J kamolov, II. Ismoilov

to‘plami bir xil bo‘lgan ikkita elektron bo‘lmaydi yoki bir xil kvant holatda
 
bir  vaqtda ikkita elektron  bolm avdi  degan  prinsipi  hisobga olingan
 
(Eslatma:  atomda  elektronning  holati  4  ta  kvant  sonlari  (л-bosh  kvant
son,  /-azim utal  kvant  son, 
m,
 -magnit  kvant  son, 
m
s -spin  kvant  son) 
bilan  aniqlanadi.  Elektronni  xaraklerlaydigan  param etrlar,  masalan, 
spinning  yo‘nalishi  har  xil  b o lish i  kerak.  Bu  yerda  qattiq jism  fazoviy 
kataklarga  b o lin ib ,  har  bir  katakda  spin  yo‘nalishi  energetik  m a’noda 
faqat  ikkita qarama-qarshi elektron b o lish i mumkin.
Katak  hajmi 
h3
  ga  teng  deb  olinsa  ham ,  geom etrik  m a'no  bermay, 
energetik  m a’noga  egadir 
(h
 =  6 ,6 2 -10“’4 
J  c).
  Fazoviy  katakda  biri 
ikkinchisidan  farq  etmaydigan  bir  elektronni  ikkinchi  elektron  bilan 
almashtirilsa ham metalining energetik holati o'zgarmaydi.
Fenni—Dirak elektronlaming energiya 
W
 bo‘yicna taqsimotini elektron- 
ning  odatdagi 
t
 massasi  o'rniga  kristall  panjarada  b o ig a n   elektronning 
davriy elektr maydondagi effektiv massasi 
in
  orqali ifodalab, tubandagi 
ifodani  yozadi:
yuqori  haroralda juda katta energiyaga ega,  energiyasi 
W  -  \x
  >2A'7"bo‘l- 
ganda (65- 
a
 rasm), bu tenglama Maksvellning klassik taqsimot formulasiga 
aylanadi.
3 5 -