J jaloloy, A. Fattaxov, I. Axmedov, I. Xotamov, G. Xodjamuratoya, A. Azlarova, A. Shadmankulov, D. Jaloloya, D. Qosimov



Download 9,18 Mb.
Pdf ko'rish
bet147/234
Sana12.02.2022
Hajmi9,18 Mb.
#444852
1   ...   143   144   145   146   147   148   149   150   ...   234
Bog'liq
Biznes marketingi

11 - b o b .
XORIJIY INYESTITSIYALARGA EGA
KORXONALARDA MARKETING
11.1. Xorijiy investitsiyalarga ega korxona tuzishda marketing
xususiyatlari va faoliyati
Xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalarga q o ‘shm a korxona 
(QK) deyiladi. U lar mamlakatimiz va xorijiy sheriklarning kapitallarini 
birlashtirish asosida tuziladi va faoliyat k o ‘rsatadi. QK lar bilan birga 
m amlakatda to ‘laligicha xorijiy investorlarga tegishli b o ig a n firmalar, 
shuningdek, chet el flrmalarining filiallari va vakil korxonalari ham
faoliyat ko‘rsatadi.
1. Faoliyat ko‘rsatish turlariga qarab QK lar, ilmiy-tadqiqot, ishlab 
chiqarish, sotish, tayyorlash, xarid qilish, kompleks m aqsadlarda 
tuziigan b o ‘lishi mumkin.
2. Sheriklarning qaysi mamlakatga mansubligiga ko'ra ular, bozor 
iqtisodiyoti rivojlangan yoki «g‘arb-g‘arb», «shimol-janub» (rivojlan- 
gan, rivojlanayotgan mamlakatlar) va hokazo.
3. QKlar qatnashchilarining tarkibiga ko‘ra xususiy va davlat, davlat 
korxonalari va tashkilotlari ishtirokida tuziigan korxonalar, tashkilotlami 
o ‘z navbatida ilmiy va xalqaro tashkilotlarga guruhlash mumkin.
4. QK qatnashchilarining kapitaldagi ulushiga ko'ra teng asosda tuzil- 
gan QK xorijiy kapitalning ko‘p yoki kam bo'lgan korxona va hokazolar.
Bunday guruhlash marketing izlanishlari olib borish va investitsiya­
lar marketingini boshqarishda ularning qaysi birini tanlash, qaysi turi 
bizning sharoitimizga mos kelishi, k o'proq n a f berishini aniqlashda 
katta ahamiyatga ega.
QK lar aksionerlik jamiyatlari, m as’uliyali cheklangan jam iyatlar, 
xoldinglar, kom m endat tashkilotlar, shirkatlari va boshqa h ar xil k or­
xonalar shaklida tashkil etiladi. Q Klar tuzish, ularning faoliyati har 
bir mamlakat tom onidan qabul qilingan qonunlar, tenglashtirilgan 
aktlar, mahkam alar ko'rsatm alari va hokazolar bilan tartibga solinib 
turiladi.


QK lar tuzishdan oldin katta marketing izlanishlari olib borilmog'i 
lozim. Bu izlanishlarning ko‘lami keng va ahamiyati kattadir. Marketing 
izlanishlari QK lar tuzishning bir qancha o ‘zaro bog'liq jarayonlarini 
o ‘z ichiga oladi. Ular quyidagilardir:
- QK tuzishdan asosiy maqsadlarni belgilash;
- QK ning um um iy texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlarini tahlil qilish;
- chet ellik sheriklarini (hamkorlarni) izlash va tanlash;
- niyatlar haqidagi protokollam i tayyorlash va imzolash;
- b o ‘lg‘usi QK ning texnik-iqtisodiy asoslash hujjatining ishlab 
chiqish va iqtisodiy samaradorligini aniqlash;
- loyihalarni, t a ’sis hujjatlarni tayyorlash;
- QK tuzish haqidagi taklifni yuqori boshqaruv va m ahalliy 
hukum at organlari bilan kelishish;
- ta ’sis hujjatlarini chet ellik sherik bilan birga imzolash;
- QK ning davlat ro'yxatidan o'tkazish.
Q K larini tuzishdan maqsad bozordagi qondirilmagan talabni 
qondirish, chetdan tovar keltirishni qisqartirish va eksport imkoniyatini 
oshirishdir. Bunda chet el ilg‘or texnikasi va texnologiyasini, marketing 
va m e n e jm e n tn i, q o ‘s h im c h a m o d d iy va m oliya re s u rs la rin i 
iqtisodiyotning eng zarur tarmoqlariga jalb etishdir. Keyingi bosqich 
Q Kning qanday bo'lishligi, faoliyat darajasi, mahsuloti, iqtisodiy 
ko'rsatkichlari shu jihatdan foydaliligi aniqlanadi. Bunda siyosiy, ekologik 
jihatlari ham e ’tiborga olinadi. Chet ellik sherik tanlashda uning o ‘rni, 
xalqaro imidji, ilg‘orligi, rivojlanganlik darajasi, kafolatlanganligi, 
tashqi bozordagi o ‘rni aniqlanadi. Sherikning xo'jalik faoliyati har 
tomonlama tahlil qilinadi va o ‘rganib chiqiladi. Tanlangan chet el firmasi 
m ahsulotini raqobatga bardosh berish qobiliyatiga baho beriladi, 
o'tkazilgan marketing izlanishlari natijalariga asosan QK ning xorijlik 
qatnashchisi aniqlanadi. Niyatlar haqidagi bayonnoma respublikada va 
tanlangan chet ellik sherikning m a’lum bir sohada QK tuzishga tayyor 
ekanligini qayd etib, ham korlikning asosiy shartlarini belgilaydi. 
Bo‘lg‘usi QK ni texnik iqtisodiy jihatdan asoslash uni tashkil qilayotgan 
tomonga yuklatiladi. U chet ellik sherik tomonidan o'rganib chiqilgach, 
rozi bo'lganligi haqida yoki biror o ‘zgartirish kiritish haqidagi taklifi 
bildiriladi va bir fikrga kelinadi. QK ni texnik jihatdan asoslashda uning 
samaradorlik darajasini aniqlash asosiy o ‘rinni egallaydi. QK larning


iqtisodiy samaradorligini milliy iqtisodiy nuqtayi nazardan quyidagi 
formula yordamida aniqlanadi:
(
2
,
bunda, 

Download 9,18 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   143   144   145   146   147   148   149   150   ...   234




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish