Jahon xo’jaligida rivojlangan mamlakatlar iqtisodiyoti

 

16.2. Rivojlangan mamlakatlarning XIMdagi ishtirokining umumiy xususiyatlari

16.2. Rivojlangan mamlakatlarning XIMdagi ishtirokining umumiy xususiyatlari

• 90-yillarning boshlaridagi iqtisodiy inqirozlardan so’ng, 1994 yildan iqtisodiy yuksalishning yangi bosqichi boshlandi. Bu jarayon AQSHda 1992 yildan boshlandi, 2001 yilning mart oydan esa fond birjalarida yirik kompaniyalarning aktsiyalarining narxi vaqtli tushib bordi. Buning asosiy sabablari AQSH iqtisodiyoti rivojlanishini turg’unlik holati bo’ldi. Bu holat 2001 yil 11 sentyabr voqealaridan keyin yana takrorlandi.
• YAponiya iqtisodiyoti 1997 yildan moliyaviy inqiroz iskanjasiga tushib qoldi. 1998 yildan yangi pasayish davri boshlandi. 2000 yilda rivojlanish va vaqtli pasayishlar yuz bermoqda. 2007 yilning 2-yarmida yana iqtisodiy o’sishning pasayishi yuz berdi.

YAponiya hukumati banklar tizimini barqarorlashtirish dasturini ishlab chiqdi. Dasturga asosan bu sohaga 500 mlrd. dollar qo’yildi, shundan soliq tizimida imtiyozlar tizimi ishlab chiqildi. 1999-2000 moliya yilida yangi ish o’rinlari yaratish uchun 170 mlrd. dollar ajratildi. Buning natijasida iqtisodiyotni rivojlantirish uchun imkoniyat kengaydi. Davrli rivojlanish, 2007 yil martidan yangi sanoatni pasayishi yuz berdi. Rivojlangan mamlakatlarda ish bilan qo’shimcha bandlikning asosiy manbasi xizmat ko’rsatish hisoblanadi. Lekin 2010 yili moddiy ishlab chiqarishda ishlovchilarning soni 0,2-1,1% AQSHda, Kanadada, Frantsiyada va Germaniyada oshgan.

YAqin kelajakda SRMda ish bilan bandlik siyosati birinchi darajali masalaga aylanadi va bu muammoni hal qilish uchun ikki masala: