«jahon iqtisodiyoti va xalqaro iqtisodiy munosabatlar»

 
§ 4.6. «Aqlli kishilarning ketib qolish» muammosining mohiyati 
Ishchi kuchi eksporti milliy iqtisodiyotda ijobiy oqibatlar bilan bir qatorda salbiy oqibatlar xam 
qoldiradi. Bu eng avvalo «aqlli kishilarning ketib kolishi» deb ataluvchi yuqori malakali 
mutaxassislarning xorijga ketib qolishi bilan bog’liqdir. Bu jarayonning mohiyati shundaki, mutaxassislar 
turmush darajasi past davlatlardan yuqori ish xaqi, yaxshi mehnat sharoitlari, ijodiy imkoniyatlarni 
amalga oshirishga yetarli shart-sharoit va nihoyat ijtimoiy kafolatlar yaratib bera oladigan mamlakatlarga 
ketib qoladi. 
«Yuqori sifatli» ishchi kuchini o’ziga jalb qiluvchi asosiy markazlar eng boy mamlakatlar:
AQSH, Kanada, Germaniya, Frantsiya, Buyuk Britaniya, SHvetsiya, kamroq darajada Yaponiya,
Singapur, Tayvan sanaladi. Aqlli kishilarni chiqib ketishining asosiy kanallari birinchidan, xorijiy 
talabalar va aspirantlarni chet eldagi universitetlari tomonidan jalb etilishi, ikkinchidan, tajribali 
mutaxassislarni xalqaro kompaniyalarda ishga taklif etilishi hisoblanadi. 
 
 
 Nazorat uchun savollar: 
1.
Jahon ishchi kuchi bozorining vujudga kelish sabablarini ayting. 
2.
JIKBning mohiyati nimada? 
3.
Mehnat migratsiyasining asosiy yo’nalishlari va markazlarini 
4.
ayting.
5.
Mehnat migratsiyasining qanday ko’rinishlarini bilasiz?
6.
O’zbekistonning xalqaro migratsiya aylanmasidagi holatini tushuntiring?
7.
Ishchi kuchi eksportining jo’natuvchi mamlakatlar ijobiy va salbiy jihatlarini tushuntirib bering.
8.
Ishchi kuchi importidan olinadigan iqtisodiy samara qanday?
9.
«Aqlli kishilarning ketib kolishi» muammosining mohiyati nimada? 
 
 
 
5- bob. Xalqaro kapital migratsiyasi va transmilliy kompaniyalar