Jabborova maloxat shonazarovnaning

B
6
vitamini yoki piridoksol (adermin) 
Ko‘pchilik tajribalar natijasida aniqlanganki, insonlar va hayvonlar 
ozuqasi tarkibida B
6
 
vitamini bo‘lmaganda teri kasalligining bir turi vujudga kelib, 
hayvonlar va insonlarning lab, burun, bo‘yin kabi kam junli qismi terilarida sariq 
dog‘lar paydo bo‘ladi, jun, sochlar tusha boshlaydi. Nerv sistemada salbiy 
o‘zgarish bo‘lib, inson yoki hayvonlar darmonsizlanib, qaltiraydigan bo‘lib qoladi. 
Umumiy vazn kamayadi, parrandalar kam tuxum tug‘adigan bo‘lib qoladi, jo‘ja 
ochish ham kamayib ketadi. Qonda eritrositlar miqdori kamayadi, oqsillarning 
nisbiy miqdori o‘zgaradi. 
B
6

vitamini yoki piridoksol inson va hayvon organizmlarida asosan ikki 
xil faol holatda aldegid va amid, ya’ni piridoksal hamda piridoksamin holida 
tuzilgan bo‘lib, bu shakllarda fosfat kislotalarini biriktiradi va faol piridoksalfosfat 
holida bo‘ladi va shu shakllarda aminokislotalar va, demak, oqsillar modda 
almashinuvida faol qatnashadi. Piridoksalfosfat holida aminokislotalarni 
dekarboksillovchi va piridoksamin holida aminokislotalarni qayta aminlovchi 
fermentlarning prostetik qismini tashkil etadi. B
6
 
vitamini etishmaganda kelib 
chiqadigan kasalliklarning sababi ham asosan shu bilan bog‘liqdir. 
B
6
 
vitamini 1938 yilda sof holatda achitqilar, jigar, sholi va bug‘doy 
qipiqlaridan ajratib olingan bo‘lib, kimyoviy tarkibi jihatdan geterosiklik birikma -
piridinning bir-biriga yaqin bo‘lgan uch xil hosilasi -piridoksin, piridoksal va 
piridoksaminlardan iborat ekanligi aniqlangan. Bu birikmalarning uchchalasining 
ham vitaminlik xususiyatlari bo‘lib, hayvon organizmida biri ikkinchisiga aylanib 
turadi. Ularning kimyoviy tuzilishi quyidagicha: 

---

41 
Bularning har biri ham barcha organizmlarda uchrab, ular bir-biriga 
aylanib turadi. yoki fosfat kislotani biriktirgan holda fermentlar molekulasi 
tarkibida bo‘ladi. Piridoksalfosfat va piridoksaminfosfatlarning tuzilishlari 
quyidagicha ifodalanadi: 
Tarkibida 
piridoksalfosfat 
bo‘lgan 
fermentning 
aminokislotalarni 
dekarboksillash 
reaksiyasini, 
gistidin 
aminokislotasining 
dekarboksillanib 
gistaminga aylanysh reaksiyasi misolida ifodalaymiz: 
B
6
 
vitamini tabiatda asosan kunjara, soya, raps o‘tida, ozuqali achitqi 
kabilarda ko‘proq bo‘ladi. B
6
vitamini oq kristall, achchiq ta’mli moddadir. Ishqor, 
kislotalar ta’siriga chidamli, lekin yorug‘lik ta’sirida tez buziladi.