J jaloloy, A. Fattaxov, I. Axmedov, I. Xotamov, G. Xodjamuratoya, A. Azlarova, A. Shadmankulov, D. Jaloloya, D. Qosimov

Tayanch s o ‘z va iboralar:
ishlab chiqarish vositalari, m ehnat 
v o sita la ri, m e h n a t p re m e d tla ri, klassifikator, tijo rat vositachi 
korxonalar, ulguiji savdo, chakana savdo, diller, distributer, yarmarka, 
auksion, ko‘rgazma, ilg‘or chet el tajribasi.

---

Glossariy:
Bozor sig‘imi 
— muayyan bir davrda m a’lum bozorda sotilgan 
tovarlarning umum iy hajmi b o ‘lib, u jam iyat miqyosida jam i ishlab 
chiqarilgan mahsulotlar va im p o rt qilingan tovarlar yig'indisidan 
eksport hajmini ayirmasiga teng.
Ishlab chiqarish vositalari 
— m e h n a t v o sita la ri va m e h n a t 
predm etlarining yig'indisidir.
Mehnat vositalari 
— kishilaming ishlab chiqarish jarayonida mehnat 
predmetlariga ta ’sir etib, ular asosida mahsulot tayyorlovchi narsalardir.
Mehnat predmetlari 
— ishlab chiqarish jarayonida kishilarning 
o ‘zgartiruvchilik faoliyati ta ’sir etadigan narsalardir.
Nom enklatura baholar k o ‘rsatkichi 
— is te ’m ol q ilin ad ig an
m ateriallam ing qisqacha texnikaviy tarifi, shartli belgilari va rejadagi 
baholari k o ‘rsatilgan va tasniflangan ro'yxatdir.
Tovar 
— ayirboshlash (bozor) uch u n ishlab chiqarilgan, qiymat 
va iste’mol qiymatiga ega b o ‘lgan har qanday mahsulot.
Tijorat vositachi korxonalar 
— ishlab chiqarish vositalari bozorining 
asosiy ishtirok etuvchilari b o ‘lib, m ahsulot ishlab chiqaruvchi turli 
korxonalar va ularni iste’mol etuvchilar, shuningdek, tovam i ishlab 
chiqaruvchi korxonadan iste’mol etuvchiga yetib borishini ta ’min 
etuvchilar hisoblanadi.
Takrorlash va muhokama uchun savollar
1. Ishlab chiqarish vositalarining mohiyati va aham iyati haqida 
so‘zlab bering.
2. Ishlab chiqarish vositalarining turkum lanishi qanday amalga 
oshiriladi.
3. N om enklatura baholar ko'rsatkichi deganda nim a tushuniladi?
4. Ishlab chiqarish vositalaridan foydalanish k o ‘rsatkich!ari.
5. Ishlab chiqarish vositalari bozori subyektlari haqida nim alar 
bilasiz?
6. TVTning shakllari, k o ‘rinishlari va ularning asosiy faoliyat 
yo'nalishlari.
7. TVTlarda qo'llaniladigan reklama turlari.
8. Ishlab chiqarish vositalari marketingini tashkil etishning AQSH 
usuli.

---

9. Ishlab chiqarish vositalari m arketingini tashkil etishning 
Germaniya usuli.
10. 0 ‘zbekistonda ishlab chiqarish vositalari m arketingining 
rivojlanish xususiyatlari.
Adabiyotlar
1. Маркетинг промышленных товаров. Пер. с ант. под общ. ред. 
и предисловие Седова В.И. —М.: Прогресс, 2003 г.
2. М етодика о ценки конкурентоспособности м аш ин отех­
нической продукции. -М .: Ц Н И И Т Э И тяж м аш , 2001 г.
3. Fattoxov A.A. Tijorat vositachi tashkilotlar iqtisodiyoti. - Т .: 
M ehnat, 2004 у.
4. Salihov S.S. Tovarshunoslik asoslari. —Т.: 2005 у.
5. N orm axm atov R. Tovarshunoslik asoslari. —Т.: O'qituvchi, 
2003 y.
6. http://www.cfin.ru/m arketing/inbox.shtml
7. http://ww w .Product.ru
8. http://www.dis.ru
9. http://www.bci-marketing.aha.ru

---