Golografiyaning asosi. Endi golografiyaning asosi bilan tanishishga o’taylik. Xo’sh, jism to’g’risidagi malumot (uning tasviri) qanday qilib qayd etiladi va qanday qilib tiklanadi? Buning uchun jismdan chiqayotgan to’lqin amplitudasi va fazasini qayd qilish va qayta tiklash zarur. Bu esa amalda mumkin emas. Chunki interferensiyada, intensivlikning taqsimoti interferensiyaga kiruvchi to’lqinlarning ham amplitudalariga, ham fazalariga bog’liq. Shuning uchun ham faza, ham amplituda haqidagi ma'lumotlarni qayd qilish uchun jismdan chiquvchi to’lqindan (jism to’lqini) tashqari, yorug’likmanbayidan boruvchi, unga kogerent bo’lgan to’lqindan ham (tayanch to’lqini) foydalaniladi. Golografiyaning asosiy g’oyasiga muvofiq, jism va tayanch to’lqinlari hosil qiladigan interferension manzaradagi intensivliklar taqsimoti rasmga tushirib olinadi. So’ngra, fotoplastinkada qayd qilingan qoraygan taqsimotlar yorug’lik difraksiyasi yordamida qayta tiklanib, jism bo’lmasa ham, uni o’rganish imkoniyati vujudga keladi.
Gologramma hosil qilish. Gologramma deb,fotoplastinkada qayd qilingan tayanch va jism to’l- qinlari hosil qilgan interferension manzaraga aytiladi. Bu qanday amalga oshiriladi. Lazer nuri ikkita qismga ajratilib, bir qismi ko’zguga, ikkinchi qismi esa jismga yoo’naltiriladi. Nurning birinchi qismi ko’zgudan qaytib fotoplastinkaga tushsa (tayanch to’lqini), ikkinchi qismi jismdan qaytib fotoplastinkaga tushadi (jism to’lqini). Bu to’lqinlar kogerent bo’lganliklari uchun fotoplastinkada interferensiya manzarasini vujudga keltiradi. Tayanch va jism to’lqinlarining qo’shilishi natijasida hosil bo’lgan interferensiya manzarasining fotoplastinkadagi rasmi chiqarilib, gologramma hosil qilinadi.
1.2.O'zgartirilgan Maha-Zehnder interferometridan foydalangan holda uzatish geometriyasida universal kechikish chizig'i bilan raqamli golografik tasvirlash: Ko'p sonli dastur uchun uzatish geometriyasidagi namunalarni tekshirish afzaldir. Universal va moslashuvchanlikni hisobga olgan holda, Maha-Zehnder interferometri bunday holatlarda tez-tez ishlatiladigan variant bo'lib qolmoqda. Ikkinchisi klassik ikki nurli interferometr tizimidir va odatda umumiy yo'l echimlari bilan taqqoslaganda atrof-muhit shovqini yuqori sezuvchanligidan aziyat chekadi. Mach-Zehnder geometriyasidan foyda olish va shu bilan birga barqarorlik muammosini hal qilish uchun asosiy konfiguratsiyani o'zgartirish mumkin: har bir burchak oynasini o'rniga nurni ajratuvchi va oynadan tashkil topgan Mishelsonga o'xshash qo'shimchalar kiritish mumkin. Bunday echim shakl sxematik tarzda ko'rsatilgandan moslashtirilgan). Namuna maydonidagi tasvir optikasi osongina o'zgartirilishi va kompensatsiya qilinishi mumkin. Bunday tizimning qo'llanilishining misollari sifatida fazoviy cheklangan tuzilmalarni yuqori aniqlikda tasvirlash mikrometr diapazonidagi zarralarning chuqurligi tayinlanishi fotokimyoviy reaktsiyalar paytida sinishi ko'rsatkichlari rivojlanishining onlayn monitoringi yarimo'tkazgich namunalarida zaryad tashuvchisi kontsentratsiyasini tasvirlash va boshqalar.Bu faza aniqligi atigi bo'lgan tizimga barqaror ishlashni beradi, shu bilan asbob turli namunalarni ularning optik qalinligi bo'yicha tekshirishga imkon beradi. Namuna sohasidagi tasvir optikasi osongina o'zgartirilishi va kompensatsiya qilinishi mumkin. Bunday tizimni tatbiq etishning misollari sifatida fazoviy cheklangan tuzilmalarni yuqori aniqlikda tasvirlash mikrometr oralig'ida zarrachalarning chuqur joylashishi fotokimyoviy reaktsiyalar paytida sinish ko'rsatkichlari rivojlanishining onlayn kuzatuvi yarimo'tkazgich namunalarida zaryad tashuvchisi kontsentratsiyasini tasvirlash va boshqalar.shu orqali asbob turli namunalarni optik qalinligi bo'yicha tekshirishga imkon beradi. Namuna sohasidagi tasvir optikasi osongina o'zgartirilishi va kompensatsiya qilinishi mumkin. Bunday tizimni tatbiq etishning misollari sifatida fazoviy cheklangan tuzilmalarni yuqori aniqlikda tasvirlash mikrometr oralig'ida zarrachalarning chuqur joylashishi fotokimyoviy reaktsiyalar paytida sinish ko'rsatkichlari rivojlanishining onlayn kuzatuvi yarimo'tkazgich namunalarida zaryad tashuvchisi kontsentratsiyasini tasvirlash va boshqalar.bu orqali asbob turli namunalarni optik qalinligi bo'yicha tekshirishga imkon beradi. Namuna sohasidagi tasvir optikasi osongina o'zgartirilishi va kompensatsiya qilinishi mumkin. Bunday tizimni tatbiq etishning misollari sifatida fazoviy cheklangan tuzilmalarni yuqori aniqlikda tasvirlash mikrometr oralig'ida zarrachalarning chuqur joylashishi fotokimyoviy reaktsiyalar paytida sinish ko'rsatkichlari rivojlanishining onlayn kuzatuvi yarimo'tkazgich namunalarida zaryad tashuvchisi kontsentratsiyasini tasvirlash va boshqalar.Bunday tizimni tatbiq etishning misollari sifatida fazoviy cheklangan tuzilmalarni yuqori aniqlikda tasvirlash mikrometr oralig'ida zarrachalarning chuqur joylashishi fotokimyoviy reaktsiyalar paytida sinish ko'rsatkichlari rivojlanishining onlayn kuzatuvi yarimo'tkazgich namunalarida zaryad tashuvchisi kontsentratsiyasini tasvirlash va boshqalar.Bunday tizimning qo'llanilishining misollari sifatida fazoviy cheklangan tuzilmalarni yuqori aniqlikda tasvirlash mikrometr diapazonidagi zarralarning chuqurligi tayinlanishi fotokimyoviy reaktsiyalar paytida sinishi ko'rsatkichlari rivojlanishining onlayn monitoringi yarimo'tkazgich namunalarida zaryad tashuvchisi kontsentratsiyasini tasvirlash va boshqalar.
