J jaloloy, A. Fattaxov, I. Axmedov, I. Xotamov, G. Xodjamuratoya, A. Azlarova, A. Shadmankulov, D. Jaloloya, D. Qosimov

5.2. Agrosanoat marketing axborot tizimi
Agromarketing tizimini boshqarish samaradorligi va agrobiznes 
sohasida qabul qilinadigan boshqaruv qarorlarining sifati ko‘p jihatdan 
marketing axboroti tizimi aniq ishlashiga bog‘liq. Bugungi bozorda 
muvaffaqiyatli raqobat olib borish uchun iste’molchilarning bugungi 
ehtiyojlarini bilishning o ‘zi yetarli emas. Ular ertaga nimani m a ’qul 
ko‘rishlarini bilish, ya’ni amalda axborotlarni boshqarish ham zarurdir. 
A g ro m a r k e tin g a x b o r o tla r h ajm i k a tta lig i b ilan b irg a, k o ‘p 
tomonlamalik va murakkabligi bilan ajralib turadi. To‘g‘ri qarorlar qabul 
qilish esa, aynan zarur b o ‘lgan yoki foydali axborotni tanlash, uni 
sifatli tahlil qilish darajasiga bog'liq. Pirovardida buning hammasi 
marketing axboroti alohida tizimini ishlab chiqishni talab qiladi.
Qarorlar qabul qilish mezoni bo'yicha agromarketingning axborot 
tizimi uchta kichik tizimga bo'linadi: boshqaruv qarorlarini qabul qilish;

---

reja qarorlarini qabul qilish; fundamental tadqiqotlar bo'yicha qarorlami 
ta’minlash.
Funksional mezonlar b o ‘yicha quyidagi kichik tizim lar ajratib 
ko'rsatiladi: ichki hisobotdorlik, tashqi joriy agromarketing axborotini 
to ‘plash, agromarketing tadqiqotlari, agromarketing axborotni tahlil 
qilish.
Ichki hisobotdorlik kichik tizimi agromarketingni boshqaruvchilami 
qishloq xo‘jaligi korxonasining faoliyati haqidagi, uning b o ‘linmalari 
va alo h id a xodim larining faoliyati haqidagi m a ’lu m o tla r bilan 
ta ’minlashga xizmat qiladi.
Tashqi joriy agromarketing axborotlarini to‘plash kichik tizimi tashqi 
marketing muhiti haqida joriy m a ’lum ot olish manbalari, usullari va 
vositalari majmuyidan iborat.
A grom arketing ta d q iq o tlari kichik tizim i tegishli b o sh q aru v
qarorlarini qabul qilishda qishloq x o ‘jaligi korxonasi marketingini 
boshqaruvchilarga tegishli boshqaruv qarorlarini qabul qilishda zarur 
b o ‘lgan m a ’lum otlar doirasini aniqlash, ularni to ‘plash, tahlil qilish 
va natijalar haqida hisobot uchun moMjallangan.
A xborotlar t o ‘plangandan keyin ular tahlil qilinadi. A xborot 
jadvallashtiriladi. Ularga ishlov berish uchun statistik (guruhlashtirish, 
indekslar va shu kabilar) yoki iqtisodiy-statistik usullar q o ‘llanilishi 
mumkin. K o‘p hollarda tegishli dasturlar bilan ta ’minlangan E H M d an
foydalaniladi.
Agromarketing tadqiqotlarining yakunlovchi bosqichi olingan 
natijalar haqida hisobot taqdim etish va boshqaruvchilarga tavsiyalar 
berish hisoblanadi. Qoida tariqasida bu yozma ravishda amalga oshiriladi. 
Bunda tor kasbiy terminlarni q o ‘llashdan tiyilish yoki zaru r b o ‘lganda 
terminologiyani belgilab olish zarur.
Agromarketing tahlili kichik tizimi faoliyati agromarketing axbo­
rotini saqlash, qayta ishlash va tahlil qilishga qaratilgan elem entlar yi- 
g‘indisidan iborat. Bu kichik tizim faoliyat ko‘rsatishining m aqsadi — 
tegishli qarorlar qabul qilish uchun agromarketingni boshqaruvchi­
larga ishlov berilgan, tizim lashtirilgan axborotlarni ta q d im etish 
hisoblanadi. Tizimning asosiy elementlari m a ’lumotlar banki, statistik 
protseduralar banki, modellar banki va agromarketing qarorlari qabul 
qilishni q o ‘llab-quwatlash tizimi hisoblanadi.

---