J. O. Tolipova

6.Olimlaming fikrlari asosida muammoli vaziyatlami vujudga keltirish:

• 
  Taniqli geograf va sayohatchi A.Gumboldt«Odamga o‘rmon hamrohlik qiladi, cho‘l kuzatib qo‘yadi», degan fikmi aytgan.
  

Olimning bu fikrini izohlang.

7.Bitta fakt yuzasidan qarama-qarshi fikr bildirish orqali muammoli vaziyatlarni vujudga keltirish.

Ushbu usulda o'qituvchi o'rganilayotgan jarayon yuzasidan qarama- qarshi faktlarni bayon etish orqali o'quvchilarni mustaqil fikr yuritishga undaydi.

Masalan, quyidagi faktlar yuzasidan o'z fikringizni bayon eting.

Ma’lumki, odam jismoniy ish bajarganda arterial qon bosim muayyan darajada ortadi.

1-o'quvchi: «Odam jismoniy ish bajargan muskullar tomonidan ajratilgan modda qon tomirlaming torayishiga olib keladi. Shu sababli qon bosim ortadi».

2-o'quvchi: «Odam jismoniy ish bajarganda bosh miya muskullarga signal yuboradi va ular muayyan ish bajaradi. Shu bilan birgalikda ushbu signal qon tomirlarga ham boradi, ular qisqarishi natijasida qon bosim ortadi».

Ushbu bahsda qaysi o'quvchining fikri haqiqatga yaqinligini aniq­lang.

Biologiya o'qituvchisi o'rganiladigan mavzuning o'ziga xos xususiyatlaridan kelib chiqqan holda yuqorida qayd etilgan usullardan o'z o'rnida foydalanishi o'quvchilaming mustaqil va ijodiy fikr yuritish ko'nikmalarini rivojlantirish, hayotiy tajribalami egallash, o'zlashtirgan bilimlarini yangi vaziyatlarda qo'llash orqali bilim olish usullarini egallashni nazarda tutgan holda ta’lim-tarbiya jarayonining sama­radorligini orttirishga zamin tayyorlaydi.