Jahonda umumqabul qilingan bank tizimi Jahon amaliyotida har bir mamlakatning Markaziy banki banklarning banki

8. Uchinchi shaxsdan 
kafolat: 
forfeyter uchinchi shaxsdan 
variant talab qiladi 
553
beriladi, ammo forfeyter kafolatlar kafolat beruvchi bankning sof 
chaqirilmaydigan va shartsiz majburiyatlari bo‗lishiga erishishi va 
eksportyor aylanmasiz hujjatlarga ko‗proq ishonishi zarur. 
Hozirgi kunda faktoring va forfeyting operatsiyalarini farqlash juda 
muhim. Forfeyting operatsiyalari faktoring operatsiyalarining bir turi 
hisoblansada, quyidagi o‗ziga xos tomonlari mavjud: 
Ikkala metod ham hozirgi kunda yaxshi bo‗lib hisoblanadi, har 
birining o‗z qulayliklari bor. 
Faktoring operatsiyalari kichik va o‗rta korxonalar uchun juda 
qulay. Kichik va o‗rta korxonalar debitorlik qarzlarini tez olishda va 
kredit jalb qilishda qiynalishadi. Lekin faktoringning buxgalteriya 
hisobi, marketing, informatsiya, reklama va sug‗urta xizmatlarini taklif 
qilishi kichik va o‗rta korxonalarning e‘tiborini faqat ishlab chiqarishga 
qaratishga olib keladi. Shuning natijasida kengaytirilgan takror ishlab 
chiqarish rivojlanadi. Forfeyting esa yirik korxonalar uchun ko‗proq 
qulay hisoblanadi. Chunki yirik korxonalar uzoq muddatli va ko‗p 
mablag‗ga muhtoj bo‗ladilar
Opsion, fyuchers, svop 
Hozirgi vaqtda xalqaro moliya bozorlarida spekulyativ o‗yinlar: 
tovar narxlari, valyuta va qimmatbaho qog‗oz kurslari, foiz stavkalari, 
risklarning xedjirlash asosi bo‗lmish moliya instrumentlari keng 
qo‗llanilmoqda. Ular qog‗ozlarning hosilasi sifatida qatnashadi.
Forvard opsioni – opsion sotuvchi kontragent va o‗zgarmas narx 
asosida ma‘lum valyutani xarid qilish huquqini (majburiyatini emas) 
kirituvchi xaridor o‗rtasidagi kontrakt hisoblanadi. Shuningdek, ushbu 
kontrakt xaridori ma‘lum valyuta summasini sotish huquqini ham 
kiritadi. Shu asnoda, opsion xususiyati shundaki, xaridor mustaqil 
ravishda qaror qabul qilish huquqini qo‗lga kiritadi. Bunda huquqqa 
egalik qilish uchun opsion xaridori sotuvchiga mukofot – komission 
pullarini to‗laydi. Operatsiya turiga ko‗ra opsionlarni sotishga «put» 
(«put») va xarid qilishga ―koll‖ (―call‖) turlarini ajratishadi; amalga 
oshirish prinsiplariga ko‗ra Amerika yoki Yevropa opsioniga ajratiladi.