonidan ishning bajarilish samaradorligi darajasini aniqlashga qaratilgan xodim faoliyati natijalarini baholash hisoblanadi B. Xodimlar tomonidan ishning bajarilish samaradorligi darajasi aniklanadi va ragbatlantiriladi S. Imtiyozlar jumlasiga ish haqiga nisbatan barcha qo’shimcha xizmatlar yoki to’lovlar xodim faoliyatidan kelib chikib belgilanadi D. Xodim va tashkilotning o’zaro ishning bajarilish samaradorligi darajasini aniqlashga qaratilgan baholash 513. Faoliyat natijalarini baholash, asosiy , maqsadga xizmat qiladi: A. Ma’muriy, axborot berish, qiziqtirish. B. . Faoliyat bilan bog’liq real maqsadni aniqlash. Uning jamiyat tomonidan tan olinishi. Yaxshi natijaga erishish. S. Ma’muriy-tashkiliy: boshqarish apparati tuzilishi, funk¬stiyalari, huquq va majburiyatlarini aniqlash D.Iqtisodiy samaradorlikni oshirish ,axborot berish 514. . Boshqa ishga o’tkazish xizmat bo’yicha ko’tarish kanday hollarda qo’llaniladi: A. xodim tajribasini kengaytirish maqsadida; rahbariyat xodim boshqa lavozimda samaraliroq ishlaydi, deb bilgan holda. B.Etuk kadrni ragbatlantirish xamda uni yanada izlanishiga davat etish S. ma’muriy-tashkiliy: boshqarish apparati xodim tajribasini kengaytirishni lozim deb topsa D.iqtisodiy samaradorlikni oshirishda barcha band xodimlarning moddiy manfaatdorligini oshirish xamda xodim tajribasini kengaytirish maqsadida 515. Motivlashtirish — bu A. Kishilar fao¬liyatini ruhiy yo’llar bilan maqsadga muvofiq yo’naltirishdir B. . Faoliyat bilan bog’liq real maqsadni aniqlash. S..Odamlarni harakatga intiltiruvchi, qo’zgatuvchi motivdir D.Kishilar fao¬liyatini iktisodiy yo’llar bilan maqsadga muvofiq yo’naltirishdir. 516. Ehtiyoj bu nima ? A. Odamlarni harakatga intiltiruvchi, qo’zgatuvchi motivdir B. . Faoliyat bilan bog’liq real maqsadni aniqlash. S.Xodimlarni mehnat faoliyatlari yordamida o’z ehtiyojlarini qondirishga (ma’lum ne’matlarni olish) intilishi tushuniladi D. Odamlarni kondirib bulmas bir odati 517. Mehnatdan qiziqish deganda A. Xodimlarni mehnat faoliyatlari yordamida o’z ehtiyojlarini qondirishga (ma’lum ne’matlarni olish) intilishi tushuniladi B. Qiziqtirish darajasi biror ehtiyojning xodim uchun dolzarb¬ligi S. Qiziqtirish so’zi rahbarlar tomonidan qo’llanila boshlangunga qadar, ancha avval, tashkilot vazifalarini muvaffaqiyatli bajarish D. Kishilar fao¬liyatini ruhiy yo’llar bilan maqsadga muvofiq yo’naltirishdir 518 Qiziqtirish darajasi A. Biror ehtiyojning xodim uchun dolzarb¬ligi bilan aniqlanadi. Biror ne’matga ehtiyoj qanchalik muhim bo’lsa, uni olishga intilish shunchalik kuchlidir, xodim shunchalik faol harakat qiladi B. Qiziqtirish darajasi biror ehtiyojning xodim uchun dolzarb¬ligi S. Qiziqtirish so’zi rahbarlar tomonidan qo’llanila boshlangunga qadar, ancha avval, tashkilot vazifalarini muvaffaqiyatli bajarish D. Kishilar fao¬liyatini ruhiy yo’llar bilan maqsadga muvofiq yo’naltirishdir 519. Motivlashtirishda x (iks) va u (igrek) nazariyalari Bu nazariyalarning muallifi amerikalik ruhshunos A. D. Mak Gregor S.Z. Jelyuks S.A.Jemal Lyuger D. Z.Dyupo 520.X (iks) nazariyasi A. Ishchilar ishlashni xohlamaydi, javobgarlikdan qochadi, ular tabiatan yalqov, ishyog’mas bo’ladilar. B. Qiziqtirish darajasi biror ehtiyojning xodim uchun dolzarb¬ S. Qiziqtirish so’zi rahbarlar tomonidan qo’llanila boshlangunga qadar, ancha avval, tashkilot vazifalarini muvaffaqiyatli bajarish D.Kishilarga ishonib, qobiliyatlarini rivojlantirib, ular o’zlarining foydaliligi va muhimliklarini his qilishsa, ishdan qoniqish hosil qilishsa, shundagina korxonaga katta foyda keltirish mumkin 521 Y (igrek) nazariyasi A. Kishilarga ishonib, qobiliyatlarini rivojlantirib, ular o’zlarining foydaliligi va muhimliklarini his qilishsa, ishdan qoniqish hosil qilishsa, shundagina korxonaga katta foyda keltirish mumkin B. Ishchilar ishlashni xohlamaydi, javobgarlikdan qochadi, ular tabiatan yalqov, ishyog’mas bo’ladilar. S. Kiziqtirish so’zi rahbarlar tomonidan qo’llanila boshlangunga qadar, ancha avval, tashkilot vazifalarini muvaffaqiyatli bajarish va kishilarga ishonib, qobiliyatlarini rivojlantirib, ular o’zlarining foydaliligi va muhimliklarini his qilish D. Kishilar fao¬liyatini ruhiy yo’llar bilan maqsadga muvofiq yo’naltirishdir 522 Maslou nazariyasi nechta asosiy mezonga ajratish mumkin A. beshta asosiy mezonga B. Turta asosiy mezonga S.Beshta asosiy mezonga D.Oltita asosiy mezonga 523. Maslou nazariyasi odamlarning ehtiyojlari A. birlamchi va ikkilamchi ehtiyojlar B. Fiziologik, Ular ovqat, suv, joy, dam olish va jinsiy aloqalarga ehtiyojlarni o’z ichiga oladi. S. Xavfsizlikka bo’lgan ehtiyojlar o’rab turgan dunyo tomonidan jismoniy va ruhiy xavflardan himoyalanishiga ehtiyojlar D. Urab turgan dunyo tomonidan jismoniy va ruhiy xavflardan himoyalanishiga ehtiyojlar 524. Fiziologik (jismoniy) ehtiyojlar A. ovqat, suv, joy, dam olish va jinsiy aloqalarga ehtiyojlarni o’z ichiga oladi. B.birlamchi va ikkilamchi ehtiyojlar S. o’rab turgan dunyo tomonidan jismoniy va ruhiy xavflardan himoyalanishiga ehtiyojlar D. kishilar fao¬liyatini ruhiy yo’llar bilan maqsadga muvofiq yo’naltirishdir 525. Xavfsizlikka bo’lgan ehtiyojlar A. Urab turgan dunyo tomonidan jismoniy va ruhiy xavflardan himoyalanishiga ehtiyojlar B. Ovqat, suv, joy, dam olish va jinsiy aloqalargadan yukadigan kasalliklar xavflaridan himoyalanishiga ehtiyojlar o’z ichiga oladi. S.Birlamchi va ikkilamchi ehtiyojlar D. Kishilar fao¬liyatini ruhiy yo’llar bilan maqsadga muvofiq yo’naltirishdir va ruhiy xavflardan himoyalanishiga ehtiyojlar 526. E’tiqod va kishilar bilan aloqadorlikka bo’lgan ehtiyoj bu A, Nimagadir yoki kimgadir taalluqlilik hissini, seni boshqalar qabul qilish hissini, ijtimoiy o’zaro bog’liqlik, bog’lanib qolish va qo’llab-quvvatlash hissini o’z ichiga oluvchi tushunchadir. B. Uzini hurmat qilish, shaxsiy yutuqlar, qobiliyat, atrofdagilar tomonidan hurmat, tan olishga bo’lgan ehtiyojlarni o’z ichiga oluvchi tushunchadir. S. Uzlarining imkoniyat¬larini va shaxs sifatida o’sishini hayotda ko’rsatishni ichiga oluvchi tushunchadir. D. Urab turgan dunyo tomonidan jismoniy va ruhiy xavflardan himoyalanishva qo’llab-quvvatlash hissini o’z ichiga oluvchi tushunchadir. 527. Faqat ehtiyojlarni qondirish nima bilan boglik A. Mehnat faoliya¬ti bilan boglik B. Mehnat mazmuni; S.Iijtimoiy foydaliligi; D. Mehnat faoliyatining ijtimoiy tan olinishi bilan bog’liq 528. Mehnatga qiziqtirishning quyidagi guruhlarini ajratish mumkin A. mehnat mazmuni; ijtimoiy foydaliligi; B. mehnat faoliyatining ijtimoiy tan olinishi bilan bog’liq vaziyatga mos qiziqtirishlar; S. moddiy ne’matlarni olishga qiziqishlar; ishning ma’lum jadalligiga asoslangan qiziqtirishlar. D, A. B. S. 529. Mehnat unumdorligi nimaga boglik A. Ishining samarasi ko’proq uning mehnatidan qoniqish hosil qilishiga, ma’naviy-madaniy darajasiga, hayot, turmush sharoitlariga bog’liq. B. Mehnat faoliyatining ijtimoiy tan olinishi va ma’naviy-madaniy darajasiga, hayot, turmush sharoitlariga bog’liq. S. Moddiy ne’matlarni olish va hayot, turmush sharoitlariga bog’liq; D. Ishning ma’lum jadalligiga asoslangan unumdorlik. 530 Bernard Shouning ta’kidlashicha A. Majburiyat bo’yicha mehnat qilish — bu ish, ishga bo’lgan intilish, xohish esa — dam. Boshqa¬ruv tizimining me’yoriy ko’rinishi — bu «inson — inson», B.. Ish haqi har bir mahsulot birligi yoki bajarilgan ish hajmiga hisoblanadi. Ish haqi ishlab chiqarilgan mahsulot birligining uning bahosiga ko’paytirilgan miqdoriga teng; S. Imtiyozlar jumlasiga ish haqiga nisbatan barcha qo’shimcha xizmatlar yoki to’lovlar: hayotni yoki mulkni sug’urtalash D. . Ish haqini aniqlash me’yorlar, tarif tizimi, ish haqi shakllari va tizimi hamda shu kabilar yordamida amalga oshiriladi 531. Jamoaning jipsligini, undagi sog’lom ma’naviy muhitni ushlab turishning eng muhim vositalaridan biri A. Rahbarning kommunikabelligi, ya’ni har tomonlama aloqani ushlab turishi B.. Bunda ish haqi har bir mahsulot birligi yoki bajarilgan ish hajmiga hisoblanadi xamda raxbarning adolatliligi S. Imtiyozlar jumlasiga ish haqiga nisbatan barcha qo’shimcha xizmatlarni berish va ishchilarni ishga kizikirish ularni jipsligi esa raxbarning kommunikabelligiga boglik D Prinstipiallik, adolatparvarlik, ishning ko’zini bilish, kompetent¬lik, talabchanlik va tashkilotchilik kobiliyati bor raxbar 532. Olimlar rahbarga xos bo’lgan 5 ta sifatiy xususiyatlarni belgilashadi A. Prinstipiallik, adolatparvarlik, ishning ko’zini bilish, kompetent¬lik, talabchanlik va tashkilotchilik B. Kamtar, kamkap, tortishuvchan, prinstipiallik, adolatparvarlik S. Janjalkash, ishning ko’zini bilish, kompetent¬lik, talabchanlik va tashkilotchilik D. Kattik kul, kamgap, tortishuvchan, prinstipiallik, adolatparvarlik 533. Rahbar uchun o’ta ahamiyatli 2 ta ko’rsatkichini kursating A. Rahbarning hurmati va obro’-e’tibori B. Prinstipiallik, adolatparvarliligi S. Talabchanlik va tashkilotchililigi D. Janjalkash, ishning ko’zini bilish 534. Rahbar to’g’risidagi jamoa fikrini va munosabatlarini belgilaydigan sifat ? A. Hurmat, obro’-e’tibor B. Prinstipiallik, adolatparvarliligi S. Talabchanlik va tashkilotchililigi D. Janjalkash, ishning ko’zini bilish 535. Rahbarlik ko’proq kanday olib boriladi. A. Jamoani yo’naltira olish, ishontira olish, unda ishonch hosil qila olish orqali (demokratik stil), qolaversa, buyruq orqali majburlash (avtokrat stil) orqali ta’sir etish bilan olib boriladi BJamoani yo’naltira olish xamda raxbar «dirijyor» rolini emas, balki «kompozitor» rolini ham ijro eta olishi S. Prinstipiallik, adolatparvarlik, ishning ko’zini bilish, kompetent¬lik, talabchanlik va tashkilotchilik kobiliyati bor raxbar orqali ta’sir etish bilan olib boriladi D. Xodimlarning vazifasini aniq belgilash, xodimlarga rahbarlik bo’yicha vakolatlar berish va ularni oqilona boshqarish orqali yaxshi natijalarga erishish 536. Rahbarlik faoliyatidagi muvaffaqiyat olishida nima kilish lozim A. «Dirijyor» rolini emas, balki «kompozitor» rolini ham ijro eta olishi B. Prinstipiallik, adolatparvarlik, ishning ko’zini bilish, kompetent¬lik, talabchanlik va tashkilotchilik D. Jamoani yo’naltira olish, ishontira olish, unda ishonch hosil qila olish orqali (demokratik stil), qolaversa, buyruq orqali majburlash (avtokrat stil) orqali ta’sir etish bilan olib boriladi S.Xodimlarning vazifasini aniq belgilash, xodimlarga rahbarlik bo’yicha vakolatlar berish va ularni oqilona boshqarish orqali yaxshi natijalarga erishish 538. Rahbarning muhim xususiyatlaridan biri A. Xodimlarning vazifasini aniq belgilash, xodimlarga rahbarlik bo’yicha vakolatlar berish va ularni oqilona boshqarish orqali yaxshi natijalarga erishish B. prinstipiallik, adolatparvarlik, ishning ko’zini bilish, kompetent¬lik, talabchanlik va tashkilotchilik S. «dirijyor» rolini emas, balki «kompozitor» rolini ham ijro eta olishi D. jamoani yo’naltira olish, ishontira olish, unda ishonch hosil qila olish orqali (demokratik stil), qolaversa, buyruq orqali majburlash (avtokrat stil) orqali ta’sir etish bilan olib boriladi 539. Ta’sir bu A. Bir shaxs boshqa shaxsga ta’sir etishi mumkin bo’lgan muayyan vosita bo’lib B. Prinstipiallik, adolatparvarlik, ishning ko’zini bilish, kompetent¬lik, talabchanlik va tashkilotchilik orkali boshkalarga etishi mumkin bo’lgan muayyan vosita S. «Dirijyor» rolini emas, balki «kompozitor» rolini ham ijro eta olishi D. jamoani yo’naltira olish, ishontira olish, unda ishonch hosil qila olish orqali (demokratik stil), qolaversa, buyruq orqali majburlash (avtokrat stil) orqali ta’sir etish bilan olib boriladi 540. Xokimlik imkoniyati sifatida qaraladi A. Ish jarayonida yuzaga keladigan munosabatlarning turli bo’g’inlari bo’yicha xodimlarni boshqarishda yuzaga keladigan muammolarni farqlashni o’rganish yoki kirishishdir B. Prinstipiallik, adolatparvarlik, ishning ko’zini bilish, kompetent¬lik, talabchanlik va tashkilotchilik S. «Dirijyor» rolini emas, balki «kompozitor» rolini ham ijro eta olishi D. jamoani yo’naltira olish, ishontira olish, unda ishonch hosil qila olish orqali (demokratik stil), qolaversa, buyruq orqali majburlash (avtokrat stil) orqali ta’sir etish bilan olib boriladi 541. Xuquqiy yondashuv« xo’jayinlik hokimiyati» necha kurinishdan iborat A. — me’yoriy; B. intizomiy; S. ma’muriy. D. barcha javoblar togri 542. Me’yoriy hokimlik A. Menejerning mehnat shart¬nomalarini va unga haq to’lashni belgilash huquqi B. Xodim harakatlarini boshqarish huquqini o’zida aks ettirib, intizom tartibini ifodalaydigan xukuk S. Tashkilotni mustaqil boshqarish huquqi hamda vakolatidir D. Sostiologiya odamlarni o’zaro bog’liqlikda qaraydi va e’tiborni uning ikki tomoniga bo’ysunish va bo’ysunishga rozilikka qaratishini belgilash huquqi 543. Intizomiy hokimlik A. Xodim harakatlarini boshqarish huquqini o’zida aks ettirib, intizom tartibini ifodalaydi B. Menejerning mehnat shart¬nomalarini va unga haq to’lashni belgilash huquqi S. Tashkilotni mustaqil boshqarish huquqi hamda vakolatidir D. Sostiologiya odamlarni o’zaro bog’liqlikda qaraydi va e’tiborni uning ikki tomoniga bo’ysunish va bo’ysunishga rozilikka qaratadi 544. Ma’muriy hokimlik A. Tashkilotni mustaqil boshqarish huquqi hamda vakolatidir B. Menejerning mehnat shart¬nomalarini va unga haq to’lashni belgilash huquqi S. Tashkilotni mustaqil boshqarish huquqi hamda vakolatidir D. Xodim harakatlarini boshqarish huquqini o’zida aks ettirib, intizom tartibini ifodalaydi 545. Iqtisodiy yondashuv deb nimaga aytiladi A. Xokimlikni u yoki bu tashkilotni o’z manfaatlarida cheklangan resurslardan foydalanish qobiliyati sifatida baholaydilar, hokimlik hajmini esa tashkilot ixtiyorida bo’lgan bu resurslarning ulushi bilan baholaydilar B. Tashkilotni mustaqil boshqarish huquqi hamda vakolatidir ,hokimlik hajmini esa tashkilot ixtiyorida bo’lgan bu resurslarning ulushi bilan baholaydilar S. Sostiologiya odamlarni o’zaro bog’liqlikda qaraydi va e’tiborni uning ikki tomoniga bo’ysunish va bo’ysunishga rozilikka qaratadi. Shu sababliIqtisodiy yondashuv qonuniylik va e’tirof etilish nuqtai nazaridan tahlil qilinadi. D.. Iqtisodiy yondashuv xodim harakatlarini boshqarish huquqini o’zida aks ettirib, iqtisodiy tartibini ifodalaydi va u buzilganda jazo choralarini qo’llaydi 546. Ruhiy (psixologik) yondashuv A. Uning vositalari: belgilar (so’zlar, imo-ishoralar, mimika); ramzlar — shartli belgilar yordamida amalga oshirish nazarda tutiluvchi maxsus belgilar qiymatining ahamiyati B. Xokimlikni u yoki bu tashkilotni o’z manfaatlarida cheklangan resurslardan foydalanish qobiliyati sifatida baholaydilar, hokimlik hajmini esa tashkilot ixtiyorida bo’lgan bu resurslarning ulushi bilan baholaydilar S. Ichki kesinmalar stress, shartli belgilar yordamida amalga oshirish nazarda tutiluvchi maxsus belgilar qiymatining ahamiyati D.Ruhiy (psixologik) yondashuv xodim harakatlarini boshqarish huquqini o’zida aks ettirib, intizom tartibini ifodalaydi va u buzilganda jazo choralarini qo’llaydi 547. Sostiologik yondashuv. A. Sostiologiya odamlarni o’zaro bog’liqlikda qaraydi va e’tiborni uning ikki tomoniga — bo’ysunish va bo’ysunishga rozilikka qaratadi B. hokimlikni u yoki bu tashkilotni o’z manfaatlarida cheklangan resurslardan foydalanish qobiliyati sifatida baholaydilar, hokimlik hajmini esa tashkilot ixtiyorida bo’lgan bu resurslarning ulushi bilan baholaydilar S. Uning vositalari: belgilar (so’zlar, imo-ishoralar, mimika); ramzlar — shartli belgilar yordamida amalga oshirish nazarda tutiluvchi maxsus belgilar qiymatining ahamiyati D. Intizomiy hokimlik xodim harakatlarini boshqarish huquqini o’zida aks ettirib, intizom tartibini ifodalaydi va u buzilganda jazo choralarini qo’llaydi 548. Xokimlikning asosiy shakllari A. 1. Majburlashga asoslangan hokimlik, Mukofotlashga asoslangan hokimlik, Ekspert hokimlik, Etalon hokimlik, Qonuniy yoki an’anaviy hokimlik B.Xukukiy,iktisodiy,iktisodiy ruxiy, sotstiologik S.Majburlashga asoslangan hokimlik, Mukofotlashga asoslangan hokimlik D. Etalon hokimlik, Qonuniy yoki an’anaviy hokimlik,Xukukiy hokimlik 549. Xokimlikka yondashuv turlari A. Xukukiy,iktisodiy,iktisodiy ruxiy, sotstiologik B. Etalon,Qonuniy,Mukofotlashga asoslangan C.Ekspert,Xukukiy,iktisodiy,iktisodiy ruxiy D.Majburlashga asoslangan,iktisodiy,iktisodiy ruxiy, sotstiologik 550. Yo’lboshchilik deb nimaga aytiladi? A. Ko’yilgan vazifalarni boshqa odamlar bajarishiga erishish maqsadida, ular xulqiga ta’sir ko’rsatishga yo’naltirilgan jarayondir B. Xokimlikni u yoki bu tashkilotni o’z manfaatlarida kelib chikib resurslardan foydalanish qobiliyati sifatida baholash , xamda tugri yulga yunaltirish S. Rahbar va bo’ysunuvchi» orasidagi munosabatlar aniq . Bajaruvchilardan aniq harakatlar talab etish , xulqiga ta’sir ko’rsatishga yo’naltirilgan jarayondir D. Barcha jamoa a’zolarining qaror qabul qilishda ishtirok etishi mumkinligini anglatadi va ko’yilgan vazifalarni boshqa odamlar bajarishiga erishish maqsadida, ular xulqiga ta’sir ko’rsatishga yo’naltirilgan jarayondir 551. Rahbarning ish stili nechta A.5 ta B. 3 ta S. 4 ta D. 6 ta 552. Avtokratik, ya’ni yakkahokimlik uslubi A. Rahbar va bo’ysunuvchi» orasidagi munosabatlar aniq bo’ladi. Bajaruvchilardan aniq harakatlar talab etiladi B. Barcha jamoa a’zolarining qaror qabul qilishda ishtirok etishi mumkinligini anglatadi S. Xodimlarning vazifalari va ularning vakolatlari, huquqlari to’g’ri taqsimlanmaganligi xodimlar orasida o’zaro hamkorlik munosabatlari o’rnatilmaganligi bilan belgilanadi D. Temir intizom va belgilangan qoidalarga so’zsiz bo’ysunishni talab qilishi bilan farqlash 553. Demokratik uslub A. Barcha jamoa a’zolarining qaror qabul qilishda ishtirok etishi mumkinligini anglatadi. Jamoada do’stona, o’zaro hamkorlik munosabatlariga keng o’rin beri-ladi B. Xodimlarning vazifalari va ularning vakolatlari, huquqlari to’g’ri taqsimlanmaganligi xodimlar orasida o’zaro hamkorlik munosabatlari o’rnatilmaganligi bilan belgilanadi S. Rahbar va bo’ysunuvchi» orasidagi munosabatlar aniq bo’ladi. Bajaruvchilardan aniq harakatlar talab etiladi D. Avtokratik uslubning bir ko’rinishi bo’lib, temir intizom va belgilangan qoidalarga so’zsiz bo’ysunishni talab qilishi bilan farqlanadi 554. Byurokratik uslub A.Xam avtokratik uslubning bir ko’rinishi bo’lib, temir intizom va belgilangan qoidalarga so’zsiz bo’ysunishni talab qilishi bilan farqlanadi B. Xodimlarning vazifalari va ularning vakolatlari, huquqlari to’g’ri taqsimlanmaganligi xodimlar orasida o’zaro hamkorlik munosabatlari o’rnatilmaganligi bilan belgilanadi S. Rahbar va bo’ysunuvchi» orasidagi munosabatlar aniq bo’ladi. Bajaruvchilardan aniq harakatlar talab etiladi D. Barcha jamoa a’zolarining qaror qabul qilishda ishtirok etishi mumkinligini anglatadi. Jamoada do’stona, o’zaro hamkorlik munosabatlariga keng o’rin beri-la 555. Alohida yondashish uslubi A. Rahbar har bir bo’ysunuvchining o’ziga xos xususiyatlarini e’tiborga olgan holda ta’sir ko’rsatadi. B.Xam avtokratik uslubning bir ko’rinishi bo’lib, temir intizom va belgilangan qoidalarga so’zsiz bo’ysunishni talab qilishi bilan farqlanadi S. Xodimlarning vazifalari va ularning vakolatlari, huquqlari to’g’ri taqsimlanmaganligi xodimlar orasida o’zaro hamkorlik munosabatlari o’rnatilmaganligi bilan belgilanadi D. Barcha jamoa a’zolarining qaror qabul qilishda ishtirok etishi mumkinligini anglatadi. Jamoada do’stona, o’zaro hamkorlik munosabatlariga keng o’rin beriladi 556. Rejalashtirish bu A. Sohaga yo’naltirilgan resurslardan aholini to’laroq qondirish maqsadida undan optimal foydalanishdir B.Xam avtokratik uslubning bir ko’rinishi bo’lib, temir intizom va belgilangan qoidalarga so’zsiz bo’ysunishni talab qilishi bilan farqlanishidir S. Xodimlarning vazifalari va ularning vakolatlari, huquqlari to’g’ri taqsimlanmaganligi xodimlar orasida o’zaro hamkorlik munosabatlari o’rnatilmaganligi bilan belgilanishidir D. Barcha jamoa a’zolarining qaror qabul qilishda ishtirok etishi mumkinligini anglatadi. Jamoada do’stona, o’zaro hamkorlik munosabatlariga keng o’rin berilishidir 557. Rejalarni ko’lami A. Respublika, viloyat, tuman va shahar sog’liqni saqlash B. Strategik reja — uzoq muddatli (5—15 va undan ko’p yillarga mo’ljallangan), S.Urta muddatli (1—5 yillik) D. Biznes-reja — joriy (1 yillik) rejalarga bo’linadi 558. Rejalarni muddatiga qarab kaysilarga ajratish mumkin A. Strategik reja va biznes-reja B. Respublika, viloyat, tuman va shahar sog’liqni saqlash S. Uzoq muddatli (5—15 va undan ko’p yillarga mo’ljallangan D. Joriy (1 yillik) rejalarga bo’linadi 559. Sog’liqni saqlashni rejalashtirishning asosiy prinstiplari A. Davlatimizning shu borada olib borayotgan siyosatiga mos kelishi; — rejalashtirish oldiga qo’yilgan maqsadning ilmiy asoslanganligi; B. Davlatni iqtisodiy va ijtimoiy rivojlantirish rejasining direktiv xarakterga egaligi; — joriy va istiqbol rejalashtirishlar orasidagi o’zaro bog’liqlik; S. Xududiy rejalashtirishning shu hudud boshqa sohalari bo’yicha tuzilgan rejalari bilan mos kelishi. D. A.B. S. 560. Sog’liqni saqlashni rejalashtirish usullari A. Analitik, taqqoslash, balanslash, me’yorlashtirish, iqtisodiy, matematik va ekstrapolyastiya usuli B,Avtokratik, ya’ni yakkahokimlik uslubi S. . Alohida yondashish uslubime’yorlashtirish, iqtisodiy, matematik va ekstrapolyastiya usuli D. Byurokratik usuli,me’yorlashtirish, iqtisodiy, matematik va ekstrapolyastiya usuli 561. Sog’liqni saqlashni rejalashtirishda quyidagi me’yoriy ko’rsatkichlar qo’llaniladi: A, Aholi jon boshiga ajratiladigan kafolatlangan byudjet mablag’lari me’yorlari; B.Vrachlar va o’rta tibbiyot xodimlarining me’yoriy yuklamalari; S Bir soatda ko’rsatilishi lozim bo’lgan fizioterapevtik muo¬lajalar; laboratoriya tahlillari, rentgen, flyuorografik tekshirishlar soni va material-texnik ta’minot me’yorlari. D. Barcha javoblar togri 562. Sog’liqni saqlashni rejalashtirish A. Xukumat tomonidan qabul qilingan me’yoriy va huquqiy hujjatlar asosida olib boriladi. B. Aholi jon boshiga ajratiladigan kafolatlangan byudjet mablag’lari me’yorlari va huquqiy hujjatlar asosida olib boriladi. S Bir soatda ko’rsatilishi lozim bo’lgan fizioterapevtik muo¬lajalar,vrachlar va o’rta tibbiyot xodimlarining me’yoriy yuklamalari xukumat tomonidan qabul qilingan me’yoriy va huquqiy hujjatlar asosida olib boriladi. D,. davolash-profilaktika yordami darajasi hamda tibbiyot muassasalari faoliyatini belgilovchi me’yoriy ko’rsatkichlar va huquqiy hujjatlar asosida olib boriladi 563. Tibbiyotmuassasalarifaoliyatinirejalashtirishda, asosan, 4 guruhko’rsatkichlaridanfoydalaniladi A. davo¬lash- profilaktika muassasasining quvvati (o’rinlar soni), muassasa faoliyati (o’rin-kunlar soni, ambulator qatnovlar soni), tib¬biyot xodimlari (vrachlar, o’rta tibbiyot xodimlari soni), muas¬sasa uchun ajratilgan moliyaviy mablag’ B/ Kasallanishlar strukturasi,Xonadonlarga faol kilingan katnovlar soni,tib¬biyot xodimlari (vrachlar, o’rta tibbiyot xodimlari soni) C.Vrachlarningxonadonlargayordamkursatishyuklamasi ( bittavrachgatugrikelganbiryillik , birkunlik, birsoatlikkatnovlarsoni) D.Kasallanishlar strukturasi,Xonadonlarga faol kilingan katnovlar soni,tib¬biyot xodimlari (vrachlar, o’rta tibbiyot xodimlari soni),muas¬sasa uchun ajratilgan moliyaviy mablag’ 564. Sog’liqni saqlash me’yorlari deganda A. Aholi salomatligining miqdoriy ko’rsatkichlari B. Davolash-profilaktika yordami darajasi hamda tibbiyot muassasalari faoliyatini belgilovchi me’yoriy ko’rsatkichlar S. Tibbiyot xodimlarining va muassasaning moddiy-material resurslaridan foydalanish me’yorlari D. Barcha javoblar tugri 565. Sog’liqni saqlash tizimining me’yoriy birliklari A. Gigie¬nik me’yorlari, sanitariya-epidemiologik me’yor¬lar B. . Aholining davolash-profilaktik yordamga bo’lgan ehtiyojini ta’minlash me’yorlari ,Ish jarayonidagi mehnat me’yorlari S. Dori-darmon va boQlovchi (materiallar) vositalarga bo’lgan ehtiyojning me’yoriy ko’rsatkichlari D. barcha javoblar tugri 566. Sog’liqni saqlashning asosiy mezonlariga quyidagilar kiradi: A. Birlamchi tibbiy-sanitariya yordami muassasalarida (QVP, oilaviy poliklinika) 1 ta umumiy amaliyot vrachiga 1500 aholi soni to’g’ri keladi. Sog’liqni saqlash turli xil muassasalarini tashkil qilish mezonlari. B.. Aholining ayrim mutaxassislarga bo’lgan ehtiyojlari mezoni. Turli tibbiyot muassasalaridagi tibbiyot xodimlariga bo’lgan shtat mezoni. Hisoblash har 10000 ta aholiga olib boriladi. S.Umuman, vrachlar va o’rta tibbiyot xodimlari sonini aniqlash bo’yicha hisoblash mezonlari (har 10000 aholiga hisoblanadi). D. barcha javoblar tugri 567. «Vrachlik lavozimi funkstiyasi» A. bir yilga 1 ta vrach reja asosida qabul qilishi lozim bo’lgan qatnovlar soni (poliklinika qabulida, tibbiy ko’rikda va uydagi qabullar soni). B. Birlamchi tibbiy-sanitariya yordami muassasalarida (QVP, oilaviy poliklinika) 1 ta umumiy amaliyot vrachiga 1500 aholi soni to’g’ri keladi. S.Bir yilga 10 ta vrach reja asosida qabul qilishi lozim bo’lgan qatnovlar soni (poliklinika qabulida, tibbiy ko’rikda va uydagi qabullar soni). D.Umuman, vrachlar va o’rta tibbiyot xodimlari sonini aniqlash bo’yicha hisoblash mezonlari (har 10000 aholiga hisoblanadi). 568. «Vrachlik lavozimi funkstiyasi» 3 ta elementdan tashkil topgan A. B — bitta vrachning poliklinika qabulida (profilaktik ko’rik) va uyda (1 soatda qabul qilishning me’yoriy yuklamasi) 1 ish soatidagi qatnovlar soni; S — grafik bo’yicha ambulatoriya qabulida, profilaktik ko’rikda, uyda ishlash uchun ajratilgan ish soatlari; G — bir yildagi ish kunlari soni B. : V — vrachlik lavozimiga bo’lgan ehtiyoj (izlanayotgan kattalik); L — bir yilda bitta aholiga me’yor bo’yicha to’g’ri kelgan qatnovlar soni (standart); N — aholi soni; vrachlik lavozimi funkstiyasi. S. F—kasalxonadagi o’rinlar funkstiyasi (bir yil davomida bitta o’rinda yotgan bemorlar soni); D — bir yilda o’rtacha o’rinlar ishlagan kunlar soni; P — bemorning o’rinlarda o’rtacha yotgan kunlari soni. D. . B — Kasalxonadagi o’rinlar funkstiyasi (o’rinlar almashinuvi) yil davomida bitta o’rin uchun belgilangan o’rin-kunlari soni S — grafik bo’yicha ambulatoriya qabulida, profilaktik ko’rikda, uyda ishlash uchun ajratilgan ish soatlari; G — bir yildagi ish kunlari soni 569. Vrachlik lavozimining formulasi A.F qB •S • G. B. Vq S.Fq D. Fq r * F 570.Vrachlik lavozimiga bo’lgan ehtiyojni hisoblash usuli. Ambu¬latoriya xizmatidagi vrachlik lavozimlariga bo’lgan ehtiyoj formulasi A. Vq B.F qB •S • G. S.Fq D. Fq r * F 571. Kasalxonadagi o’rinlar funkstiyasini xisoblash A. S.Fq B. Vq S.F qB •S • G. D. Fq r * F 572. Kasalxonadagi o’rinlar funkstiyasi A. Yil davomida bitta o’rin uchun belgilangan o’rin-kunlari soni va bitta bemorga davolanish uchun belgilangan o’rtacha o’rin-kunlar sonidan keltirib chiqariladi: SYil davomida ikkta o’rin uchun belgilangan o’rin-kunlari soni va bitta bemorga davolanish uchun belgilangan o’rtacha o’rin-kunlar sonidan keltirib chiqariladi .V.Yil davomida ikkta o’rin uchun belgilangan o’rin-kunlari soni va ikkta bemorga davolanish uchun belgilangan o’rtacha o’rin-kunlar sonidan keltirib chiqariladi D. Yil davomida belgilangan o’rtacha o’rin-kunlar sonidan keltirib chiqariladi 573. Stastionar xizmatiga muhtojlar sonini aniqlash A. K qR/F, B. Vq S.F qB •S • G. D. Fq r * F 574. Tug’urug’xona kompleksidagi o’rinlarga bo’lgan ehtiyojni aniqlash A. R q A • N/ 1000. B. Vq S.F qB •S D. . K qR/F, 575 Tashkilotning maqsadi A. Uning nimaga erishmoqchi ekanligini yoki oxirgi natijasini aks ettiradi. B. Tashkilotning o’z oldiga qo’ygan maqsadiga erishish yo’li, faoliyati, harakat dasturi hisoblanadi. S. «Strategiya» so’zi yunoncha «strategos» so’zidan olingan bo’lib, «generalning san’ati» degan ma’noni anglatadi D.Tashkilotning maqsadini va unga erishish vositalarini o’zida mujassam etgan dastur tushuniladi 576. Reja bu nima? A. Tashkilotning o’z oldiga qo’ygan maqsadiga erishish yo’li, faoliyati, harakat dasturi hisoblanadi B. Uning nimaga erishmoqchi ekanligini yoki oxirgi natijasini aks ettiradi S. Tashkilotning o’z oldiga qo’ygan maqsadiga erishish yo’li va kelgusi rejalarni aniklab dasturlashtirish D. Maqsadini va unga erishish vositalarini o’zida mujassam etgan dastur tushuniladi 577. «Strategiya» so’zi nimani anglatadi. A. Yunoncha «strategos» so’zidan olingan bo’lib, «generalning san’ati» degan ma’noni anglatadi B. Inglizcha «strategos» so’zidan olingan bo’lib, «generalning san’ati» degan ma’noni anglatadi S. Grekcha «strategos» so’zidan olingan bo’lib, «siesat san’ati» degan ma’noni anglatadi D.Ispancha yunoncha «strategos» so’zidan olingan bo’lib, «bosh kumondon xavsizlik san’ati» degan ma’noni anglatadi 578. Strategiya Bu A. Bu tashkilotning missiyasini ta’minlash va o’z maqsadiga erishish uchun tuzilgan keng qamrovli kompleks rejadir B. Global maqsadga erishish uchun alternativ yo’llarni hamda resurslarni aniqlash jarayoni S. Boshqarish faoliyatining bajariladigan ishlar andozaviy chizmalari va tartibining ishlab chiqil D.Tashkilotning maqsadini va unga erishish vositalarini o’zida mujassam etgan dastur tushuniladi 579. Strategik rejalashtirish A. Global maqsadga erishish uchun alternativ yo’llarni hamda resurslarni aniqlash jarayoni B. Tashkilotning o’z oldiga qo’ygan maqsadiga erishish yo’lidagi qarorlar va harakatlar yig’indisi. S. Boshqarish faoliyatining bajariladigan ishlar andozaviy chizmalari va tartibining ishlab chiqil D. A. B. 580.Strategik rejada belgilangan maqsad va vazifalarni to’g’ri va o’z vaqtida amalga oshirishni baholash uchun esa quyidagi to’rtta savolga javob berish lozim: A. 1. Qabul qilingan strategiya muassasaning imkoniyatlariga mosmi? B. Rejani realizastiya qilish uchun mavjud resurslar etarlimi? Tashqi imkoniyatlar va xavf-xatarlar to’liq e’tiborga olinganmi? S. Qabul qilingan strategik reja muassasa resurslaridan unumli foydalanishni ta’minlaydimi? D.Barcha javoblar tugri 581. Biznes-rejalashtirish A. tashkilot qisqa muddatga (1 yoki 2 yilga) o’zining aniq vazifalarini belgilab olishi, o’z oldiga qo’ygan maqsadiga erishishida mavjud imkoniyatlardan unumli foydalanishga imkon beruvchi dasturdir B. Biznes-rejalashtirish sog’liqni saqlash muassasalarining birlamchi bo’g’inlarida ham tibbiy xizmat ko’rsatishning sifat va samaradorligini oshirishga yordam beradi S.tashkilot qisqa muddatga (1 yoki 2 yilga) o’zining aniq vazifalarini belgilab olishi, aholining aniq tibbiy xizmatlar turlariga bo’lgan ehtiyojini sifatli va samarali qondirishdan iborat. D. Muassasa yoki tashkilotning asosiy maqsadini amalga oshirishga xizmat qilish, aholining aniq tibbiy xizmatlar turlariga bo’lgan ehtiyojini sifatli va samarali qondirishdan iborat. 582. Biznes-rejalashtirishning asosiy maqsadi A. Muassasa yoki tashkilotning asosiy maqsadini amalga oshirishga xizmat qilish, aholining aniq tibbiy xizmatlar turlariga bo’lgan ehtiyojini sifatli va samarali qondirishdan iborat. B. Tashkilot qisqa muddatga (1 yoki 2 yilga) o’zining aniq vazifalarini belgilab olishi, o’z oldiga qo’ygan maqsadiga erishishida mavjud imkoniyatlardan unumli foydalanishga imkon beruvchi dasturdir S. Biznes-rejalashtirish sog’liqni saqlash muassasalarining birlamchi bo’g’inlarida ham tibbiy xizmat ko’rsatishning sifat va samaradorligini oshirishga yordam beradi D. Boshqarish faoliyatining bajariladigan ishlar andozaviy chizmalari va tartibining ishlab chiqish va ehtiyojini sifatli va samarali qondirishdan iborat. 583. Sog’liqni saqlashda biznes-rejalashtirish A. Mavjud resurslardan unumli foydalanish va pullik xizmatni tashkil etish hamda qo’shimcha daromad olish imkoniyatini beradi B. Tashkilot qisqa muddatga (1 yoki 2 yilga) o’zining aniq vazifalarini belgilab olishi, o’z oldiga qo’ygan maqsadiga erishishida mavjud imkoniyatlardan unumli foydalanishga imkon beruvchi dasturdir S. Biznes-rejalashtirish sog’liqni saqlash muassasalarining birlamchi bo’g’inlarida ham tibbiy xizmat ko’rsatishning sifat va samaradorligini oshirishga yordam beradi D. Muassasa yoki tashkilotning asosiy maqsadini amalga oshirishga xizmat qilish, aholining aniq tibbiy xizmatlar turlariga bo’lgan ehtiyojini sifatli va samarali qondirishdan iborat 584. Biznes-rejalashtirishning asl mohiyati A. Muvaffaqiyatsizliklarni chetlab o’tib, yutuqqa erishishdir B. Tashkilot qisqa muddatga (1 yoki 2 yilga) o’zining aniq vazifalarini belgilab olishi, o’z oldiga qo’ygan maqsadiga erishishida mavjud imkoniyatlardan unumli foydalanishga imkon beruvchi dasturdir S. Sog’liqni saqlash muassasalarining birlamchi bo’g’inlarida ham tibbiy xizmat ko’rsatishning sifat va samaradorligini oshirishga yordam beradi D. Boshqarish faoliyatining bajariladigan ishlar andozaviy chizmalari va tartibining ishlab chiqish 585. Biznes-reja bu nima? A.Tashkilot faoliyatining yo’nalishi haqida ma’lumot beruvchi muhim manbadir. B. Tashkilot qisqa muddatga (1 yoki 2 yilga) o’zining aniq vazifalarini belgilab olishi, o’z oldiga qo’ygan maqsadiga erishishida mavjud imkoniyatlardan unumli foydalanishga imkon beruvchi dasturdir S. Biznes-rejalashtirish sog’liqni saqlash muassasalarining birlamchi bo’g’inlarida ham tibbiy xizmat ko’rsatishning sifat va samaradorligini oshirishga yordam beradi D. Muvaffaqiyatsizliklarni chetlab o’tib, yutuqqa erishishdir xamda muassasa yoki tashkilotning asosiy maqsadini amalga oshirishga xizmat qilish, aholining aniq tibbiy xizmatlar turlariga bo’lgan ehtiyojini sifatli va samarali qondirishdan iborat 586. Sifatli tuzilgan biznes-reja quyidagilarni amalga oshirishda yordam beradi A. Tashkilotning maqsad va vazifalarini aniq ifodalashga va shuningdek, unga erishish usullarini aniqlashga; Ko’rsatilayotgan tibbiy xizmat tarkibi va ularning ko’rsatkichlarini aniqlashga; B.. Mavjud mutaxassislar bilimi va malakasi darajasining belgilangan maqsad va vazifalarga muvofiq ekanligini aniqlash uchun belgilangan maqsadga moliyaviy va moddiy resurslarni jalb etish imkoniyatini baholashga; Samarali tibbiy yordam ko’rsatish, sog’lom turmush tarzini targ’ib etishga qaratilgan va boshqa chora-tadbirlarni belgilashga; S. Belgilangan maqsadga erishish yo’lidagi to’siq va xavflarni oldindan ko’ra bilishga. B. Barcha javoblar tugri 587. Biznes-rejani ishlab chiqish bo’yicha asosiy qoidalar A. biznes-reja, odatda, bir yilga tuzilgan, tadbir va ko’rsatkichlar qisqa vaqtga, ya’ni oyma-oy bo’lingan bo’lishi lozim, ayrim tadbir va ko’rsatkichlarni ishlab chiqishda statis¬tika ma’lumotidan foydalanish maqsadga muvofiqdir B.Biznes-reja, odatda, ikki yilga tuzilgan, tadbir va ko’rsatkichlar qisqa vaqtga, ya’ni oyma-oy bo’lingan bo’lishi lozim, ayrim tadbir va ko’rsatkichlarni ishlab chiqishda statis¬tika ma’lumotidan foydalanish maqsadga muvofiqdir S. biznes-reja, odatda, uch yilga tuzilgan, tadbir va ko’rsatkichlar uzok vaqtga, ya’ni oyma-oy bo’lingan bo’lishi lozim, ayrim tadbir va ko’rsatkichlarni ishlab chiqishda statis¬tika ma’lumotidan foydalanish maqsadga muvofiqdir D. biznes-reja, odatda, besh yilga tuzilgan, tadbir va ko’rsatkichlar uzok vaqtga, ya’ni oyma-oy bo’lingan bo’lishi lozim, ayrim tadbir va ko’rsatkichlarni ishlab chiqishda statis¬tika ma’lumotidan foydalanish maqsadga muvofiqdir 588. Biznes-rejaning asosiy bo’limlari va tarkibiy kismi A. Titul varag’i: ?muassasaning nomlanishi; ?muassasa rahbarlari — bo’lim boshlig’i va menejerning ismi-sharifi, ma’lumoti va ixtisosi bo’yicha toifasi; ?muassasa tashkil topgan sana, u ko’rsatadigan faoliyatning turi va tavsifi; ?biznes-reja tuzilgan oy va sana. B.Mundarija: ?ishlab chiqarish (ko’rsatiladigan xizmatning) rejasi; ?boshqaruv va tashkil etish ishlari; ?moliyaviy reja; ?ilova. S. B.Mundarija: ?muassasa haqida umumiy ma’lumotlar, uning maqsad va vazifalari; ?xizmat ko’rsatiladigan aholi qismining tavsifi va aholi bilan ishlash; D. . Barcha javoblar tugri 589. Davlat byudjeti deganda A.davlat pul mablag’larining (shu jumladan, davlat maqsadli fondlari mablag’larining) markazlashtirilgan fondi, unda daromadlar manbalari va ulardan tushumlar miqdori, shuningdek, moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfining yo’nalishlari va miqdori nazarda tutiladi B. davlat byudjetining umumdavlat tusidagi tadbirlarni moliyalashtirishda foydalaniladigan qismi, unda daromadlar manbalari va ulardan tushumlar miqdori, shuningdek, moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfi yo’nalishlari va miqdori nazarda tutiladi. S. soliqlar, davlat xarajatlari vamoliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfining yo’nalishlari va miqdorishuningdek, moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfi yo’nalishlari va miqdori nazarda tutiladi D.davlat kreditlari kabi asosiy moliyaviy kategoriyalarning harakatidagi yagonaligidir shuningdek, moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfi yo’nalishlari va miqdori nazarda tutiladi. 590. Respublika byudjeti deganda A. davlat byudjetining umumdavlat tusidagi tadbirlarni moliyalashtirishda foydalaniladigan qismi, unda daromadlar manbalari va ulardan tushumlar miqdori, shuningdek, moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfi yo’nalishlari va miqdori nazarda tutiladi. B.davlat pul mablag’larining (shu jumladan, davlat maqsadli fondlari mablag’larining) markazlashtirilgan fondi, unda daromadlar manbalari va ulardan tushumlar miqdori, shuningdek, moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfining yo’nalishlari va miqdori nazarda tutiladi S. soliqlar, davlat xarajatlari vamoliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfining yo’nalishlari va miqdorishuningdek, moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfi yo’nalishlari va miqdori nazarda tutiladi D.davlat kreditlari kabi asosiy moliyaviy kategoriyalarning harakatidagi yagonaligidir shuningdek, moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfi yo’nalishlari va miqdori nazarda tutiladi 591. Moliya yili deganda A. Birinchi yanvardan o’ttiz birinchi dekabr kuni oxirigacha bo’lgan vaqtni o’z ichiga oluvchi davr tushuniladi B. Birinchi dekabrdandan o’ttiz birinchi dekabr kuni oxirigacha bo’lgan vaqtni o’z ichiga oluvchi davr tushuniladi S Birinchi yanvardan o’ttiz birinchi Mart kuni oxirigacha bo’lgan vaqtni o’z ichiga oluvchi davr tushuniladi D.Birinchi Martdan o’ttiz birinchi Martgacha kuni oxirigacha bo’lgan vaqtni o’z ichiga oluvchi davr tushuniladi 592. . Mahalliy byudjet deganda A. davlat byudjetining tegishli viloyat, tuman, shahar pul mablag’lari fondini tashkil etuvchi bir qismi, unda daromadlar manbalari va ulardan tushumlar miqdori, shuningdek, moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfi yo’nalishlari va miqdori nazarda tutiladi. B. soliqlar, davlat xarajatlari vamoliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfining yo’nalishlari va miqdorishuningdek, moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfi yo’nalishlari va miqdori nazarda tutiladi S.davlat pul mablag’larining (shu jumladan, davlat maqsadli fondlari mablag’larining) markazlashtirilgan fondi, unda daromadlar manbalari va ulardan tushumlar miqdori, shuningdek, moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfining yo’nalishlari va miqdori nazarda tutiladi D.davlat byudjetining umumdavlat tusidagi tadbirlarni moliyalashtirishda foydalaniladigan qismi, unda daromadlar manbalari va ulardan tushumlar miqdori, shuningdek, moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfi yo’nalishlari va miqdori nazarda tutiladi. 593. Viloyatning byudjeti A.Viloyat byudjetini, viloyat tarkibiga kiruvchi tumanlar va shaharlar byudjetlarini o’z ichiga oladi B. Soliqlar, viloyat xarajatlari vamoliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfining yo’nalishlari va miqdorishuningdek, moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfi yo’nalishlari va miqdori nazarda tutiladi S.Davlat pul mablag’larining (shu jumladan, davlat maqsadli fondlari mablag’larining) markazlashtirilgan fondi, unda daromadlar manbalari va ulardan tushumlar miqdori, shuningdek, moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfining yo’nalishlari va miqdori nazarda tutiladi D.Davlat byudjetining umumdavlat tusidagi tadbirlarni moliyalashtirishda foydalaniladigan qismi, unda daromadlar manbalari va ulardan tushumlar miqdori, shuningdek, moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfi yo’nalishlari va miqdori nazarda tutiladi. 594. Byudjet tizimiga rahbarlik qilish kim tomonidan amalga oshiriladi A. O’zbekiston Respublikasi byudjet tizimiga rahbarlik O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi, O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi va O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan 595. Davlat byudjeti daromadlari A. Davlat byudjeti daromadlari va xarajatlari bir xil alomatlari bo’yicha guruhlashtiriladi va uning bo’linmalari deb yuritiladi B.Davlat byudjeti daromadlari va xarajatlari xar xil guruhlashtiriladi va uning bo’linmalari deb yuritiladi C..Davlat byudjeti daromadlari va xarajatlari xar xil bo’linmalari mavjud D..Davlat byudjeti daromadlari va xarajatlari xar xil guruhlashtiriladi ammo uning bo’linmalari mavjud emas 596. Xarajatlarining byudjet tasnifi. A.Bo’limlar, paragraflar, boblar va moddalar 597. Davlat byudjeti daromadlarining tasnifi A. Ularni turlari va manbalari bo’yicha qonun hujjatlariga muvofiq guruhlashtirish tushuniladi B. Davlat byudjeti daromadlari va xarajatlari bir xil alomatlari bo’yicha guruhlashtiriladi va uning bo’linmalari deb yuritiladi S.Davlat pul mablag’larining (shu jumladan, davlat maqsadli fondlari mablag’larining) markazlashtirilgan fondi, unda daromadlar manbalari va ulardan tushumlar miqdori, shuningdek, moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfining yo’nalishlari va miqdori nazarda tutiladi D.Davlat byudjetining umumdavlat tusidagi tadbirlarni moliyalashtirishda foydalaniladigan qismi, unda daromadlar manbalari va ulardan tushumlar miqdori, shuningdek, moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfi yo’nalishlari va miqdori nazarda tutiladi. 598. Byudjet taqchilligi deganda A. Muayyan davrda byudjet xarajatlarining byudjet daromadlaridan ortiq bo’lgan summasi tushuniladi. B. Birinchi yanvardan o’ttiz birinchi dekabr kuni oxirigacha bo’lgan vaqtni o’z ichiga oluvchi davr tushuniladi S.Davlat pul mablag’larining (shu jumladan, davlat maqsadli fondlari mablag’larining) markazlashtirilgan fondi, unda daromadlar manbalari va ulardan tushumlar miqdori, shuningdek, moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfining byudjet xarajatlarining byudjet daromadlaridan ortiq bo’lgan summasi tushuniladi. D.Davlat byudjetining umumdavlat tusidagi tadbirlarni moliyalashtirishda foydalaniladigan qismi, unda daromadlar manbalari va ulardan tushumlar miqdori, shuningdek, moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfi yo’nalishlari va miqdori nazarda tutiladi. 599. Davlat byudjeti xarajatlari tasdiqlangan byudjetdan moliya¬lashtirish (mablag’ ajratish) doirasida quyidagi shakl¬larda amalga oshiriladi A. Byudjet mablag’lari oluvchilarning joriy xarajatlari. Joriy byudjet transfertlari B. Kapital xarajatlarni qoplash uchun yuridik shaxslarga beriladigan byudjet transfertlari. Rezident-yuridik shaxslarga va chet davlatlarga beriladigan byudjet ssudalari. S. Davlat maqsadli fondlariga beriladigan byudjet dotastiyalari va byudjet ssudalari (byudjet D. Barcha javoblar tugri 600. Tibbiy xizmatga to’lov bir necha manbalardan amalga oshirilishi mumkin A. . Yuridik va jismoniy shaxslardan umumiy soliqlar hisobiga, Ijtimoiy sug’urtaga badallar, Xususiy tibbiy sug’urtaga badallar, Iste’molchilarning tibbiy xizmatni sotib olishga bevosita to’lovlari yoki bevosita xarajatlar, S.Davlat pul mablag’larining (shu jumladan, davlat maqsadli fondlari mablag’larining) markazlashtirilgan fondi, unda daromadlar manbalari va ulardan tushumlar miqdori, shuningdek, moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfining yo’nalishlari va miqdori nazarda tutiladi D.Davlat byudjetining umumdavlat tusidagi tadbirlarni moliyalashtirishda foydalaniladigan qismi, unda daromadlar manbalari va ulardan tushumlar miqdori, shuningdek, moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfi yo’nalishlari va miqdori nazarda tutiladi. B.. Mavjud mutaxassislar bilimi va malakasi darajasining belgilangan maqsad va vazifalarga muvofiq ekanligini aniqlash uchun belgilangan maqsadga moliyaviy va moddiy resurslarni jalb etish imkoniyatini baholashga; 601. Davlat quyidagi hollarda aholini kafolatlangan, bepul birlamchi tibbiy-sanitariya xizmati bilan ta’minlaydi A. — shoshilinch, tez tibbiy yordam ko’rsatish; — sog’liqni saqlash birlamchi zvenosida va bir qator davlat davolash-profilaktika muassasalarida, birinchi nav¬batda, qishloq joylarida xizmat ko’rsatish; — bir qator yuqumli kasalliklarga qarshi aholini emlash va immunlash; B. ijtimoiy ahamiyatga molik kasalliklar va atrofdagilarga xavf tug’diruvchi kasalliklar (sil, saraton, ruhiy, narkologik va endokrin kasalliklar bilan hamda kasb kasalliklari bilan xastalangan shaxslar) bilan og’rigan bemorlarga ixtisoslashgan yordam ko’rsatish; — bolalarni tekshirish va davolash (pulli shifoxonalardan tashqari); S 15—17 yoshli o’smirlarni, chaqiriq komissiyasining yo’llanmasi bilan kelgan chaqiriq yoshidagi (18—27 yosh) shaxslarni tekshirish va davolash; — tug’urug’ xizmatini ko’rsatish (pullik muassasalardan tashqari); — imtiyozga ega bo’lgan shaxslarni (nogironlar, urush qatnashchilari, etimlar). D. D. Barcha javoblar tugri 602. Davlat grantida belgilanmagan tibbiy xizmatlar uchun jismoniy va yuridik shaxslarga kanday xizmat kursatiladi. A. Pullik xizmat ko’rsatiladi B.15—17 yoshli o’smirlarni, chaqiriq komissiyasining yo’llanmasi bilan kelgan chaqiriq yoshidagi (18—27 yosh) shaxslarni tekshirish va davolash; S. Tug’urug’ xizmatini ko’rsatish (pullik muassasalardan tashqari); D. Imtiyozga ega bo’lgan shaxslarni (nogironlar, urush qatnashchilari, etimlar). 603. Xususiy moliyalashtirish. amalga oshiriladi A. Nodavlat tibbiyot muassasalari, shu jumladan, xususiy amaliyot bilan shug’ullanuvchi vrachlar tomonidan ko’rsatilayotgan tibbiy xizmatlar xususiy moliyalashtiriladi B. Sog’liqni saqlash birlamchi zvenosida va bir qator davlat davolash-profilaktika muassasalarida, birinchi nav¬batda, qishloq joylarida xizmat ko’rsatish; S. Bir qator yuqumli kasalliklarga qarshi aholini emlash va immunlash; D. Ijtimoiy ahamiyatga molik kasalliklar va atrofdagilarga xavf tug’diruvchi kasalliklar (sil, saraton, ruhiy, narkologik va endokrin kasalliklar bilan hamda kasb kasalliklari bilan xastalangan shaxslar) bilan og’rigan bemorlarga ixtisoslashgan yordam ko’rsatish; 604. Tibbiy-sanitariya yordami muassasalarini kanday prinstipdp ishlaydi A. Aholi jon boshiga moliyalashtirish prinstipiga o’tkazish ko’zda tutilgan B. Sog’liqni saqlash birlamchi zvenosida va bir qator davlat davolash-profilaktika muassasalarida, birinchi nav¬batda, qishloq joylarida xizmat ko’rsatish; S. Bir qator yuqumli kasalliklarga qarshi aholini emlash va immunlash; D. Ijtimoiy ahamiyatga molik kasalliklar va atrofdagilarga xavf tug’diruvchi kasalliklar (sil, saraton, ruhiy, narkologik va endokrin kasalliklar bilan hamda kasb kasalliklari bilan xastalangan shaxslar) bilan og’rigan bemorlarga ixtisoslashgan yordam ko’rsatish; 605. Koeffistientlar kanday belgilanishi mumkin A. Jon boshiga belgilangan me’yorlarga, aholining yosh strukturasi yoki tibbiyot muassasasining geografik joylashuviga qarab B. Sog’liqni saqlash birlamchi zvenosida va bir qator davlat davolash-profilaktika muassasalarida, birinchi nav¬batda, qishloq joylarida xizmat ko’rsatish; S. Bir qator yuqumli kasalliklarga qarshi aholini emlash va immunlash; D. Aholi jon boshiga moliyalashtirish prinstipiga o’tkazish ko’zda tutilgan 606. Davlat sog’liqni saqlash tizimi muassasalari moliyalashtiriladi A. Davlat byudjetidan moliyalashtiriladi 607. Byudjet bu A. Daromadlar va xarajatlarning ma’lum davr uchun pul, so’mlarda ifodalangan qiymatlari B. Yil, kvartal, oy va h.k. Viloyat, shahar, tuman sog’liqni saqlash tizimi S. Sog’liqni saqlashga qaratilgan chora-tadbirlarni o’tkazish va tibbiy muassasalar faoliyat ko’rsatishi uchun ajratilayotgan mablag’ning o’sishi D.Aholi jon boshiga moliyalashtirish prinstipiga o’tkazish ko’zda tutilgan 608. Byudjetni tuzish bosqichlari quyidagilardan iborat: A. O’tgan moliyaviy yil bo’yicha hisobot ma’lumotlarining tahlili. B. Joriy yilda moliyaviy xarajatlarning bajarilishini baholash. S. Rejalashtirilayotgan moliyaviy yil uchun byudjet loyihasini tuzish. D. Barcha javoblar tugri 609. Shifoxona smetasini tuzishda nimalarga alohida e’tibor berish kerak A) iqtisodiy rejaga qat’iy rioya qilish; B) byudjet mablag’laridan oqilona va tejamkorlik bilan foydalanish; C) muassasa rezervlaridan (ichki resurslardan) maksimal foydalanish D. Barcha javoblar tugri 610. Hozirgi kunda davlat tibbiyot muassasalari 4 guruhdan iborat sarf-xarajatlarga asosan moliyalashtiriladi A. Birinchi guruh: ish haqi va unga tenglashtirilgan to’lovlar (bolali oilalarga nafaqalar, kam ta’minlangan oilalarga moddiy yordam, stipendiyalar va boshqalar); Ikkinchi guruh: ish haqi hisobiga ajratmalar; B.Uchinchi guruh: kapital mablag’ (davlat investi uchun dasturda ko’rsatilgan adreslar ro’yxatiga muvofiq); To’rtinchi guruh: boshqa sarf-xarajatlar. S.To’rtinchi guruhga kiruvchi xarajatlar quyidagilarni o’z ichiga oladi: oziq-ovqat, dori-darmon, kommunal xizmatlar, bosh¬qa xarajatlar D. Barcha javoblar tugri 611. Sog’liqni saqlash muassasalarining rejalashtirish va moliyalashtirish faoliyatida prinstipial jihatlardan biri A. Belgilangan me’yorlarga rioya qilishdir B.Iqtisodiy rejaga qat’iy rioya qilish; S. Byudjet mablag’laridan oqilona va tejamkorlik bilan foydalanish; D. Muassasa rezervlaridan (ichki resurslardan) maksimal foydalanish 612 Me’yor ma’lum olingan shartli birikmalarga asoslanadi. Ular o’z xarakteriga ko’ra A. Moddiy ko’rsatkich yoki pul shaklida B. Iqtisodiy rejaga qat’iy rioya qilish; S. Byudjet mablag’laridan oqilona va tejamkorlik bilan foydalanish; D. Muassasa rezervlaridan (ichki resurslardan) maksimal foydalanish 613. Moddiy me’yorlarga kiradi A. Bemorlarning ovqat¬lanish me’yor¬lari, shifoxonaning o’rinlarini jihozlash me’yorlari va h.k. kiradi. B.Iqtisodiy rejaga qat’iy rioya qilish; S. Byudjet mablag’laridan oqilona va tejamkorlik bilan foydalanish; D. Muassasa rezervlaridan (ichki resurslardan) maksimal foydalanish 614. Tibbiy xizmat ko’rsatuvchilarga haq to’lash tizimi A. Xizmatga haq to’lash Tashxis asosida to’lov yoki tashxis guruhlari bo’yicha to’lov (klinik-tashxis yoki klinik-statistik guruhlar B. Jon boshiga qarab haq to’lash, Global byudjet S. Moddalar bo’yicha byudjet, Vaqtbay to’lov D. Barcha javoblar tugri 615 Xizmatga haq to’lash A. Xodim yoki muassasa aniq biron-bir tibbiy xizmatni ko’rsatgandagi xarajatlarni qoplashdir (masalan, vrachga murojaat etish, tashxis tekshirishlari, jarrohlik muolajasi). Xizmatga haq to’lash tamoyili muassasaga resurslar berishda, xodimga haq to’lashda qo’llanilishi mumkin. B. Global byudjetning ko’rinishlaridan biri hisoblanadi. Moddalar bo’yicha byudjet deganda, tibbiyot muassasalariga xarajatlarning ma’lum moddalari (ish haqi, kommunal xarajatlar, dori-darmonlar va boQlama materiallar, joriy ta’mirlash va boshqalar) bo’yicha beriladigan byudjet tushuniladi S. Moliyalashtirishning shunday mexanizmiki, unda tibbiyot muassasasi belgilangan davr uchun umumiy byudjetni oladi D. Tibbiyot xodimining muayyan joyda va muayyan vaqt¬da tibbiy xizmat ko’rsatishi bo’yicha ma’lum majburiyatlarni bajarganligi uchun oldindan belgilangan pul summasi 616. Sog’liqni saqlashning birlamchi bo’g’inini jon boshiga qarab moliyalashtirish tizimining moxiyati A. Mamlakat yoki alohida hududlar darajasida bir yilda bir kishi oladigan tibbiy xizmatning muayyan to’plamiga xarajat me’yorlari yoki berilgan yilda xizmat ko’rsatiladigan uchastkadagi har bir kishi oladigan o’rtacha xizmatlarning rejalashtirilgan qiymati hisoblab chiqiladi. B. Global byudjetning ko’rinishlaridan biri hisoblanadi. Moddalar bo’yicha byudjet deganda, tibbiyot muassasalariga xarajatlarning ma’lum moddalari (ish haqi, kommunal xarajatlar, dori-darmonlar va boQlama materiallar, joriy ta’mirlash va boshqalar) bo’yicha beriladigan byudjet tushuniladi S. Moliyalashtirishning shunday mexanizmiki, unda tibbiyot muassasasi belgilangan davr uchun umumiy byudjetni oladi D. Tibbiyot xodimining muayyan joyda va muayyan vaqt¬da tibbiy xizmat ko’rsatishi bo’yicha ma’lum majburiyatlarni bajarganligi uchun oldindan belgilangan pul summasi 617. BTSYO muassasalari uchun eng maqbul haq to’lash mexanizmi A. Jon boshiga qarab haq to’lash yoki har bir biriktirilgan yashovchiga jon boshiga qarab tamoyili bo’yicha moliyalashtirish hisoblanadi B. Mamlakat yoki alohida hududlar darajasida bir yilda bir kishi oladigan tibbiy xizmatning muayyan to’plamiga xarajat me’yorlari yoki berilgan yilda xizmat ko’rsatiladigan uchastkadagi har bir kishi oladigan o’rtacha xizmatlarning rejalashtirilgan qiymati hisoblab chiqiladi S. Xodim yoki muassasa aniq biron-bir tibbiy xizmatni ko’rsatgandagi xarajatlarni qoplashdir (masalan, vrachga murojaat etish, tashxis tekshirishlari, jarrohlik muolajasi). Xizmatga haq to’lash tamoyili muassasaga resurslar berishda, xodimga haq to’lashda qo’llanilishi mumkin D. Kiruvchi xarajatlar quyidagilarni o’z ichiga oladi: oziq-ovqat, dori-darmon, kommunal xizmatlar, bosh¬qa xarajatlar6g' 618. BTSYO muassasasi umumiy byudjet A. Moddalar bo’yicha taqsimlanmagan umumiy mablag’lar miqdorini oladi. Bu byudjet jon boshiga belgilangan me’yorni BTSYO muassasasiga biriktirilgan aholi soniga ko’paytirish yo’li bilan aniqlanadi B. Mamlakat yoki alohida hududlar darajasida bir yilda bir kishi oladigan tibbiy xizmatning muayyan to’plamiga xarajat me’yorlari yoki berilgan yilda xizmat ko’rsatiladigan uchastkadagi har bir kishi oladigan o’rtacha xizmatlarning rejalashtirilgan qiymati hisoblab chiqiladi S. Xodim yoki muassasa aniq biron-bir tibbiy xizmatni ko’rsatgandagi xarajatlarni qoplashdir (masalan, vrachga murojaat etish, tashxis tekshirishlari, jarrohlik muolajasi). Xizmatga haq to’lash tamoyili muassasaga resurslar berishda, xodimga haq to’lashda qo’llanilishi mumkin D. Kiruvchi xarajatlar quyidagilarni o’z ichiga oladi: oziq-ovqat, dori-darmon, kommunal xizmatlar, bosh¬qa xarajatlar 619. Jon boshiga qarab moliyalashtirish me’yorini hisoblash uslubi A. Urtacha quyidagi formula bo’yicha hisoblanadi: A. JBMM q VSSB : Aholi • %XU, B. Vq S.F qB •S D. . K qR/F, 620. Hozirgi vaqtda respublika sog’liqni saqlash tizimida, asosan, mukofotlash yoki mehnatga haq to’lash shaklining quyidagi mexanizmlari (usullari) qo’llanilmoqda A. 1. Maosh yoki tarif stavkalari bo’yicha haq to’lash. 2. Aralash usullar — tarif stavkasi Q qo’shimcha haq va mukofot. B. Mamlakat yoki alohida hududlar darajasida bir yilda bir kishi oladigan tibbiy xizmatning muayyan to’plamiga xarajat me’yorlari yoki berilgan yilda xizmat ko’rsatiladigan uchastkadagi har bir kishi oladigan o’rtacha xizmatlarning rejalashtirilgan qiymati hisoblab chiqiladi S. Xodim yoki muassasa aniq biron-bir tibbiy xizmatni ko’rsatgandagi xarajatlarni qoplashdir (masalan, vrachga murojaat etish, tashxis tekshirishlari, jarrohlik muolajasi). Xizmatga haq to’lash tamoyili muassasaga resurslar berishda, xodimga haq to’lashda qo’llanilishi mumkin D. Kiruvchi xarajatlar quyidagilarni o’z ichiga oladi: oziq-ovqat, dori-darmon, kommunal xizmatlar, bosh¬qa xarajatlar 621. BTSYO muassasalarida tarif stavkalar bo’yicha haq to’lash quyidagilarga asoslangan A. yagona tarif setkasiga asosan (YaTS), unda mehnatga haq to’lashning razryadlari (noldan boshlab yigirma ikkigacha) va tarif koeffistientlari (1,0 dan 8,328 gacha) ko’rsatilgan. B. ma’muriy ishlarni bajarganligi, malakaviy toifasi va ilmiy darajasi mavjudligi uchun jadval asosida lavozimiga mos maoshiga qo’shimcha haq to’lash; B. Mamlakat yoki alohida hududlar darajasida bir yilda bir kishi oladigan tibbiy xizmatning muayyan to’plamiga xarajat me’yorlari yoki berilgan yilda xizmat ko’rsatiladigan uchastkadagi har bir kishi oladigan o’rtacha xizmatlarning rejalashtirilgan qiymati hisoblab chiqiladi S.Zararli mehnat sharoitlari uchun xodimlarning lavozimiga mos maoshlarini oshirish; D. Tibbiyot xodimining muayyan joyda va muayyan vaqt¬da tibbiy xizmat ko’rsatishi bo’yicha ma’lum majburiyatlarni bajarganligi uchun oldindan belgilangan pul summasi 624.YaTS bo’yicha sog’liqni saqlash xodimlarining mehnatiga haq to’lashda ko’rsatiladi. A.Razryadlarida lavozim nomi va unga mos keluvchi razryad B. global byudjetning ko’rinishlaridan biri hisoblanadi. Moddalar bo’yicha byudjet deganda, tibbiyot muassasalariga xarajatlarning ma’lum moddalari (ish haqi, kommunal xarajatlar, dori-darmonlar va boQlama materiallar, joriy ta’mirlash va boshqalar) bo’yicha beriladigan byudjet tushuniladi S.Uzluksiz davomiy ishlar uchun QVP vrachlari lavozimiga mos maoshlarga tegishli miqdorda qo’shimchalar olish huquqiga egadirlar D. Tibbiyot xodimining muayyan joyda va muayyan vaqt¬da tibbiy xizmat ko’rsatishi bo’yicha ma’lum majburiyatlarni bajarganligi uchun oldindan belgilangan pul summasi 625. Yuridik shaxs statusiga ega bo’lgan byudjet tashkilotlari quyi¬dagi moliyalashtirish manbalari hisobiga qo’shimcha daromad olishi mumkin: A. Faoliyat sohasi bo’yicha tovar (ish, xizmat ko’rsatish) ishlab chiqarish va sotish; B. Boshqa tashkilotlarga vaqtincha foydalanilayotgan xonalar, binolar va boshqa davlat mulkini ijaraga berish; S. Jismoniy va yuridik shaxslar tomonidan ko’rsatilayotgan homiylik va ixtiyoriy xayriya badallari. D. Barcha javoblar tugri 626. Byudjet tashkilotiga kushimcha tushgan mablag mablag A. Byudjet tashkilotining material-texnik bazasini rivojlantirish B. Mavjud kreditor qarzlarni ustuvor to’lash; S.Byudjet tashkilotining ijtimoiy taraqqiyot tadbirlariga va xodimlarni moddiy rag’batlantirishga. D. Barcha javoblar tugri Agar byudjet tashkilotining kreditor qarzi bo’lmasa, taraqqiyot fondining mablag’lari (homiylik xayriya badallaridan tash¬qari) quyidagilarga sarflanadi: A.50% tovar (ish, xizmat) ishlab chiqarish va sotishga ketgan xarajatlarni to’ldirish hamda material-texnik bazani rivojlantirish uchun; B. 50—15% dan ortiq bo’lmagan qismi ijtimoiy himoyalash tadbirlari va byudjet tashkiloti xodimlarini rag’batlantirish uchun. V. S. jismoniy va yuridik shaxslar tomonidan ko’rsatilayotgan homiylik va ixtiyoriy xayriya badallari. D. A.B. 627. 2006 yilning 1 yanvaridan O’zbekiston Respublikasining kuchga kirgan Qonuni A.«O’zbe¬kiston Respublikasi davlat byudjetining Qaznachilik ijrosi to’g’risida»gi B. «Byudjet tizimi to’g’risida» S. «Respublika tibbiyot muassasalari faoliyatini tashkil qilish¬ni takomillashtirish chora-tadbirlari to’g’risida» D. Moliya vazirligi bilan kelishilgan holda, respublika sog’liqni saqlash muassasalari moliya-buxgalterlik xizmatlari xodimlari sonining normativlari ishlab chiqil 628. Davlat byudjetining Qazna ijrosini kim tashkilinadi A. Markaziy bank va Moliya vazirligi tomonidan amalga oshiriladi 629 Bu qonun davlat byudjetining Qaznachilik ijrosi munosabatlarini tartibga solish bilan birga nimalarni kiritadi. A. Davlat byudjetining Qaznachilik ijrosi, B.Qaznachilik, yagona Qaznachilik hisobi, S.davlat byudjeti Qaznachilik ijrosi hisobini yuritishning yagona buxgalterlik reja schyotlari B. Barcha javoblar tugri 630. Respublika sog’liqni saqlash muassasalari moliya-buxgalterlik xizmatlari xodimlari sonining normativlari nechinchi yili ishlab chiqildi va tasdiqlandi A. 2007 yil 15 oktyabrdagi 459-sonli buyruqi B. 2007 yil 2 oktyabrdagi PQ-700-sonli D. 2007 yil 2 ok- tyabr¬dagi S. 6- sentyabr 2007 yil 631. Nechinchi yil tibbiyot muassasalarini mablag’ bilan ta’minlashni takomillashtirishning yangi tartibi qabul qilindi A. 2007 yil 2 oktyabrdagi PQ-700-sonli B. 2007 yil 15 oktyabrdagi 459-sonli buyruqi D. 2007 yil 2 ok- tyabr¬dagi S. 6- sentyabr 2007 yil 632. Byudjet intizomi. A. Birinchi navbatda, davolash-profilaktika muassasalari rahbarlari moliya-reja va reviziya xizmat xodimlariga taal¬luqli B. global byudjetning ko’rinishlaridan biri hisoblanadi. Moddalar bo’yicha byudjet deganda, tibbiyot muassasalariga xarajatlarning ma’lum moddalari (ish haqi, kommunal xarajatlar, dori-darmonlar va boQlama materiallar, joriy ta’mirlash va boshqalar) bo’yicha beriladigan byudjet tushuniladi S. uzluksiz davomiy ishlar uchun QVP vrachlari lavozimiga mos maoshlarga tegishli miqdorda qo’shimchalar olish huquqiga egadirlar D. tibbiyot xodimining muayyan joyda va muayyan vaqt¬da tibbiy xizmat ko’rsatishi bo’yicha ma’lum majburiyatlarni bajarganligi uchun oldindan belgilangan pul summasi 633. Moliyaviy smeta kanday tuzilishi lozim A. muassasaning operativ faoliyat rejasi asosida tasdiqlangan shtatga mos holda hamda haqiqiy ehtiyojiy xarajatlarning hajmini nazarda tutgan holda B. Operativ reja aniq bo’lishi va xalq xo’jaligi rejasining vazifalariga mos tushishi kerak. S. Muassasaning miqdoriy va sifat ko’rsatkichlari o’z vaqtida va to’la hajmda bajarilishi lozim. Rejadagi ko’rsatkichlarni har qanday o’zgartirishlar faqat yuqori tashkilotlarning ruxsati bilan amalga oshirilishi lozim D. Smetadagi mablag’larni bir moddadan ikkinchi moddaga o’tkazish moliya organlari bilan kelishmasdan va yuqori tashkilotlarning ruxsatisiz mumkin emas 634. Smetadagi mablag’larni bir moddadan ikkinchi moddaga o’tkazish A. Moliya organlari bilan kelishmasdan va yuqori tashkilotlarning ruxsatisiz mumkin emas B. Muassasalarni moliyalashtirish va ular tomonidan mablag’larni sarflash tasdiqlangan smeta doirasida va muassasa tomonidan rejadagi ishning amaliy bajarilganligi va shtatlarning bandligiga mos holda amalga oshirilishi lozim. S. Muassasaning miqdoriy va sifat ko’rsatkichlari o’z vaqtida va to’la hajmda bajarilishi lozim. Rejadagi ko’rsatkichlarni har qanday o’zgartirishlar faqat yuqori tashkilotlarning ruxsati bilan amalga oshirilishi lozim D. Smetadagi mablag’larni bir moddadan ikkinchi moddaga o’tkazish moliya organlari bilan kelishmasdan va yuqori tashkilotlarning ruxsatisiz mumkin emas 635. Muassasalarni moliyalashtirish va ular tomonidan mablag’larni sarflash A.tasdiqlangan smeta doirasida va muassasa tomonidan rejadagi ishning amaliy bajarilganligi va shtatlarning bandligiga mos holda amalga oshirilishi lozim. S. muassasaning operativ faoliyat rejasi asosida tasdiqlangan shtatga mos holda hamda haqiqiy ehtiyojiy xarajatlarning hajmini nazarda tutgan holda B. Operativ reja aniq bo’lishi va xalq xo’jaligi rejasining vazifalariga mos tushishi kerak. D. Smetadagi mablag’larni bir moddadan ikkinchi moddaga o’tkazish moliya organlari bilan kelishmasdan va yuqori tashkilotlarning ruxsatisiz mumkin emas 366. Maxsus mablag’lardan tushgan daromadlarni sarflashda A. tasdiqlangan smetada ko’rsatilgan sarf-xarajat turlari va ularning miqdorini inobatga olish lozim. S. muassasaning operativ faoliyat rejasi asosida tasdiqlangan shtatga mos holda hamda haqiqiy ehtiyojiy xarajatlarning hajmini nazarda tutgan holda B. Operativ reja aniq bo’lishi va xalq xo’jaligi rejasining vazifalariga mos tushishi kerak. D. Smetadagi mablag’larni bir moddadan ikkinchi moddaga o’tkazish moliya organlari bilan kelishmasdan va yuqori tashkilotlarning ruxsatisiz mumkin emas 637. Pul mablag’larini ishlatish A. muassasaning samarali va maqsadli ichki imkoniyatlaridan maksimal foydalangan holda tejab-tergab, iqtisodiyot rejimiga rioya qilgan holda ishlatish lozim B. Muassasa rahbarlari kassaning birlik prinstipiga qattiq rioya qilishlari lozim, shu sababli ham barcha pul tushumlarini belgilangan tartibda bankka topshirish va unga zaruriyat tug’ilganda bankdan olishlari lozim B. Operativ reja aniq bo’lishi va xalq xo’jaligi rejasining vazifalariga mos tushishi kerak. D. Smetadagi mablag’larni bir moddadan ikkinchi moddaga o’tkazish moliya organlari bilan kelishmasdan va yuqori tashkilotlarning ruxsatisiz mumkin emas 638. . Byudjet mablag’larini va maxsus mablag’larni sarflash A.tasdiqlangan smetada ko’rsatilgan aniq maqsadlargagina yo’naltirilgan holda B. Muassasa rahbarlari kassaning birlik prinstipiga qattiq rioya qilishlari lozim, shu sababli ham barcha pul tushumlarini belgilangan tartibda bankka topshirish va unga zaruriyat tug’ilganda bankdan olishlari lozim B. Operativ reja aniq bo’lishi va xalq xo’jaligi rejasining vazifalariga mos tushishi kerak. D. Smetadagi mablag’larni bir moddadan ikkinchi moddaga o’tkazish moliya organlari bilan kelishmasdan va yuqori tashkilotlarning ruxsatisiz mumkin emas 639. Maxsus mablag’lardan olingan daromadlar hamda avansdan vedomostlar bo’yicha to’lanishi lozim bo’lgan ish haqidan tarqatilmay qolgan pul massasining belgilangan limitdan ortiQini muassasada necha kundan ortik saqlash mumkin emas. A. 3 kundan ortiq B. 4 kundan ortiq S.5 kundan ortiq D.2 kundan ortiq 640. Sog’liqni saqlash iqtisodiyoti, shug’ullanadi: A. Aholining salomatlik ko’rsatkichlari (kasallanish va boshq.) dinamikasining aniq sanoat ishlab chiqarish hajmiga ta’siri, xususan, alohida kasalliklarning oldini olishning iqtisodiy samarasi; Profilaktik tadbirlarning iqtisodiy samarasi, aholining tibbiy xizmatga bo’lgan ehtiyoji va uni iqtisodiy va ijtimoiy ahamiyatini hisobga olgan holda qondirish darajasi; Mehnat xarajatlarini (xodimlar bo’yicha iste’mol me’yorlari) hisobga olgan holda sog’liqni saqlash uchun zarur bo’lgan mehnat resurslari holatini aniqlash; B.Sog’liqni saqlash tizimidagi asosiy jamg’armalarning ortishini ta’minlovchi kapital sarmoyalarning samaradorligi, sog’liqni saqlashga kapital sarmoyalar dinamikasini belgilovchi omillarning tahlili, asosiy jamg’armalar zaruriy shaklining optimallashishini, uskunalarning jismoniy va ma’naviy eskirishini hisobga olgan holda kapital ta’mirlash va ishlatish me’yor¬larini baholash; Sog’liqni saqlashning normal faoliyat ko’rsatishi uchun zarur bo’lgan maksimal xarajatlar hajmini aniqlash; S— aholiga tibbiy xizmatni taklif etish va tibbiyot muassasalari tarmog’ini joylashtirish tizimining joylashuv xarakteri va ijtimoiy demografik omillarni hisobga olib ilmiy asoslagan holda tibbiy xizmatning eng samarador shakl¬larini tanlash (stastionar, ambulator-poliklinika yordami yoki uy sharoiti¬dagi yordamni muvofiqlashtirish), tibbiyot muassasalari tarmog’ining konstentrastiyasiga, ixtisoslashuviga va tibbiy xodimlar mehnatining bo’linishiga bo’lgan tendenstiyani hisobga olgan holda rastional tuzish, tibbiy xizmat ko’rsatishning eng iqtisodiy «texnologiyasi»ni ishlab chiqish; — davolash-profilaktika muassasalarining aholiga ko’rsatayotgan diagnostik va davolash choralarining qiymatini baholash; — sog’liqni saqlashning ichki zaxiralari, ularning ishlatilishi va h.k. D. barcha javoblar tugri 641. Sog’liqni saqlashning ijtimoiy samarasi A. Umrning davomiyligi, demografik siljishlar (tug’ilish, o’lim, aholining tabiiy o’sishi va h.k.) kabi ko’rsatkichlar bilan belgilanishi mumkin. Sog’liqni saqlashning ijtimoiy samarasi aholining salomatligiga bo’lgan ehtiyojini qondirish bilan bog’liq bo’lib, bir vaqtning o’zida mamlakatdagi ko’pgina ijtimoiy-iqtisodiy omillarning o’zgarishiga bog’liq bo’ladi. B. Sog’liqni saqlash tizimidagi asosiy jamg’armalarning ortishini ta’minlovchi kapital sarmoyalarning samaradorligi, sog’liqni saqlashga kapital sarmoyalar dinamikasini belgilovchi omillarning tahlili, asosiy jamg’armalar zaruriy shaklining optimallashishini, uskunalarning jismoniy va ma’naviy eskirishini hisobga olgan holda kapital ta’mirlash va ishlatish me’yor¬larini baholash; S.Sog’liqni saqlashning normal faoliyat ko’rsatishi uchun zarur bo’lgan maksimal xarajatlar hajmini aniqlash;(stastionar, ambulator-poliklinika yordami yoki uy sharoiti¬dagi yordamni muvofiqlashtirish), tibbiyot muassasalari tarmog’ining konstentrastiyasiga, ixtisoslashuviga va tibbiy xodimlar mehnatining bo’linishiga bo’lgan tendenstiyani hisobga olgan holda rastional tuzish, tibbiy xizmat ko’rsatishning eng iqtisodiy «texnologiyasi»ni ishlab chiqish; D.Aholiga tibbiy xizmatni taklif etish va tibbiyot muassasalari tarmog’ini joylashtirish tizimining joylashuv xarakteri va ijtimoiy demografik omillarni hisobga olib ilmiy asoslagan holda tibbiy xizmatning eng samarador shakl¬larini tanlash 642. Ijtimoiy samara nimani urganadi ? A. Caqlab qolingan umrlar mezoni bilan ham o’lchanishi mumkin B Cog’liqni saqlashning normal faoliyat ko’rsatishi uchun zarur bo’lgan maksimal xarajatlar hajmini aniqlash D. Davolash-profilaktika muassasalarining aholiga ko’rsatayotgan diagnostik va davolash choralarining qiymatini baholash; S. Profilaktik tadbirlarning iqtisodiy samarasi, aholining tibbiy xizmatga bo’lgan ehtiyoji va uni iqtisodiy va ijtimoiy ahamiyatini hisobga olgan holda qondirish darajasi 643. Sog’liqni saqlashning tibbiy samarasi A. Kasallanish darajasi va xarakterini belgilovchi ko’rsatkichlar B. Uning tendenstiyalari, kasal bo’lgan va sog’lom shaxslar soni S. Tibbiy xizmatning sifatini ta’riflovchi ko’rsatkichlar orqali namoyon bo’lishi D. Barcha javoblar tugri 644. Sog’liqni saqlashda iqtisodiy samarani tahlil etishda nima savollarni berib aniqlab olish muhim A. Nima baholanadi B. Ushbu baholash qaysi holatlar orqali olib boriladi S.Kaysi mezonlar bo’yicha o’tkaziladi D. Barcha javoblar tugri 645. Sog’liqni saqlashdagi iqtisodiy samaradorlikni tasdiqlovchi misol A. alohida kasalliklar bo’yicha kasallanish va o’limni kamaytirishga qaratilgan davolash-profilaktika chora-tadbirlarini o’tkazishga sarflangan mablag’lar va olingan samaraning nisbatini keltirish mumkin. B.Sog’liqni saqlash tizimidagi asosiy jamg’armalarning ortishini ta’minlovchi kapital sarmoyalarning samaradorligi, sog’liqni saqlashga kapital sarmoyalar dinamikasini belgilovchi omillarning tahlili, asosiy jamg’armalar zaruriy shaklining optimallashishini, uskunalarning jismoniy va ma’naviy eskirishini hisobga olgan holda kapital ta’mirlash va ishlatish me’yor¬larini baholash; S. Sog’liqni saqlashning normal faoliyat ko’rsatishi uchun zarur bo’lgan maksimal xarajatlar hajmini aniqlash; D. Aholiga tibbiy xizmatni taklif etish va tibbiyot muassasalari tarmog’ini joylashtirish tizimining joylashuv xarakteri va ijtimoiy demografik omillarni hisobga olib ilmiy asoslagan holda tibbiy xizmatning eng samarador shakl¬larini tanlash (stastionar, ambulator-poliklinika yordami yoki uy sharoiti¬dagi yordamni muvofiqlashtirish), 646. Iqtisodiy samaradorlikning eng umumiy formulasi quyidagi ko’rinishga ega: A.Iqtisodiy samaradorlik q xarajatlar Q 647. Mavjud o’rin fondidan foydalanish xarajatlari samaradorligini tahlil etish uslubi A. Bitta o’rin-kunning hisobdagi va amaldagi qiymatlari orasidagi farq B. Iqtisodiy yo’qotishlar kattaligini pullik ko’rinishda hisoblash uslubi bitta o’rin-kunning amaldagi (hisobotdagi) qiymatini hisoblash S.Sog’liqni saqlashning normal faoliyat ko’rsatishi uchun zarur bo’lgan maksimal xarajatlar hajmini aniqlash; D.Aholiga tibbiy xizmatni taklif etish va tibbiyot muassasalari tarmog’ini joylashtirish tizimining joylashuv xarakteri va ijtimoiy demografik omillar 648. Vaqtincha mehnatga layoqatsizlikning iqtisodiy samarasini aniklash uchun malumotlar A. R q Q • N, Q—yil davomida tejalgan mehnat hajmi; N—bitta ishchi hisobiga nisbatan olingan yillik milliy daromad B. Vq S.F qB •S D. JBMM q VSSB : Aholi • %XU, 650. vaqtincha mehnatga layoqatsizlikni kamaytirish tufayli erishilgan samaradorlikni o’rganish uchun A. tejalgan vaqt», «korxonaning qo’shimcha mahsuloti»ni hisobga olish tavsiya etiladi B. Iqtisodiy yo’qotishlar kattaligini pullik ko’rinishda hisoblash uslubi bitta o’rin-kunning amaldagi (hisobotdagi) qiymatini hisoblash S.— sog’liqni saqlashning normal faoliyat ko’rsatishi uchun zarur bo’lgan maksimal xarajatlar hajmini aniqlash; D.— aholiga tibbiy xizmatni taklif etish va tibbiyot muassasalari tarmog’ini joylashtirish tizimining joylashuv xarakteri va ijtimoiy demografik omillar 651. tibbiy chora-tadbirlarning ahamiyatini aniqlash ikki xil yondashish mumkin bular A. asosiy va nazorat ishchilar guruhlari B. Operativ reja aniq bo’lishi va xalq xo’jaligi rejasining vazifalariga mos tushishi kerak. S.— sog’liqni saqlashning normal faoliyat ko’rsatishi uchun zarur bo’lgan maksimal xarajatlar hajmini aniqlash; D. Smetadagi mablag’larni bir moddadan ikkinchi moddaga o’tkazish moliya organlari bilan kelishmasdan va yuqori tashkilotlarning ruxsatisiz mumkin emas 652. davolash-profilaktika chora-tadbirlarining samaradorligini aniqlash A. agar ularni o’tkazishga va o’tkazgandan keyingi «kutilayotgan» va «amaldagi» yo’qotishlar hisoblab topilgan bo’lsa B. Operativ reja aniq bo’lishi va xalq xo’jaligi rejasining vazifalariga mos tushishi kerak. S.— sog’liqni saqlashning normal faoliyat ko’rsatishi uchun zarur bo’lgan maksimal xarajatlar hajmini aniqlash; D. Smetadagi mablag’larni bir moddadan ikkinchi moddaga o’tkazish moliya organlari bilan kelishmasdan va yuqori tashkilotlarning ruxsatisiz mumkin emas 653. Inson umrini saqlab qolishning iqtisodiy samarasini baholash uslubi A. D—yil davomida bitta ishchi tomonidan ishlab chiqariladigan milliy daromad, so’m; Ng—bitta o’lgan odam hisobiga nafaqa yoshigacha yashay olmagan yillarning o’rtacha soni; CHum—nafaqa yoshiga etmay o’lgan shaxslar soni. B. TMO—to’g’rilangan mehnat unumdorligining oshishi; P— da¬¬romad; N—mehnatga layoqatsizlik tufayli ishlab chiqarilmagan mahsulot; CH—sanoat korxonasidagi xodimlarning o’rtacha yillik soni. D.R—samaradorlikni hisoblash; L—kasallik va jarohatlanish tufayli yo’qotilgan ish kunlari soni; A—ishlab chiqarishga bo’lgan xarajatlar miqdori; S—o’tgan yilgi mehnat mahsulotlarining qiymati; K—daromad miqdori; D—ishchilarning yillik o’rtacha soni; p—yildagi ish kunlari soni S. amalda mavjud bo’lgan kasallanish darajasidan kutilayotgan yo’qotishlar — R1; b) sog’lomlashtirish chora-tadbirlarini o’tkazgandan va kasallanishning kamayishidan keyingi haqiqiy yo’qotish¬-lar — R2; v) bunda kutilayotgan va haqiqiy yo’qotishlar orasidagi farq u yoki bu davolash-profilaktika chora-tadbirlarining iqtisodiy samarasini (IS) tashkil etadi 654. Nogironlikni kamaytirishda iqtisodiy samarani baholash A. Dn—nogironlik natijasida 1 ishchi tomonidan ishlab chiqarilmaydigan milliy daromadning (sof mahsulotning) yillik o’rtacha miqdori, so’m; Pso—nogironlik bo’yicha nafaqalarning yillik o’rtacha miqdori, so’m; Lu—1 nogironga tibbiy xizmat ko’rsatish uchun yil davomida ketgan o’rtacha qo’shimcha xarajatlar, so’m; I—nogironlar soni; u—bitta nogiron tomonidan nogironlik tufayli yo’qotilgan o’rtacha mehnat yillari. . B. TMO—to’g’rilangan mehnat unumdorligining oshishi; P— da¬¬romad; N—mehnatga layoqatsizlik tufayli ishlab chiqarilmagan mahsulot; CH—sanoat korxonasidagi xodimlarning o’rtacha yillik soni. S. D—yil davomida bitta ishchi tomonidan ishlab chiqariladigan milliy daromad, so’m; Ng—bitta o’lgan odam hisobiga nafaqa yoshigacha yashay olmagan yillarning o’rtacha soni; CHum—nafaqa yoshiga etmay o’lgan shaxslar soni D.R—samaradorlikni hisoblash; L—kasallik va jarohatlanish tufayli yo’qotilgan ish kunlari soni; A—ishlab chiqarishga bo’lgan xarajatlar miqdori; S—o’tgan yilgi mehnat mahsulotlarining qiymati; K—daromad miqdori; D—ishchilarning yillik o’rtacha soni; p—yildagi ish kunlari soni 656. Davolash muddatlari qisqarishi tufayli kasalxonalar byudjetlarining shartli ravishda tejalishini aniqlash A. B—kasalxonaning smetasi bo’yicha xarajatlar, so’m; PM—ovqatlanish va dori-darmonlarga bo’lgan xarajatlar miqdori; Kp— rejali o’rin-kunlar soni (yoki 1 o’rinning rejali ishlashi); Kf— amaldagi o’rin-kunlar soni (yoki 1 o’rinning amaldagi ishlashi B. TMO—to’g’rilangan mehnat unumdorligining oshishi; P— da¬¬romad; N—mehnatga layoqatsizlik tufayli ishlab chiqarilmagan mahsulot; CH—sanoat korxonasidagi xodimlarning o’rtacha yillik soni. S. D—yil davomida bitta ishchi tomonidan ishlab chiqariladigan milliy daromad, so’m; Ng—bitta o’lgan odam hisobiga nafaqa yoshigacha yashay olmagan yillarning o’rtacha soni; CHum—nafaqa yoshiga etmay o’lgan shaxslar soni D.R—samaradorlikni hisoblash; L—kasallik va jarohatlanish tufayli yo’qotilgan ish kunlari soni; A—ishlab chiqarishga bo’lgan xarajatlar miqdori; S—o’tgan yilgi mehnat mahsulotlarining qiymati; K—daromad miqdori; D—ishchilarning yillik o’rtacha soni; p—yildagi ish kunlari soni 657. Davolanish muddatlarining qisqarishi tufayli xalq xo’jaligida erishilgan iqtisodiy samaradorlik kasallanish tufayli xalq xo’jaligidagi yo’qotishlarning kamayishi bilan ifodalanadi A. E—bemorlar davolanish muddatlarining qisqarishi tufayli erishilgan iqtisodiy samara; Ur—hisobot davridagi kasallanish tufayli xalq xo’jaligidagi zararlar; Ub—bazis (o’tgan) davrdagi davolanish muddatlarini inobatga olgan holdagi kasallanish tufayli xalq xo’jaligidagi zararlar. B. B—kasalxonaning smetasi bo’yicha xarajatlar, so’m; PM—ovqatlanish va dori-darmonlarga bo’lgan xarajatlar miqdori; Kp— rejali o’rin-kunlar soni (yoki 1 o’rinning rejali ishlashi); Kf— amaldagi o’rin-kunlar soni (yoki 1 o’rinning amaldagi ishlashi S. . Dn—nogironlik natijasida 1 ishchi tomonidan ishlab chiqarilmaydigan milliy daromadning (sof mahsulotning) yillik o’rtacha miqdori, so’m; Pso—nogironlik bo’yicha nafaqalarning yillik o’rtacha miqdori, so’m; Lu—1 nogironga tibbiy xizmat ko’rsatish uchun yil davomida ketgan o’rtacha qo’shimcha xarajatlar, so’m; I—nogironlar soni; u—bitta nogiron tomonidan nogironlik tufayli yo’qotilgan o’rtacha mehnat yillari D.R—samaradorlikni hisoblash; L—kasallik va jarohatlanish tufayli yo’qotilgan ish kunlari soni; A—ishlab chiqarishga bo’lgan xarajatlar miqdori; S—o’tgan yilgi mehnat mahsulotlarining qiymati; K—daromad miqdori; D—ishchilarning yillik o’rtacha soni; p—yildagi ish kunlari soni 658. Kasallanish tufayli xalq xo’jaligidagi zararlar (U) quyi¬dagi formula bilan aniqlanadi: A.U q Op QBQL, B. E qUb—Ur, S. LqLsQLaqK • t Q A • M. B. Es q B / Kp • (b –r) • CH, 659. Mamlakatda sog’liqni saqlashning u yoki bu ijtimoiy-iqtisodiy tizimining mavjudligi quyidagi omillarga bog’liq: A.Ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotning umumiy darajasi; B.Aholi salomatligini muhofazalashga qaratilgan davlatning ijtimoiy siyosati; S.Tarixiy va milliy an’analar, qadriyatlar. D. Barcha javoblar tugri 660. . Evolyustion taraqqiyot nuqtai nazaridan sog’liqni saqlashning kanday modellari farqlanadi: A. Davlat tomonidan boshqarilmaydigan xususiy sog’liqni saqlash modeli; — aholining ayrim qatlamlari majburiy tibbiy sug’urta das¬turining davlat tomonidan boshqariladigan xususiy sog’liqni saqlash modeli; B. Barcha aholi majburiy tibbiy sug’urta dasturining davlat tomonidan boshqariladigan xususiy sog’liqni saqlash modeli; S. Monopollashtirilgan davlat sog’liqni saqlash modeli; — umumdavlat tibbiy sug’urta tizimiga asoslangan, davlat sog’liqni saqlash modeli D. D. Barcha javoblar tugri 661. Davlat tomonidan boshqarilmaydigan xususiy sog’liqni saqlash modeli nimaga asoslangan A. Oddiy ehtiyojlar bozori qonuniyatlariga asoslangan B. Barcha aholi majburiy tibbiy sug’urta dasturining davlat tomonidan boshqariladigan xususiy sog’liqni saqlashga ; S. Monopollashtirilgan davlat sog’liqni saqlashga D. Umumdavlat tibbiy sug’urta tizimiga asoslangan, davlat sog’liqni saqlash modeliqonuniyatlariga asoslangan 662. Xususiy sog’liqni saqlash tizimi A. Xaq to’langanidan so’ng tibbiy yordam ko’rsatadi B. Barcha aholi majburiy tibbiy sug’urta dasturining davlat tomonidan boshqariladigan xususiy sog’liqni saqlash modeli; S. Monopollashtirilgan davlat sog’liqni saqlash modeli; D. Umumdavlat tibbiy sug’urta tizimiga asoslangan, davlat sog’liqni saqlash modeli 663. Davlat tomonidan boshqarilmaydigan xususiy sog’liqni saqlash modeli kaysi mamalakatlarda rivojlangan A. Osiyo, Afrika va Lotin Amerikasi B. ispaniya, angltya, germaniya S. portefino, italiya, parij D. avstraliya , xindiston. 664. Lekin shuni ham ta’kidlab o’tish kerakki, aholining ayrim qatlamlari uchun tibbiy sug’urta dasturi davlat tomonidan boshqa¬riladigan majburiy xususiy sog’liqni saqlash tizimi kaerda mavjud A. AQShda, ko’pchilik arab, ba’zi Afrika va qator Lotin Amerikasi davlatlarida B. Ispaniya, Angltya, Germaniya S. Portefino, Italiya, Parij D. Avstraliya , Xindiston. 665. Tibbiy sug’urta dasturi yaxshi rivojlangan davlatlar A. Germaniya va Franstiyada S. Portefino, Italiya, Parij B. Ispaniya, Angltya, Germaniya D. AQShda, ko’pchilik arab, ba’zi Afrika va qator Lotin Amerikasi davlatlarida 666. Sog’liqni saqlashning monopollashgan davlat modeli A. Cobiq Ittifoqqa kiruvchi mamlakatlarda sog’liqni saqlashning monopollashgan davlat modeli yuzaga keldi B. Barcha aholi majburiy tibbiy sug’urta dasturining davlat tomonidan boshqariladigan xususiy sog’liqni saqlash modeli; S. Monopollashtirilgan davlat sog’liqni saqlash modeli; D. Umumdavlat tibbiy sug’urta tizimiga asoslangan, davlat sog’liqni saqlash modeli 667. Davolash muassasalarining shakllanishi va rivojlanishi nimaga mos ravishda amalga oshadi A. Shtatlar, resurslar, oylik ish haqi va boshqalar bo’yicha davlat me’yor¬lariga B. Barcha aholi majburiy tibbiy sug’urta dasturining davlat tomonidan boshqariladigan xususiy sog’liqni saqlash modeli; S. Monopollashtirilgan davlat sog’liqni saqlash modeli; D. Umumdavlat tibbiy sug’urta tizimiga asoslangan, davlat sog’liqni saqlash modeli 668. Umumdavlat tibbiy sug’urtasiga asoslangan davlat sog’liqni saqlash modeli. Ikkinchi Jahon urushidan keyin dunyoning etakchi davlatlari A. Buyuk Britaniya, Italiya, Ispaniya, Yaponiya, Kanada B. Ispaniya, Angltya, Germaniya S. Portefino, Italiya, Parij D. AQShda, ko’pchilik arab, ba’zi Afrika va qator Lotin Amerikasi davlatlarida 668. AQShdagi sog’liqni saqlash tizimi A. Majburiy tibbiy sug’urta dasturlarining davlat tomonidan boshqariladigan xususiy sog’liqni saqlash modeli yoki sog’liqni saqlashning 2-modeli xos. B. Barcha aholi majburiy tibbiy sug’urta dasturining davlat tomonidan boshqariladigan xususiy sog’liqni saqlash modeli; S. Monopollashtirilgan davlat sog’liqni saqlash modeli; D. Umumdavlat tibbiy sug’urta tizimiga asoslangan, davlat sog’liqni saqlash modeli 669. Amerika Qo’shma Shtatlari konstitustiyasi A. aholining ma’lum guruhlaridan tashqari hammasini davlat tomonidan kafolatlangan tibbiy yordam bilan ta’minlashni nazarda tutmagan B. barcha aholi majburiy tibbiy sug’urta dasturining davlat tomonidan boshqariladigan xususiy sog’liqni saqlash modeli; S. monopollashtirilgan davlat sog’liqni saqlash modeli; D. majburiy tibbiy sug’urta dasturlarining davlat tomonidan boshqariladigan xususiy sog’liqni saqlash modeli yoki sog’liqni saqlashning 2-modeli xos 670. Axolini vrachlar bilan taminlanganligi formulasi A.Band vrachlik lavozimlari sonq B.Band vrachlik lavozimlari son q(.Band vrachlik lavozimlari son )/(Axoli soni )?1000 C. .Band vrachlik lavozimlari son q (.Band vrachlik lavozimlari son )/(Axoli soni )?1000 D..Band vrachlik lavozimlari son q (Vrachlik lavozimlarini bandligi )/(jami vrachlar bilan taminlangan axoli soni)?100 671 Vrachlik lavozimlarini bandligi formulasi A.Vrachlik lavozimlarini bandligi q BVrachlik lavozimlarini bandligi q (.Band vrachlik lavozimlari son )/(Axoli soni )?1000 C. Vrachlik lavozimlarini bandligi q (Vrachlik lavozimlarini bandligi )/(jami vrachlar bilan taminlangan axoli soni) D. . Vrachlik lavozimlarini bandligi q (Vrachlik lavozimlarini bandligi )/(jami vrachlar bilan taminlangan axoli soni)?100 672. Axolini ambulatoriya - poliklenika xizmati bilan taminlanganligi formulasi A Axolini ambulatoriya - poliklenika xizmati bilan taminlanganligi q B. Axolini ambulatoriya - poliklenika xizmati bilan taminlanganligi q ( poliklenikaga kilingan barcha katnovlar soni)/(axolini umumiy soni)?100 C. Axolini ambulatoriya - poliklenika xizmati bilan taminlanganligi q ( poliklenikaga kilingan barcha katnovlar soni)/(axolini umumiy soni)?100 D. Axolini ambulatoriya - poliklenika xizmati bilan taminlanganligi q (poliklenikaga kilingan barcha katnovlar soni)/(axolini urtacha soni) 673.Poliklenikaga kilingan umumiy katnovlardan kishlok axolisi tomonidan kilingan katnovlar salmogi formulasi A. B.(kishlok axolisi tomonidan kilingan katnovlar )/(poliklenikaga kilingan barcha katnovlar )? 100 C.(kishlok axolisi tomonidan kilingan katnovlar yigindisi )/(poliklenikaga kilingan umumiy katnovlar )? 100 D.(kishlok axolisi tomonidan kilingan katnovlar )/(poliklenikaga kilingan barcha katnovlar )? 1000 674.Mutaxassislarga kilingan katnovlar strukturasi A.(Jaroxga ( kardiologga) kilingan katnovlar soni)/(umumiy katnovlar soni ) ? 100 B.(Jaroxga ( kardiologga) kilingan katnovlar soni)/(Jaroxga kilingan katnovlar soni )Q 100 C.(Jaroxga ( kardiologga) kilingan katnovlar soni)/(Jaroxga kilingan katnovlar soni )- 1000 D.(Jaroxga ( kardiologga) kilingan katnovlar soni)/(axolini soni ) ?100 675.Axolini umumiy kasallanish kursatgichi A.(Barcha kayd etilgan kasalliklar soni )/(axolini urtacha soni ) ? 1000 B(Barcha kayd etilgankasalliklarsoni)/(axolini umumiy soni) ? 1000 C.(Barcha kayd etilgan kasalliklar soni)/(axolini urtacha soni)- 100 D.(Barcha kayd etilgankasalliklarsoni)/(axolini umumiy soni)Q 100 676. Axolini birlamchi kasalliklar kursatgichi A. B.(xisobod yilida bir bor kayd etilgan kasalliklar soni)/(axolini umumiy soni ) ? 1000 C.(xisobod yilida bir bor kayd etilgan kasalliklar soni)/(axolini umumiy soni ) ? 100 D.(xisobod yilida bir bor kayd etilgan kasalliklar soni)/(axolini urtacha soni ) ? 100 677.Kasallanishlar strukturasi A.Kasallanishlar strukturasi q B. .Kasallanishlar strukturasi q (kasalliklar umumiy soni )/(axolini soni ) ? 100 C. .Kasallanishlar strukturasi q (kasalliklar umumiy soni )/(axolini soni ) ? 1000 D. .Kasallanishlar strukturasi q (kasalliklar soni )/(umumiy kayd etilganlar soni ) ? 1000 678.Bitta kasallikga tugri kelgan kasalliklar soni A. B.(kasalliklar tufayli katnovlar soni )/(umumiy kayd etilgan kasalliklar soni ) ? 100 C.(kasalliklar tufayli katnovlar soni )/(axolini soni ) D.(kasalliklar tufayli katnovlar soni )/(umumiy kayd etilgan kasalliklar soni ) ? 1000 679.Bitta uchastkaga tugri kelgan axoli soni A.(Poliklenika xizmat kursataetgan xudud axolisining soni )/(uchastkalar soni) B. .(Poliklenika xizmat kursataetgan xudud axolisining soni )/(axoli soni) C. .(Poliklenika xizmat kursataetgan xudud axolisining soni )/(uchastkalar soni)? 1000 D.(Poliklenika xizmat kursataetgan xudud axolisining soni )/(uchastkalar soni)? 100 680. kabul kilingan yuklama ( bitta vrachga tugri kelgan bir yillik , bir kunlik, bir soatlik katnovlar soni) A.(Poliklenikada vrachlarga kilingan katnovlar soni )/(Poliklenikada vrachlar soni ( ish kunlari soni,ish soatlari soni))Mesto dlya formulo'. B.(Poliklenikada vrachlarga kilingan katnovlar soni )/(Poliklenikada vrachlar soni ( ish kunlari soni,ish soatlari soni)? 100 C.(Poliklenikada vrachlarga kilingan katnovlar soni )/(Poliklenikada vrachlar soni ( ish kunlari soni,ish soatlari soni)? 1000 D.(Poliklenikada vrachlarga kilingan katnovlar soni )/(Poliklenikada vrachlar soni )Mesto dlya formulo'. 681.Vrachlarningxonadonlargayordamkursatishyuklamasi ( bittavrachgatugrikelganbiryillik , birkunlik, birsoatlikkatnovlarsoni) A. B.(Poliklenikada terapevtlarning bemor xonadoniga kilingan katnovlar soni )/(Poliklenikada vrachlar soni ( ish kunlari soni,ish soatlari soni)? 100 C.( terapevtlarning bemor xonadoniga kilingan katnovlar soni )/(terapevt vrachlar soni ( ish kunlari soni,ish soatlari soni)? 100 D.( terapevtlarning bemor xonadoniga kilingan katnovlar soni )/(terapevt vrachlar soni ( ish kunlari soni,ish soatlari soni)? 1000 682.Xonadonlarga faol kilingan katnovlar soni A. B.( terapevtlarning bemor xonadoniga kilingan katnovlar soni )/( vrachlar soni ( ish kunlari soni,ish soatlari soni) C. D.( terapevtlarning bemor xonadoniga kilingan katnovlar soni )/( vrachlar soni ( ish kunlari soni,ish soatlari soni)? 100 683.Davriy profilaktik kuriklar kamrovi ( axoli axoli dispanserizatstiyasi) A..Davriy profilaktik kuriklar kamrovi q B. .Davriy profilaktik kuriklar kamrovi q ( kurikdan utgan shaxslar soni )/( kurikdan utishi kerak bolgan shaxslar soni ) C.Davriy profilaktik kuriklar kamrovi q ( kurikdan utgan shaxslar soni )/( kurikdan utishi kerak bolgan shaxslar soni )? 1000 D..Davriy profilaktik kuriklar kamrovi q ( kurikdan utgan shaxslar soni )/( kurikdan utishi kerak bolgan shaxslar umumiy soni )? 100 684.Kurikdan aniklangan kasalliklar soni A.( Kurik davomida aniklangan kasalliklar soni ( nozoologik shakillar buyicha))/( kurikdan utgan shaxslar soni ) B. .( Kurik davomida aniklangan kasalliklar soni ( nozoologik shakillar buyicha))/( kurikdan utgan shaxslar soni )? 100 C. ( Kurik davomida aniklangan kasalliklar soni ( nozoologik shakillar buyicha))/( kurikdan utgan shaxslar soni )?1000 D.( Kurik davomida aniklangan kasalliklar umumiy soni )/( kurikdan utgan shaxslar soni ) 685. Bemorlarni despanserizatstiya kilish kamrovi A. B.( Yil boshida dispanser kuzatuvidagi bemorlar soni )/( kurikdan utgan shaxslar soni )?1000 C.( Yil boshida dispanser kuzatuvidagi bemorlar soni )/( kurikdan utgan shaxslar soni )?100 D.-( Yil boshida dispanser kuzatuvidagi bemorlar soni - Yil davomida @yangi kuzatuvga olinganlar soni )/( kayd etilgan kasalliklar soni )?1000 686.Poliklenika statstionar tashxislari orasidagi tafovut A. B.(Malum olingan kasallik buyicha poliklenika tashxislarini tafovutlari soni )/( Kurikdan utgan shaxslar soni )?1000 C.(Malum olingan kasallik buyicha poliklenika tashxislarini tafovutlari soni )/( Kurikdan utgan shaxslar soni ) D.(Malum olingan kasallik buyicha poliklenika tashxislarini tafovutlari soni )/( Kurikdan utmagan shaxslar soni )?1000 687.Emlashlar karovi formulasi A.Emlashlar karovi q (Emlangan shaxslar )/( Emlash lozim bulgan shaxslar )?100 B. Emlashlar karovi q (Emlangan shaxslar )/( Emlash lozim bulgan shaxslar )?1000 C. Emlashlar karovi q (Emlanmagan shaxslar )/( Emlash lozim bulgan shaxslar )?100 D. Emlashlar karovi q (Emlangan shaxslar )/( Axoli urtacha soni)?1000 688.Urinlarning urtacha bandligi ( bir yilda) A. B. Urinlarning urtacha bandligiq (bemorlar yotgan urin kunlar soni)/( Axoli urtacha soni)?1000 C. Urinlarning urtacha bandligiq(bemorlar yotgan urin kunlar soni)/( Urtacha yillik urinlar soni)?1000 D. Urinlarning urtacha bandligiq(bemorlar yotgan urin kunlar soni)/(Axoli urtacha soni )?100 689.Urtacha band va bush bulgan urinlar soni A.Urtacha band va bush bulgan urinlar q B. .Urtacha band va bush bulgan urinlar q (bemorlar yotgan urin kunlar soni)/(Axoli urtacha soni )?100 C. .Urtacha band va bush bulgan urinlar q ( urin kunlar soni)/(yildagi kunlar soni ( 365) )?1000 D. .Urtacha band va bush bulgan urinlar q ( urin kunlar soni)/(yildagi kunlar soni ( 365) ) 690.Rejadagi urin kunlarini bajarilganligi ( urinlardan) A. B.(bemorlar yotgan urin kunlar soni)/( Axoli urtacha soni)?1000 C.(bemorlar yotgan urin kunlar soni)/( Axoli urtacha soni)?100 D.(bemorlar yotgan urin kunlar soni)/( rejadagi belgilangan urin kunlarini soni) 691.Bitta bemorning statstionarda urtacha yotgan kunlari soni A. B.(bemorlar yotgan urin kunlar soni)/( rejadagi belgilangan urin kunlarini soni)?100 C.(bemorlar yotgan urin kunlar soni)/( shifoxonadan utgan bemorlar soni ) D.(bemorlar yotgan urin kunlar soni)/( shifoxonadan utgan bemorlar soni )?1000 692.Urinlarning almashinuvi A. ( kelganlar 1/2Q ketganda 1/2 ulganlar) B.Shifoxonadan utgan bemorlar soni ( kelganlar 1/3 - ketganda 1/2 ulganlar) C. Shifoxonadan utgan bemorlar soni ( kelganlar 1/4 - ketganda 1/3ulganlar) D. Shifoxonadan utgan bemorlar soni ( kelganlar 1/3 - ketganda 1/3 ulganlar) 693.Statstionarga yotkizishdan rad etilganlar A. B.(Statstionarga yotkizishdan rad etilganlar )/(Statstionarga yotkizilganlar - rad etilganlar)?1000 C.(Statstionarga yotkizishdan rad etilganlar )/(Statstionarga yotkizilganlar Qrad etilganlar) D.(Statstionarga yotkizishdan rad etilganlar )/(Statstionarga yotkizilganlar - rad etilganlar)?100 694.Shaxar shifoxonalarida davolanganlardan kishlok axolisini ulushi A. B.(Yil davomida kishlok joylardan kelib davolanganlar soni)/(Statstionarga yotkizilganlar - rad etilganlar)?1000 C.(Yil davomida kishlok joylardan kelib davolanganlar soni)/(Statstionarga yotkizilganlar )?100 D.(Yil davomida kishlok joylardan kelib davolanganlar soni)/(Statstionarga yotkizilganlar ) 695.Statstionarda urtacha davolanish kuni A. Malum tashxis bilan shifoxonada davolanib chikkanlar soni BMalum tashxis bilan shifoxonada davolanib chikkanlar bemorlarning yigindisi C. Malum tashxis bilan shifoxonada davolanib chikkanlar axoli soni D. Malum tashxis bilan shifoxonada davolanib chikkanlarning umumiym yigindisi 697.Letallik A. B.(shifoxonada utganlar soni )/(shifoxonada utgan bemorlar soni yigindisi ) C.(shifoxonada utganlar soni )/(shifoxonada utgan bemorlar soni yigindisi )?100 D.(shifoxonada utganlar soni )/(shifoxonada utgan bemorlar soni yigindisi )?1000 698.Operatstiyadan keyingi asoratlar A.(Asoratlar kuzatilgan operatstiyalar soni)/(operatstiya kilingan bemorlar soni)?100 B.(Asoratlar kuzatilgan operatstiyalar soni)/(operatstiya kilingan bemorlar soni)?1000 C.(Asoratlar kuzatilgan operatstiyalar soni)/(operatstiya kilingan bemorlar soni)Mesto dlya formulo'. D.(asoratlar kuzatilgan operatstiyalar soni)/( bemorlar soni) 699.Operatstiyadan keyingi letallik A. B.(Asoratlar kuzatilgan operatstiyalar soni)/(operatstiya kilingan bemorlar soni) C.( operatstiyalar soni)/(operatstiyadan ulgan bemorlar soni)?100 D.( operatstiyalar soni)/(operatstiyadan ulgan bemorlar soni) 700.Statstionarlar va patologoanatomiya tashxislar orasidagi tafovut A. B.( statstionar tashxislarining patologik tashxislargamoskelmaslikxollari)/(Patologoanatomik tashxislarni soni) C.( statstionar tashxislarining patologik tashxislargamoskelmaslikxollari)/(Patologoanatomik tashxislarni soni)?1000 D.( statstionar tashxislarining patoloanatomik tashxislargamoskelmaslikxollari)/(Patologoanatomik tashxislarni soni)i Download 152,48 Kb. Do'stlaringiz bilan baham:
|
1 2
kiriting | ro'yxatdan o'tish
Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish
Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish