J izzax politexnika instituti «iqtisodiyot va menejment» kafedrasi «iqtisodiyot nazariyasi» fanidan

4. Ishlab chiqarishning natijalari. Ishlab chiqarish funksiyasi

Har bir ishlab chiqarish bo‘g‘inida turli omillarning bir­galikda ishlatilishi natijasida mahsulot, ya’ni tovar va xizmatlar yaratiladi.

Ular qiymat o‘lchovida korxonalar darajasida yalpi mahsu­lotni milliy iqtisodiyot ko‘lamida milliy mahsulotni tashkil qiladi.

Ishlab chiqarish omillari bilan uning natijalari o‘rta­sidagi bog‘liqlik ishlab chiqarish funksiyasi deb ataladi.

Umumiy mahsulot jalb qilingan asosiy kapital, ishchi kuchi, xom­ashyo va materiallardan foydalanish evaziga olingan mahsu­lotningmutlaqhajmidir.

O‘rtacha mahsulot (O‘M) esa jalb qilingan ishchi kuchi (V) yoki kapitalning (К) birbirligiga to‘g‘ri keladigan mahsulotga aytiladi. Bu esa umumiy mahsulot (M) miqdorini umumiy resurs (ishchi kuchi yoki kapital) miqdoriga bo‘lish yo‘li bilan aniqlanadi. O‘M=M/V. (yoki O‘M=M/K)

Qo‘shilgan mahsulot deb,eng keyingi qo‘shilgan (o‘sgan) ishchi kuchi yoki kapital miqdoriga bo‘lish yo‘li bilan qo‘shilgan omil, ya’ni qo‘shilgan kapital yoki qo‘shilgan ishchi kuchi unumdorligi aniqlanadi.

Har bir qo‘shilgan resurs evaziga olingan qo‘shilgan mahsulot esa qo‘shilgan resurs unumdorligi deb aytiladi.

9-mavzu