«jahon iqtisodiyoti va xalqaro iqtisodiy munosabatlar»

3-masala
. Faraz qilaylik, X mamlakatda bug’doyga talab funktsiyasi:
D
= 
100 — 20R,
taklif funktsiyasi: S = 
20 + 20R
ko’rinishga ega.
a)
X mamlakatga importga talab funktsiyasini aniqlang va importga talab 
egrichizig’ini chizing. Tashqi savdo bo’lmaganda bug’doy narxi qanday bo’ladi?
Endi Y mamlakatni ko’raylik, bu yerda bug’doyga talab funktsiyasi: 
D*
= 
80 
- 20R,
taklif funktsiyasi: 
S* = 40
+ 
20R 
ko’rinishga ega
.
b) Y mamlakatga eksporttaklifi funktsiyasi ko’rinishini aniqlang va eksporttaklifi 
egrichizig’ini chizing. Tashqi savdo bo’lmaganda Y mamlakatda bug’doy narxi 
qanday bo’ladi?
v) Faraz qilaylik X va Y mamlakatlar o’rtasida savdo yo’lga qo’yildi va transport 
xarajatlari nolga teng. Bug’doyning jahon narxi qay darajada o’rnatiladi? Savdo 
hajmi qanday bo’ladi?
4-masala.
Jadvalda A mamlakatda bug’doy va shakar ishlab chiqarishda 
qo’shilgan qiymatda va milliy daromadda turli omillarning ulushi haqida 
ma’lumotlar keltirilgan. 
 
Ishlab chiqarish 
omillari 
Bug’doy SHakar Milliy 
daromad 
mehnat
0,35 
0,20 
0,30 
er 
0,45 
0,20 
0,35 
kapital 
0,20 
0,60 
0,35 
Faraz qilaylik, A mamlakat bug’doy ishlab chiqarishda nisbiy ustunlikka ega va 
boshqa mamlakatlar bilan savdo munosabatlarini o’rnatilish tufayli bug’doyni 
yeksport, shakarni import qila boshlaydi. 
a) Har bir omil (mehnat, yer, kapital) uchun yeksportga ixtisoslashtirish 
ko’rsatkichlarini 
S
i,x/m 
hisoblang. 
b) Agar omillar tarmoqlar orasida umuman harakatlana olmasa, savdoning 
kengayishi natijasida kim yutadi? Kim yutqazadi?

---

50 
v) Agar omillar mamlakat chegarasida mutloq harakatchanlikka ega bo’lsa, bu 
holatda kim yutadiyu, kim yutqazadi?