J kamolov, II. Ismoilov

(J
К
/   Manfiy 
J
  nurlanish
Musbat
nurlanish
: 
X-~_
 
—
Д
•
 
* 
4  /
u
r
* * * * *
nasosga
121

---

maydonning  kuchli  ta ’siri  ostida  ko‘proq  kinetik  energiya  oladi.  Musbat 
ionlaming  zarbalari  (bombardimon  qilishlari)  natijasida  katod  sirtidan 
elektronlar  otilib  chiqadi  (ikkilamchi  emissiya).  Ikkilamchi  emissiya 
elektronlaming  birinchi  qo ro n g l  fazodan  yugurib,  anod tom on  o ‘tishda 
olgan  kinetik  energiyasi  manfiy  yorug£lanish  sohasidagi  gazni  ionlanishi 
uchun  yetarli  darajada b o iad i.  Bu  yerda  razradni  saqlash  uchun  musbat 
ionlar  ham  hosil  boiadi.
Miltillama razrad sodirbolishida molekulalaming «uyg‘ongan» holatdan 
normal  holatga  o‘tishida,  shuningdek,  rekombinatsiyalanishida  ko‘zga 
ko‘rinuvchi  yoruglik tarzida  energiya  chiqishi  mumkin.  Shuning  uchun 
miltillama razradda gaz yorug‘lik chiqamdi. Bu nurlanishning rangi gaz tabiatiga 
bo g iiq   bo iad i.  Siyraklangan  gazda  ionlar  konsentratsiyasi,  shuningdek, 
neytral  molekulalar  soni  kam  bolgani  uchun  gazda ajraladigan  energiya 
miqdori uncha katta bolm aydi,  shuning  uchun gazning  nurlanishi  sovuq 
holicha qoladi.
Hozirgi vaqtda miltillama razrad turli gaz-yoruglik naylarida yoruglik 
manbai sifatida keng qollaniladi.  Kunduzgi yoruglik lampalarida razrad 
simob b uglarida boiadi.  Simob buglning nurlanishi nayning ichki sirtiga 
qoplangan maxsus moddalar qatlami (lyuminoforlar) tom onidan yutiladi. 
Yutilgan yorug‘lik ta’sirida lyuminoforlar yorug‘lik socha boshlaydi. Moddani 
tanlash  y o li bilan  nurlanayotgan  yoruglik tarkibini  kunduzgi  yoruglik 
tarkibiga yaqin keltirish mumkin.
Gaz yoruglik naylari, shuningdek, reklama va dekoratsiya maqsadlarida 
ham  ishlatiladi.