Ж арро ҳ ли к стоматологияси пропедевтикаси

К учайтирилган маҳаллий оғриқсизлантириш . Ёндош  
касалликлари бор беморларни маҳаллий оғриқсизлантириш  
ва ж арроҳлик амалиётига тайёрлаш
М аҳаллий 
анестетиклар 
ёрдам ида 
чуқур 
ва 
давомий 
оғриқсизлантириш га 
эриш иш
мумкин, 
аммо 
бажариладиган 
муолажани 
олдида 
бемор 
кечаётган 
ҳиссиётини 
(руҳий 
кечинмасини) ва вегетатив ўзгариш ларни бартараф этмайди.
Кўпчилик беморларда стоматологик муолажа албатта оғриқ 
билан кечади деган ўз-ўзини иш онтириш , кўрқувни ҳосил қилади. 
Бемор ҳали стом атологик креслога ўтирмасдан беҳузур бўлади, 
пульс тезлаш ади, қон босими ош ади, қонда катехоламинлар, 
гистамин ош ади, қон томирлар торайиб ранги ўчади. Албатта 
бундай 
беморларда 
стоматологик 
муолажаларни 
умумий 
тайёргарликсиз баж ариб бўлмайди.
Қўрқув 
ва 
ҳаяжонланиш
натижасида 
бўладиган, 
нейровегетатив ўзгариш ларни пасайтириш мақсадида ҳар хил
44

---

йўналиш даги 
бир-бирини 
кучайтирувчи 
дори 
воситалар 
иш латилади.
Бу усул премедикация деб 
аталади. П рем едикация қилиш
учун беморга анальгетиклар, антигистам инлар, транквилизаторлар, 
уйқу дорилари, стационар ш ароитида наркотиклар иш латилади.
П рем едикация учун иш латиладиган дорилар хили ва миқдори 
ҳар бир беморнинг руҳий ҳолатини эътиборга олиб индивидуал 
танланади. У лар маҳаллий анестетиклар таъсирини ўзгартирм айди, 
аммо ум умий таъсири билан м аҳаллий оғриқсизлантириш ни ку- 
чайтиради.
П рем едикация бем орда қўрқувдан қосил бўлган руҳий ва ве- 
гетатив асабнинг салбий таъсирини ф арм акологик бартараф этиб 
маҳалий анестезияни кучайтирадиган, ш унинг учун бу тур 
оғриқсизлантириш
кучайтирилган 
(потенциялаш ган)
оғриқсизлантириш деб аталади.
П оликлиника ш ароитида прем едикация учун транквилизатор- 
лардан
элениум, седуксен, триоксазин, ф енозепам ва бош қалардан фойда- 
ланиш мумкин.
Бемор 
ҳолсизликка, бош оғриғига, сабрсизликка ш икоят 
қилса унга - фенозепам ёки диазепам таблеткаси ичиш
тавсия 
қилинади.
Бемор жуда қўрқса, кайф ияти ёмон бўлса оғриқсизлантириш
ва м увафф ақиятли даволаниш га иш онмаса, премедикация учун 
транквилизаторлардан седуксён, реланиум, сибазон 0.3 мг кг мас- 
сага ичиш тавсия қилйнади!
Бемор эш итиш ни ҳам хоҳламаса, ж азаваси тутса, бўлмаган 
сабаблар билан қилинадиган м уолаж ани орқага суриш га ҳаракат 
қилса премедикацияни анестезиолог билан биргаликда вена ичига 
транквилизатор ва наркотик аналгетик ва бош қа ф арм акологик во­
ситалар билан ўтказиш мумкин.
П оликлиника ш ароитида оғриқсизлантириш нинг бош қа усул- 
ларини ҳам иш латиш мумкин.