Jahon iqtisodiyoti va xalqaro iqtisodiy munosabatlar fanidan

Jahon tovarlar va savdo xizmatlari o’zgarishi darajasi 2005-2013:

	QIYMATI	YILLIK O'ZGARISHLAR FOIZDA
YILLAR	2013	2011	2012	2013	2005-13
TOVARLAR	18784	20	0	2	8
SAVDO XIZMATLARI	4625	12	1	6	8
TRANSPORT	900	9	1	2	6
TURIZM	1175	12	4	7	7
BOSHQA SAVDO XIZMATLARI	2545	14	2	6	9
QUYIDAGILAR:
Axborot xizmatlari	115	10	5	2	9
Qurilish	105	7	0	-3	8
Sug'urta xizmatlari	115	9	-1	8	11
Moliyaviy xizmatlar	330	12	-3	7	8
Komputer va informatsion xizmatlar	285	17	6	8	14
Royalti va litsenziya to'lovlari	310	14	1	6	9
Boshqa biznes xizmatlari	1240	15	3	7	9
Shaxsiy, madaniy va dam olish xizmatlari	40	17	3	5	8

Bu borada sug’urta xizmati va computer va axborot xizmati exp[ortida 8% li kuchli o’sish qayd qilindi va qurulish materiallari faqatgina 3% ga qisqardi.Moliyaviy xizmatlar 2012-yildagi -3% pasayishdan so’ng tezlikda qayta tiklandi va 2013-yilda 7% lik o’sishni qayd etdi. Axborot almashinuv xizmatlari o’rtacha 2% ni tashkil qildi. Royaltilar va litsenziya to’lovlari 6%ga oshdi;Xulosa qilib aytganda , shimoliy Amerika exporti 2% ga o’sdi va 2.42 trln dollarni tashkil qildi, bu jahon exportining 13.0 foizi demakdir; Import hajmi esa 1% ga o’sdi va 3.2 trln dollarni tashkil qildi va bu jahon umumiy ko’ratkichiga nisbatan 17% ni tashkil qildi; Yevropa 2013-yilda export hajmi 4% ga o’sdi va 6.64 trln dollarni tashkil qildi.jahon umumiysiga nisbatan 36% ni tashkil qildi;Janubiy va markaziy Amerika mamlakatlari export ulushi 2% ga pasaydi va 737 mlrd dollarni tashkil qildi, uning jahondagi ulushi 4% ni tashkilq ildi; Importi esa,2 foizga o’sdi 773 mlrd dollarni tashkil qildi va jahonda ulushi 4% ga teng bo’ldi;Osiyo exporti 2%ga o’sdi.

2013-yilda shimoliy amerikada savdo xizmatlari eksport hajmi 5%ga o’sdi va 761 mlrd dollarni tashkil qildi,bu jahon savdo exportiga nisbatan 16% dir. Import hajmi esa 2% ga o’sdi va 561mlrd dollar, jahon importiga nisbatan 13% ga teng bo’ldi;Yevropada o’sish 6% va 2.17trln dollar jahon eksportining 47% i qayd etildi. Savdo xizmatlari bo’yicha import hajmi esa 5% ga osdi va 1.78 trln dollar 41% jahon savdo xizmatlari eksportidagi ulushi;Bu borada osiyo mamlakatlari export hajmi 6 % ga o’sdi va 1.21 trln dollarni tashkil etdi, bu esa jahon hajmiga nisbatan 26%;Import hajmi esa 4% ga o’sdi, 1.23 trln dollarni tashkil qildi va jahon savdo xizmatlari importidagi ulushi 28%ni tashkil qildi. Jahon savdo xizmatlari exporti va importidagi ulushi past bo’lgan mamlakatlar bu: Afrika mamlakatlari, Yaqain sharq, janubiy va markaziy Amerika mamlakatlari va MDH mamlakatlari; Ushbu mamlakatlarning umumiy jahon savdo xizmatlaridagi ulushi har biriniki o’rtacha 5% dan past.