J kamolov, II. Ismoilov



Download 7,98 Mb.
Pdf ko'rish
bet33/251
Sana15.01.2022
Hajmi7,98 Mb.
#366401
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   251
Bog'liq
Elektr va magnetizm kulon qonuni

4
££
 0 
J'l
(1.62)
££0J
b o ia d i, bundagi 
*1  -
  у   uzunlik birligiga to ‘g £ri kelgan elektr miqdoridir,
ya’ni uzunlik bo‘yicha zaryad zichligidir.  (1.61) va 
(1.62)  tenglam alardan
E  =  - ^ - d r
 
££„>■
Bu ifodani integrallash natijasida topilgan potensial 
ayirma,
2?7
 
dr 
2
t
7
yoki
_ „ 2 = r
V

*1  ££.
b i ­
gg,

 I-< p
2
 
= 2q
  - l r A
££0l
(1.63)
43-rasm.
Silindrik kondensatoming elektr sigimidagi poten­
sial  ayirmasi o ‘rniga  (1.63)  tenglamadagi qiymati 
qo‘yilsa,
5  2


с  =
££0l
2
 In —
'l
(1.64)
hosil b o ‘ladi.  Demak,  silindrik  kondensatorning elektr sig‘imi dielektrik 
konstantaga  va  ko nd ensator  uzunligiga  to ‘g ‘ri  proporsional  b o iib , 
kondensatorni  tashkil  etuvchi  silindr  radiuslari  nisbatlarining  natural 
logarifmiga teskari proporsional boiadi.  SI sistemasida esa
C  =
2
jcee
 q/
In
(1.65)
5)  Elektrik kondensator.
Bu  kondensator  elektroliz  hodisasidan  foydalanib,  tuzilgan.  Ichida 
am m iak(
N H 4O H   )
  eritmasi  bilan  bor  kislotasi 
( H 3B 0 3)
  aralashmasi 
b o lg an  silindrik idishda elektrod sifatida ikkita aluminiy plastina botirilib, 
unga biroz glitserin ham solingan (44,  a-rasm ).  Bu kondensatorga elektr 
toki yuborilganda anod sirti yupqa aluminiy oksid pardasi bilan qoplanadi, 
amalda tok kuchi nolga tenglashadi.  Bu parda 40 V gacha potensial ayirmasini 
saqlay  oladi.  Bu  asbob  ikkita  bir-biridan  aluminiy  oksid  pardasi  bilan 
ajralgan  (biri  musbat  elektrod  rolini,  ikkinchi  manfiy  elektrod  rolini 
elektrolitning o ‘zi  o£ynaydi)  qoplamli kondensator b o ‘lib qoladi.  Bunday 
kondensatorlarda izolatsiyalovchi pardaning qalinligi juda yupqa bo lg an i 
uchun siglm i juda katta boiib, ular radiotexnikada ko‘p qollaniladi. Ammo 
uning ishlatilishida katta tok o ‘tib,  qutblanish 
natijasida  izolatsiyalovchi  parda  yo‘qoladi, 
kondensator  ishdan  chiqadi.
6)  Turli dielektrik qatlamli yassi kondensator.
K o n d e n sa to r  q o p la m ala ri  orasidagi  fazo 
dielektrik doimiysi 
£ ]
  va  e
2
  b o lg an  ikkita di­
elektrik  qatlam  bilan  to ld irilg an   va  qatlam - 
larning  qalinligi  esa  mos  ravishda 
d x
  va 
d 2
 
b o lsin  (44, b-rasm).  Bunday sistemaning sig‘i-
At
mi
C  =
munosabat bilan aniqlanadi.

2
Ammo jism  dielektrikning  ajralish chega- 
ralarida  elektr  maydon  kuchlanganligi  bog£-
44  a-rasm.
5  3


langan zaryadlar vujudga  kelishi tufayli 
° ‘zgaradi.  Zaryadlangan  qoplam alar
V
 

orasidagi muhit bolm aganidagi maydon
E 0  -   4na
  b o ig a n   b o ls a ,  en d i  ular
44, b-rasm. 
•  , 

г
  —  ^ ° ~ i
o r a s id a g i  m a y d o n  
^1
  _
va
v   _ 4 ™ 2
2
 
ga teng bo iadi.  Qoplamlardagi zaryad
e 2
q =<7S =
 —  S'
4тг
Qoplam alardagi potensiallar ayirmasini har bir qatlamdagi m aydon­
ning kuchlanganligi bilan hisoblash mumkin.  Ikki dielektrik chegarasidagi 
potensialni 
cp'
  bilan, qoplamalardagi potensialni  ф,  va 
(p2
 bilan belgilasak, 
Ye
 j va  Уе
2
 ifodani quyidagicha yozish mumkin:

Download 7,98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   251




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish