Жаббаров, Юсупов


Nazorat savollari va topshiriqlar



Download 4,09 Mb.
Pdf ko'rish
bet27/87
Sana14.08.2021
Hajmi4,09 Mb.
#147103
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   87
Bog'liq
mexanika va molekulyar fizika

Nazorat savollari va topshiriqlar. 
 
1.  Mutloq qattiq jism deb nimaga aytiladi? 
2.  Kuch momenti deb nimaga aytiladi? 
3.  Inertsiya momenti deb nimaga aytiladi? 
4.  Aylanma harakatda dinamikaning asosiy tenglamasini yozing. 
5.  Impuls momenti deb nimaga aytiladi? 
6.  Impuls momenting saqlanish qonuni  qanday ta’riflanadi? Ushbu qonun 
tenglamasini chiqarib bering. 
 
§11. AYLANMA HARAKAT QILAYOTGAN JISMNING KINETIK 
ENERGIYASI 
 
Reja: 
1.  Aylanayotgan qattiq jismning kinetik energiyasini hisoblash. 
2.  Jism ilgarilanma harakatining  kinetik energiyasi. 
3.  Qattiq jism aylanma harakatining kinetik energiyasi. 
4.  Jismlarning umumiy kinetik energiyasini hisoblash. 
 
Tayanch iboralar: Jism, tezlik, massa, burchak, o’q, inertsiya, moment. 
 
         Biror  jism  O  nuqta  orqali  o’tkazilgan  qo’zg’almas  va  chizma  tekisligiga  tik 
bo’lgan o’q atrofida aylanma harakat qilayotgan bo’lsin (25-rasm). 
 
 
25-rasm 
 
           Agar  jismning  massalarini  m
1
,  m
2
,  m
3
,  ....  m
n
  juda  mayda  bo’lakchalarga 
ajratsak, ularning chiziqli tezliklari mos ravishda υ
1
, υ
2
 ...υ
n
 ga  teng bo’ladi. Aylanish 
o’qidan bu bo’lakchalargacha bo’lgan masofalar r
1
, r
2
.....r
n
 bo’ladi. U holda jismning 
to’liq  kinetik energiyasi 
 
              
                                     (110) 
 
Biroq υ=ω

r. Buni e’tiborga olsak, 


39 
 
 
     
        (111) 
 
            Alohida  zarrachalarning  massalarini  ulardan  aylanish  o’qigacha  bo’lgan 
masofalar  kvadratlarining  ko’paytmalari  yig’indisi  jismning  o’qqa  nisbatan  inersiya 
momenti  deyiladi. 
2
i
i
r
m
  kattaliklar  yig’indisi  jismning  to’liq  inersiya  momenti 
deyiladi. Shuning uchun 
 
            
, bu yerda       
                                (112) 
 
Aylanayotgan  jismning,  masalan,  silindrning  to’liq  kinetik  energiyasi  uning 
ilgarilanma va aylanma harakatlari kinetik energiyalarining yig’indisiga teng. 
 
                                                  (113) 
 
 
Bu yerda ω - o’z geometrik o’qi atrofida aylanayotgan silindrning burchak tezligi, υ-
o’qning  ilgarilanma  harakati  chiziqli  tezligi.  Inersiya  momentining  o’lchov  birligi 
[J]=1kg·m
2
, kuch momentiniki esa [M]=
M
Н
1

 
Nazorat savollari va topshiriqlar. 
 
1.  Aylanma harakat qilayotgan jismning kinetik energiyasi formulasi qanday? 
2.  Aylanma harakat qilayotgan jismning to’liq energiyasi qanday? 
3.  Chiziqli tezlik va uning o’lchov birligi nima? 
4.  Burchak tezlik va uning o’lchov birligi nima? 
5.  Chiziqli tezlik va burchak tezlik orasidagi  bog’lanish qanday? 
6.  Inertsiya momenti va uning o’lchov birligi qanday? 
 

Download 4,09 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   87




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish