Izohlilu g’ a t – Glossariy Ayniyat tushunchasi

Neopozitivizm - oqimining yirik namoyandalari Karnap, Ayer, Rassel, Vitgenshteyn va boshqalardir. Neo — yangi; pozitiv — ijobiy degan ma’noni anglatadi. Nepozitivizm Farbda X1X asrning 20 — yillarida paydo bo’lgan, asoschisi XIX asrda yashagan Ogyust Kontdir. Uning fikricha, falsafa aniq fanlar taraqqiyotisiz mavjud bo’la olmaydi.
Postpozitivizm - (ya’ni keyingi pozitivizm) vakili K. Popper falsifikasiyalash metodini ilgari surdi. Bunga ko’ra, inson ba’zi nazariy bilimlarning xaqiqatligini emas, xato ekanligini isbotlashi kerak. Oxir-oqibatda neopozitivizm vakillari falsafa bilimlarning xaqiqiyligini mantiqiy — lingvistik usul orqali isbotlashi va sistemalashtirishi kerak, degan xulosaga keldilar.
Nisbiy haqiqat - borliqdagi narsa va xodisalar to’g’risidagi taxminan to’g’ri, lekin to’liq bo’lmagan, bilish jarayonimizda tuzatilib, to’ldirilib borilishi bilimlardir.
Nominalizm - lotincha nomina - ism, nom ma’nosini anglatadi. Sxolastik falsafa. Nominalistlar fikricha, universaliylar haqiqatda emas, balki faqat tafakkurda mavjud. O’rta asrlarda nominalizm sxolastikaning realizm bilan munozarasi natijasida kelib chiqqan edi. Lekin nominalizmning asosiy tezisi qadimgi yunon faylasuflari Antisfen va Stoiklar tomonidan ilgari surilgan bulib, ular Platon g’oyalarini tanqid qilgan edilar.
Ong - yuksak darajada tashkil topgan materiyaning ya’ni inson miyasining maxsuli bulib, uning xususiyati vokelikni aks ettirishdan iboratdir. Ong - aql, tafakkur, falsafadagi markaziy kategoriyalardan biri.
Ongsizlik - ongning genetik jihatidan talqini. Ongsizlik birlamchiligini bildirib u uziga xos xususiyatga ega ekanligini, inson faoliyati va hatti-harakatida muayyan darajada rol uynashini tan olishni taqozo etadi.
Ontologiya - borliq haqidagi ta’limot. Falsafaning borliq to’g’risidagi fundamental tamoyillarini urganuvchi soxasi.
Oqibat - sababning bevosita yoki bavosita ta’siri bilan yuz beradigan hodisadir