Jahon tarixi

partiyasi quyidagi talablarni ilgari surdi: yaxlit mamlakat doirasida Eron
Ozarbayjoniga madaniy hayot va mahalliy boshqaruv sohasida muxtoriyat
berish; ozarbayjon tilini muxtoriyat hududida rasmiy til deb tan olish; o‘z
parlamentiga ega bo‘lish.
Turkiya —
O‘zbekiston
munosabatlari
1945-yil voqealari

---

263
Bu talablar shoh hukumatining boshqa millat vakillariga nisbatan
o‘tkazayotgan shovinistik siyosati oqibati edi. 1945-yilning oxirida Eron
Ozarbayjoni parlamentiga (majlis) saylov o‘tkazildi. Parlament 9-dekabrda
Ozarbayjon Muxtor Respublikasi tuzilganligini e’lon qildi. Saylovdan so‘ng
tuzilgan hukumat markaziy hokimiyatni tan olishini hamda uning muxtoriyat
manfaatlariga zid bo‘lmagan barcha ko‘rsatmalarini bajarishini ma’lum qildi.
Maktablarda ta’lim ozarbayjon tilida olib borila boshlandi. Ozarbayjon davlat
universiteti ochildi.
1945-yilning oxirida Shimoliy Kurdistonda (Eron Kurdistonida)
ham muxtoriyat uchun kurash boshlandi. Tez orada muxtor Kurd
Xalq Respublikasi tuzildi. Bu kurashga Kurdiston demokratik partiyasi
rahbarlik qildi. Biroq bu harakatlar aslida SSSR tomonidan rag‘batlan-
tirilgan va qo‘llab-quvvatlangan edi. Bu esa o‘zga davlatlar ichki ishlariga
bevosita aralashish edi. Ayni paytda SSSR Tude (Eron kommunistik