J kamolov, II. Ismoilov


Hamma  yerda  divergensiyasi  nolga  teng  b o ‘lgan  kuchli  maydonga



Download 7,98 Mb.
Pdf ko'rish
bet149/251
Sana15.01.2022
Hajmi7,98 Mb.
#366401
1   ...   145   146   147   148   149   150   151   152   ...   251
Bog'liq
Elektr va magnetizm kulon qonuni

Hamma  yerda  divergensiyasi  nolga  teng  b o ‘lgan  kuchli  maydonga
 
uyurmali  (solenoidal)  maydon  deyiladi.  Demak,  magnit maydon  uyurmali
 
maydon  bo ‘lib.  uni  hosil qiluvchi manba  elektr tokidir.
57-  §.  Magnit  maydonning  tokli  o ‘tkazgichga  ta’siri.  Amper  qonuni
Biz 51- paragrafda tok o‘tayotgan ikkita o ‘tkazgichning bir-biriga ta ’sir 
qilishini  ko‘rgan  edik.  Bu  hodisani  o ‘tkazgichlardan  har  biriga  ta ’sir 
qiladigan  kuchning  ikkinchi  o ‘tkazgichdagi  tok  hosil  qilgan  magnit 
maydonga b o g liq  b o lish i  sababli  ro‘y beradi,  deb tushunish  kerak.
Shuning uchun tokli o ‘tkazgichni magnit maydonga,  masalan. 
0
‘zgar­
mas magnit maydonga joylashtirsak, unga kuch ta ’sir etadi.  Buni quyidagi 
tajribada tekshirib ko‘rish mumkin.
Ikkita elastik simga qattiq o ‘tkazgichni.  u taqasim on magnit  qutblari 
o ‘rtasida  turadigan  qilib  osib  (129-rasm),  undan  tok  o ‘tkazganimizda 
o‘tkazgichni harakatga kelishini ko‘ramiz. Tokning yo‘nalishini o ‘zgartirsak, 
o ‘tkazgichning  harakat  yo‘nalishi  oldingi  yo‘nalishiga  qaram a-qarshi
156


tom onga  o £zgarganligini  ko‘ramiz.  Shunga 
o ‘xshash  tajribalar  asosida  tokning  yo£na- 
lishi,  magnit  maydon  yo£nalishi  va  o ‘tkaz- 
gichning harakat yo‘nalishi orasidagi m uno- 
sabatni  topish  mumkin.
T okli  o ‘tk azgichga  m agnit  m aydon 
tom onidan  ta ’sir  qiluvchi  kuchlarni  aniq- 
lash  masalasini  birinchi  b o iib ,  m ashhur 
fransuz olimi Amper  1820  yilda hal  qilgan.
A m per  m agnit  m aydon  tom onidan  tokli 
o ‘tkazgichga  k o ‘rsatilayotgan 

Download 7,98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   145   146   147   148   149   150   151   152   ...   251




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish