Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi sharoitida jahon moliya bozorining rivojlanish xususiyatlari

London moliya markazi faoliyatidan:

---

28
London siti. Bugungi kunda har oltinchi ishchi ushbu moliya markazi bilan
bevosita yoki bilvosita aloqador. 2002-yilda bu yerda 280 ming kishi ishlagan.
Iqtisod va mehnat tadqiqotlari markazi(CEBR)ning hisoblashicha, 2007-yilda 450
ming kishi London moliya sektorida mashg’ul bo’lgan bo’lsa, 2010-yilda 600
ming kishi atrofida ekanligi qayd etilgan. Bu Londonni nafaqat Yevropa, balki
butun jahon moliya tizimida asosiy rolda bo’lishga da’vo qilishini bildiradi.
Jahon moliya markazi nomi uchun kechadigan raqobatda doimo London
ko’plab liberal qonunlar tufayli birinchi o’rinda bo’lgan. Aprel oyida Yevropa
fonda bozori kapitalizatsiyasi (rivojlanayotgan Rossiya va Turkiyani qo’shib
hisoblaganda) 15.8 trln.$ ga yetdi, xuddi shunday ko’rsatkich AQSh bozorida 40-
yillarda (15.7 trln.$) kuzatilgan. 2007 –yil birinchi besh oy mobaynida Yevropa
IPO(aksiyalarning dastlabki qo’yilishi) summasi 37.8 mlrd.$ ga yetdi, bu
AQShdagidan (21.2 mlrd.$) sezilarli darajada katta. Garchi Amerika banklari
Yevropa banklaridan ikki marta ko’p komission haqlar olsa ham, Yevropa banklsri
daromadi yuqororiq – 1.4 mlr.$, AQSh banlarida 1.2 mlrd.$.
Rasmiy statistikaga ko’ra London jahon moliya tizimida lider hisoblanadi.
Uning hisobiga ikkilamchi bozor obligatsiyalarining 70%i va derivativ bozorining
deyarli 50%i to’g’ri keladi. London – xorijiy valyutalar savdosining eng yirik
markazi va yiliga bu bozor 39% o’sadi, shuningdek, Nyu-York bozorida 8% o’sish
kuzatiladi. Deyarli 80% Yevropa hedj-fondlari London boshqariladi. 2006-yilda
London fond birjasi Nyu-York birjasidan (Nyu-York birjasida 36 ta, NASDAQda
138ta) ikki barobar ko’p bo’lgan 419 ta yangi qo’yilmalarni (muqobil investitsiya
bozorlarini qo’shib hisoblaganda) amalga oshirdi.
2006-yilda M&A Yevropa bozorida 1.15 trln.$ va Amerika bozorida 1.14
trln.$ tashkil qildi. Shu yili Britaniya xususiy investitsiya kompaniyalari 246
mlrd.$ mablag’ni o’ziga jalb qildi va 974 mlrd.$ mablag’ni investitsiya qildi
10
.
10
Буглай В.Б., Ливенцев Н.Н. Международные экономические отношения. — М.: Финансы и статистика,
2007.

---

29