J kamolov, II. Ismoilov


-§.  Dipol  va uning  elektr  maydoni



Download 7,98 Mb.
Pdf ko'rish
bet17/237
Sana05.09.2021
Hajmi7,98 Mb.
#165801
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   237
Bog'liq
Elektr va magnetizm

9-§.  Dipol  va uning  elektr  maydoni
Bir-biridan juda kichik masofada joylashgan bir xil zaryad miqdoriga 
ega  b o ig a n ,  qaram a-qarshi  ishorali  ikkita  nuqtaviy  zaryadlar  sistemasi 
dipol deyiladi. D ipol  musbat  zaryadini  zaryadlar  oralig£igako£paytmasi 
dipol moment deyiladi.  U  vektor kattalik b o iib , zaryadlami birlashtiruvchi 
to ‘g ‘ri  chiziq,  y a ’ni  dipol  o ‘qu  boyicha y o ‘nalgan  boiadi:
^  
p - q l   yoki  p = q j 
(1.36)
bu  ye rda   —  dipolning  elektr  m om enti,  / —  dipolning  yelkasi  (ikki 
zaryad  o raligi),  q—uning  musbat  zaryadi.
D ipollarni  o£rganishdan  asosiy  maqsad  dielektriklarni  elem entar 
dipollardan  iborat  deb  qarab,  elektr  hodisalarini  o £rganishimizgaasos 
b o iad i.
Dielektrikdahar  bir  yolglz olingan  kristall tugun (ion)ni dipol deyish 
mumkin.  Bu  holda dipolning  um um iy  elektr  maydoni  degandauning 
hamma musbat va manfiy zaryadlari o £zlarining atrofidagi fazoda mustaqil 
elektr  maydonga ega,  ixtiyoriy  istalgan  nuqtada d ip ol  rnaydonining 
kuchlanganligini  aniqlash  uchun  har ikkala  muobat  va  manfiy zaryadlar 
maydonlarining shu aniqlanayotgan  nuqtalardagi kuchlanganligini topib, 
so£ng  superpozitsiyaprinsipigaasosan  kuchlanganliklarning  geom etrik 
yiglndisini olishga to £g£ri keladi.
Faraz  etaylik,    o £qi  yo£nalishidagi  uzunligi  /  b o £lgan  dipolning 
zaryadlari  +q  va  —q  b o lsin ,  koordinatasi  A(x,  u)  b o £lgan  nuqtada  r 
yo£nalishdagi kuchlanganligi  £ ,  va unga tik yo£nalishdagi kuchlanganligi 
~g2  b o £lsin  (31-rasm).
A nuqta koordinatalar sistemasi boshidan ancha uzoqda deb qarasak, 
a  nuqtaviy  zaryadning  r  uzoqlikdagi  kuchlanganligi:
2  9

Download 7,98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   237




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish