Jahonning siyosiy kartasi

to’rtinchi guruhni BMTning klassifikatsiyasiga binoan iqtisodiy jihatdan eng past darajada rivojlangan mamlakatlar tashkil etadi. Iqtisodiyotining negizi qishloq xo’jaligidan iborat, ishlovchi sanoati deyarli yo’q darajada bo’lgan ushbu guruh mamlakatlarida aholi jon boshiga 100 – 300 AQSh dollariga teng YMD to’g’ri keladi, xolos. Mazkur guruh mamlakatlariga Afrikadagi Niger, Chad, Burundi, Habashiston, Mozambik; Osiyodagi Nepal, Afg’oniston, Bangladesh, Laos, Vetnam, Yevropadagi Albaniya kiradi.

Ikkinchi jahon urushidan keyingi dastlabki davrda dunyoda ko’plab harbiy-siyosiy ittifoqlar, shu jumladan, ikki asosiy: NATO (Shimoliy Atlantika Shartnomasi Tashkiloti) va Varshava Shartnomasi Tashkiloti tuzildi. Yer sharining juda ko’p hududlarida ushbu harbiy-siyosiy tashkilotlarning harbiy bazalari barpo qilindi, regional nizolar va urushlar tez-tez bo’lib turdi. Sobiq Ittifoqning parchalanib ketishi bilan Varshava Shartnomasi Taslikilotining faoliyati barham topdi. Shundan keyingi davrda davlatlar o’rtasida o’zaro hamkorlik va bir-birini tushunishga bo’lgan intilish jarayoni rivojlana boshladi. Bunday holat Rossiya bilan AQSh va G’arbiy Yevropa mamlakatlari o’rtasidagi munosabatlarda ham o’z ifodasini topa boshladi. Lekin «sovuq urush» barham topganidan keyin yalpi xavfsizlikka asosiy tahdidni etnik, mintaqaviy, mahalliy mojarolar va davlatlar ichidagi jangari separation solmoqda.
Shu bilan birga, Yaqin Sharq, Kosovo, Bosniya, Afg’oniston va boshqa qator mintaqaviy mojaro va nizolarni tinch yol bilan bartaraf etishda sezilarli ijobiy siljishlarga erishildi. Bunda BMT va NATOning o’rni va ahamiyati katta bo’lganligini ta’kidlab o’tish o’rinlidir. «Bizningcha o’z tarkibida demokratik davlatlarni birlashtirib turgan NATO faqat Yevropa qit‘asidagina emas, balki о‘zining siyosiy ustqurmasini mustahkamlash va «Tinchlik yo‘lida hamkorlik» dasturi hisobiga juda katta Yevroosiyo mintaqasida tinchlik o’rnatuvchi omil bo’lishi mumkin».
NATO mamlakatlari tomonidan «Tinchlik yo’lida hamkorlik» dasturining qabul qilinishi va hayotga joriy etilishi siyosiy vositalar yordamida ko’plab mintaqaviy mojarolarni ijobiy hal qilishga imkon berdi.