J. X. Ataniyazov, E. D. Alimardonov xalqaro moliya munosabatlari

Tayanch so‘z va iboralar
To‘lov balansi, tran sm illiy korporatsiyalar, portfel investorlar, 
eksport, im port, fond birjalari, yevrokreditlar, valuta kursi, iq ti­
sodiy integratsiya.
Takrorlash uchun savollar:
1. X alqaro m oliya deganda n im a n i tushunasiz? 
r
2. X alqaro m oliyaning asosiy funksiyalarini iz o h la n g .,

---

3. X alqaro moliya m unosabatlari shakllanishi va rivojlanishiga 
ta ’sir ko‘rsatgan o m illar n im alard an iborat?
4. X alqaro m oliyaning elem entlarini izohlang.
5. Jahon moliyaviy m uhiti ni ma?
6. X alqaro moliya tizim in in g asosiy funksiyalari n im alard an
iborat?
7. X alqaro moliya m u no sabatlarining subyektlarini sanab 
o ‘ting.
8. X alqaro moliya m unosabatlari m exanizm iga n im alar ki- 
radi?
9. X alqaro moliya m unosabatlari tuzilm aviy jih atd an n im a- 
larni o ‘rganadi?
10. X alqaro moliya m unosabatlari rivojlanishiga xos b o ‘lgan 
tendensiyalarni izohlang.
Mustaqil о ‘rganish uchun topshiriqlcir
1. X alqaro m oliyaning m ohiyatini izohlovchi asosiy tushu n- 
chalardan «klaster» tuzing.
2. 0 ‘zb ekistonning xalqaro moliya m unosabatlaridagi ishtiro- 
kini ifodalovchi ko 'rsalk ich lam i baholang.
3. Jahon iqtisodiyotining o'sish su r’atlarini o ‘rganing.
4. Asosiy te rm in la r lug‘atini tuzing.
Test savollari
1. X alqaro moliya — ...
A) tijorat banklari va aholi o'rtasidagi moliyaviy m unosabat- 
larni ifodalovchi tu shu ncha hisoblanadi.
B) xalqaro moliyaviy resurslar m ajm uini va u larn in g harakat- 
lanishini ifodalovchi tushuncha hisoblanadi.
C) faqatgina m illiy iqtisodiyot. doirasidagi moliyaviy m unosa- 
batlarni ifodalovchi tush un cha hisoblanadi.
D) korxonalardagi ichki moliyaviy m unosabatlarni ifodalovchi 
tush u n ch a hisoblanadi.
2. G loballashu vjaray on i — ...
18

---

A) m illiy iqtisodiyotlarni ja h o n xo ‘jaligidagi o ‘zgarishlardan 
him oyalashga zam in yaratadi.
B) xalqaro moliyaviy resu rslarn in g erk in h arak a tlan ish in i 
chegaralaydi.
C ) ja h o n savdosining o ‘sishi, ishlab ch iq arish n in g ixtisos- 
lashuvi va kengayishi, k ap italn in g xalqaro o q im in i rivojlanishi, 
x iz m a tlar va m a h su lo tlarn in g xalqaro harakati xalqaro 
m oliya-
n in g rivojlanishiga zam in yaratdi.
D) xalqaro savdo m u n osabatlari rivojlanishiga to ‘sqinlik qi- 
ladi.
3. X alqaro m oliyaning funksiyalari qaysi javobda to ‘g‘ri 
ko‘rsatilgan?
A) taqsim lash, nazorat, tartibga solish va barqarorlashtirish.
V ) taqsim lash, nazorat, rag‘batlantirish.
S) taq sim lash, nazorat, tartibga solish.
D ) taqsim lash, n azorat, likvidlikni ta ’m inlash.
4. X alqaro moliya tizim in in g asosiy elem entlari qaysi javobda 
to ‘g‘ri ko‘rsatilgan?
A) ja h o n valuta tizim i, xalqaro hisob-kitoblar, xalqaro moliya 
bozorlaridagi operatsiyalar, xalqaro soliqqa tortish, T M K larn in g
xalqaro moliyaviy m enejm enti.
B) tijorat b an k larin in g aktiv operatsiyalari, m illiy 
valuta
tizim i, k o rxonalarni soliqqa tortish.
C ) investitsion m unosabatlar, valuta k u rslarin i aniqlash, m il­
liy buxgalteriya stan d artlari.
D) investitsion loyihalarni m oliyalashtirish, m illiy valuta de- 
valvatsiyasi, to ‘lov balansi taq ch illig in i m oliyalashtirish.
5. X alqaro moliya m u n o sabatlarin in g subyektlari qaysi jav ob ­
da to ‘g‘ri ko‘rsatilgan?
A) davlat, korxona, tashkilotlar, firm a lar h am d a xalqaro ta sh - 
kilo tlar va m oliya in stitutlari, tran sm illiy korporatsiyalar, tran s- 
m illiy ban klar, birjalar, jism oniy shaxslar.
B) xalqaro tashkilotlar, transm illiy bank lar, birjalar, soliq or- 
ganlari.
19

---

C) M arkaziy bank, M oliya vazirligi, korxona va tashkilotlar.
D )
investitsiya fondlari, m oliya-sanoat guru h lari, budjet tash - 
kilotlari.
6. E ksport kvotasi ko‘rsatkichi qanday aniqlanadi?
A) im port hajm ining Y IM ga nisbati orqali.
B) eksport hajmi Y M M ga nisbatan foizda hisoblanadi.
C) eksport hajm ining o ‘sish su r’atlari orqali.
D )
ja m i sanoat ishlab chiqarishida eksportning ulushini aniq- 
lash orqali.
7. Jahon xo'jaligi — ...
A) bozor iqtisodiyotining obyektiv qonuniyatlariga bo‘y- 
sunuvchi xalqaro moliya m unosabatlari orqali o ‘zaro bog‘liq m il- 
liy iqtisodiyotlar yig‘indisi sifatidagi global iqtisodiy tizim dir.
B) alohida m am lak atlar m illiy iqtisodiyotlarini tartibga so- 
lishning global tizim i.
C) jahon iqtisodiyoti rivojlanishini ta ’m inlovchi m unosabatlar 
majmuasi.
D )
jah o n iqtisodiyotidagi mavjud moliyaviy m unosabatlar 
tizim i.
8. X alqaro 
moliya 
m unosabatlari 
rivojlanishiga 
ta ’sir 
ko‘rsatuvchi o m illar qaysi qatorda to ‘g ‘ri ko‘rsatilgan?
A) moliyaviy globallashuv, iqtisodiy integratsiya, xalqaro 
m eh n at taqsim oti, ja h o n bozorlarining vujudga kelishi, ilm iy- 
texnika taraqqiyoti.
B) moliyaviy globallashuv, iqtisodiy integratsiya, xalqaro 
m ehnat taqsim oti, proteksionizm .
C) moliyaviy globallashuv, iqtisodiy integratsiya, jah o n bozor­
larin in g vujudga kelishi, ilm iy-texnika taraqqiyoti, dem ping siyo- 
sati, yuqori bojlarning o'rnatilish i.
D )
moliyaviy globallashuv,' iqtisodiy integratsiya, ilm iy -tex n i­
ka taraqqiyoti, valutaviy cheklovlarning o ‘rnatilishi.