J jaloloy, A. Fattaxov, I. Axmedov, I. Xotamov, G. Xodjamuratoya, A. Azlarova, A. Shadmankulov, D. Jaloloya, D. Qosimov

Xulosalar
Intellektual mulk bu — olimlar, tadqiqotchilar va boshqa mutaxas- 
sislaming m a’lum yangilikka ega bo'lgan va kashfiyotchilik hamda muallif- 
lik huquqi bilan himoya qilinadigan aqliy faoliyat natijalaridir. Ular 
patent, litsenziya, nou-xau kabi shakllarda oldi-sotdi qilinishi mumkin.
Intellektual mahsulotlar bozori marketingi boshqa turdagi tovar 
marketinglaridan, birinchi navbatda, qatnashadigan subyektlari bilan 
farqlanadi. Bunda: mahsulot taklif etuvchilar asosan olimlar, ilmiy 
tekshirish institutlari, ixtisoslashgan laboratoriyalar b o ‘lsa, iste’mol-

---

chilar — mutlaqo yangi bo‘lgan tovarlarni ishlab chiqarishga harakat 
qilayotgan yirik zam onaviy kom paniya (korxona)lardir. B unday 
bozorlarning iste’molchilari intellektual m ulkdan yangi tovarni ishlab 
chiqarish maqsadida foydalaniladi. Intellektual mahsulotlar bozoridagi 
tovarlar nom oddiy ko'rinishga ega b o ‘lib, ularni tijoriy va tijoriy 
bo‘lmagan shakllarda ayirboshlanadi.
Litsenziyaviy shartnomalar mazmuniga ko‘ra uch guruhga boMinadi: 
oddiy litsenziya shartnomasi, istisno tariqasidagi shartnom a, t o ‘la 
litsenziya shartnomasi. Litsenziyaviy shartnomalardagi to i o v shartlari 
royalti, paushal yoki aralash shakllarda boMadi.
In tellek tu al m ah su lo tlar m arketin g ida injiniring x iz m atlarn i 
ko'rsatish yangi yo‘nalish sifatida rivojlanib kelmoqda. Injiniring — 
aqliy faoliyat turlaridan biri boMib, u turli maqsadlardagi loyihalam i 
am alga oshirish bilan b o g ‘liq boMgan kapital q o 'y ilm a la r yoki 
xarajatlardan moddiy, m ehnat, texnologik resurslar, shuningdek, 
ilmiy-texnik yutuqlar asosida tashkil qilish va boshqarish usullari evaziga 
eng optimal natijalar olishga qaratilgandir. Injiniring xizmatlari ikkita 
katta guruhga boMinadi: ishlab chiqarish jarayonini tayyorlash bilan 
bogMiq xizmatlar va mahsulot ishlab chiqarish ham da sotish jarayonining 
normal borishini ta ’minlash b o ‘yicha xizmatlar.