J jaloloy, A. Fattaxov, I. Axmedov, I. Xotamov, G. Xodjamuratoya, A. Azlarova, A. Shadmankulov, D. Jaloloya, D. Qosimov



Download 9,18 Mb.
Pdf ko'rish
bet88/165
Sana05.04.2022
Hajmi9,18 Mb.
#529881
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   165
Bog'liq
Biznes marketingi

1 0 - b o b .
QIMMATLI QOG‘OZLAR BOZORIDAGI
MARKETING
10.1. Qimmatli qog‘ozlar bozori marketing obyckti sifatida
Q im m atli q o g ‘o zlar bozori (Q Q B )dagi m arketing b ir q a to r 
xususiyatlarga ega b o ‘lib, bu xususiyatlar m azkur bozorning quyidagi 
o ‘ziga xosiigidan kelib chiqadi.
Qimmatli qog‘ozlar bozori bu — juda murakkab, keng hajmli, 
dinamik va yuqori raqobat bozori b o ‘lib, undagi harakatlar davlat 
tomonidan qat’iy tartibga solinadi va bu harakatlar moliyaviy silkinishlar 
kelib chiqmasligi uchun katta ijtimoiy javobgarlik bilan ajralib turishi 
shart; u rivojlangan infratarkib, murakkab axborot texnologiyalari, 
qimmat turadigan ish kuchi va ko‘p sarf talab qiladigan texnik vositalarga 
asoslangan, tovarlarning o ‘zaro almashuv darajasi yuqori bo‘lgan ko‘p 
tovarli bozor; ommaviy iste’molchilar, eng yuqori differensiatsiya- 
lashgan (tabaqalashgan) moliyaviy ehtiyojlar, mijoz va moliya san’atiga 
ega bozor.
0 ‘zbekistonning fond bozoriga hozircha istisnosiz yuqori tavakkallar, 
inflatsiya (qimmatli qog‘ozlarga bo‘lgan talabning keskin tushib ketishi), 
makroiqtisodiy beqarorlik, resurs bazasi va to ‘laqonli infratarkibning 
yo'qligi xosdir. D em ografik om illar ham 0 ‘zbekiston qim m atli 
qog'ozlar bozori va unda marketingni tashkil qilishga ham ijobiy, ham 
salbiy ta ’sir ko‘rsatishi mumkin. Masalan, aholininig qarib borishi 
yoki tug'ilishining kamayib ketishi kabilar.
0 ‘zbekistonda davlatga qarashli b o ‘lmagan sektorlami vujudga 
keltirish ko 'p ro q davlat mulkini uning tasarrufidan chiqarish va 
xususiylashtirish hisobiga amalga oshirilib ko‘p ukladli iqtisodiyotni 
shakllantirishning g‘oyat muhim xususiyatidir. 0 ‘zbekiston Respublikasi 
Vazirlar M ahkamasi qarori bilan tasdiqlangan mulkni davlat tasar­
rufidan chiqrish va xususiylashtirish davlat dasturi bilan o ‘rta va yirik 
davlat korxonalari negizidan qimmatli qog‘ozlar bozorining asosiy 
ishtirokchilari hisoblangan ochiq aksiyadorlik jamiyatlari tashkil etildi.


Shu o ‘rinda yangi yuzaga kelgan qimmatli qog‘ozlar bozori, uning 
faoliyat ko'rsatish mexanizrni ahamiyati va mohiyati to ‘g ‘risida alohida 
to ‘xtalib o'tam iz.
Qimmatli qog‘ozlar bozori — jism oniy va yuridik shaxslarning 
qimmatli qog‘ozlar chiqarish ularning m uom alada b o ‘lishi va haqini 
to ‘lash bilan bog‘liq munosabatlar tizimidir. 0 ‘zbekiston Respublikasi- 
dagi qimmatli qog‘ozlar bozori bozor iqtisodiyoti tizimining moliyaviy 
mexanizrni bo‘lib, aholi va tadbirkorlik subyektlarining vaqtincha bo‘sh 
mablag‘larini ayrboshlashga keng im koniyatlar yaratadi. H ar bir 
bozorining o ‘z ishtirokchilari b o ‘lgani kabi q im m atli q o g ‘ozlar 
bozorining ham qatnashchilari mavjud. Bugungi qimmatli qog'ozlaming 
elementlari, investorlar, investitsiya inisitutlari, shuningdek, ularning 
birlashmalari (uyushmalari), fond birjalari davlat tom onidan qimmatli 
qog‘ozlar bozorini boshqarish va muvofiqlashtrish vakolati berilgan 
organlar va boshqalar misol bo'ladi.
Qimmatli qog‘ozlar bozorida marketing faoliyatini tashkil etish 
alohida va muhim rol o'ynaydi. Chunki qimmatli qog‘ozlar bozori keng 
hajmli, yuqori raqobatli, ko‘p mahsulotli talab ham da yuqori darajada 
moliyaviy darajada daromad olish imkoniyatiga ega b o ‘lgan bozordir.
Qimmatli qog‘ozlar bozorida birlamchi va ikkilamchi bozorlar mavjud 
boiib, birlamchi bozorda savdolarni tashkil etish respublika fond birjasi 
orqali amalga oshiriladi. Ikkilamchi bozorda qimmatli qog‘ozlarning 
biijadan tashqari oldi-sotdi shartnomalari kiradi. Birlamchi bozorga asosan 
davlat tasarrufidan chiqarilgan va aksiyadorlik jamiyati sifatida tashkil 
etilgan hamda yangidan tashkil etilgan aksiyadorlik jamiyatlari birlamchi 
emissiya orqali chiqarilgan qimmatli qog‘ozlari joylashtiriladi. Shu o ‘rinda 
shuni ta ’kidlab o ‘tish joizki har bir bozom ing o ‘ziga xos mexanizrni, 
uning ishlash tizimi hukumat tom onidan qabul qilingan bir qator 
qonunlar va m e’yoriy hujjatlar bilan tartibga solinadi.
Ushbu qonun va m e’yoriy hujjatlarning ijrosini nazorat qilish hamda 
q im m a tli q o g ‘o z l a r b o z o r i q a t n a s h c h i l a r i n i n g f a o l i y a t i n i
muvofiqlashtirish 0 ‘zbekiston Respublikasining vakolatli organi 
0 ‘zbekiston Respublikasi Davlat mulki q o ‘mitasi huzuridagi qimmatli 
qog'ozlar bozori faoliyatini muvofiqlashtirish va nazorat qilish markazi 
tomonidan amalga oshiriladi.

Download 9,18 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   165




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish