Izlanishlar, yechimlar

151
XALQ TA’LIMI:
MUAMMOLAR, IZLANISHLAR, YECHIMLAR
4. O‘quv kurs davomida kurs tinglovchisi tomonidan bajaralishi lozim bo‘lgan 
barcha turdagi o‘quv vazifalarni bajarish va o‘quv moduliga joylashtirilishi kerak 
bo‘lgan o‘quv axborot materiallarni qamrab olishi zarur va shu bilan birga talaba 
tomonidan muayyan natijaga erishishi ko‘zda tutilishi lozim. 
Tavsiyalar: 
a. Yaratilgan o‘quv kontentda mustaqil ta’lim olish mobaynida o‘zaro 
hamkorlikda topshiriqlarni bajarish yoki baholash imkoniyatining 
ta’minlanishi;
b. Talaba o‘qituvchi bilan hamkorlikda muayyan onlayn kursni shakllantirish 
jarayonida ishtroki etishi;
c. O‘quv mashg‘ulot davrida o‘yin texnologiyasi orqali ta’lim berishda talabaning 
muntazam ta’lim faoliyatiga qiziqishini oshirishi; 
d. Kurs tinglovchining o‘quv kursdagi faolligini kurs so‘ngida inobatga olish.
Shuningdek, elektron ta’lim kurslarning yaratilishida alohida ahamiyat kasb 
etadigan muhim bir narsa - Pedagogik Dizayn hisoblanadi. Aynan pedagogik 
dizayn asosida yaratilayotgan onlayn kurslar bugungi kunda masofaviy ta’lim 
kurslarni yaratuvchi shaxsning pedagogik yondashuvlaridan kelib chiqqan holda 
mahoratiga bog‘liqdir. Avvalo, pedagogik dizayn nima ekanligiga oydinlik kiritish 
lozim. 
Bugungi zamonaviy ta’lim tizimida Pedagogik Dizayn – 
ing:
Instructional 
Design 
tushunchasi sifatli bilimlarni shakllantirishga bo‘lgan ehtiyoj doimiy 
ravishda o‘sib bormoqda. Shu jumladan, elektron kurslarni yaratishda 
an’anaviy ta’lim uslublardan foydalanishni kamaytirgan holda, pedagogik 
dizayn tushunchasi paydo bo‘ldi. Yaratilayotgan onlayn kurslar: (
loyihalash 
dizaynlashtirish, rivojlantirish, joriylashtirish hamda baholash
) 5 ta bosqich 
asosida onlayn kurslar shakllantiriladi. 
Ushbu atama, ya’ni pedagogik dizayn tamoyili to‘g‘risida so‘z yuritilganda, 
avvalambor, yaratilayotgan o‘quv kursning yuqori sifatli va tizimli rivojlantirishdagi 
asosiy vazifasi bilim oluvchiga o‘quv kontentdan foydalanishi davrida o‘quv 
axborot ma’lumotlarning to‘liq shaklda yetkazilishini ta’minlash tushuniladi. Bu 
muhim bo‘lmagan, bir fakt sifatida baholanib, eng muhim vazifa taqdim etilgan 
o‘quv kursdagi bilimlarni o‘quv-seminar mashg‘ulotlarida qo‘llashni nazarda 
tutadi. Bu borada, amerikalik ilmiy tadqiqotchi Roberto Mills Gagnening 8 ta 
tamoyiliga asoslanadi. 

---

152
A.AVLONIY NOMIDAGI XALQ TAʼLIMI 
MUAMMOLARINI O‘RGANISH VA ISTIQBOLLARINI 
BELGILASH ILMIY-TADQIQOT INSTITUTI